TSHAMANI MI RINDZILE!

Ku Ni Nkitsikitsi—Vahlapfa Va Timiliyoni Va Baleka eUkraine

TLANGA

Hi February 24, 2022, Rhaxiya yi hlasele tiko ra Ukraine. Leswi swi endle ku xiyimo xi tika swinene lerova vanhu va timiliyoni va va ekhombyeni naswona va ringeta ku baleka etikweni hi ku hatlisa. a

“A ku twakala tibomo ni ku buluka ka swilo. A swi chavisa swinene lerova swa tika ku swi hlamusela. Loko hi twa leswaku ku na switimela leswi rhwalaka lava balekaka, hi endle xiboho xo famba. A hi fanele hi siya swilo hinkwaswo hikuva munhu ha un’we a a fanele a teka xibekana. A hi fanele hi teka ntsena maphepha yo karhi, mirhi, mati ni swakudya. Hi siye swilo hinkwaswo kutani hi ya exitichini xa xitimela loko tibomo ti ri karhi ti wa.”—Nataliia, wa le Kharkiv, eUkraine.

“A hi nga ehleketi leswaku ku nga pfuka ku ve na nyimpi. Ndzi twe ku buluka eka swiphemu swin’wana swa doroba naswona mafasitere a ma tsekatseka. Ndzi teke xiboho xo famba, ndzi teka swilo swa nkoka ntsena. Ndzi suke ekaya hi 8:00 nimixo kutani ndzi khandziya xitimela xo ya eLviv ivi endzhaku ndzi khandziya bazi yo ya ePoland.”—Nadija, Kharkiv, eUkraine.

Eka xihloko lexi

I yini leswi endlaka vanhu va va vahlapfa?

Nkitsikitsi wa vahlapfa eUkraine wu sungule loko masocha ya le Rhaxiya ma hlasela. Hambiswiritano, Bibele yi boxa swivangelo swin’wana leswikulu leswi endlaka ku va ni nkitsikitsi wa vahlapfa:

Mifumo ya vanhu emisaveni hinkwayo yi tsandzeka ku nyika vanhu leswi va swi lavaka. Hakanyingi mifumo yi tirhisa matimba ya yona leswaku yi lawula ni khoma vanhu hi voko ra nsimbhi.—Eklesiasta 4:1; 8:9.
Sathana Diyavulosi, “mufumi wa misava,” u kucetela vanhu ku endla swo homboloka lerova Bibele yi kala yi ku: “Misava hinkwayo yi le hansi ka matimba ya lowo homboloka.”—Yohane 14:30; 1 Yohane 5:19.
Ku engetela eka swiphiqo leswi vanhu va nga na swona ku ringana madzana ya malembe, sweswi hi hanya enkarhini lowu Bibele yi profeteke ha wona yi ku: “Emasikwini yo hetelela ku ta fika mikarhi yo nonon’hwa leyi swi tikaka ku hanya eka yona.” (2 Timotiya 3:1) Masiku lawa yo hetelela ma vonaka hi tinyimpi, makhombo ya ntumbuluko, ku kayivela ka swakudya ni mintungu, ku nga swiendlakalo leswi endlaka leswaku vanhu va baleka.—Luka 21:10, 11.

Vahlapfa va nga wu kuma kwihi ntshembo?

Bibele yi kombisa leswaku Muvumbi wa hina, ku nga Yehovha, b i Xikwembu lexi rhandzaka xi tlhela xi va twela vusiwana vahlapfa ni vanhu lava siyeke makaya ya vona. (Deteronoma 10:18) U tshembisa ku herisa swiphiqo swa vahlapfa hi ku tirhisa mfumo wakwe wa le tilweni, lowu vuriwaka Mfumo wa Xikwembu, lowu nga ta siva mifumo ya vanhu. (Daniyele 2:44; Matewu 6:10) Yehovha u ta tirhisa Mfumo wakwe ku herisa Sathana Diyavulosi. (Varhoma 16:20) Mfumo wolowo wu ta fuma misava hinkwayo, wu herisa ku avana loku vangiweke hi mindzilakano ya matiko. Vanhu hinkwavo va ta vumba ndyangu lowu nga ni vun’we emisaveni hinkwayo. Ku hava ni un’we loyi a nga ta tlhela a siya kaya rakwe, hikuva Bibele yi tshembisa yi ku: “Un’wana ni un’wana u ta tshama ehansi ka murhi wakwe wa madiriva ni le hansi ka nkuwa wakwe, a va nge chavisiwi hi munhu, hikuva Yehovha wa mavuthu u swi vurile.”—Mikiya 4:4.

I Mfumo wa Xikwembu ntsena lowu nga ta herisa swiphiqo swa vahlapfa leswi hi swi vonaka namuntlha. Yehovha u ta tirhisa Mfumo wakwe ku herisa swiphiqo leswi sindzisaka vanhu ku va vahlapfa. A hi kambisiseni swikombiso swin’wana:

Nyimpi. “[Yehovha] u herisa tinyimpi emisaveni hinkwayo.” (Pisalema 46:9) Leswaku u vona ndlela leyi Xikwembu xi nga ta wu herisa hayona mpfilumpfilu, hlaya nhlokomhaka leyi nge “Ku Ta Tisa Ku Yini Ku Rhula Emisaveni?”
Ku tshikileriwa ni madzolonga. ‘Yehovha u ta swi ponisa eku tshikileriweni ni le madzolongeni.’ (Pisalema 72:14) Ku twisisa ndlela leyi vanhu va nga cincaka mahanyelo ya vona yo biha lama dzimeke timitsu, hlaya swihlokwana swa ntlhandlamano leswi nge “Hi Nga Swi Kota Ku Hlula Rivengo.”
Vusiwana. ‘Yehovha u ta pfuna swisiwana leswi kombelaka mpfuno.’ (Pisalema 72:12) Ku vona ndlela leyi Xikwembu xi nga ta swi tlhantlha hayona leswi endlaka ku va ni vusiwana, hlaya nhlokomhaka ya Xinghezi leyi nge “Is a Fair Economic System Possible?”
Ku kayivela ka swakudya. “Ku ta va ni ndzalo ya mavele emisaveni.” (Pisalema 72:16) Ku vona ndlela leyi Xikwembu xi nga ta tiyiseka hayona leswaku a ku na loyi a nga ta khomiwa hi ndlala, hlaya nhlokomhaka leyi nge “Xana Ndlala Yi Ta Hela eMisaveni?”

Xana Bibele yi nga va pfuna vahlapfa namuntlha?

Ina. Ku ri ni ku nyika vahlapfa ntshembo wa xiviri hi vumundzuku, Bibele yi nga va pfuna hi swiphiqo leswi va langutanaka na swona sweswi.

Nsinya wa nawu wa le Bibeleni: “Munhu loyi a nga riki na ntokoto u tshemba rito rin’wana ni rin’wana, kambe lowo tlhariha u anakanyisisa hi leswi a nga ta swi endla.”—Swivuriso 14:15.

Leswi wu vulaka swona: Ehleketa hi swiyimo swa khombo leswi nga humelelaka ni leswi u nga swi endlaka leswaku u tisirhelela. Tivonele eka swigevenga leswi ringetaka ku hlasela vahlapfa emakaya ya vona lamantshwa hikuva swa swi tiva leswaku a va sirhelelekanga naswona a va na ntokoto.

Nsinya wa nawu wa le Bibeleni: “Loko hi ri ni swakudya ni swiambalo hi ta eneriseka hi swilo leswi.”—1 Timotiya 6:8.

Leswi wu vulaka swona: Papalata ku ehleketa hi rifuwo. Loko u eneriseka hi swilo leswi u nga na swona, u ta tsaka.

Nsinya wa nawu wa le Bibeleni: “Hikwalaho, swilo hinkwaswo leswi mi lavaka van’wana va mi endlela swona na n’wina mi fanele mi va endlela swona.”—Matewu 7:12.

Leswi wu vulaka swona: Lehisa mbilu u tlhela u va ni musa. Vumunhu lebyi byi ta endla leswaku vanhu va ndhawu leyintshwa leyi u nga eka yona va ku xixima va tlhela va ku amukela.

Nsinya wa nawu wa le Bibeleni: “Mi nga tlheriseli swo biha hi swo biha eka van’wana.”—Varhoma 12:17.

Leswi wu vulaka swona: U nga pfumeleli ku hlundzuka swi endla leswaku u tlherisela loko u khomiwe hi ndlela yo biha. Swi to endla leswaku xiyimo xi biha.

Nsinya wa nawu wa le Bibeleni: “Eka hinkwaswo ndzi ni matimba hikwalaho ka loyi a ndzi nyikaka matimba.”—Vafilipiya 4:13.

Leswi wu vulaka swona: Endla leswaku Xikwembu xi va xa nkoka evuton’wini bya wena naswona u khongela eka xona. Xi ta ku nyika matimba ya ku tiyisela.

Nsinya wa nawu wa le Bibeleni: “Mi nga vileli ha nchumu, kambe eka hinkwaswo kombelani Xikwembu hi xikhongelo leswaku xi mi pfuna, mi kombela mi ri karhi mi khensa; kutani ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka ku twisisa hinkwako ku ta rindza timbilu ta n’wina ni mianakanyo ya n’wina.”—Vafilipiya 4:6, 7.

Leswi wu vulaka swona: Kombela Xikwembu xi ku nyika ku rhula ka mianakanyo swi nga ri na mhaka leswaku u langutane ni xiyimo xihi. Vona nhlokomhaka ya Xinghezi leyi nge “Philippians 4:6, 7—‘Do Not Be Anxious About Anything.’”

a Endzhaku ka siku ku ve ni nhlaselo, Khomixini Leyi Tlakukeke Ya Vahlapfa Eka Nhlangano Wa Matiko (United Nations High Commissioner for Refugees) yi vule leswaku xiyimo lexi a xi lava ku tameriwa hi xihatla lexikulu swinene. Hi masiku ya 12 ntsena, vahlapfa vo tlula timiliyoni timbirhi va baleke eUkraine va ya ematikweni ya le kusuhi, loko vanhu van’wana lava endlaka miliyoni yin’we va boheka ku sukela makaya ya vona va ya eka swiphemu swin’wana swa tiko ra Ukraine.

b Yehovha i vito ra Xikwembu. (Pisalema 83:18) Vona nhlokomhaka leyi nge “I Mani Yehovha?”