36. BÖLÜM

Elektronik İletişim Araçlarına Bağımlı mıyım?

“Mesajlaşmaya bayılıyorum! Bu kadar muhteşem bir şey olamaz! Bütün hayatım mesajlaşmak oldu” (Arda).

ANNENLE BABANIN gençliğinde elektronik iletişim aracı olarak sadece televizyon ve radyo gibi şeyler vardı. O zamanlar telefon sadece telefondu; yalnızca sesi iletebilen ve duvardaki prize bağlanması gereken bir cihazdı. Oysa şimdi her şey ne kadar farklı. Anna isimli bir kız şöyle diyor: “Annemle babam teknolojinin karanlık çağında büyümüşler. Cep telefonlarındaki bazı özellikleri nasıl kullanacaklarını yeni yeni keşfediyorlar!”

 Bugün, cebine sığabilecek tek bir cihazla telefon açabilir, bir şeyler seyredebilir, oyun oynayabilir, arkadaşlarına mail atabilir, fotoğraf çekebilir ve internete girebilirsin. Bilgisayar, cep telefonu, televizyon ve internetle büyüdüğün için onları sürekli kullanmakta bir sakınca görmeyebilirsin. Fakat annenle baban bunlara bağımlı olduğunu düşünebilir. Böyle bir kaygıları olduğunu dile getirirlerse, abarttıklarını düşünüp hemen kestirip atma. Kral Süleyman ‘Dinlemeden cevap vermek akılsızlıktır’ demişti (Özdeyişler 18:13).

Acaba annenle baban neden kaygılanıyor olabilir? Herhangi bir elektronik iletişim aracına bağımlılık belirtisi gösterip göstermediğini anlamak için aşağıdaki soruları cevapla.

Kendini Sına: ‘Bağımlı mıyım?’

Bir ansiklopediye göre bağımlılık, “kişinin, bırakamadığı ya da bırakmak istemediği ölçüsüz bir davranışı, zararlarına rağmen sürekli tekrarlamasıdır.” Şimdi bu tanımdaki ifadeleri tek tek ele alalım. Gençlerin söylediklerini oku ve ‘Acaba ben de benzer şeyler söylüyor ya da yapıyor muyum?’ diye düşün. Ardından boşlukları doldur.

Kişinin bırakamadığı ya da bırakmak istemediği bir davranış. “Annemle babam beni sürekli mesajlaşırken görüyor ve aşırıya kaçtığımı söylüyor. Fakat benim yaşımdaki gençlere göre aslında çok az mesajlaşıyorum. Yani tabii ki annemle babama kıyasla çok daha fazla mesaj atıyorum. Fakat bu elmayla portakalı karşılaştırmaya benziyor, onlar 40 yaşında, bense 15” (Arda).

 Annenle baban ya da arkadaşların herhangi bir elektronik iletişim aracını çok fazla kullandığını söyledi mi?

□ Evet □ Hayır

Buna ayırdığın zamanı kısıtlayamıyor ya da kısıtlamak istemiyor musun?

□ Evet □ Hayır

Ölçüsüz bir davranış. “Saatlerce bilgisayar oyunu oynardım. Bu yüzden uykusuz kalırdım. Sürekli oyunlar hakkında konuşurdum. Kendimi ailemden soyutlardım ve oynadığım oyunların hayal dünyasında kaybolup giderdim” (Kaan).

Sence elektronik iletişim araçlarına günde ne kadar zaman ayırmak makul olur? ․․․․․

Annenle babana göre bunlara en fazla ne kadar zaman ayırmalısın? ․․․․․

Mesajlaşmak, televizyon seyretmek, bilgisayar oyunu oynamak, internette bir sayfaya resim yüklemek ya da yorum yazmak gibi şeylere her gün toplam ne kadar zaman harcıyorsun? ․․․․․

Yukarıda verdiğin cevaplara bakınca, sence elektronik araçları kullanmak konusunda aşırıya kaçıyor musun?

□ Evet □ Hayır

Zararlarına rağmen. “Arkadaşlarım devamlı, hatta araba kullanırken bile mesajlaşıyor. Bu çok tehlikeli!” (Julie).

 “Cep telefonumu ilk aldığımda sürekli birilerini arardım ya da birileriyle mesajlaşırdım. Tek yaptığım buydu. Ancak bu alışkanlığım ailemle, hatta bazı arkadaşlarımla ilişkime zarar verdi. Şimdi fark ediyorum ki arkadaşlarım da birlikte dışarı çıktığımızda sürekli ‘Bir dakika, bir mesaja cevap vermem lazım’ deyip sohbeti bölüyorlar. O arkadaşlarımla yakın olamamamın bir nedeni bu” (Shirley).

Araba kullanırken, ders sırasında ya da ibadette mesaj okuduğun ya da bir mesaja cevap yazdığın oldu mu?

□ Evet □ Hayır

Ailenle ya da arkadaşlarınla konuşurken maillerini ya da mesajlarını cevaplamak veya telefona bakmak için sürekli sohbeti bölüyor musun?

□ Evet □ Hayır

Kullandığın elektronik bir iletişim aracı seni uykundan alıkoyuyor mu ya da ders çalışırken dikkatini dağıtıyor mu?

□ Evet □ Hayır

Bu sorulara verdiğin cevapları düşününce hayatında herhangi bir değişiklik yapman gerektiğini görüyor musun? Öyleyse, aşağıdaki öneriler işine yarayabilir.

Nasıl Dengeli Olabilirsin?

Bilgisayar, cep telefonu ya da başka bir elektronik iletişim aracı kullanıyorsan aşağıdaki dört soruyu kendine sor. Kutsal Kitabın öğütlerini ve birkaç basit öneriyi uygularsan zararlardan korunabilir ve kontrolü elinde tutabilirsin.

● İçeriği ne? ‘Gerçek, ciddiye alınması gereken, doğru, saf ve temiz, sevimli, hakkında olumlu konuşulan, erdemli ve övgüye  değer olan ne varsa, onlar üzerinde düşünün’ (Filipililer 4:8).

✔ Yap: Arkadaşların ve ailenle iletişimini sürdür, yapıcı haberleri ve düşünceleri paylaş (Özdeyişler 25:25; Efesoslular 4:29).

X Yapma: Dedikodu yapma, ahlaksız mesaj veya resimleri paylaşma, ahlaksız video veya programları seyretme (Koloseliler 3:5; 1. Petrus 4:15).

● Ne zaman kullanıyorum? ‘Her şeyin bir zamanı var’ (Vaiz 3:1).

✔ Yap: Telefonda konuşarak, mesajlaşarak, bir şeyler seyrederek ya da bilgisayar oyunu oynayarak geçireceğin zamana bir sınır koy.

X Yapma: Arkadaşlarına, ailene, inceleme yapmaya ve Tanrı’ya hizmet etmeye ayırdığın zamanlarda elektronik  araçların seni meşgul etmesine izin verme (Efesoslular 5:15-17; Filipililer 2:4).

● Kimlerle görüşüyorum? “Aldanmayın. Kötü arkadaşlar iyi alışkanlıkları bozar” (1. Korintoslular 15:33).

✔ Yap: Elektronik araçları iyi alışkanlıklar edinmeni sağlayacak kişilerle arkadaşlığını güçlendirmek için kullan (Özdeyişler 22:17).

X Yapma: Kendini kandırma. Mail, mesaj, televizyon, video ya da internet yoluyla görüştüğün ya da seyrettiğin kişilerin standartlarını, konuşma ve düşünce tarzını benimsersin (Özdeyişler 13:20).

● Ne kadar zaman harcıyorum? ‘Nelerin daha önemli olduğunu sapta’ (Filipililer 1:10).

✔ Yap: Elektronik iletişim araçlarını kullanırken ne kadar zaman harcadığını takip et.

X Yapma: Arkadaşların ya da annenle baban herhangi bir elektronik aracı çok fazla kullandığını söylerse dediklerine kulak tıkama (Özdeyişler 26:12).

Daha önce sözleri alıntılanan Kaan konuyu çok güzel özetliyor: “Elektronik cihazlar eğlencelidir, fakat insanı sadece kısa bir süreliğine eğlendirebilir. Teknolojinin ailem ve arkadaşlarımla arama girmesine izin vermemeyi öğrendim.”

BU KONUDA DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN 2. KİTABIN 30. BÖLÜMÜNÜ OKU

GELECEK BÖLÜMÜMÜZDE

Arkadaşlarınla eğlenceli bir şeyler yapmak istiyorsun. Evdekilerden nasıl izin alabilirsin?

KİLİT AYET

“Kendini hikmetli görme. Yehova’dan kork, kötüden yüz çevir” (Özdeyişler 3:7).

BİR ÖNERİ

Telefon kullanımını kontrol edebilmek için, her mesaja, her maile ya da her telefona hemen cevap veremeyeceğini arkadaşlarına söyle.

BİLİYOR MUSUN . . . ?

Bugün bir internet sitesine koyduğun resimlerine ya da yaptıklarınla ilgili yorumlarına, gelecekteki işverenlerin ve başkaları yıllar sonra bile erişebilir.

HAREKET PLANI!

․․․․․ kullanırken aşırıya kaçıyorsam o cihazı haftada sadece ․․․․․ saat kullanacağım.

Bu konuda anneme ya da babama sormak istediklerim: ․․․․․

NE DERSİN?

● Herhangi bir elektronik iletişim aracına bağımlı hale geldiğini görmen neden zor olabilir?

● Elektronik iletişim araçlarını kullanırken aşırıya kaçmanın nasıl bir sonucu olabilir?

[Sayfa 262’deki pasaj]

“Televizyon bağımlılığından kurtulmama yardım eden birkaç şey oldu: Televizyon karşısında daha az zaman geçirmek için kendimi zorladım. Bu sorun hakkında sürekli annemle konuştuk. Ve de çok dua ettim” (Kathleen).

[Sayfa 263’deki resim]

Kim kimi kontrol ediyor? Sen mi elektronik araçları, onlar mı seni?