İyi Bir Baba Nasıl Olunur?

“Babalar, cesaretleri kırılmasın diye çocuklarınızı usandırmayın” (Koloseliler 3:21).

BİR BABA çocuklarını kırmaktan nasıl kaçınabilir? Baba olarak oynadığı rolün öneminin farkında olması çok önemlidir. Ruh sağlığıyla ilgili bir dergide şunlar bildiriliyor: “Baba olmak, çocukların duygusal ve zekâ gelişimi üzerinde muazzam etkileri olabilen karmaşık ve eşsiz bir olgudur.”

Babanın rolü nedir? Birçok ailede baba esasında ceza veren kişi olarak görülür. Birçok anne, çocuğu yanlış davranışta bulunduğunda “Baban eve gelince görürsün!” der. Çocukların dengeli yetişkinler olmaları için makul bir terbiyeye ve kararlılığa elbette ihtiyaçları var. Fakat iyi bir baba olmak daha fazlasını içerir.

Üzücüdür ki, her babanın hayatında örnek alacağı biri olmamıştır. Bazı erkekler babasız bir evde büyüdüler. Başka durumlarda ise, sert ve mesafeli bir baba tarafından yetiştirilen erkekler, çocuklarına aynı şekilde davranmaya eğilimli olabiliyor. Peki böyle bir kişi, kendi babasının örneğini tamamen göz ardı edip nasıl daha iyi bir baba olabilir?

Nasıl daha iyi bir baba olunacağı konusunda uygulanabilir ve güvenilir öğütler içeren bir kaynak var. Mukaddes Kitap, aile yaşamıyla ilgili en iyi öğütleri içerir. Onun öğütleri kuramlardan ibaret değildir, rehberliği de bize asla zarar vermez. Mukaddes Kitabın öğütleri, bu kitabın Yazarı ve aile yaşamının Kurucusu olan Yehova Tanrı’nın hikmetini yansıtır (Efesoslular 3:14, 15). Eğer bir babaysanız Mukaddes Kitabın ana baba olmak hakkında söylediklerini göz önünde bulundurmaktan yarar göreceksiniz. *

İyi bir baba olmak sadece çocuklarınızın fiziksel ve duygusal iyiliği için değil, ruhi refahı için de önemlidir. Babasıyla çok sevgi dolu ve yakın ilişkisi olan bir çocuğa, Tanrı’yla yakın ve içten bir ilişki kurmak daha kolay gelebilir. Aslında Mukaddes Kitap, Yaratıcımız Yehova’nın bir anlamda bizim Babamız olduğunu gösterir (İşaya 64:8). Şimdi çocukların babalarından görmeye ihtiyaç duydukları altı noktayı ele alalım. Her noktayı ele alırken, Mukaddes Kitap ilkelerini uygulamanın bir babanın bu ihtiyaçları karşılamasına nasıl yardım edebileceğini inceleyeceğiz.

 Çocukların Babalarının Sevgisine İhtiyacı Var

Yehova, bir Baba olarak kusursuz bir örnektir. Mukaddes Kitap Tanrı’nın, ilk Oğlu İsa için hissettiklerini şöyle tanımlar: “Baba Oğlu sever” (Yuhanna 3:35; Koloseliler 1:15). Birçok olayda Yehova, Oğlunu sevdiğini ve onu onayladığını dile getirdi. İsa vaftiz edildiğinde, Yehova göklerden seslenerek şöyle dedi: “Sen benim sevgili oğlumsun; senden memnunum” (Luka 3:22). İsa, Babasının ona duyduğu sevgiden asla kuşku duymadı. Bir baba, Tanrı’nın örneğinden hangi dersi alabilir?

Çocuklarınıza onları sevdiğinizi söylemekten asla çekinmeyin. Beş çocuk babası olan Kelvin şunu söylüyor: “Çocuklarıma sevgimi daima ifade etmeye çalıştım, bunu sadece onları sevdiğimi söyleyerek değil, her birine kişisel ilgi göstererek de yaptım. Onların bezlerini değiştirdim ve banyolarını yaptırdım.” Ayrıca çocuklarınızın, onları onayladığınızı bilmeleri de gerekir. Dolayısıyla, onları sürekli düzelterek aşırı eleştirici olmayın. Bunun yerine, onları bol bol övün. Ergenlik çağında iki kızı olan Donizete şunu tavsiye ediyor: “Bir baba çocuklarını övme fırsatları bulmak için içten çaba harcamalıdır.” Sizin onayınıza sahip olduklarını bilmeleri, çocuklarınızın sağlıklı bir özsaygı edinmelerini sağlayabilir. Sonuçta bu, onların Tanrı’ya yaklaşmasına yardım edebilir.

Çocukların İyi Bir Örneğe İhtiyacı Var

Yuhanna 5:19’da (YÇ) belirtildiğine göre, İsa, “Baba’nın yaptıklarını görmedikçe kendiliğinden bir şey yapamaz.” Ayetin İsa’nın, Babasının “yaptıklarını” görüp uyguladığını söylediğine dikkat edin. Çocuklar da çoğu kez aynısını yapacaktır. Örneğin baba, karısına onurunu gözeterek saygılı davranıyorsa, muhtemelen oğlu da büyüdüğünde kadınlara onurlarını gözeterek saygılı davranacaktır. Babaların örneğinden sadece erkek çocukların tutumu etkilenmez, kız çocukların erkekler hakkındaki görüşü de etkilenebilir.

Çocuklarınıza özür dilemek zor geliyor mu? Burada yine, örnek önemlidir. Kelvin, oğullarından ikisinin pahalı bir fotoğraf makinesini kırdığı bir olayı hatırlıyor. O buna öyle çok sinirlenmişti ki, tahta bir masayı yumruklayıp ikiye ayırmıştı. Daha sonra kendini çok kötü hissetmişti ve öfkeye kapıldığı için karısı da dahil, herkesten özür dilemişti. Kelvin özür dilemesinin çocuklarının üzerinde olumlu bir etki bıraktığına inanıyor, çünkü özür dilemek çocuklarına hiç zor gelmiyor.

Çocukların Mutlu Bir Ortama İhtiyacı Var

Yehova “mutlu Tanrı”dır (1. Timoteos 1:11). Oğlu İsa’nın, Babasıyla birlikte olmaktan büyük sevinç duymasına şaşmamalı. Süleyman’ın Meselleri 8:30’daki şu sözler İsa ile Babası arasındaki ilişkiyi anlamamıza yardım eder:  “Yapıcı olarak onun [Babanın] yanında idim; . . . . her vakit onun önünde sevinirdim.” Baba ile Oğul arasında gerçekten sıcak bir ilişki vardı.

Çocuklarınızın mutlu bir ortama ihtiyacı var. Çocuklarınızla oynamak için vakit ayırmanız böyle bir ortamı yaratmanıza yardım edebilir. Birlikte oynamak ana baba ve çocuğun yakın bir ilişki kurmasına yardım eder. Felix bu görüşe katılıyor. Onun ergenlik çağında bir oğlu var ve şöyle diyor: “Oğlumla beraber eğlenmek için vakit ayırmamın ilişkimize çok önemli etkisi oldu. Birlikte oyunlar oynuyoruz, dostlarla bir araya geliyoruz ve güzel yerler geziyoruz. Bu, aile birliğimizi güçlendirdi.”

Çocukların Ruhi Değerleri Öğrenmeye İhtiyacı Var

İsa’ya Babası öğretim verdi. Bu nedenle o şöyle diyebildi: “Dünyada söylediklerim, O’ndan [Baba’dan ] duyduklarımdır” (Yuhanna 8:26). Tanrı’nın gözünde bir baba, çocuklarının ahlaksal ve ruhi eğitiminden sorumludur. Bir baba olarak sorumluluklarınızdan biri, doğru ilkeleri çocuklarınızın yüreklerine aşılamaktır. Böyle bir eğitim bebeklikten itibaren başlamalıdır (2. Timoteos 3:14, 15). Felix, oğluna henüz küçükken Mukaddes Kitap öykülerini okumaya başladı. Mukaddes Kitap Öyküleri * kitabındakiler de dahil, renkli, ilginç öyküler kullandı. Felix, oğlu büyüdükçe oğlunun yaşına uygun, Mukaddes Kitaba dayalı başka yayınlar seçti.

Donizete şöyle diyor: “Aile tetkikini zevkli hale getirmek gerçekten zordur. Ana babaların ruhi konuları takdir ettiklerini göstermeleri önemlidir, çünkü çocuklar tutarsızlıkları hemen fark ederler.” Üç oğlu olan Carlos ise şunu söylüyor: “Ailemizin ihtiyaçlarını ele almak için haftada bir kez toplantı yapıyoruz. Ailenin her bireyinin konuşulacak konuyu seçme fırsatı var.” Kelvin, nerede ve ne yapıyor olurlarsa olsunlar çocuklarıyla Tanrı hakkında konuşmaya her zaman çaba gösterdi. Bu bize Musa’nın şu sözlerini hatırlatıyor: “Bugün sana emretmekte olduğum bu sözler senin yüreğinde olacaklar; ve onları oğullarının zihnine iyice koyacaksın, ve evinde oturduğun, ve yolda yürüdüğün, ve yattığın, ve kalktığın zaman bunlar hakkında konuşacaksın” (Tesniye 6:6, 7).

Çocukların Terbiyeye İhtiyacı Var

Çocukların büyüyüp üretken ve sorumluluk sahibi yetişkinler olabilmeleri için terbiyeye ihtiyacı var. Bazı ana babalar, çocukları terbiye etmenin kapsamına sert tehditler ya da küçümseyici hakaretler de dahil, kaba davranışların girdiğini düşünüyor. Fakat Mukaddes Kitapta ana babanın vereceği terbiyenin sert olması gerektiği bildirilmez. Tersine, Yehova gibi, ana babalar da sevgiyle terbiye etmeli (İbraniler 12:4-11). Mukaddes Kitap şöyle der: “Babalar, . . . . çocuklarınızı sinirlendirmeyin, fakat onlara Yehova’nın yol gösteren düşünüşünü aşılayarak, O’nun terbiyesiyle yetiştirin” (Efesoslular 6:4).

 Bazen ceza vermek gerekebilir. Fakat bir çocuk neden cezalandırıldığını anlamalı. Ana babanın verdiği terbiye çocuğun kendini reddedilmiş hissetmesine asla yol açmamalı. Mukaddes Kitap bir çocuğun şiddetle dövülmesini onaylamaz; bu, çocuğun yaralanmasına bile yol açabilir (Süleyman’ın Meselleri 16:32). Kelvin şöyle diyor: “Ciddi meselelerde çocuklarımı düzeltmem gerektiğinde, bunu onları sevdiğim için yaptığımı her zaman belli etmeye çalıştım.”

Çocukların Korunmaya İhtiyacı Var

Çocukların tehlikeli etkilerden ve olası zararlı arkadaşlıklardan korunmaya ihtiyacı var. Bu dünyada masum çocukları istismar etmeyi aklına koymuş “kötü kişiler”in olması üzücüdür (2. Timoteos 3:1-5, 13). Çocuklarınızı nasıl koruyabilirsiniz? Mukaddes Kitap şu hikmetli öğüdü veriyor: “İhtiyatlı kişi tehlikeyi görünce saklanır, bönse öne atılır ve zarar görür.” (Süleyman’ın Meselleri 22:3, YÇ). Çocuklarınızı felaketten korumak için tehlikelere karşı uyanık olmalısınız. Sorunlara yol açabilecek durumları önceden tahmin edin ve gereken önlemleri alın. Örneğin, çocuklarınızın internete girmesine izin veriyorsanız, onu güvenli şekilde kullanmayı bilip bilmediklerinden emin olun. Bilgisayarı, kolayca denetleyebileceğiniz, göz önünde olan bir yerde tutmak en iyisi olabilir.

Bir baba, çocuklarını bu kötü dünyada karşılaşabilecekleri tehlikelere hazırlamalı ve eğitmelidir. Siz yanlarında olmadığınızda biri çocuklarınızı istismar etmeye çalışsa, onlar ne yapmaları gerektiğini biliyor mu? * Çocuklarınız, vücutlarındaki özel kısımların nasıl kullanılıp kullanılmayacağını bilmelidir. Kelvin şunları söylüyor: “Bu eğitimi başkalarına, öğretmenlerine bile bırakmadım. Çocuklarıma seks hakkında ve çocuk tacizcilerinin tehlikesi hakkında bilgi vermenin kişisel sorumluluğum olduğunu düşündüm.” Kelvin’in çocuklarının hepsi bu dönemi sağ salim atlatıp yetişkinlik çağına geldiler ve şimdi mutlu evlilikleri var.

Tanrı’nın Yardımını İsteyin

Bir babanın çocuklarına verebileceği en büyük hediye, Tanrı’yla güçlü kişisel bir ilişki geliştirmelerine yardım etmektir. Babanın örneği büyük önem taşır. Donizete şöyle diyor: “Babaların, Tanrı’yla ilişkilerine ne kadar değer verdiklerini göstermeleri gerekir. Bu, özellikle onlar kişisel sorunlar ya da güçlüklerle karşılaştıklarında belli olmalıdır. Böyle durumlarda baba, Yehova’ya ne kadar çok güvendiğini gösterir. Ailece yapılan dualarda Tanrı’ya, iyiliğinden dolayı duyulan takdirin defalarca dile getirilmesi, çocuklara Tanrı’nın dostları olmanın önemini öğretecek.”

Öyleyse iyi bir baba olmanın püf noktası nedir? Çocukların nasıl yetiştirileceği konusunda en iyisini bilen Yehova Tanrı’dan öğüt istemektir. Çocuklarınızı Tanrı’nın Sözünün rehberliğine göre eğitirseniz, Süleyman’ın Meselleri 22:6’da belirtilen şu sonucu alabilirsiniz: “Çocuğu gideceği yola göre yetiştir, yaşlı olunca da ondan ayrılmaz.”

[Dipnotlar]

[Sayfa 19’daki resim]

Baba çocuklarına iyi örnek olmalıdır

[Sayfa 20’deki resim]

Baba çocuklarının ruhi ihtiyaçlarını karşılamalıdır

[Sayfa 21’deki resim]

Çocukların sevgiyle verilen terbiyeye ihtiyacı var