Gençler! Arkadaş Baskısına Yenilmeyin

“Sözleriniz her zaman tuzla lezzet verilmiş gibi, hoş ve çekici olsun; böylece herkese nasıl cevap vermeniz gerektiğini bilerek konuşun” (KOL. 4:6).

1, 2. Farklı olmak bir gencin neler hissetmesine neden olabilir?

KUŞKUSUZ “arkadaş baskısının” ne olduğunu kendi yaşadıklarından biliyorsun. Belki yaşıtların seni sık sık yanlış şeyler yapmaya zorluyor. O zaman neler hissediyorsun? 14 yaşındaki Christopher “Bazen ortadan kaybolmak istiyorum” diyor. “Ya da okuldakilerden farklı olduğum belli olmasın diye keşke onlara daha çok benzeseydim diyorum.”

² Yaşıtlarının yaptıkları ve söylediklerinden kolay etkilenir misin? Bunun nedeni ne olabilir? Acaba seni aralarına kabul etmelerini istiyor olabilir misin? Aslında böyle bir şey istemen yanlış değil. Yetişkinler de yaşıtlarından kabul görmek ister. Genç yaşlı hiç kimse dışlanmaktan hoşlanmaz. Fakat gerçekçi olmak gerekirse, doğru olanın yanında tavır aldığın için herkes seni takdir etmeyecek. İsa bile bu gerçekle karşı karşıya kaldı. Ama yine de her zaman doğruyu yaptı. Bazıları onu izledi ve sonra onun takipçisi oldu, başkaları ise Tanrı’nın Oğlu olduğu halde onu ‘hor gördü ve hiçe saydı’ (İşa. 53:3).

Çevreye Uyma Baskısı Ne Kadar Güçlü?

3. Dışlanmamak için yaşıtlarının istediği gibi davranman neden büyük bir hata olur?

³ Bazen sırf dışlanmamak için yaşıtlarının istediği gibi davranmayı düşünebilirsin. Ancak böyle yapmak büyük bir hata olur. İsa’nın bir takipçisi ‘dalgalarla savrulan küçük  bir çocuk’ gibi olmamalıdır (Efes. 4:14). Küçük çocuklar başkalarının düşünüşünden kolayca etkilenebilirler. Fakat sen yetişkinliğe doğru ilerleyen bir gençsin. Yehova’nın standartlarına uymanın senin iyiliğine olduğuna inanıyorsan buna göre yaşa; bunun yararlarından kendini mahrum etme (Tekr. 10:12, 13). Aksi halde hayatın üzerindeki kontrolü kaybedersin. Gerçek şu ki, arkadaşlarının baskısına yenilirsen, onların kuklası haline gelirsin (2. Petrus 2:19’u okuyun).

4, 5. (a) Harun çevre baskısına nasıl yenik düştü? Sen bundan ne ders çıkarabilirsin? (b) Yaşıtların seni kötü bir şey yapmaya zorlamak için hangi yöntemleri kullanabilir?

⁴ Bir seferinde Musa’nın ağabeyi Harun çevre baskısına yenildi. İsrailoğulları ondan kendileri için bir ilah yapmasını istedi, o da ne dedilerse yaptı. Harun aslında zayıf karakterli biri değildi. Daha önce Musa’yla birlikte Mısır’ın güçlü hükümdarı Firavun’un karşısına çıkıp Tanrı’nın mesajını cesaretle bildirmişti. Fakat kardeşleri İsrailoğullarına gelince onların baskısına karşı koyamadı. Çevre baskısı gerçekten de çok güçlüdür! Harun için, kendi yaşıtlarına karşı çıkmaktansa güçlü Mısır kralına karşı çıkmak daha kolaydı! (Çık. 7:1, 2; 32:1-4).

⁵ Harun’un örneğinden görüldüğü gibi arkadaş baskısına yenilmek sadece gençlerin ya da yanlış yapmaya meyilli insanların düşebileceği bir tuzak değildir. Çevre baskısı sen de dahil yürekten doğruyu yapmak isteyen herhangi birini etkileyebilir. Yaşıtların sana meydan okuyarak, seni suçlayarak ya da aşağılayarak seni kötü bir şey yapmaya zorlayabilir. Her ne şekilde olursa olsun arkadaş baskısına karşı koymak zordur. Bunu başarabilmek için her şeyden önce inançlarının doğruluğundan emin olmalısın.

‘Kendini Yokla’

6, 7. (a) İnançlarından emin olman neden önemli? İnancını nasıl güçlendirebilirsin? (b) İnancını güçlendirmek için kendine hangi soruları sorabilirsin?

⁶ Arkadaş baskısına yenilmemek için öncelikle kendi inanç ve standartlarının doğru olduğuna ikna olmalısın (2. Korintoslular 13:5’i okuyun). Çekingen biri olsan bile inandığın şeylerden tamamen emin olursan gereken cesareti toplayabileceksin (2. Tim. 1:7, 8). Öte yandan normalde cesur olan biri inançlarından emin değilse, onları savunmakta zorlanır. Öyleyse Kutsal Kitaptan sana öğretilenlerin hakikat olduğunu kendine kanıtlaman akıllıca olmaz mı? Temel bilgilerden başla. Örneğin, Tanrı’ya inanıyorsun ve  sık sık başkalarından O’nun varlığına neden inandıklarını duyuyorsun. Kendine şöyle sor: ‘Tanrı’nın varlığına beni ikna eden nedir?’ Elbette amaç şüpheci biri olmak değil, tam tersine inancını güçlendirmektir. Farklı konularda da kendine şöyle sorular sor: ‘Kutsal Yazıların Tanrı ilhamı olduğunu nereden biliyorum?’ (2. Tim. 3:16). ‘“Son günlerde” yaşadığımıza neden inanıyorum?’ (2. Tim. 3:1-5). ‘Yehova’nın standartlarının benim yararıma olduğuna neden güveniyorum?’ (İşa. 48:17, 18).

⁷ Cevabını bilmeyeceğinden korkarak bu soruları sormaktan çekiniyor olabilirsin. Fakat böyle yaparsan, benzinin bittiğini göstereceğinden korkup göstergeye bakmayan bir sürücüye benzersin. Eğer depo gerçekten boşalmışsa, sürücü bunu öğrenmeli ki bir şeyler yapabilsin! Aynı şekilde inançlarınla ilgili kuşkuların olduğunu seziyorsan, bunu göz ardı etmek yerine çözmeye çalış (Elçi. 17:11).

8. Tanrı’nın cinsel ahlaksızlıktan sakınma emrinin akıllıca olduğuna dair inancını nasıl güçlendirebilirsin?

⁸ Mesela Kutsal Kitabın “cinsel ahlaksızlıktan kaçın” emriyle ilgili duygularını yoklayabilirsin. Kendine şöyle sor: ‘Bu emir neden benim yararıma?’ Yaşıtlarının hangi nedenlerden dolayı cinsel ahlaksızlık yaptığını düşün. Ayrıca bunu yapan birinin hangi açılardan ‘kendi bedenine karşı günah işlediğini’ düşün (1. Kor. 6:18). Bu şekilde durumu iki açıdan da ele aldıktan sonra kendine şöyle sor: ‘Hangi yolu izlemek daha mantıklı? Cinsel ahlaksızlık yapmaya gerçekten değer mi?’ Daha da derine inerek ‘Ahlaksızlığa yenik düşseydim kendimi nasıl hissederdim?’ diye düşün. Yaptığın şey o an için yaşıtlarının seni aralarına kabul etmesini sağlayabilirdi, fakat anne babanın yanındayken ya da İbadet Salonunda kardeşlerinle birlikteyken kendini nasıl hissederdin? Tanrı’ya dua edeceğin zaman neler hissederdin? Sırf okul arkadaşlarını memnun etmek için Yehova’nın önündeki temiz durumunu feda etmeye gerçekten razı olur muydun?

9, 10. İnancından emin olman, yaşıtlarının yanındayken cesur olmana nasıl yardımcı olur?

⁹ Bir genç olarak ‘akıl gücünün’ her zamankinden daha hızlı geliştiği bir dönemdesin (Romalılar 12:1, 2’yi okuyun). Özellikle bu dönemde, Yehova’nın bir Şahidi olmanın senin için ne ifade ettiğini uzun uzun düşün. Bunu yaparsan inançlarından daha da emin olacaksın ve arkadaşların sana baskı uyguladığında hemen cesurca karşılık verebileceksin. Şunları söyleyen genç hemşiremiz gibi hissedeceksin: “Çevre baskısına direndiğimde aslında tek yaptığım, herkese kim olduğumu açıkça söylemek. Benim dinim herhangi bir din değil. Tüm hayatım, düşünüşüm, hedeflerim, ahlaki değerlerim onun etrafında dönüyor.”

¹⁰ Doğru olduğunu bildiğin şeylerin yanında tavır almak kolay değildir (Luka 13:24). Bazen çektiklerine değmiyormuş gibi gelebilir. Fakat şunu unutma: İnançlarından utanıyormuş gibi ya da mahcup görünürsen çevrendekiler bunu mutlaka fark eder, hatta üzerindeki baskıyı artırabilirler. Ancak inançlı şekilde konuşursan, seni etkilemeye çalışmaktan ne kadar çabuk vazgeçtiklerini görünce şaşıracaksın (Luka 4:12, 13 ile karşılaştırın).

‘Vereceğin Cevabı İyice Tart’

11. Arkadaş baskısına karşı hazırlıklı olmanın nasıl bir yararı var?

¹¹ Arkadaş baskısına direnebilmek için yapman gereken başka bir şey de kendini hazırlamaktır (Özdeyişler 15:28’i okuyun). Hazırlıklı olabilmek için, hangi durumlarla karşılaşabileceğini önceden düşün. Bu konu üzerinde sadece biraz düşünmek bile seni birçok zor durumdan kurtaracaktır. Diyelim ki sokakta yürürken ileride bazı sınıf arkadaşlarının  sigara içtiğini görüyorsun. Sence yanlarından geçersen sana sigara uzatırlar mı? Bu şekilde olası bir tehlike sezdiğinde ne yapabilirsin? Özdeyişler 22:3 “Akıllı kişi felaketi görüp gizlenir” der. Örneğin, yolunu değiştirirsen bu durumla karşılaşma olasılığını tamamen ortadan kaldırabilirsin. Bu korkaklık değildir, tersine akıllıca bir davranıştır.

12. Baskıya karşı koymanın güzel bir yolu ne olabilir?

¹² Peki böyle bir durumla karşılaşmaktan kaçınamadığında ne olacak? Diyelim ki bir sınıf arkadaşın alaylı şekilde “Hâlâ sevgilin yok mu?” diye soruyor. Bu tarz durumlarda en iyisi Koloseliler 4:6’daki öğüdü izlemektir: “Sözleriniz her zaman tuzla lezzet verilmiş gibi, hoş ve çekici olsun; böylece herkese nasıl cevap vermeniz gerektiğini bilerek konuşun.” Bu ayetten de görüldüğü gibi, farklı durumlara farklı şekillerde karşılık vermen gerekebilir. Az önce bahsettiğimiz durumda herhalde Kutsal Kitaba dayanan uzun bir konuşma yapman gerekmez. Kararlı şekilde kısa bir cevap vermek yeterli olabilir. Örneğin sevgilin olup olmadığı sorulduğunda “Hayır yok” ya da “Bu beni ilgilendirir” diyebilirsin.

13. Ayırt edici olmak, alaylı bir söze uygun bir karşılık vermene nasıl yardım edebilir?

¹³ İsa Mesih, uzun bir cevap vermenin bir işe yaramayacağı durumlarda kısa cevaplar vermekle yetindi. Hatta Kral Herodes onu sorguladığında hiçbir şey söylemedi (Luka 23:8, 9). Saygısızca sorulan sorulara verilebilecek en iyi cevap çoğunlukla sessizliktir (Özd. 26:4; Vaiz 3:1, 7). Fakat bazen soru soran kişi ilk başta seni aşağılamış olsa bile inançlarının nedenini, örneğin neden cinsel ahlaksızlık yapmadığını gerçekten merak ediyor olabilir (1. Pet. 4:4). Öyle olduğunu anlarsan Kutsal Kitaba dayanan inançlarınla ilgili daha kapsamlı bir açıklama yapman yerinde olabilir. Böyle fırsatları değerlendirmekten çekinme. Korkusuzca “savunma yapmaya daima hazır ol” (1. Pet. 3:15).

14. Bazı durumlarda baskıyı nasıl uygun şekilde geri püskürtebilirsin?

¹⁴ Bazı durumlarda baskıyı geri püskürtebilirsin. Tabii bunu yaparken kaba davranmamaya dikkat etmelisin. Örneğin bir okul arkadaşın sana sigara uzatıp, almadığın için korkak olduğunu söylerse “Hayır teşekkür ederim” diyebilir ve şöyle ekleyebilirsin: “Senin sigara içmeyecek kadar akıllı olduğunu düşünürdüm.” Bu şekilde baskıyı nasıl geri püskürtebileceğini gördün mü? Bu durumda neden sigara içmediğini açıklaması beklenen sen olmazsın. Tersine okul arkadaşın neden sigara içtiğini düşünmek zorunda kalır. *

15. Arkadaş baskısına maruz kaldığın ortamdan uzaklaşman hangi durumda uygun olur? Neden?

¹⁵ Peki tüm çabalarına rağmen baskı yapmaya  devam ederlerse ne yapmalısın? Bu durumda en iyisi oradan uzaklaşmaktır. O ortamda kalmak sadece standartlarından bir şekilde taviz verme olasılığını artırır. Unutma ki, bir ortamdan uzaklaşmış olman yenilgiyi kabul ettiğin anlamına gelmez. Duruma sen hâkimdin. Yaşıtlarının baskısına direnerek onların kuklası olmayı reddettin ve Yehova’nın yüreğini sevindirdin (Özd. 27:11).

Beklenmedik Durumlara Karşı Önlem Al

16. Yehova’ya hizmet ettiğini söyleyen gençler bile sana nasıl baskı yapabilir?

¹⁶ Bazen Yehova’ya hizmet ettiğini söyleyen gençlerden bile yanlış bir şey yapmak için baskı görebilirsin. Örneğin bir kardeşin düzenlediği bir gençler buluşmasına gittiğinde başınızda bir yetişkin olmadığını fark edebilirsin. Ya da bol bol içki bulunduğunu ve bazılarının fazla içmeye başladığını görebilirsin. Kutsal Kitap ilkelerine göre eğittiğin vicdanını rahatsız eden birçok farklı durum ortaya çıkabilir. Genç bir hemşire şöyle anlatıyor: “Kız kardeşimle bir keresinde kardeşlerle birlikte film izlemeye gitmiştik. İçinde çok fazla küfür olduğu için orayı terk ettik. Fakat gruptaki diğerleri kaldı, hatta yanlış bir şey yapıyormuş gibi görünmelerine neden olduğumuz için bize kızdılar.”

17. Bir buluşmaya gideceğin zaman, sadakatini deneyebilecek durumlara karşı hangi önlemleri alabilirsin?

¹⁷ Önceki paragrafta anlatılan tecrübenin gösterdiği gibi vicdanına göre hareket etmek seni bazen zor duruma sokabilir. Yine de doğru olduğunu bildiğin şeylere her zaman bağlı kal. Ve hazırlıklı ol. Bir buluşmaya gideceksen, bir şeylerin ters gitme olasılığına karşı bir kaçış planın olsun. Örneğin bazı gençlerin yaptığı gibi, telefon edersen seni gelip almaları için anne babanla önceden anlaşabilirsin (Mezm. 26:4, 5). Böyle ‘tasarılar her zaman yarar sağlar’ (Özd. 21:5).

“Gençliğinde Sevinçli Ol”

18, 19. (a) Yehova’nın mutlu olmanı istediğinden neden emin olabilirsin? (b) Tanrı arkadaş baskısına direnenlerle ilgili ne hisseder?

¹⁸ Yehova seni hayattan zevk alman için yarattı ve mutlu olmanı istiyor (Vaiz 11:9’u okuyun). Unutma ki yaşıtların sadece ‘bir süre günahın sefasını sürecekler’ (İbr. 11:25). Fakat Tanrı senin bundan çok daha iyisini elde etmeni istiyor. Sonsuza dek mutlu olmanı istiyor. Bu nedenle, ne zaman O’nun gözünde kötü bir şey yapma ayartmasıyla karşılaşırsan, Yehova’nın senden her istediğinin uzun vadede senin yararına olduğunu hatırla.

¹⁹ Bir genç olarak şunu bilmelisin ki, yaşıtlarını memnun etmeyi başarsan bile bundan birkaç yıl sonra onların çoğu ismini bile hatırlamayacak. Öte yandan onlardan gelen baskıya direndiğinde bu Yehova’nın dikkatinden kaçmaz. O seni ve gösterdiğin sadakati asla unutmayacak. ‘Göklerin bentlerini sana açacak, üzerine yeterinden fazla bereket yağdıracak’ (Mal. 3:10). Ayrıca kendini zayıf hissettiğinde kutsal ruhunu bol bol vererek kararlılığını güçlendirmene yardımcı olacak. Evet, arkadaş baskısına direnmen için Yehova sana her zaman destek olacaktır!

[Dipnot]

Hatırlıyor musunuz?

• Arkadaş baskısı ne kadar güçlü olabilir?

• Arkadaş baskısına direnebilmek için neden inançlarından emin olmalısın?

• Arkadaş baskısına karşı kendini nasıl hazırlayabilirsin?

• Yehova’nın senin sadakatine çok değer verdiğinden neden emin olabilirsin?

[Sorular]

[Sayfa 8’deki resim]

Harun altın buzağıyı yapmayı neden kabul etti?

[Sayfa 10’daki resim]

Hazırlıklı ol; ne diyeceğine önceden karar ver