6. BÖLÜM

Vücuduma Neler Oluyor?

“Boyum çok hızlı uzadı. Çok ağrı çektim. Boyumun uzaması heyecan veriyordu ama bacaklarıma, ayaklarıma sürekli kramplar girip duruyordu. Bundan nefret ediyordum” (Paul).

“Vücudunda değişiklikler olduğunu görürsün ve kimsenin bunu fark etmeyeceğini umarsın. Fakat sonra biri tamamen iyi niyetle vücuduna bakarak ‘Anne olma yaşın gelmiş artık!’ der. O zaman yerin dibine girmek ve bir daha hiç çıkmamak istersin” (Şenay).

HAYATINDA hiç farklı bir semte taşındın mı? Çok zor bir geçiş dönemidir. Tanıdığın, bildiğin her şeyi; evini, okulunu ve arkadaşlarını geride bırakıp gidersin. Yeni çevreye alışmak da zaman alır.

Ergenlik çağında, yani fiziksel açıdan olgunlaştığın dönemde,  yaşamındaki en büyük değişimlerden birini yaşarsın. Bir bakıma, yeni bir “semte” taşınıyor gibi olursun. Heyecan verici değil mi? Kesinlikle öyle. Fakat yetişkinliğe geçiş karmaşık duygulara yol açabilir ve bu duruma uyum sağlaman kolay olmayabilir. Heyecan verici olduğu kadar çalkantılı da olan bu dönemde neler olur?

Kızlara Özel

Ergenlik döneminde çarpıcı bir değişim yaşanır. Yaşayacağın değişimin bir kısmı görünür şeylerdir. Örneğin hormonlar cinsel bölgende kılların çıkmasına yol açar. Ayrıca göğüslerinin, kalçanın ve bacaklarının büyüdüğünü fark edersin. Bedenin yavaş yavaş çocuk görüntüsünden kurtulup yetişkin bir kadının vücut hatlarına kavuşur. Bunda kaygılanacak hiçbir şey yok, bu tamamen normal. Bedenin, bir bebek dünyaya getirebileceği dönem için hazırlanıyor.

Ergenlik çağına girdikten bir süre sonra âdet çevriminin başladığını görürsün. Yeterince hazır değilsen yaşamının bu dönüm noktası sana ürkütücü gelebilir. Samantha “Âdet görmeye başladığım zaman tamamen hazırlıksızdım” dedi. “Kendimi çok pis hissederdim. Banyoda bütün vücudumu iyice ovalayarak yıkar ve ‘Ne kadar iğrencim!’ diye düşünürdüm. Yıllar boyu her ay âdet göreceğim düşüncesi beni dehşete düşürüyordu.”

 Unutma ki, âdet çevrimi üreme organlarının gelişmekte olduğunu gösterir. Annelik görevini üstlenmeye hazır olman için yıllar geçmesi gerekiyorsa da, artık yavaş yavaş kadın oluyorsun. Yine de âdet döneminin başlangıcı huzursuz edici olabilir. Pelin “Alışmam gereken en kötü şey ruh halimin değişmesiydi” dedi. “Keyifli geçen bir günün ardından, gece boyunca ağlamaktan gözlerim kan çanağına dönüyordu. Bunun nedenini anlayamamak çok sinir bozucuydu.”

Eğer şu aralar sen de böyle hissediyorsan sabırlı ol. Zamanla alışacaksın. 20 yaşındaki Annette “Bu olup bitenlerin beni bir kadın yapacağını ve Yehova’nın bana çocuk sahibi olma hediyesi verdiğini sonunda kabul ettim” dedi. “Bu zaman alıyor ve bazı kızlar için gerçekten çok zor. Ama zamanla değişimi kabul etmeyi öğreniyorsun.”

Sen de sözü edilen bu değişimi yaşamaya başladın mı? Yaşadığın değişim hakkında soruların varsa bunları aşağıdaki satırlara yazabilirsin.

․․․․․

Erkeklere Özel

Ergenlik çağı erkeklerin dış görünüşünde çok büyük değişikliklere yol açar. Örneğin, cildin sık sık yağlanır ve sonunda yüzünde sivilceler, siyah noktalar oluşur. * 18 yaşındaki Mete “Suratında bir sürü sivilcenin çıktığını görmek  çok sinir bozucu” dedi. “Bu tam bir savaş; mücadele etmen gerekiyor. Onların bir gün kaybolup kaybolmayacağını, iz bırakıp bırakmayacağını ya da yüzünde onlar oldukça insanların sana saygı duyup duymayacağını bilemiyorsun.”

İşin olumlu tarafı ise büyüdüğünü, güçlendiğini ve omuzlarının genişlemeye başladığını fark edersin. Ayrıca ergenlik çağı boyunca bacaklarında, göğsünde, yüzünde ve koltuk altlarında kıllar çıkmaya başlayabilir. Tabii, vücudundaki kıl miktarı senin ne kadar erkek olduğunun işareti değildir; bu sadece kalıtım meselesidir.

Bedeninin tüm kısımları aynı hızla büyümediğinden bu dönemde bazı sakarlıklar yapabilirsin. Dwayne o günlerle ilgili “Paten giymiş bir zürafa gibiydim” diyor. “Sanki beynim bir emir gönderiyor, fakat organlarım bu emri bir hafta sonra alıyordu!”

Ergenlik çağının ortalarında sesin yavaş yavaş kalınlaşır. Fakat kalın, tok çıkan sesin bir süre boyunca arada bir seni utandıracak şekilde çatallaşıp incelebilir. Kaygılanma. Sonunda ses tonun pürüzsüz olacak. Kendine gülmeyi öğrenmek utanç duygularını azaltmana yardım eder.

 Üreme sistemin de geliştiğinden cinsel organın büyüyecek ve çevresinde kıllar çıkacak. Ayrıca vücudun meni üretmeye başlayacak. İçinde milyonlarca mikroskobik sperm bulunan bu sıvı, cinsel ilişki sırasında çıkar. Sperm kadının yumurtasını dölleyip bir bebeğin oluşmasını sağlayabilir.

Meni vücudunda birikir. Bir kısmı vücut tarafından emilir, fakat zaman zaman bir kısmı sen uyurken boşalabilir. Bu doğaldır. Kutsal Kitapta bile buna değinilir (Levioğulları 15:16, 17). Bu senin üreme sisteminin çalıştığını ve yetişkin bir erkek olma yolunda ilerlediğini gösterir.

Yukarıda söz edilen fiziksel değişimi yaşamaya başladın mı? Yaşadıkların hakkında soruların varsa bunları aşağıdaki satırlara yazabilirsin.

․․․․․

Yeni Duygularla Baş Edebilirsin

Üreme sistemleri geliştiği için bu çağda hem erkeklerin hem de kızların dikkatini karşı cins her zamankinden daha fazla çeker. Mete, “Ergenlik çağına girdiğimde çevrede ne kadar çok güzel kız olduğunu fark ettim” dedi. “Fakat bu çok can sıkıcıydı, çünkü büyüyene kadar yapacak bir şey olmadığını biliyordum.” Bu kitabın 29. Bölümü büyümenin bu özelliğini ayrıntılı olarak ele alacak. Fakat şimdilik, cinsel dürtülerini kontrol altında tutmayı öğrenmenin önemli olduğunu bil (Koloseliler 3:5). Ne kadar zor görünürse görünsün, içinde uyanan duyguların esiri olmamayı seçebilirsin.

 Ergenlik çağında başka duygularla da baş etmen gerekebilir. Örneğin kolayca kendinle ilgili olumsuz şeyler hissedebilirsin. Gençler arasında yaygın olan bir başka sorun da yalnızlık duygularıdır; ayrıca bunalımlı dönemler de sık görülür. Böyle zamanlarda annenle, babanla ya da başka bir güvenilir yetişkinle konuşman iyi olur. Duyguların hakkında konuşabileceğin bir yetişkinin ismini yaz.

․․․․․

Büyümen Gereken En Önemli Yön

Büyümek boyunun uzaması, yüzünün veya vücudunun gelişmesinden ibaret değildir. Kişiliğini de zihinsel, duygusal ve hepsinden önemlisi Tanrı’yla ilişkin açısından kişiliğini de geliştirmelisin. Elçi Pavlus şunları söyledi: “Küçük bir çocukken, çocukça konuşur, çocukça düşünür, çocukça akıl yürütürdüm; artık yetişkin bir adam oldum ve çocukça şeyleri bıraktım” (1. Korintoslular 13:11). Alınacak ders çok açık. Bir yetişkin gibi görünmek yeterli değildir.  Bir yetişkin gibi davranmayı, konuşmayı ve düşünmeyi öğrenmelisin. Vücudundaki değişimle ilgilenirken içindeki insanı ihmal etme!

Ayrıca Tanrı’nın ‘yüreğe baktığını’ unutma (1. Samuel 16:7). Kutsal Kitap, Kral Saul’un uzun boylu ve yakışıklı olduğunu söylüyor; ancak o kral olarak da, insan olarak da tamamen başarısızdı (1. Samuel 9:2). Bunun tersine, Zakkay’ın “boyu kısaydı” ama yaşam tarzını değiştirme cesaretine sahipti ve İsa’nın öğrencisi oldu (Luka 19:2-10). Açıkça görüldüğü gibi, en önemlisi dış görünüşün değil içindeki insandır.

Kesin olan bir şey var: Fiziksel olarak büyümeyi hızlandırmanın ya da ertelemenin uygun bir yolu yok. Bu yüzden yaşadığın değişimi kaygı ve korkuyla değil sakin, hatta biraz da espriyle karşıla. Ergenlik bir hastalık değildir ve bu dönemi yaşayan ilk kişi de sen değilsin. Rahat ol, bunları atlatacaksın. Fırtınalı ergenlik dönemi bittiğinde tam bir yetişkin olacaksın.

GELECEK BÖLÜMÜMÜZDE

Aynadaki görüntünden hoşlanmıyorsan ne olacak? Görünüşün hakkında nasıl dengeli bir bakış açısına sahip olabilirsin?

[Dipnot]

KİLİT AYETLER

“Seni yüceltirim; ne muhteşem, ne harika yaratılmışım!” (Mezmur 139:14).

BİR ÖNERİ

Vücudun gelişmeye başladığı zaman tahrik edici kıyafetlerden kaçınmaya dikkat et. Her zaman “ölçülü ve sağduyulu bir tutumla” giyin (1. Timoteos 2:9).

BİLİYOR MUSUN . . . ?

Ergenlik çağı 8 yaş gibi çok erken bir yaşta da, 14 yaşından sonra da başlayabilir. Başlangıç yaşı çok değişken olabilir.

HAREKET PLANI!

Yetişkinliğe doğru ilerlerken en çok dikkat etmem gereken özelliğim: ․․․․․

Tanrı’yla ilişkimi geliştirmek için yapacaklarım: ․․․․․

Bu konuda anneme ya da babama sormak istediklerim: ․․․․․

NE DERSİN?

● Ergenlik döneminde yaşanan fiziksel ve duygusal değişimle başa çıkmak neden bu kadar güç?

● Bu değişim döneminde sana en zor gelen nedir?

● Tanrı’ya sevgin ergenlik çağında neden azalabilir? Bunu nasıl önleyebilirsin?

[Sayfa 61’deki pasaj]

“Ergenlik çağında birçok açıdan kendini güvensiz hissedersin ve vücudun sürekli değişirken sırada ne var, kestiremezsin. Fakat büyüdükçe bu değişimi kabul etmeyi, hatta sevmeyi öğrenirsin” (Annette).

 [Sayfa 63, 64’teki çerçeve]

Annemle ya da Babamla Cinsellik Hakkında Nasıl Konuşacağım?

“Eğer cinsellik hakkında bir sorum olsaydı bunu anneme ya da babama sormazdım” (Beth).

“Böyle bir konuyu açmaya cesaretim yok” (Deniz).

Eğer sen de Beth ve Deniz gibi düşünüyorsan işin oldukça zor. Cinsellik hakkında bilgi almak istiyorsun, fakat sorularının cevabını bilen kişiler belki de senin bu konuda en az konuşmak isteyeceğin kişiler: yani, annen ve baban. Kaygılandığın birçok konu olabilir, örneğin:

Hakkımda ne düşünürler?

“Böyle sorular soruyorum diye benden şüphelenmelerini istemem” (Jessica).

“Senin her zaman küçük ve masum kalmanı istiyorlar; fakat cinsellik hakkında konuşmaya başladığın gün onların gözünde bu özelliğini bir ölçüde kaybediyorsun” (Beth).

Nasıl tepki verecekler?

“Annemle babamın hemen bir sonuç çıkarıp ben daha sözümü bitirmeden uzun uzadıya öğütler vermeye başlayacaklarını düşünürdüm” (Gloria).

“Annemle babam duygularını pek saklayamazlar, bu yüzden onların yüzünde bir hayal kırıklığı ifadesi görmekten korkuyordum. Konuyu açsaydım, herhalde ben konuşurken babam bana ne öğüt vermesi gerektiğini düşünüyor olacaktı” (Pam).

Soru sormamın nedenini yanlış anlarlar mı?

“Aşırı tepki gösterebilirler ve ‘Yoksa biriyle birlikte olmayı mı düşünüyorsun?’ ya da ‘Arkadaşların sana baskı mı yapıyor?’ gibi sorular sormaya başlayabilirler. Ama sen sadece merak ediyorsundur” (Lisa).

“Ben ne zaman bir erkekten söz etsem babamın yüzünde o kaygılı ifade belirir. Sonra da cinsellik hakkındaki konuşmasına başlar. İçimden ‘Baba, ben sadece çocuğun yakışıklı olduğunu söyledim. Evlilik ya da cinsellik hakkında bir şey demedim’ diye geçiririm” (Stacey).

  Eğer seni rahatlatacaksa şunu söyleyelim ki, annenle baban da seninle cinsellik hakkında konuşurken kendilerini senin kadar rahatsız hissedebilirler. Belki de bu durum şu sonucun nedenini açıklıyordur: Bir ankette anne babaların yüzde 65’i çocuklarıyla cinsellik hakkında konuştuklarını söylediler. Ancak çocuklardan sadece yüzde 41’i aralarında böyle bir konuşma geçtiğinin farkındaydı!

Annenle baban cinsellik hakkında konuşmaya çekinebilir. Aslında büyük ihtimalle onların annesiyle babası da bu konuyu onlarla hiç konuşmadı. Nedeni ne olursa olsun annenle babandan çok şey bekleme. Belki cesurca ilk adımı atarak konuyu sen açabilirsin, böylece hem kendine hem de onlara iyilik etmiş olursun.

Konuyu Nasıl Açabilirsin?

Annenle baban cinsellik konusunda çok şey bilirler ve sana yararlı öğütler verebilirler. İhtiyacın olan tek şey konuya nasıl gireceğini bilmek. Şunları deneyebilirsin:

1 Neden korktuğunu açıkça ifade et ki annen ya da baban seni anlasın. “Bu konu hakkında konuşmaktan biraz çekiniyorum çünkü . . . . düşünürsün diye korkuyorum.”

2 Sonra da konuya gir. “Fakat bir sorum var ve bunu başkasına değil sana sormak istiyorum.”

3 Ve sorunu sor. “Sorum şu: . . . ”

4 Konuşmanızı konuyu daha sonra tekrar açmanı kolaylaştıracak şekilde bitir. “İleride aklıma başka bir şey takılırsa yine konuşabiliriz değil mi?”

Cevabın “Evet” olacağını bilsen bile annenin ya da babanın ağzından bunu duymak ileride bu konuda tekrar konuşmak istediğinde kendini daha rahat hissetmeni sağlar. O halde bu önerileri bir dene. Sonunda sen de 24 yaşında olan Trina’yla aynı fikirde olabilirsin. O şunları söyledi: “Annemle konuşurken, keşke hiç bu konuyu açmasaydım diye düşündüğümü hatırlıyorum. Ama iyi ki annem o zaman benimle açıkça konuşmuş. Bu beni gerçekten korudu.”

[Sayfa 59’daki resim]

Çocukluğuna veda etmen evden taşınmana benzer; ama buna uyum sağlayabilirsin