30. BÖLÜM

Bilgisayar Oyunlarının Zararı Var mı?

 “BİLGİSAYAR oyunları çok heyecanlı, çok zevkli. Gerçek hayatta mümkün olmayan, yani başın belaya girmeden yapamayacağın şeyleri oyunda yapabilirsin.” Brian isimli genç böyle diyor. Debora da bilgisayar oyunları oynamayı çok sevdiğini söylüyor. Fakat şunu eklemeden de edemiyor: “Oyunlar çok zaman alabilir, hatta bağımlılık yaratabilir.”

Tabii bilgisayar oyunları sadece yüksek teknoloji ürünü bir eğlence türü değildir. Senin becerilerini sınar, sıkılmanı önlerler. Yararları bu kadarla da kalmaz. Bu oyunlar reflekslerini güçlendirebilir. Hatta bazıları matematiğini ve okuma becerini geliştirir. Ayrıca en son çıkan bilgisayar oyunu büyük ihtimalle okulda sohbet konusu olacaktır. Bu oyunu oynadıysan arkadaşlarınla konuşacak bir şeyin olur.

Dikkatle seçersen hem heyecanlı hem de uygun bir oyun mutlaka bulursun. Peki dikkatli olmaya neden gerek var?

Oyunların Karanlık Yüzü

Maalesef tüm bilgisayar oyunlarının zararsız olduğu söylenemez. Birçok oyun Kutsal Kitabın “günahkâr bedenin işleri” diye adlandırdığı şeyleri, yani Tanrı’nın şiddetle kınadığı kirli davranışları özendiriyor (Galatyalılar 5:19-21).

18 yaşındaki Adrian en çok satılan oyunlardan birinin “çete savaşları, uyuşturucu kullanımı, açık saçık cinsellik, küfür, aşırı şiddet, kan ve vahşet” içerdiğini söylüyor. Bazı oyunlar sihirli güçlere sahip olmayı çekici gösteriyor. Ve her yeni  çıkan oyunun yanında önceki oyunlar masum kalıyor. Bu şiddet içerikli oyunların birçoğu internette canlı oynanabiliyor. Bu durum oyunları bambaşka bir boyuta taşıdı. 19 yaşındaki James “Evindeki bilgisayarla dünyanın öbür ucundaki insanlarla yarışabilirsin” diyor.

İnternetteki rol oyunları (RPG) son derece popüler hale geldi. Bu oyunlarda oyuncular insan, hayvan ya da ikisinin karışımı bir karakter yaratır; ve bu karakter başka binlerce oyuncunun bulunduğu, bilgisayarda yaratılmış bir dünyada yaşamaya başlar. Bu internet dünyasında mağazalar, arabalar, evler, dans kulüpleri, genelevler vardır, yani birçok yönden gerçek dünyanın kopyasıdır. Oyuncular bilgisayarda yarattıkları “avatar” denen karakterleri oynatırken birbirlerine de anında mesaj yollayabilirler.

Mafya babaları, kadın satıcıları, fahişeler, gaspçılar, kalpazanlar ve suikastçılar internette yaratılan bu dünyalardaki iğrenç karakterlerden sadece birkaçıdır. Oyuncular gerçek hayatta asla yapmayacakları davranışlarda bulunabilirler. Birkaç tuşa basarak avatarlarının cinsel ilişki kurmasını sağlarken bir yandan da mesajlaşarak cinsellikten konuşabilirler. Bazı oyunlarda, avatarlar çocuk görünümündeki avatarlarla cinsel ilişkiye girebiliyor. İnsanların bilgisayar oyunlarında bu tür iğrenç davranışlara yer vermesini eleştirenler haklı olarak ciddi şekilde kaygılanıyorlar.

Senin Tercihin Neden Önemli?

Böyle şiddet içerikli ya da cinselliği açıkça gösteren oyunları oynayanlar  “Kimseye bir zararı yok. Bu sadece oyun, gerçek değil ki!” diye düşünebilir. Sen böyle yanlış bir mantığa kanma!

Kutsal Kitap “Bir çocuk bile davranışlarıyla kendisini tanıtır; yaptıkları masum ve dürüst mü, değil mi, görülür” der (Özdeyişler 20:11). Eğer şiddet ve ahlaksızlık içeren oyunlar oynarsan masum ve dürüst biri olduğun söylenebilir mi? Araştırmaların tekrar tekrar gösterdiği gibi, şiddet içerikli eğlenceleri izleyenlerin saldırgan davranışları artıyor. Ve bilgisayar oyunları, oyuncunun aktif şekilde katılmasını gerektirdiğinden aslında bazı uzmanlar bunların televizyondan daha güçlü bir etkisinin olabildiğini söylüyor.

Şiddet veya ahlaksızlık içeren bilgisayar oyunları oynamak, radyoaktif atıklarla oynamaya benzer; zararlı etkileri hemen görülmeyebilir ama onlardan kaçamazsın. Yüksek dozda radyasyona maruz kalman midenin iç yüzeyini bozabilir ve bağırsaklarındaki bakterilerin kana karışmasına, sonuçta da hastalanmana yol açabilir. Aynı şekilde yüksek dozda açık saçık seks ve korkunç şiddet sahnelerine maruz kalman da ‘ahlak duyguna’  zarar verebilir. Bedensel arzuların zihnini ele geçirip düşüncelerine ve davranışlarına hâkim olmasına yol açabilir (Efesoslular 4:19; Galatyalılar 6:7, 8).

Hangi Oyunu Seçmeliyim?

Anne baban bilgisayar oyunu oynamana izin veriyorsa seçeceğin oyuna ve buna ne kadar zaman ayıracağına nasıl karar vereceksin? Kendine şunları sor:

Seçimim Yehova’nın benimle ilgili düşüncelerini nasıl etkileyecek? Mezmur 11:5’te şöyle der: “Yehova hem doğru hem kötü insanı inceler ve şiddeti sevenden canı nefret eder.” Tanrı’nın Sözü sihirli güçlerle uğraşanlar hakkında da “Bunları yapan herkes Yehova için iğrençtir” der (Tekrar 18:10-12). Eğer Tanrı’nın dostu olmak istiyorsan Mezmur 97:10’daki öğüde uymalısın: “Kötülükten nefret edin.”

 Bu oyun benim düşüncelerimi nasıl etkileyecek? Kendine şöyle sor: “Bu oyunu oynamak ‘cinsel ahlaksızlıktan kaçmamı’ kolaylaştıracak mı zorlaştıracak mı?” (1. Korintoslular 6:18). Tahrik edici görüntülerle ya da sohbetlerle seni karşı karşıya bırakan oyunlar, doğru, saf, temiz ve erdemli şeyler üzerinde düşünmene yardım etmeyecek (Filipililer 4:8).

Oyun oynamaya ne kadar zaman ayıracağım? En masum oyun bile çok zaman alabilir. Bu yüzden oyun oynamaya harcadığın zamanı not et. Oyun daha önemli şeyler için ihtiyacın olan zamandan çalıyor mu? Zamanını nelere harcadığını kaydetmek doğru şeylere öncelik vermene yardım edecektir (Efesoslular 5:16).

Elbette Kutsal Kitap senden tüm hayatını ders çalışmaya ya da ev işlerine adamanı istemiyor. Tam tersine hepimize “gülmenin vakti var . . . . oynamanın vakti var” diye  hatırlatıyor (Vaiz 3:4). Ancak burada “oynamanın” derken hareket etmenin de ima edildiğine dikkat etmek gerek. Öyleyse boş zamanının bir kısmında, ekranın karşısına çakılı kalmak yerine hareket etmeyi gerektiren oyunlar oynasan nasıl olur?

Akıllıca Seç

Bilgisayar oyunları oynamak şüphesiz eğlencelidir, özellikle de bu oyunlarda iyiysen. İşte bu yüzden oyunlarını akıllıca seçmelisin. Okulda hangi derslerde çok iyi olduğunu düşün. Genelde sevdiğin derslerde, değil mi? Bir dersi ne kadar seversen, o ders zihnine o kadar iyi yerleşir. Öyleyse kendine şöyle sor: “En çok hangi oyunu seviyorum? Bu oyun bana hangi ahlaksal dersleri veriyor?”

Bir oyunu sırf arkadaşların seviyor diye oynamaktansa, kendi bilinçli tercihini yapacak kadar güçlü ol. Hepsinden önemlisi de Kutsal Kitabın şu öğüdüne uy: “Her durumda Rabbi neyin hoşnut ettiğini saptayın” (Efesoslular 5:10).

GELECEK BÖLÜMÜMÜZDE

Müziği seviyorsun, bu çok doğal. Peki onun tutsağı mısın?

KİLİT AYETLER

“Siz Yehova’yı sevenler, kötülükten nefret edin” (Mezmur 97:10).

BİR ÖNERİ

Oynamak istediğin oyunların her biri hakkında, oyunun amacını ve o amaca ulaşmak için kullanılan yöntemleri anlatan kısa bir özet yaz. O özeti bu bölümde değinilen Kutsal Kitap ilkeleriyle karşılaştır, sonra oyunun uygun olup olmadığına karar ver.

BİLİYOR MUSUN . . . ?

İnternet oyunları bağımlılarına özel ilk rehabilitasyon merkezi 2006’da Amsterdam’da (Hollanda) açıldı.

HAREKET PLANI!

Bir arkadaşım şiddet veya ahlaksızlık içeren bir bilgisayar oyunu oynamayı teklif ederse, söyleyeceklerim: ․․․․․

Bilgisayar oyunlarına ayırdığım süreyi haftada ․․․․․ saatle sınırlayacağım. Bu kararıma uyabilmek için yapacaklarım: ․․․․․

Bu konuda anneme ya da babama sormak istediklerim: ․․․․․

NE DERSİN?

● Bilgisayar oyunları insanın düşünce tarzını ve duygularını nasıl etkileyebilir?

● Oyun seçerken Yehova’nın bizden uymamızı istediği ahlak standartlarını göz önünde bulundurmak neden önemli?

● Kardeşin zararlı olduğunu bildiğin bir oyunun bağımlısı olsaydı ona nasıl yardım ederdin?

[Sayfa 249’daki pasaj]

“Birçok oyun seni şiddet, küfür ve ahlaksızlık gibi şeylere karşı duyarsızlaştırır ve gerçek hayatta tuzaklara karşı savunmasız bırakabilir. Oyun seçerken çok dikkatli olmalısın” (Amy).

[Sayfa 250’deki resim]

Şiddet veya ahlaksızlık içeren oyunlar oynamak radyoaktif atıklarla oynamak gibidir; etkilerini hemen görmeyebilirsin ama onlardan kaçamazsın