1-3. Hi wihi nala loyi a hi hlongorisaka hinkwerhu, naswona ha yini ku kambisisa leswi Bibele yi swi dyondzisaka swi hi tisela ntsako?

A HI NGE u le ku tsutsumeni, u hlongorisiwa hi nala wa wena la lavaka ku ku dlaya. Wa ku tlula hi matimba naswona a wu swi koti ku n’wi siya hi rivilo. Wa swi tiva leswaku loko o ku khoma, swi herile hi wena hikuva u tshama u n’wi vona a dlaya vanghana va wena van’wana. Hambi u ringeta hi matimba ku engetela rivilo kambe u ya a tshinela. U swi vona kahle leswaku ndlela yo pona a yi kona. Kambe, u nga swi rindzelanga, ku humelela munhu a lava ku ku lamulela. U ni matimba swinene ku tlula nala wa wena naswona u ku tshembisa leswaku u ta ku pfuna. A swi kanakanisi leswaku mbilu ya wena yi ta wa!

² Hi ndlela yo karhi ku ni nala wo tano la ku hlongorisaka. Kahle-kahle u le ku hi hlongoriseni hinkwerhu ka hina. Hilaha hi dyondzeke hakona eka ndzima leyi hi humaka eka yona, Bibele yi vula leswaku rifu i nala. A nga kona ni un’we wa hina la nga ri balekelaka. Vo tala va hina hi n’wi vonile nala loyi loko a dlaya vanhu lava hi va rhandzaka. Kambe Yehovha u ni matimba swinene ku tlula rifu. Hi yena Mulamuleri la nga ni rirhandzu, loyi ana se a kombiseke leswaku a nga n’wi hlula nala loyi wa hina. Naswona u tshembisa leswaku nala loyi, ku nga rifu, u ta n’wi lovisela makumu. Bibele yi ri: “Rifu i nala wo hetelela la nga ta herisiwa.” (1 Vakorinto 15:26) Lawa i mahungu yo tsakisa!

 ³ A hi rhange hi vona ndlela leyi hi titwaka ha yona loko rifu ri hi hlasela. Sweswo swi ta endla leswaku hi twisisa nchumu wun’wana lowu nga ta endla leswaku hi tsaka ngopfu. Phela, Yehovha u tshembisa leswaku lava feke va ta tlhela va hanya. (Esaya 26:19) Kunene va ta pfuxiwa hikuva Yehovha hi yena la tshembisaka leswaku va ta tlhela va hanya.

4. (a) Ha yini ndlela leyi Yesu a titwaka ha yona hi mhaka ya ku feriwa hi loyi u n’wi rhandzaka, yi hi dyondzisa ndlela leyi Yehovha a titwaka ha yona? (b) I vamani lava a va ri vanghana vo hlawuleka va Yesu?

⁴ Xana u tshama u feriwa hi loyi u n’wi rhandzaka? Mabibi ya mbilu ni gome swin’we ni ku heleriwa hi matimba, leswi vangiwaka hi ku feriwa, swi nga vonaka swi nga tiyiseleleki. Loko hi langutane ni xiyimo xexo, hi fanele hi lava nchavelelo eRitweni ra Xikwembu. (2 Vakorinto 1:3, 4) Bibele yi hi pfuna leswaku hi twisisa ndlela leyi Yehovha na Yesu va titwaka ha yona hi rifu. Yesu, loyi a a ri xikombiso lexi hetisekeke xa Tata wa yena, a a swi tiva leswaku swi njhani ku feriwa hi loyi u n’wi rhandzaka. (Yohane 14:9) Loko Yesu a ri eYerusalema, a a tala ku endzela Lazaro ni vasesi wa yena, Mariya na Marta, lava a va tshama emutini wa le kusuhi wa Betaniya. A va ri vanghana lavakulu. Bibele yi ri: “Yesu a a rhandza Marta ni makwavo wa xisati na Lazaro.” (Yohane 11:5) Kambe, hilaha hi swi voneke hakona eka ndzima leyi hi humaka eka yona, Lazaro u file.

5, 6. (a) I yini lexi Yesu a xi endleke loko a ri ni ndyangu ni vanghana va Lazaro lava a va rila nkosi wa yena? (b) Ha yini ku rila ka Yesu ku hi tiyisa nhlana?

⁵ Xana Yesu u titwise ku yini loko munghana wa yena a fa? Hi byeriwa leswaku Yesu na yena u ririle loko maxaka ni vanghana va rila rifu ra Lazaro. Loko Yesu a va vona, u twe ku vava ngopfu. U ‘konyile emoyeni, a karhateka.’ Kutani rungula ri ya emahlweni ri ku: “Yesu a humesa mihloti.” (Yohane 11:33, 35) Xana ku rila ka Yesu a ku kombisa leswaku a nga na ntshembo? Doo! Entiyisweni, Yesu a a swi tiva leswaku ku ta endleka nchumu wun’wana wo hlamarisa ku nga ri khale. (Yohane 11:3, 4) Hambiswiritano, u ve ni gome leri vangiwaka hi rifu.

⁶ Hi nga ha vula leswaku ku rila ka Yesu ku hi tiyisa nhlana. Ku  hi dyondzisa leswaku Yesu ni Tata wa yena, Yehovha, va ri venga rifu. Kambe, Yehovha Xikwembu wa swi kota ku lwa ni nala loyi a n’wi hlula! A hi voneni leswi Xikwembu xi pfumeleleke Yesu leswaku a swi endla.

7, 8. Hi ku ya hi langutelo ra hina vanhu, ha yini ku vonake ku nga ha ri na ntshembo emhakeni ya Lazaro, kambe i yini lexi Yesu a xi endleke?

⁷ Lazaro a a vekiwe ebakweni kutani Yesu u kombele leswaku ku susiwa ribye leri a ri pfale nomu wa bako. Marta u arile hikuva Lazaro a a ri ni masiku ya mune a file naswona miri wa yena se a wu sungule ku bola. (Yohane 11:39) Hi ku ya hi langutelo ra vanhu va nyama, a ku nga ha ri na ntshembo!

⁸ Hiloko ribye ri susiwa kutani Yesu a huwelela hi rito leri tlakukeke a ku: “Lazaro, huma!” Ku endleke yini? ‘Munhu loyi a a file u humile.’ (Yohane 11:43, 44) A swi kanakanisi leswaku vanhu lava a va ri kona kwalaho a va tsake ku tlula mpimo! Ku nga khathariseki leswaku Lazaro a a ri xaka, munghana kumbe muakelani, lexi a va xi tiva hileswaku a a file. Kambe va kote ku tlhela va vona murhandziwa wa vona a yime swin’we na vona. Sweswo swi fanele swi vonake onge ko va norho. A swi kanakanisi leswaku vo tala va vukarhe Lazaro va tsakile. Koloko ku ve ku hluriwa ka rifu hakunene!

9, 10. (a) Yesu u vule leswaku i mani Xihlovo xa matimba lama a ma tirhiseke ku pfuxa Lazaro? (b) I yini xin’wana lexi munhu a vuyeriwaka hi xona loko a hlaya hi ta ku pfuxiwa ka vafi eBibeleni?

⁹ Yesu a nga vulanga leswaku u endle singita leri hi matimba ya yena n’wini. Exikhongelweni xa yena loko a nga si vitana Lazaro, u swi veke erivaleni leswaku Yehovha hi yena Xihlovo xa matimba lawa a nga ta pfuxa mufi ha wona. (Yohane 11:41, 42) A ku nga ri ro sungula leswaku Yehovha a tirhisa matimba ya yena hi ndlela leyi. Ku pfuxiwa ka Lazaro i rin’wana ra masingita ya kaye ya ku pfuxiwa ka vafi, lama tsariweke eRitweni ra Xikwembu. * Swa tsakisa ku hlaya ni ku kambisisa marungula lawa. Ma  hi dyondzisa leswaku Xikwembu a xi yi hi nghohe, hikuva ku pfuxiwe vana, vanhu lavakulu, va xinuna ni va xisati, Vaisrayele ni lava nga riki Vaisrayele. Naswona vanhu lava ku vulavuriwaka ha vona eka marungula lawa ku vuriwa leswaku a va tsakile! Hi xikombiso, loko Yesu a pfuxa xinhwanyetana lexi a xi file, vatswari va xona “a va nga ha tikoti hi ku tsaka.” (Marka 5:42) Ina, Yehovha u endle leswaku va tsaka hi ndlela leyi a va nga ta pfuka va yi rivarile ni siku ni rin’we.

¹⁰ I ntiyiso leswaku vanhu lava Yesu a va pfuxeke va hetelele va file. Xana sweswo swi vula leswaku ku pfuxiwa ka vona a ku ri ku tlanga hi nkarhi? A swi tano. Marungula lawa ya le Bibeleni ma endla leswaku hi kholwa tidyondzo tin’wana ta nkoka naswona ma endla leswaku hi va ni ntshembo.

11. Xana rungula ra ku pfuxiwa ka Lazaro ri hi pfuna hi ndlela yihi leswaku hi vona leswaku Eklesiasta 9:5 yi tiyisile?

¹¹ Bibele yi dyondzisa leswaku lava feke “a va tivi nchumu nikatsongo.” A va hanyi naswona a va nge ku byeli nchumu hileswi endlekaka endhawini yin’wana. Leswi hi swi vona hileswi humeleleke eka Lazaro. Xana loko Lazaro a pfuka eku feni, u rungulele vanhu hi ta leswi a swi voneke etilweni? Kumbe, xana u va chavise hi ta ku hisiwa ka vanhu etiheleni? Doo! A ku kona laha Bibele yi vulaka leswaku Lazaro u rungule timhaka to tano. Emasikwini ya mune lawa a ma heteke a file, ‘a a nga tivi nchumu nikatsongo.’ (Eklesiasta 9:5) Lazaro a a tietlelerile eku feni.—Yohane 11:11.

12. I yini lexi endlaka hi tiyiseka leswaku hakunene Lazaro u pfuxiwile eku feni?

¹² Rungula ra ku pfuxiwa ka Lazaro ri tlhela ri hi dyondzisa leswaku ku pfuxiwa ka vafi i mhaka ya xiviri, a hi ntsheketo. Loko Yesu a pfuxa Lazaro, a ku ri ni vanhu lava a va n’wi langutile loko a ri karhi a n’wi pfuxa. Hambi ku ri varhangeri va vukhongeri lava a va venga Yesu, a va alanga leswaku singita leri ri endlekile. Ematshan’weni yo ala, va te: “Xana hi ta endla yini, hikuva munhu loyi [Yesu] u endla masingita yo tala?” (Yohane 11:47)  Vanhu vo tala va tile va ta vona munhu la pfuxiweke. Kutani sweswo swi endle leswaku vo tala va va ni ripfumelo eka Yesu. Ku pfuxiwa ka Lazaro ku va nyike vumbhoni bya xiviri bya leswaku Yesu a a rhumiwe hi Xikwembu. Vumbhoni lebyi a byi ri erivaleni lerova varhangeri van’wana va Vayuda lava a va ome tinhloko, va luke mano yo dlaya Yesu na Lazaro.—Yohane 11:53; 12:9-11.

13. Ntshembo wa hina wa leswaku hakunene Yehovha u ta va pfuxa lava feke wu sekeriwe kwihi?

¹³ Xana swa twisiseka ku pfumela leswaku ku pfuxiwa ka vafi i mhaka ya xiviri? Ina, swa twisiseka hikuva Yesu u dyondzise leswaku siku rin’wana “hinkwavo lava nga eka masirha-bako ya xitsundzuxo” va ta pfuxiwa. (Yohane 5:28) U nga rivali leswaku Yehovha i Muvumbi wa swilo hinkwaswo leswi hanyaka. Xana swi fanele swi hi tikela ku pfumela leswaku u ta swi kota ku endla leswaku swilo leswi feke swi tlhela swi hanya? Phela, Yehovha a nga rivali. Kambe, xana u ta swi kota ku tsundzuka varhandziwa va hina lava feke? Ku ni timiliyoni ta timiliyoni ta tinyeleti exibakabakeni, kambe Xikwembu xi tiva nyeleti yin’wana ni yin’wana hi vito! (Esaya 40:26) Hikwalaho Yehovha Xikwembu u ta swi kota ku tsundzuka xin’wana ni xin’wana hi varhandziwa va hina lava feke, naswona u ta swi kota ku va pfuxa va tlhela va hanya.

14, 15. Xana Yehovha u titwisa ku yini hi ku pfuxa lava feke hilaha swi kombisiweke hakona emaritweni ya Yobo?

¹⁴ Hambiswiritano, xana Yehovha wa swi lava ku pfuxa lava feke? Bibele yi dyondzisa leswaku u tiyimiserile ku va pfuxa. Yobo wanuna wo tshembeka u vutisile a ku: “Xana loko munhu la tiyeke emirini a fa a nga tlhela a hanya?” Yobo a a vula leswaku u ta rindza esirheni kukondza ku fika nkarhi lowu Xikwembu xi nga ta n’wi tsundzuka ha wona. U byele Yehovha a ku: “U ta vitana, mina ndzi ta ku hlamula. U ta navela ntirho wa mavoko ya wena.”—Yobo 14:13-15.

¹⁵ Anakanya hi mhaka leyi! Yehovha wa swi navela ku pfuxa lava feke. Xana a swi tsakisi ku tiva leswaku Yehovha u titwa hi ndlela yoleyo? Kambe ku vuriwa yini hi ku pfuxiwa ka lava feke enkarhini lowu taka? I vamani lava nga ta pfuxiwa naswona va ta pfuxeriwa kwihi?

16. Xana lava feke va pfuxeriwa ku hanya eka swiyimo swa njhani?

¹⁶ Timhaka ta le Bibeleni ta ku pfuxiwa ka lava feke ti hi dyondzisa swo tala mayelana ni leswi swi nga ta endleka enkarhini lowu taka loko ku pfuxiwa lava feke. Vanhu lava pfuxiweke kwala misaveni va tlhele va tshama ni varhandziwa va vona. Swi ta va tano ni loko ku pfuxiwa vafi enkarhini lowu taka—kambe hi ndlela leyi antswaka ngopfu. Hilaha hi dyondzeke hakona eka Ndzima 3, xikongomelo xa Xikwembu hileswaku misava hinkwayo yi va paradeyisi. Leswi vulaka leswaku ku fanele ku herisiwa nyimpi, vugevenga ni mavabyi ku ri kona lava feke va pfuxiwaka. Va ta kota ku hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyi, va titshamele hi ku rhula naswona va tsakile.

17. Xana ku pfuxiwa ka vafi ku ta va kukulu hi ndlela yihi?

¹⁷ I vamani lava nga ta pfuxiwa? Yesu u vule leswaku ‘hinkwavo lava nga eka masirha-bako ya xitsundzuxo va ta twa rito ra yena kutani va huma.’ (Yohane 5:28, 29) Nhlavutelo 20:13 yi seketela mhaka yoleyo loko yi ku: “Kutani lwandle ri humesa vafi lava nga eka rona, rifu ni Hayidesi swi humesa vafi lava nga eka swona.” “Hayidesi” yi vula sirha leri toloveleke. (Vona Xiengetelo eka matluka 212-13.) Hinkwavo lava nga emasirheni va ta pfuxiwa. Vanhu va tibiliyoni lava wiseke emasirheni va ta tlhela va hanya. Muapostola Pawulo u te: “Ku ta va ni ku pfuxiwa ka lava lulameke ni ka lava nga lulamangiki.” (Mintirho 24:15) Xana sweswo swi vula yini?

18. “Lava lulameke” lava nga ta pfuxiwa, va katsa vamani naswona wena u titwa njhani hi ntshembo lowu?

¹⁸ “Lava lulameke” va katsa vanhu vo tala lava hi hlayeke ha vona eBibeleni, lava hanyeke loko Yesu a nga si ta laha misaveni. Van’wana va vona i Nowa, Abrahama, Sara, Muxe, Rhuti, Estere ni van’wana va ntsandza-vahlayi. Van’wana va vavanuna ni vavasati lava va ripfumelo ku vulavuriwa ha vona eka ndzima 11 ya buku ya Vaheveru. Kambe “lava lulameke” va katsa ni malandza ya Yehovha ya manguva lawa lama nga fa. Hikwalaho ka ntshembo wa ku pfuxiwa ka vafi, a ha ha ri chavi rifu.—Vaheveru 2:15.

19. I vamani “lava nga lulamangiki” naswona Yehovha u ta va nyika nkarhi wo endla yini?

 ¹⁹ Ku vuriwa yini hi vanhu lavan’wana hinkwavo lava nga n’wi tirhelangiki Yehovha hikwalaho ka leswi va nga tivangiki nchumu ha yena? Vanhu lava va timiliyoni “lava nga lulamangiki” a va nge rivariwi. Na vona va ta pfuxiwa leswaku va nyikiwa nkarhi wo dyondza hi Xikwembu xa ntiyiso ivi va xi tirhela. Hi nkarhi wa gidi ra malembe, lava feke va ta pfuxiwa kutani va nyikiwa nkarhi wa leswaku va tirhela Yehovha swin’we ni vanhu lava tshembekaka emisaveni. Wolowo wu ta va nkarhi lowu tsakisaka. Nkarhi lowu wu vitaniwa Siku Ra Vuavanyisi eBibeleni. *

20. I yini Gehena naswona i vamani lava yaka kona?

²⁰ Xana leswi swi vula leswaku vanhu hinkwavo lava feke va ta pfuxiwa? Doo! Bibele yi vula leswaku vafi van’wana va le “Gehena.” (Luka 12:5) Ndhawu leyi vuriwaka Gehena yi thyiwe tano hileswi a ku lahleriwa thyaka eka yona naswona a yi ri ehandle ka muti wa Yerusalema wa khale. A ku lahleriwa mintsumbu ni thyaka eka yona. Vafi lava a va lahliwa kona hi lava Vayuda a va va teka va nga faneriwi hi ku lahliwa ni ku pfuxiwa. Hikwalaho, swa fanela leswi rito Gehena ri fanekiselaka ku loviseriwa makumu. Hambileswi Yesu a nga ta avanyisa lava hanyaka ni lava feke, Yehovha hi yena la nga ta va Muavanyisi wo hetelela. (Mintirho 10:42) Lava nga ta kumeka va hombolokile naswona va nga swi lavi ku hundzuka, a nge va pfuxi.

21, 22. (a) Hi kwihi ku pfuxiwa kun’wana loku nga kona? (b) I mani la veke wo sungula ku pfuxeriwa evuton’wini bya moya?

²¹ Bibele yi tlhela yi vulavula hi ku pfuxiwa kun’wana ka ku ya hanya tanihi xivumbiwa xa moya. Bibele yi vula leswaku i Yesu Kreste ntsena la pfuxiweke hi ndlela leyi.

²² Endzhaku ka loko Yesu a dlayiwile loko a ha ri munhu wa nyama, Yehovha a nga pfumelanga leswaku N’wana wa Yena la tshembekeke a tshama esirheni. (Pisalema 16:10; Mintirho  13:34, 35) Xikwembu xi pfuxe Yesu kambe a xi n’wi pfuxanga a ri munhu wa nyama. Muapostola Petro u vula leswaku Kreste u ‘dlayiwe a ri wa nyama kambe a hanyisiwa a ri wa moya.’ (1 Petro 3:18) Hakunene leri a ku ri singita lerikulu. Yesu u tlhele a hanya a ri xivumbiwa xa moya lexi nga ni matimba! (1 Vakorinto 15:3-6) Yesu u ve wo sungula ku pfuxiwa hi ndlela leyi yo hlamarisa. (Yohane 3:13) Kambe a a nga ta va wo hetelela.

23, 24. I vamani lava vumbaka ntlawa wa “ntlhambinyana” wa Yesu naswona i vangani?

²³ Hi ku tiva leswaku u ta tlhelela etilweni ku nga ri khale, Yesu u byele valandzeri va yena lava tshembekaka leswaku u ta va “lunghiselela ndhawu” loko a fika le tilweni. (Yohane 14:2) Yesu u vule leswaku lava yaka etilweni i “ntlhambinyana” wa yena. (Luka 12:32) I vangani lava nga ta vumba ntlawa lowu lowutsongo wa Vakreste vo tshembeka? Hi ku ya hi Nhlavutelo 14:1, muapostola Yohane u ri: “Hiloko ndzi languta, kutani waswivo, a ku ri ni Xinyimpfana [Yesu Kreste] xi yime eNtshaveni ya Siyoni, xi ri ni lava 144 000 va tsariwe vito ra xona ni vito ra Tata wa xona emimombyeni ya vona.”

²⁴ Vakreste lava va 144 000, ku katsa ni vaapostola va Yesu vo tshembeka, va pfuxeriwa ku ya hanya etilweni. Va pfuxiwa rini? Muapostola Pawulo u tsale leswaku va ta pfuxiwa loko Kreste a sungula ku fuma. (1 Vakorinto 15:23) Hilaha u nga ta swi vona hakona eka Ndzima 9, hi hanya enkarhini wolowo wa ku fuma ka yena. Leswi vulaka leswaku loko lava ha seleke va 144 000 va fa, va pfuxiwa xikan’we-kan’we va ya hanya etilweni. (1 Vakorinto 15:51-55) Hambiswiritano, vanhu lavan’wana hinkwavo va ni ntshembo wo pfuxeriwa ku hanya emisaveni leyi nga ta va yi ri Paradeyisi enkarhini lowu taka.

25. Hi ta dyondza hi yini eka ndzima leyi landzelaka?

²⁵ Ina, Yehovha u ta n’wi hlula hakunene nala wa hina loyi a nga rifu, a nge he tlheli a va kona! (Esaya 25:8) Kambe, u nga ha tivutisa, ‘Xana lava pfuxeriwaka ku ya hanya etilweni, va ya endla yini kwale?’ Va ta vumba Mfumo wo hlamarisa wa le tilweni. Hi ta dyondza leswi engetelekeke hi mfumo lowu eka ndzima leyi landzelaka.