Minhlangano ya Vukreste i ya nkoka eku pfuneni ka vanhu lava sungulaka ku hlanganyela leswaku va va ni ripfumelo leri tiyeke. Entiyisweni, Vakreste lava ha ku khuvuriwaka a va tiyimisela ku pfula makaya ya vona leswaku ku khomeriwa minhlangano onge hiloko ku ri khale va ri entiyisweni. Hinkwavo lava a va va kona a va amukeriwa hi mandla mambirhi naswona leswi swi endle leswaku va rhandzana swinene.

Loko swichudeni swo hlayanyana swi lunghekele ku khuvuriwa, a ku hleriwa minhlangano yo hlawuleka. Hi August 1973, vamakwerhu va hlele minhlangano ehandle ka le Sokhumi, ekusuhi ni ribuwa ra Nambu wa Ntima. Kambe a swi kotekanga leswaku swichudeni swa 35 swi khuvuriwa! Loko  nhlangano wu nga si hela, maphorisa ma wu kavanyetile kutani ma khoma vamakwerhu van’wana ku katsa na Vladimir Gladyuk.

Hi ku hatlisa endzhaku ka loko Vladimir ni vamakwerhu van’wana va ntshunxiwile, va tlhele va tihlanganisa ni swichudeni hinkwaswo leswi a swi fanele swi khuvuriwa. Loko ku hundze masiku mambirhi ku endleke sweswo, swichudeni swoleswo swi hetelele swi khuvuriwile. Vladimir u ri: “Hi swi xiyile leswaku Yehovha u na hina. Endzhaku ka nkhuvulo, hinkwerhu hi khongerile hi phofula ndlela leyi hi n’wi nkhensaka ha yona Yehovha.”

Endzhaku ka masiku mambirhi ku ve ni nkhuvulo, Vladimir Gladyuk u tlhele a khomiwa. Endzhakunyana, yena, Itta Sudarenko na Natela Chargeishvili va gweviwe ku tshama ekhotsweni malembe yo hlaya. Hambileswi va hetiweke matimba hi ku khotsiwa loku, vamakwerhu a va tiyimisele ku ya emahlweni va chumayela, kambe va swi endla hi vuxiyaxiya.

Leswaku va papalata ku voniwa hi maphorisa, vahuweleri a va ya emadorobeni ni le swimitanini leswaku va ya chumayela kona, ku nga ri laha a va tshama kona. Hikwalaho ka sweswo, nkaneto wu va pfune leswaku va chumayela mahungu lamanene etindhawini to tala.

Hi nkarhi wa mfumo wa Makhomunisi, vahuweleri lava a va tshama emadorobeni lamakulu a va chumayela eswitarateni ni le tiphakini leti ku nga riki na vanhu vo tala. A va hlangana ni vanhu lava humaka emadorobeni ni le swimitanini swin’wana lava a va endzela maxaka kumbe ku ya eku xaveni. Loko munhu a tsakela, vahuweleri a va kombela adirese  ya yena kutani va endla malunghiselelo yo tlhela va n’wi vona.

Babutsa Jejelava a ri un’wana wa lava a va famba etikweni hinkwaro ra vupeladyambu bya Georgia. Wa hlamusela: “Leswi a ndzi ri ni maxaka etindhawini to hambanahambana, a ku ri hava ni un’we loyi a a kanakana ku endza ka mina ka nkarhi na nkarhi. Endzhaku ka malembe mambirhi, a ndzi dyondza Bibele ni vanhu vo tlula 20 eZugdidi ndzi tlhela ndzi dyondza ni van’wana va ntlhanu edorobeni ra Chkhorotsku. Hinkwavo ka vona va khuvuriwile!”

Swi sungule ku va erivaleni leswaku a ku ri ni xilaveko xo kandziyisa minkandziyiso hi ririmi ra Xigeorgia. Loko va tlhelela eka lava tsakelaka kumbe va fambisa tidyondzo ta Bibele, vahuweleri va vone ku ri ni xilaveko xa Tibibele ni minkandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni ya ririmi leri swichudeni a swi ri twisisa. *

Babutsa u tsundzuka ndlela leyi a swi tika ha yona ku fambisa dyondzo ya Bibele u ri hava minkandziyiso ya Xigeorgia. U ri: “A ndzi ri ni Bibele ni minkandziyiso yin’wana ya Xirhaxiya ntsena, kutani hakanyingi a ndzi fanele ndzi hundzuluxela rungula ro dyondza hi rona ra xichudeni xa mina xa Bibele.” Hikwalaho ko pfuniwa hi xihlamuselamarito, u hundzuluxele swihloko swa timagazini ta hina hi Xigeorgia. U tlhele a hundzuluxela Evhangeli hinkwayo ya Matewu!

Vanhu lava tsakelaka a va swi rhandza swinene swihloko  leswi hundzuluxeriweke hi ririmi ra manana lerova a va tiyimisele ku kopa minkandziyiso leswaku yi va ya vona vini. Leswi tikopi ta Bibele ta ririmi ra Xigeorgia a ti kala, swichudeni swin’wana swa Bibele swi sungule ku va “vakopi” va manguva lawa va Rito ra Xikwembu.

Minkandziyiso leyi a yi hundzuluxeriwa hi Xigeorgia a yi lombiwa vamakwerhu ni vanhu lava tsakelaka leswaku hinkwavo va ta kota ku yi hlaya. Un’wana ni un’wana a a nyikiwa masiku kumbe mavhiki yo karhi leswaku a hlaya nkandziyiso. Kutani loko kopi ya Matsalwa ya Xigriki xa manguva lawa yi ya eka vamakwerhu van’wana, ndyangu wun’wana wu kume nkarhi wo yi kopa.

Raul Karchava a a ri ni malembe ya 13 loko tata wakwe a n’wi kombela leswaku a kopa Matsalwa ya Xigriki. U ri: “Tatana  u xave bokisi leri nga ni tibuku to tsalela tinotsi ni mixaka hinkwayo ya swo tsala hi swona a ri ni ntshembo wa leswaku sweswo swi ta ndzi tsakisa. Hambileswi a ndzi hele matimba, ndzi pfumerile. A ndzi kopa siku hinkwaro naswona a ndzi wisa ntsena loko ndzi lava ku olola mavoko.”

Maxaka ya Raul a ma tsake swinene loko ma twa leswaku vamakwerhu va pfumele ku va siya ni buku leyi, leyi rhandziwaka mavhiki man’wana lama engetelekeke leswaku Raul a ta hetisa ntirho wakwe lowu karharisaka. Hi tin’hweti timbirhi ntsena, u kote ku kopa tibuku hinkwato ta 27 ta Matsalwa ya Vukreste ya Xigriki.

Ku nga khathariseki matshalatshala ya vakopi volavo lava tirhaka hi matimba, a swi nga ta koteka leswaku ku fikeleriwa xilaveko xa swichudeni swa Bibele leswi a swi ya swi andza. Leswaku ku fikeleriwa xilaveko lexi, vamakwerhu  lava nga ni xivindzi va sungule ntirho lowu nga vekaka vutomi bya vona ekhombyeni wo kandziyisa minkandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni emakaya ya vona.

Ntirho wo chumayela evupeladyambu bya Georgia a wu ya wu kula. Kambe ku vuriwa yini hi le xiphen’wini xa le vuxeni bya tiko? Xana a ku ri ni munhu entsindza wa Tbilisi loyi a a ta pfuna vanhu lava rhandzaka ntiyiso vo tanihi Vaso Kveniashvili, loyi a boxiweke eku sunguleni?

Hi va-1970, valawuri va Soviet a va tiyimisele ku heta Timbhoni matimba hi ku ti hlongola emakaya ya tona ku suka endhawini yin’wana ti ya eka yin’wana. Sweswo hi leswi endlekeke eka Oleksii na Lydia va ka Kurdas, vatekani lava humaka eUkraine lava rhurheleke eTbilisi. Va hete malembe yo tala etikampeni ta le khotsweni ra Soviet hikwalaho ka ripfumelo ra vona.

Vatekani va ka Kurdas va dyondzise Zaur na Eteri va ka Kessaev ntiyiso lava a va byi rhandza swinene vukhongeri. Larisa n’wana wa vona wa nhwana loyi hi nkarhi wolowo a a ri ni malembe ya 15, u hlamusela loko va hlangana ro sungula na Oleksii na Lydia, u ri: “Hi ringete ku tiyisekisa leswaku Kereke ya Orthodox hi byona ntsena vukhongeri bya ntiyiso. Endzhaku ka loko hi burisanile, a hi nga swi tivi leswaku hi ta ku yini, kambe va ye emahlweni va hi tshahela Matsalwa.”

Larisa u ya emahlweni a ku: “Loko hi ya ekerekeni, minkarhi hinkwayo a ndzi hlaya Milawu ya Khume, leyi a yi tsariwe ekhumbini exikarhi ka swifaniso swimbirhi. Kambe madyambu wolawo, loko Oleksii a hi hlayela Eksoda 20:4, 5, swi ndzi hlamarisile. A byi phahanga vusiku byebyo hikuva a ndzi tshamela ku tivutisa leswi, ‘Xana hakunene i ntiyiso  leswaku loko hi gandzela swifaniso hi tlula xileriso xa Xikwembu?’”

Leswi a a lava ku kuma nhlamulo ya xivutiso lexi, hi siku leri landzelaka nimixo, Larisa u tsutsumele ekerekeni ya le kusuhi leswaku a ya tlhela a hlaya nawu wolowo, lowu nge “U nga tshuki u tiendlela xifaniso lexi vatliweke . . . U nga tshuki u swi nkhinsamela.” A ku ri ro sungula evuton’wini byakwe a twisisa nhlamuselo ya xileriso lexi xa Xikwembu. Eku heteleleni, Larisa ni vatswari vakwe va khuvuriwile naswona a ku ri van’wana va Timbhoni to sungula eTbilisi.

Endzhaku ka kwalomu ka malembe ya 20 a dyondze ntiyiso, Vaso Kveniashvili u hlangane ni munhu un’wana loyi a a ya eminhlanganweni ya Timbhoni ta Yehovha eTbilisi. Vaso a a tsakile ku tlhela a hlangana ni Timbhoni. A ku ri khale a rindzile.

Eku sunguleni, Timbhoni ta kwalaho a ti kanakana ku  n’wi katsa eka mintirho ya tona, tanihi leswi Vaso a dume hi vugevenga. Van’wana a va chava leswaku u tirhisiwa hi valawuri va Soviet leswaku a va mpimpi eka Timbhoni. Hikwalaho, Vaso a a byeriwe leswaku a nga yi eminhlanganweni ya Vukreste ku ringana malembe ya mune.

Loko swi va erivaleni leswaku Vaso u ni langutelo lerinene, u hetelele a pfumeleriwe ku va xirho xa vandlha ra kwalaho kutani a khuvuriwa. Eku heteleleni, Vaso a a ta va ni vuxaka na Yehovha, “Xikwembu xa vuavanyisi” lexi a a ri eku xi laveni ku sukela loko a ha ri muntshwa! (Esa. 30:18) U tirhele Yehovha hi ndlela yoleyo kukondza a fa hi 2014.

Hi 1990, ntirho wo chumayela se a wu sunguriwile evupeladyambu ni le vuxeni bya Georgia. Vahuweleri va kwalomu ka 900 a va fambisa tidyondzo ta Bibele ta 942. A ku simekiwe masungulo ya ku andza lokukulu loku a ku ta va kona.