1-3. (a) İsrailoğulları Mısırlılardan gelen nasıl bir tehlikeyle karşı karşıyaydı? (b) Yehova kavmi uğruna nasıl savaştı?

İSRAİLOĞULLARI geçit vermez sarp dağlarla, aşılmaz bir deniz arasında kapana kısılmışlardı. Onları yok etmeye kararlı, amansız bir ölüm makinesi, Mısır ordusu yakın takipteydi. * Buna rağmen Musa, Tanrı’nın kavmine “RAB sizin için cenkedecek” güvencesini vererek onları ümitlerini yitirmemeye teşvik etti.—Çıkış 14:14.

² Musa’nın yardım çağrısı üzerine Yehova ona şu cevabı verdi: “Niçin bana feryat ediyorsun? . . . . Sen kendi değneğini kaldır, ve elini deniz üzerine uzat ve onu yar.” (Çıkış 14:15, 16) Gelişen olayları zihninizde canlandırın: Yehova derhal meleğine emrediyor ve bulut direği İsrailoğullarının arkasına geçip herhalde bir duvar oluşturarak Mısırlıların saldırısını engelliyor. (Çıkış 14:19, 20; Mezmur 105:39) Musa elini uzatıyor. Kuvvetli bir rüzgâr denizi yarıyor. Sular her nasılsa kitle halinde hareketsiz kalıp iki yanda duvar gibi yükselerek tüm halkın geçebileceği genişlikte bir yol açıyor.—Çıkış 14:21; 15:8.

³ Böyle bir güç gösterisi karşısında ordusuna geri çekilme emri vermesi gerekirken, gururlu Firavun saldırı emri verir. (Çıkış 14:23) Mısırlılar İsrailoğullarının peşinden deniz yatağına atılırlar, ama savaş arabalarının tekerlekleri çıkınca saldırıları kısa sürede kaosa dönüşür. İsrailoğulları sağ salim karşı kıyıya geçince, Yehova Musa’ya şunu emreder: “Elini deniz üzerine uzat, ta ki, sular Mısırlılar üzerine,  cenk arabaları üzerine, ve atlıları üzerine dönsünler.” Sudan duvarlar çöker; Firavun ile ordusu suların içine gömülür.—Çıkış 14:24-28; Mezmur 136:15.

4. (a) Yehova Kızıldeniz’de ne olduğunu gösterdi? (b) Yehova’nın böyle betimlenmesine bazılarının tepkisi ne olabilir?

⁴ İsrailoğullarının Kızıldeniz’deki kurtuluşu Tanrı’nın insanlığa davranış tarzını açıklayan çok önemli bir tarihsel olaydı. Yehova orada “cenk eri” oldu. (Çıkış 15:3) Yehova’nın böyle betimlenmesine sizin tepkiniz nedir? Kabul etmek gerekir ki, savaş insanlığa çok acı ve keder getirdi. Acaba Tanrı’nın yok etme gücünü kullanması sizi O’na yaklaşmaya isteklendireceğine, caydırıcı bir etki mi yapıyor?

5, 6. (a) Tanrı neden yerinde olarak “orduların RABBİ” diye adlandırılmaktadır? (b) Tanrı’nın savaşı insanlarınkinden nasıl farklıdır?

⁵ Tanrı’ya, İbranice Kutsal Yazılarda yaklaşık üç yüz ve Yunanca Kutsal Yazılarda iki kez “orduların RABBİ” unvanının verildiği görülür. (I. Samuel 1:11) Yehova evrenin Yöneticisi sıfatıyla, meleklerden oluşan muazzam bir orduya komuta eder. (Yeşu 5:13-15; I. Kırallar 22:19) Bu ordunun yıkıp yok etme potansiyeli korkunçtur. (İşaya 37:36) İnsanların yok edilmesi hoş bir düşünce olmamakla birlikte, Tanrı’nın savaşlarının küçük hesaplar peşinde koşan insanlarınkine hiç benzemediğini unutmayalım. Askeri ve siyasi yöneticiler saldırganlıklarını soylu bir nedene bağlamaya çalışabilirler. Oysa insanların savaşlarında her zaman açgözlülük ve bencillik rol oynar.

⁶ Bunun tersine, Yehova mantığı körelten duygularla hareket etmez. Tesniye 32:4’te O’nun hakkında “Kayadır, onun işi tamdır; çünkü bütün yolları haktır; sadakat  Allahıdır, ve haksızlık etmez, sadık ve doğru olan odur” denmektedir. Tanrı’nın Sözü dizginsiz öfke, gaddarlık ve şiddeti mahkûm eder. (Tekvin 49:7; Mezmur 11:5) Dolayısıyla, Yehova asla nedensiz bir harekette bulunmaz. Yok etme gücünü kullanmayı genelde istemez ve ancak son çare olarak kullanır. O’nun tutumu Hezekiel peygamber aracılığıyla dile getirdiği gibidir: “Ben kötü adamın ölümünden mi zevk duyarım? daha ziyade yollarından dönüp yaşamasından değil mi? Rab Yehovanın sözü.”—Hezekiel 18:23.

7, 8. (a) Eyub çektiklerinin nedeni hakkında yanlışlıkla hangi sonuca vardı? (b) Elihu, Eyub’un bu konudaki düşüncelerini nasıl düzeltti? (c) Eyub’un deneyiminden nasıl bir ders alabiliriz?

⁷ Öyleyse, Yehova neden böyle bir güç kullanıyor? Bunu yanıtlamadan önce, doğru bir adam olan Eyub’u anımsayabiliriz. Şeytan Eyub’un –aslında her insanın– denendiğinde bütünlüğünü koruyamayacağını iddia ederek Tanrı’ya meydan okumuştu. Yehova bu meydan okumaya cevap olarak Şeytan’ın Eyub’un bütünlüğünü denemesine izin verdi. Bunun sonucunda, Eyub hastalandı, servetini kaybetti, çocuklarını yitirdi. (Eyub 1:1–2:8) Söz konusu davalardan habersiz olduğundan yanlış bir fikre kapılıp, çektiklerinin Tanrı’nın verdiği haksız bir ceza olduğu sonucuna vardı. Bu sebeple Tanrı’ya neden kendisini “hedef” edinip “düşman” saydığını sordu.—Eyub 7:20; 13:24.

⁸ Elihu adında genç bir adam, Eyub’a ‘doğruluğum Tanrı’nınkinden ziyadedir, dediğini’ hatırlatarak düşünüşünün yanlışlığını gösterdi. (Eyub 35:2) Evet, Tanrı’dan daha iyi bildiğimizi ya da O’nun haksızlık ettiğini düşünmek akılsızlıktır. Elihu “haşa ki, Allah kötülük ede, ve Kadîr haksızlık eyliye” dedikten sonra şunu belirtti: “Kadîr, biz onu keşfedemeyiz; kudrette o yüksektir; ve hakkı ve tam adaleti iğdirmez.” (Eyub 34:10; 36:22, 23; 37:23) Bu nedenle, Tanrı’nın ancak geçerli bir neden olduğunda savaştığından  emin olabiliriz. Bunu aklımızda tutarak, barış Tanrısı’nın bazen savaşçı rolünü almasının nedenlerinden bazılarını inceleyelim.—I. Korintoslular 14:33.

9. Barış Tanrısı neden savaşır?

⁹ Musa Tanrı’dan “cenk eri” olarak övgüyle söz ettikten sonra, “var mı senin gibisi ilahlar arasında, ya RAB? Senin gibi kutsallıkta görkemli . . . . var mı?” dedi. (Çıkış [Mısır’dan Çıkış] 15:11, YÇ) Habakkuk peygamber de benzer şekilde O’ndan “kötülüğü görmekten gözleri temiz olan ve sapıklığa bakamıyan” diye söz etti. (Habakkuk 1:13) Yehova sevgi Tanrısı ise de, aynı zamanda kutsallık, doğruluk ve adalet Tanrısıdır. Bu gibi nitelikler bazen O’nu yok etme gücünü kullanmaya zorlar. (İşaya 59:15-19; Luka 18:7) Böyle bir durumda savaştığında, Tanrı’nın kutsallığı bozulmuş olmaz. Tersine, kutsal olduğu için savaşır.—Çıkış 39:30.

10. (a) Tanrı’nın savaşması gereği ilk defa ne zaman ve nasıl ortaya çıktı? (b) Tekvin 3:15’te önceden bildirilen düşmanlık ancak nasıl son bulabilirdi; bu, doğru insanlara hangi yararları sağlayacaktı?

¹⁰ İlk insan çifti Âdem ve Havva’nın Tanrı’ya isyanından sonra ortaya çıkan durumu düşünün. (Tekvin 3:1-6) Yehova yaptıkları adaletsizliğe hoşgörü göstermiş olsaydı, Evrenin Egemeni olarak konumunu sarsmış olurdu. Adaletli bir Tanrı olduğundan onları ölüme mahkûm etmek zorundaydı. (Romalılar 6:23) O, Mukaddes Kitaptaki ilk peygamberlikte, “yılan” diye de adlandırılan Şeytan’ın takipçileriyle Kendi hizmetçileri arasında düşmanlık bulunacağını bildirmişti. (Vahiy 12:9; Tekvin 3:15) Bu düşmanlık ancak Şeytan’ın ezilmesiyle son bulabilirdi. (Romalılar 16:20) Fakat bu cezalandırma eylemi, yeryüzünü Şeytan’ın etkisinden kurtararak küresel bir cennetin yolunu açıp doğru insanlara büyük nimetlerin gelmesiyle sonuçlanacaktı. (Matta 19:28) Ne var ki o zamana dek, Şeytan’ın  tarafındakiler Tanrı’ya tapınan insanların fiziksel ve ruhsal sağlığı için tehlike oluşturmaya devam edecekti. Ve Yehova’nın zaman zaman müdahalede bulunması gerekecekti.

11. Tanrı neden küresel bir Tufan getirme zorunluluğu hissetti?

¹¹ Nuh’un günlerindeki Tufan, Tanrı’nın böyle bir müdahalesiydi. Tekvin 6:11, 12’de şunlar kayıtlıdır: “Allahın önünde yeryüzü bozulmuştu, ve yeryüzü zorbalıkla dolmuştu. Ve Allah yeryüzünü gördü, ve işte, bozulmuştu; çünkü yeryüzünde bütün beşer yolunu bozmuştu.” Acaba Tanrı kötülerin yeryüzünden ahlak değerlerinin son kırıntılarını da kaldırmasına izin verecek miydi? Hayır. Yehova yeryüzünü şiddet ve ahlaksızlık düşkünü kimselerden kurtarmak amacıyla küresel bir Tufan getirme zorunluluğu hissetti.

12. (a) Yehova İbrahim’in “zürriyet”i hakkında neyi önceden bildirdi? (b) Amoriler neden yok edildiler?

¹² Tanrı’nın Kenanlılara verdiği hükümde de aynı durum söz konusuydu. Yehova, İbrahim’den yeryüzündeki bütün milletlerin onun aracılığıyla nimetler elde edecekleri bir “zürriyet”in geleceğini açıklamıştı. Bu amaca uygun olarak, İbrahim’in soyuna Amoriler denen bir halkın oturduğu Kenan diyarının verilmesini kararlaştırdı. Tanrı’nın bu halkı kendi topraklarından zorla çıkartması nasıl haklı görülebilirdi? Yehova Amoriler’in yaklaşık 400 yıl, ‘kötülükleri doruğa varana’ dek oradan çıkarılmayacaklarını bildirmişti. * (Tekvin [Yaratılış] 12:1-3, YÇ; 13:14, 15; 15:13, 16, YÇ; 22:18) Bütün bu zaman boyunca Amoriler ahlaken giderek daha da yozlaştılar. Kenan artık kanlı bir ülke, putperestlik ve cinsel sapıklık diyarı olmuştu. (Çıkış 23:24; 34: 12, 13; Sayılar 33:52) Diyarın halkı kendi çocuklarını ateşte yakarak tanrılarına kurban veriyordu. Kutsal bir Tanrı acaba kavmini böyle kötülüklerle yüz yüze bırakabilir miydi? Hayır! O bu konuda şunları demişti: “Onların yüzünden ülke bile kirlendi. Günahından ötürü ülkeyi cezalandırdım. Ülke, üzerinde yaşayan halkı kusuyor.” (Levililer 18:21-25, YÇ) Bununla birlikte, Yehova o halkı hiçbir ayırım gözetmeden öldürmedi. Rahab ve Gibeonlular gibi doğru tutuma sahip Kenanlıların hayatını esirgedi.—Yeşu 6:25; 9:3-27.

13, 14. (a) Yehova neden ismini kutsamak zorundadır? (b) İsmine sürülen lekeyi nasıl temizledi?

¹³ Yehova kutsal olduğundan, ismi de kutsaldır. (Levililer 22:32) İsa öğrencilerine “ismin mukaddes olsun” diye dua etmelerini öğretti. (Matta 6:9) Aden’de çıkan isyan, Tanrı’nın ismini lekeledi ve yönetme tarzı konusunda kuşku uyandırdı. Yehova böyle bir iftira ve başkaldırıya asla göz yumamazdı. İsmine sürülen lekeyi temizlemek zorundaydı.—İşaya 48:11.

¹⁴ Tekrar İsrailoğullarını ele alalım. Mısır’daki kölelikleri boyunca, Tanrı’nın İbrahim’e yerin bütün milletlerinin onun zürriyeti aracılığıyla nimetler elde edeceği sözü boş bir vaat gibi görünüyordu. Ama Yehova onları kurtarıp bir millet haline getirerek ismine sürülen lekeyi temizledi. Bu nedenle, Daniel peygamber bu olayı düşünerek duasında, ‘sen kavmini Mısır diyarından kuvvetli el ile çıkardın ve kendine nam kazandın’ demişti.—Daniel 9:15.

15. Yehova Yahudileri Babil’deki tutsaklıktan neden kurtardı?

¹⁵ Yahudilerin, Yehova’nın ismi uğruna bir kez daha harekete geçmesine tam ihtiyaç duydukları bir zamanda Daniel’in bu şekilde dua etmesi ilginçtir. İtaatsiz Yahudiler bu kez Babil’de tutsak bulunuyorlardı. Başkentleri Yeruşalim  harap durumdaydı. Daniel, Yahudilerin yurtlarına dönmesinin sağlanmasıyla Yehova’nın isminin yüceleceğini biliyordu. Bu nedenle şöyle dua etti: “Ya Rab, bağışla; ya Rab, iyi dinle ve yap; kendi uğrunda geciktirme, ey Allahım, çünkü kendi şehrin ve kavmının üzerine senin ismin çağırılıyor.”—Daniel 9:18, 19.

16. Yehova’nın ismini savunması neden O’nun soğuk ve bencil olduğu anlamına gelmez, açıklayın.

¹⁶ Yehova’nın Kendi ismini savunması acaba O’nun soğuk ve bencil olduğu anlamına mı gelir? Hayır, çünkü O, kutsallığına ve adalet sevgisine uygun davranarak Kendisine tapınan toplumu korur. Tekvin’in 14. babını ele alalım. Orada İbrahim’in yeğeni Lût’u ve ailesini kaçıran dört istilacı kralın öyküsü anlatılır. İbrahim kendisininkinden çok daha üstün kuvvetleri, Tanrı’nın yardımıyla müthiş bir yenilgiye uğratır. Bu zaferi anlatan kayıt muhtemelen ‘Yehova’nın Cenkleri kitabına’ giren ilk olaydır; çünkü bu kitap belli ki Kutsal Yazılarda bulunmayan başka çatışmaları da belgelemiştir. (Sayılar 21:14) Bu kitaba sonradan daha birçok askeri zafer kaydedilecekti.

17. İsrailoğullarının Kenan diyarına girmelerinden sonra, Yehova’nın onlar uğrunda savaştığını gösteren nedir? Örnekler verin.

¹⁷ Musa İsrailoğullarının Kenan diyarına girmesinden kısa bir süre önce onlara, “önünüzden giden Allahınız RAB Mısırda ve çölde gözünüz önünde yapmış olduğu bütün şeylere göre, sizin için kendisi cenk edecektir” güvencesini vermişti. (Tesniye 1:30; 20:1) Yehova, Musa’nın ardılı Yeşu’nun zamanından başlayarak, Hâkimler ve Yahuda’nın sadık krallarının saltanat dönemi boyunca kavmi için gerçekten savaştı ve onlara düşmanları karşısında birçok olağanüstü zafer kazandırdı.—Yeşu 10:1-14; Hâkimler 4:12-17; II. Samuel 5:17-21.

18. (a) Yehova’nın değişmemesine neden müteşekkir olabiliriz? (b) Tekvin 3:15’te betimlenen düşmanlık doruğa ulaştığında ne olacak?

 ¹⁸ Yehova değişmedi; gezegenimizi huzur içinde bir cennete dönüştürme amacı da değişmedi. (Tekvin 1:27, 28) Kötülükten eskisi gibi nefret ediyor. Aynı zamanda, Kendisine tapınanları çok seviyor ve yakında onlar uğrunda harekete geçecek. (Mezmur 11:7) Gerçekten de, Tekvin 3:15’te betimlenen düşmanlık yakın gelecekte çarpıcı bir doruğa ulaşacak. Yehova, ismini kutsamak ve Kendisine tapınan toplumu korumak amacıyla bir kez daha “cenk eri” olacak.—Zekarya 14:3; Vahiy 16:14, 16.

19. (a) Tanrı’nın yok etme gücünü kullanmasının bizi O’na neden yaklaştırabildiğini anlatın. (b) Tanrı’nın savaşmaya hazır olmasının üzerimizdeki etkisi ne olmalı?

¹⁹ Bunu şöyle örnekleyelim: Bir adamın ailesi yırtıcı bir hayvanın saldırısına uğrar ve adam hiç gözünü kırpmadan bu zorlu hayvanla boğuşarak onu öldürür. Onun bu davranışıyla karısını ve çocuklarını kendisinden uzaklaştırdığını düşünebilir misiniz? Tam tersine, çıkarsız sevgisiyle onları kendisine daha da yaklaştırdığını düşünürsünüz. Benzer şekilde, Tanrı’nın yok etme gücünü kullanması  bizi O’ndan uzaklaştırmamalı. Bizi korumak için savaşmaya hazır olması O’na duyduğumuz sevgiyi artırmalı. Aynı zamanda sınırsız gücüne duyduğumuz saygıyı da derinleştirmeli. Öyleyse biz de O’na “saygı ve korkuyla tapınalım.”—İbraniler 12:28, YÇ.

20. Mukaddes Kitaptan Tanrı’nın nedenini tam anlamadığımız bir savaşını okuduğumuzda ne yapmalıyız, neden?

²⁰ Mukaddes Kitabın, Yehova’nın savaşlarıyla ilgili kararlarının tüm ayrıntılarını her keresinde açıklamadığı kuşkusuz. Fakat şundan daima emin olabiliriz: Yehova yok etme gücünü asla adaletsizce, nedensiz ya da gaddarca kullanmaz. Mukaddes Kitaptaki kaydın bağlamı ya da o ortamla ilgili ek bilgi çoğu kez meseleye doğru açıdan bakmamıza yardımcı olabilir. (Süleymanın Meselleri 18:13) Tüm ayrıntıları bilmediğimizde, sırf Yehova hakkında daha fazla bilgi almamız ve değerli nitelikleri üzerinde derin düşünmemiz bile, oluşabilecek kuşkuları yok etmemize yardımcı olabilir. Bunu yaptığımızda, Tanrımız Yehova’ya güvenmek için çok nedene sahip olduğumuzu görürüz.—Eyub 34:12.

21. Yehova bazen “cenk eri” oluyorsa da, aslında nasıl Biridir?

²¹ Yehova’nın gerektiğinde “cenk eri” olması savaştan hoşlandığı anlamına gelmez. Hezekiel’in gökteki arabayla ilgili gördüğü rüyette, Yehova düşmanlarıyla savaşmaya hazırlanan Biri olarak betimleniyorsa da, Hezekiel O’nun çevresinde barış simgesi olarak bir gökkuşağının bulunduğunu görmüştü. (Tekvin 9:13; Hezekiel 1:28; Vahiy 4:3) Yehova’nın sakin ve barışsever olduğu açıktır. Resul Yuhanna ‘Tanrı’nın sevgi’ olduğunu yazmıştı. (I. Yuhanna 4:8) Yehova’nın tüm niteliklerinde kusursuz bir denge vardır. Böylesine güçlü ama sevgi dolu bir Tanrı’ya yaklaşabilme olanağına sahip olduğumuzdan kendimizi ne kadar ayrıcalıklı saymalıyız!