Biliyor muydunuz?

Meryem’in kullandığı güzel kokulu yağ neden çok pahalıydı?

İsa’nın ölümünden birkaç gün önce, Lazar’ın kız kardeşi Meryem “içinde çok pahalı güzel kokulu bir yağ, saf hintsümbülü olan kaymaktaşından bir kapla geldi” ve yağı İsa’nın başına döktü (Markos 14:3-5; Matta 26:6, 7; Yuhanna 12:3-5). Markos’un ve Yuhanna’nın kayıtları, bu parfümün 300 dinar, yani sıradan bir işçinin yaklaşık bir yıllık ücretine eşdeğer olduğunu söylüyor.

Peki bu pahalı parfüm nereden geliyordu? Mukaddes Kitapta sözü edilen hintsümbülünün, Himalaya Dağları’nda bulunan küçük, hoş kokulu bir bitki (Nardostachys jatamansi) olduğu düşünülüyor. Pahalı olan hintsümbülü yağı bazen içine daha ucuz malzemeler konularak karıştırılır, hatta sahte parfüm şişelerine doldurulurdu. Fakat hem Markos hem de Yuhanna “saf hintsümbülü” ifadesini kullandılar. Bu güzel kokulu yağın bu kadar pahalı olması nedeniyle onun çok uzaktan, Hindistan’dan geldiği düşünülüyor.

Markos’un kaydında neden Meryem’in ‘kaymaktaşından kabı kırıp açtığı’ söyleniyor? Kaymaktaşından bir kabın genellikle, değerli kokunun uçmaması için mühürlenebilen dar bir boynu vardır. Alan Millard Discoveries From the Time of Jesus adlı kitabında şöyle diyor: “Kadının heyecanlandığı için parfüm kabının tepesindeki mührü açmadan, direk boynunu kırarak parfümün tümünü bir kerede dökmesi kolaylıkla anlaşılır bir davranıştır.” Belki bu yüzden, “yağın güzel kokusu bütün evi doldurmuştu” (Yuhanna 12:3). Aslında bu çok pahalı ama yerinde bir hediyeydi. Çünkü bu takdirkâr kadın yakın bir zamanda İsa’nın, sevgili kardeşi Lazar’ı dirilttiğini görmüştü (Yuhanna 11:32-45).

Eriha isminde iki şehir mi vardı?

Matta, Markos ve Luka, kayıtlarında Eriha yakınlarında meydana gelen bir mucizeden söz ederler (Matta 20:29-34; Markos 10:46-52; Luka 18:35-43). Matta ve Markos İsa’nın bu mucizeyi Eriha’dan “çıkarken” yaptığını söyler. Luka ise bu olayın İsa Eriha’ya “yaklaştığı” sırada meydana geldiğini söyler.

İsa’nın günlerinde Eriha isminde bir tane mi yoksa iki tane mi şehir vardı? Bible Then & Now adlı kitap buna şöyle cevap veriyor: “İsa’nın yaşadığı dönemde, Eriha şehri eski şehrin yaklaşık 1,6 kilometre güneyinde yeniden inşa edilmişti. Büyük Herodes orada kışlık bir saray yaptırmıştı.” Bu, Archaeology and Bible History adlı kitapta şöyle doğrulanıyor: “İsa’nın zamanındaki Eriha, iki kentten oluşuyordu. . . . . Eski Yahudi kenti, Roma kentine yaklaşık 1,6 kilometre uzaktaydı.”

Sonuç olarak İsa bu mucizeyi belki Yahudi kentinden ayrılıp Roma kentine yaklaşırken yaptı ya da bunun tam tersi oldu. Görüldüğü gibi olayların yazıldığı zamanki koşulları öğrenmek, çelişki gibi görünen şeylerin açığa kavuşmasını sağlar.

[Sayfa 31’deki resim]

Kaymaktaşından parfüm şişesi

[Tanıtım notu]

© Réunion des Musées Nationaux/Art Resource, NY