1, 2. İnsan beyni hangi yönlerden eşsizdir?

DİL insanların okumasını, yazmasını, konuşmasını, söylenen bir sözü anlamasını, dua etmesini ve Yehova’ya ilahiler söylemesini mümkün kılar. Bu becerilerin hepsi de olağanüstüdür ve beynimizin henüz tam olarak anlaşılmayan bölümleri ve sinir ağları sayesinde gerçekleşir. Beynimiz eşsiz olduğundan dil öğrenebiliyoruz. Bir dilbilim profesörü “Çocukların dil öğrenme yeteneği, [insanı] diğer tüm canlılardan ayıran özelliklerden biridir” dedi.

² İnsanın dil konusundaki becerileri Tanrı tarafından tasarlanmış mucizevi bir armağandır (Mezm. 139:14; Vah. 4:11). İnsan beyni başka önemli bir yönden de eşsizdir. Hayvanların aksine insanlar Tanrı’nın “benzeri olarak” yaratıldığından, özgür iradeleri vardır ve dil konusundaki becerilerini Tanrı’yı yüceltmek için kullanmayı seçebilirler (Başl. 1:27).

3. Yehova bizi hikmetli kılmak için hangi muhteşem armağanı vermiştir?

³ Dilleri yaratan Tanrı, Kendisini yüceltmek isteyen herkese muhteşem bir armağan olan Kutsal Kitabı vermiştir. Bu kitap tümüyle ya da kısmen 2.800’den fazla dilde mevcuttur. Kutsal  Yazılara kendinizi verdiğinizde zihninizi Tanrı’nın düşünceleriyle doldurursunuz (Mezm. 40:5; 92:5; 139:17). Böylece sizi ‘hikmetli kılarak kurtuluşa eriştirebilecek’ şeyler üzerinde derin düşünebilirsiniz (2. Timoteos 3:14-17’yi okuyun).

4. (a) Derin düşünmek ne demektir? (b) Hangi soruları ele alacağız?

⁴ Derin düşünmek, iyi ya da kötü bir şey üzerinde düşüncelerimizi toplamak, dikkatimizi o şey üzerinde yoğunlaştırmaktır (Mezm. 77:12; Özd. 24:1, 2). En çok Yehova Tanrı ve oğlu İsa Mesih üzerinde derin düşünmekten yarar görürüz (Yuhn. 17:3). Bu makalede şu soruları ele alacağız: Okumak ve derin düşünmek arasında nasıl bir bağlantı var? Neler üzerinde derin düşünebiliriz? Derin düşünmeyi nasıl zevkli bir alışkanlık haline getirebiliriz?

5, 6. Okuduklarınızı daha iyi anlamanıza ve hatırlamanıza ne yardım eder?

⁵ Beyniniz sayesinde harika şeyler yapabilirsiniz; hatta bazen bunlar için bilinçli bir çaba harcamanıza bile gerek kalmaz. Örneğin nefes almak, yürümek, bisiklete binmek ya da klavyede on parmak yazmak hiç düşünmeden otomatik olarak yapabileceğiniz şeylerdir. Okumak da bir ölçüde böyledir. Bu nedenle okuduğunuz şeyin anlamına odaklanmanız çok önemlidir. Bir paragrafın sonuna geldiğinizde ya da yeni bir altbaşlığa geçmeden önce durun ve o ana dek okuduklarınızı doğru anlayıp anlamadığınızı düşünün. Tabii dikkat dağıtan şeyler yüzünden ya da zihninizi toplayamadığınız için kendinizi okuduklarınıza veremeyebilirsiniz; bu da verimli bir okuma yapmanızı engeller. Peki bundan nasıl kaçınabilirsiniz?

⁶ Bilimsel araştırmalar, bir inceleme sırasında sözcükleri sesli okumanın hatırlamayı kolaylaştırdığını gösteriyor. Beynimizin yaratıcısı Yehova da bunu biliyor. Bu nedenle Yeşu’ya kanun kitabında yazılanları “üzerinde düşünerek” ya da ifadenin bir diğer anlamına göre “alçak sesle” okumasını emretmişti (Yeşu 1:8’i okuyun). Kutsal Kitabı alçak sesle okuduğunuzda, bunun zihninizde daha derin bir etki yarattığını fark edeceksiniz. Ayrıca okuduklarınıza daha iyi konsantre olacaksınız.

7. Tanrı’nın Sözünü en iyi nasıl bir ortamda derin düşünebiliriz? (Makalenin başındaki resme bakın.)

⁷ Okumak fazla çaba harcamadan yapılabilir, ancak derin düşünmek okuduklarımıza konsantre olmamızı gerektirir. Kusurlu insan beyni daha az çaba isteyen, daha kolay işleri yapmaya eğilimlidir. Dolayısıyla en iyisi, yorgun olmadığınız zamanlarda, dikkat dağıtan şeylerin az olduğu, stresten uzak bir ortamda derin düşünmektir. Örneğin Davut, geceleri yatağında uyanık olduğu zamanlarda daha iyi düşünebildiğini fark etmişti (Mezm. 63:6). İsa kusursuz olsa da derin düşünmek ve dua etmek için sessiz yerleri tercih etti (Luka 6:12).

8. (a) Neler hakkında derin düşünebiliriz? (b) Yehova başkalarıyla O’nun hakkında konuştuğumuzda ne hisseder?

⁸ Kutsal Kitapta okuduklarınızın yanı sıra, derin düşünebileceğiniz başka önemli şeyler de var. Örneğin Yehova’nın yarattığı harika eserlere bakarken durup düşünün. Şüphesiz bunun sonucunda Yehova’yı iyiliğinden dolayı yüceltmek ve yanınızda biri varsa hissettiğiniz takdiri onunla paylaşmak isteyeceksiniz  (Mezm. 104:24; Elçi. 14:17). Peki Yehova hakkında derin düşünmemiz, bu duygularımızı başkalarıyla paylaşmamız ve dua etmemiz O’nun için önemli mi? Bu soruya O’nun değerli Sözü cevap verir. Kutsal Yazılarda, yaşadığımız son günler hakkında şunu okuruz: “O zaman Yehova’dan korkanlar aralarında konuştular; herkes komşusuyla konuştu. Yehova kulak verip dinledi. Yehova’dan korkanlar ve ismini düşünenler için O’nun önünde bir anılma kitabı yazıldı” (Mal. 3:16).

9. (a) Pavlus Timoteos’a neler üzerinde derin düşünmesini söyledi? (b) Hizmete hazırlık yaparken Pavlus’un öğüdünü nasıl uygulayabiliriz?

⁹ Elçi Pavlus Timoteos’a konuşmasının, davranışlarının ve öğretişinin etkisi üzerinde ‘derin düşünmesini’ söyledi (1. Timoteos 4:12-16’yı okuyun). Timoteos gibi bizim de üzerinde düşünebileceğimiz pek çok ruhi faaliyet var. Örneğin bir Kutsal Kitap tetkikini idare etmek için hazırlanırken derin düşünmeye zaman ayırmalıyız. Tetkik eden kişiyi düşünerek, onun bakış açısını ortaya çıkaracak bir soru ve ilerlemesine yardım edecek bir örnek bulabiliriz. Bu şekilde harcadığımız zaman bizi canlandırır. Çünkü bu konuların üzerinde derin düşünmek kendi imanımızı güçlendirir ve tetkiklerimizi daha etkili ve coşkulu şekilde idare etmemize yardım eder. Tarla hizmetine çıkmak için yüreğimizi hazırlamamız da bize yarar sağlar (Ezra 7:10’u okuyun). Elçilerin İşleri kitabından bir bölüm okumak hizmetteki coşkumuzu ‘alevlendirir.’ O gün kullanmayı düşündüğümüz ayetler ve sunmayı planladığımız yayınlar üzerinde derin düşünmek hizmetimizi yerine getirmemize yardım eder (2. Tim. 1:6). Sahanızdaki insanları ve onların ilgisini çekebilecek konuları düşünün. Bu şekilde hazırlık  yaptığınızda, Kutsal Kitaptan “Tanrı’nın ruhunun ve gücünün kanıtlarını göstererek” etkili bir şahitlikte bulunabileceksiniz (1. Kor. 2:4).

10. Ruhi şeyler üzerinde derin düşünmek için başka hangi fırsatlar var?

¹⁰ Umumi konuşmalarda ve büyük ibadetlerde bazen not alır mısınız? Bu notları gözden geçirirken, Tanrı’nın Sözünden ve teşkilatından öğrendikleriniz üzerinde derin düşünmek için harika bir fırsata sahip olursunuz. Ayrıca Gözcü Kulesi ve Uyanış! dergilerinin her sayısı ve bölge ibadetlerinde çıkan yayınlar bize okuyup özümseyebileceğimiz yeni bilgiler sağlar. Yıllık’ı okurken bir tecrübeden diğerine geçmeden önce biraz durmayı yararlı bulabilirsiniz. Bu sayede okuduklarınız üzerinde düşünebileceksiniz ve tecrübe yüreğinize erişecek. Ana düşüncelerin altını çizmek ve sayfa kenarlarına not almak isteyebilirsiniz. Böylece bir tekrar ziyarete, çobanlık ziyaretine veya ibadette bir göreve hazırlanırken bunlardan faydalanabilirsiniz. En önemlisi de, yayınları okurken ara sıra durup düşünmek, size okuduklarınızı kendinize mal etme ve öğrendiğiniz güzel şeyler için Yehova’ya şükretme fırsatı verir.

11. En çok ne üzerinde derin düşünmeliyiz? Neden? (Dipnota da bakın.)

¹¹ Elbette en çok Kutsal Kitap üzerinde derin düşünmeliyiz. Bir gün Kutsal Kitabın elinizden alındığını farz edin. * Unutmayın ki, sevdiğiniz ayetler ya da ilahilerin sözleri gibi hafızanızdaki şeyler üzerinde düşünmekten hiç kimse sizi alıkoyamaz (Elçi. 16:25). Ayrıca Tanrı’nın ruhu öğrendiğiniz şeyleri aklınıza getirebilir (Yuhn. 14:26).

12. Nasıl bir Kutsal Kitap okuma programından yarar görebilirsiniz?

¹² Haftanın bazı günlerini, Vaizlik Eğitim İbadetindeki haftalık Kutsal Kitap okumasını yapmaya ve derin düşünmeye ayırabilirsiniz. Diğer günler de Matta, Markos, Luka ve Yuhanna İncillerini okuyup İsa’nın söylediği ve yaptığı şeyler üzerinde düşünebilirsiniz (Rom. 10:17; İbr. 12:2; 1. Pet. 2:21). Ayrıca İsa’nın yeryüzündeyken yaşadığı olayları tarihsel sırayla anlatan bir yayına sahibiz. Her bölümde adı geçen paralel İncil kayıtlarını dikkatle okur ve derin düşünürsek bu yayın bize büyük yarar sağlayacaktır (Yuhn. 14:6).

13, 14. (a) Ruhi şeyleri derin düşünmeyi sürdürmemiz neden çok önemlidir? (b) Bu bizde ne yapma isteği uyandırır?

¹³ Ruhi şeyler üzerinde derin düşünmek, kişinin İsa’nın olgun bir takipçisi haline gelmesine yardım eder (İbr. 5:14; 6:1). Yehova ve İsa hakkında düşünmeye fazla zaman ayırmayan biri imanını güçlü tutamaz. Böyle biri hakikatten sapıp uzaklara sürüklenme tehlikesiyle karşı karşıyadır (İbr. 2:1; 3:12). İsa’nın dikkat çektiği gibi, Tanrı’nın Sözünü “güzel ve iyi bir yürekle” işitmez, yani kabul etmezsek onu ‘korumamız’ mümkün olmayacak. O zaman kolayca ‘bu hayatın kaygıları, zenginliği ve zevkleri içinde sürükleneceğiz ve hiç olgun ürün veremeyeceğiz’ (Luka 8:14, 15).

¹⁴ Bu nedenle Tanrı’nın Sözü üzerinde düşünmeye devam edelim. Bu bizde Yehova’nın kişiliğini ve niteliklerini örnek alarak O’nun ihtişamını yansıtma isteği uyandıracak (2. Kor. 3:18). Daha ne isteyebiliriz ki? Gökteki Babamızı nasıl örnek  alabileceğimizi öğrenmeye sonsuza dek devam edeceğiz. Tanrı hakkında giderek daha çok şey öğrenmek ve O’nun ihtişamını yansıtabilmek gerçekten harika bir ayrıcalık! (Vaiz 3:11).

15, 16. (a) Ruhi konular üzerinde derin düşünmekten şahsen nasıl yarar görüyorsunuz? (b) Derin düşünmek neden bazen zor olabilir? Neden pes etmemeliyiz?

¹⁵ Ruhi şeyler üzerinde derin düşünmeyi sürdürmek, hakikat için duyduğumuz coşkuyu korumamızı sağlar. Bu sayede, hem kardeşlerimiz hem de hakikate ilgi gösteren kişiler üzerinde canlandırıcı bir etki yaratırız. Tanrı’nın en büyük armağanı olan fidye üzerinde derin düşünmek, kutsal Babamız Yehova’yla yakın bir ilişkiye sahip olma ayrıcalığına değer vermemize yardım eder (Rom. 3:24; Yak. 4:8). Tarafsızlığı nedeniyle 3 yıl hapis yatan Güney Afrikalı Mark şöyle diyor: “Derin düşünmek heyecan verici bir serüvene benzer. Ruhi şeyler üzerinde ne kadar düşünürsek, Tanrımız Yehova hakkında o kadar yeni şey keşfederiz. Biraz olsun cesaretsizliğe veya kaygıya kapıldığımı hissettiğimde, Kutsal Kitabımı alıp içinden bir kısım okur ve üzerinde derin düşünürüm. Bunun beni gerçekten rahatlattığını hissediyorum.”

¹⁶ Bugün hayat dikkat dağıtan şeylerle öyle dolu ki, ruhi şeyler üzerinde derin düşünmenin bazen çok zor olduğunu kabul etmek gerek. Afrika’da yaşayan Patrick isimli başka bir birader şöyle diyor: “Zihnim işe yarayan ve yaramayan bilgilerle dolu bir posta kutusuna benziyor ve bunları her gün ayıklamam gerekiyor. Zihnimdekileri gözden geçirdiğimde sık sık ‘huzursuz düşüncelere’ rastlıyorum ve açık bir zihinle derin düşünebilmek için önce Yehova’ya o düşüncelerim hakkında dua etmem gerekiyor. Ruhi şeyler üzerinde derin düşünmeye başlamadan önce bunu yapmak biraz zamanımı alsa da, kendimi Yehova’ya daha yakın hissediyorum. Böylece, hakikati daha iyi anlayabilmek için zihnimi hazırlamış oluyorum” (Mezm. 94:19). ‘Her gün Kutsal Yazıları araştıran’ ve öğrendikleri üzerinde derin düşünenler gerçekten de harika nimetler tadar (Elçi. 17:11).

17. Derin düşünmek için nasıl zaman buluyorsunuz?

¹⁷ Bazıları okumak, derin düşünmek ve dua etmek için sabah erken kalkıyor. Başkaları bunu öğlen yemek molasında yapıyor. Belki siz Kutsal Kitabı akşamları ya da yatmadan önce okumayı tercih ediyorsunuz. Bazıları hem sabah hem de yatmadan önce okumayı seviyor. Kutsal Kitabı ne zaman okursak okuyalım bunu “gece gündüz”, yani düzenli olarak yapmalıyız (Yeşu 1:8). Önemli olan Tanrı’nın Sözü üzerinde her gün derin düşünmeye zaman ayırabilmek için daha önemsiz şeylere ayırdığımız zamanı azaltmaktır (Efes. 5:15, 16).

18. Tanrı’nın Sözü üzerinde her gün derin düşünen ve öğrendiklerini uygulayanlara ne vaat edilmektedir?

¹⁸ Kutsal Kitabın da dediği gibi, Tanrı’nın Sözü üzerinde derin düşünen ve öğrendiklerini uygulamaya çalışan herkesi sayısız nimet bekler (Mezmur 1:1-3’ü okuyun). İsa “Tanrı’nın sözünü dinleyip tutanlara ne mutlu!” dedi (Luka 11:28). En önemlisi de, her gün ruhi şeyler üzerinde derin düşünmek muhteşem beynimizin yaratıcısı Yehova’yı yüceltmemize yardım eder. O bizi şimdiden büyük bir mutlulukla, doğruluğun hâkim olacağı yeni dünyada da sonsuz yaşamla ödüllendirecek (Yak. 1:25; Vah. 1:3).