WANSATI wa malembe ya 25 hi vukhale u tsarile: “Hi 1981 mana wa mina wa vumbirhi u dlayiwe hi khensa. Rifu rakwe ri ndzi twise ku vava mina ni makwerhu wanga wa xinuna. A ndzi ri ni malembe ya 17 naswona makwerhu a ri ni malembe ya 11. A ndzi n’wi kumbuka swinene. Leswi a a ndzi dyondzisiwe leswaku a a ri etilweni, a ndzi lava ku tisunga leswaku ndzi ta ya tshama na yena. A a ri munghana wa mina lonkulu.”

Swa tika ku amukela leswaku rifu ri nga va ni matimba ya ku ku tekela loyi u n’wi rhandzaka. Naswona loko sweswo swi endleka, ku tsundzuka leswaku u nge he tlheli u vulavula na yena, u hleka na yena kumbe u n’wi khoma, swi nga ha ku nonon’hwela. Xitlhavi xexo a xi susiwi ntsena hi ku byeriwa leswaku murhandziwa wa wena u le tilweni.

Hambi swi ri tano, Bibele yi nyika ntshembo wun’wana lowu hambaneke. Hi laha hi swi voneke ha kona eku sunguleni, Matsalwa ma kombisa leswaku swa koteka ku tlhela u hlangana ni murhandziwa wa wena ku nga ri khale, hayi etilweni leri hi nga ri tiviki, kambe kwala misaveni, ehansi ka swiyimo swa ku rhula ni ku lulama. Naswona enkarhini wolowo vanhu va ta langutela ku tiphina hi rihanyo leri hetisekeke, naswona a va nge he tlheli va fa. Van’wana va nga ha ku, ‘Kambe sweswo i norho!’

Xana i yini lexi nga ku khorwisaka leswaku lowu i ntshembo lowu tiyeke? Leswaku u pfumela exitshembisweni xo karhi, u fanele ku tiyiseka leswaku loyi a endlaka xitshembiso xexo u tiyimiserile naswona a nga swi kota ku xi hetisisa. Kutani, xana i mani loyi a tshembisaka leswaku vafi va ta tlhela va hanya?

Hi xixikana xa 31 C.E., Yesu Kreste u tshembise hi xivindzi a ku: “Kukotisa leswi Tatana a pfuxaka vafi, a engeta a va nyika vutomi, swi tano na yena N’wana, ú nyika vutomi eka lava a rhandzaka ku va nyika byona. Mi nga hlamaleni hi mhaka leyi, hikuva nkarhi wa ta lowu hinkwavo lava nge masirheni va nga ta twa rito ra yena [Yesu], kutani va ta huma.” (Yohane 5:​21, 28, 29) Ina, Yesu Kreste u tshembise leswaku timiliyoni leti feke sweswi ti ta tlhela ti hanya emisaveni leyi naswona ti langutele ku tshama eka yona hi masiku ehansi ka swiyimo swa ku rhula, swa paradeyisi. (Luka 23:​43; Yohane 3:​16; 17:⁠3; ringanisa Pisalema 37:​29 na Matewu 5:⁠5.)  Hikwalaho ka leswi Yesu a endleke xitshembiso, swa twala ku vula leswaku u tiyimiserile ku xi hetisisa. Kambe xana a nga swi kota ku xi hetisisa?

Ku nga si hela malembe mambirhi endzhaku ka ku va a endle xitshembiso xexo, Yesu u swi kombise hi ndlela ya matimba leswaku u tiyimiserile naswona wa swi kota ku pfuxa vafi..

A ku ri xivono lexi tlhavaka mbilu. Lazaro a a vabya swinene. Vamakwavo wakwe va xisati vambirhi, Mariya na Marta, va yise rito eka Yesu, loyi a a ri ehase ka Nambu wa Yordani: “Hosi, loyi u n’wi rhandzaka wa vabya.” (Yohane 11:⁠3) A va swi tiva leswaku Yesu a a rhandza Lazaro. Xana Yesu a a nga ta swi tsakela ku vona munghana wakwe la vabyaka? Lexi hlamarisaka, ematshan’weni yo ya eBetaniya hi ku hatlisa, Yesu u tshame laha a a ri kona masiku man’wana mambirhi.​—⁠Yohane 11:​5, 6.

Lazaro u fe endzhakunyana ka loko ku rhumeriwe rungula ra ku vabya ka yena. Yesu u swi tivile loko Lazaro a fa, naswona a a lava ku endla swo karhi ha swona. Loko Yesu a fika eBetaniya, munghana wakwe la n’wi rhandzaka a ri ni masiku ya mune a file. (Yohane 11:​17, 39) Xana Yesu a a ta swi kota ku hanyisa munhu loyi a a ri ni nkarhi wo tano a file?

Loko a twa leswaku Yesu wa ta, Marta, wansati wa migingiriko, a tsutsuma a n’wi hlangaveta. (Ringanisa Luka 10:​38-42.) Hi ku khumbiwa hi xiviti xakwe, Yesu u n’wi tiyisekisile a ku: “Makwenu ú ta tlhela a pfuka.” Loko a kombisa ripfumelo rakwe eku pfukeni ka nkarhi lowu taka, Yesu u n’wi byele kahle a ku: “Hi mina ku pfuka ni vutomi; la pfumelaka ka mina, hambi a nga fa, ú ta hanya.”​—⁠Yohane 11:​20-⁠25.

Loko a fika esirheni, Yesu u vule leswaku ku susiwa ribye leri pfaleke vungheno. Kutani, endzhaku ko khongela hi rito leri twalaka, u te: “Lazaro, humela handle!”​—⁠Yohane 11:​38-⁠43.

Mahlo hinkwawo a ma langute sirha. Kutani, ku  huma munhu emunyameni. Milenge ni mavoko yakwe a swi boheleriwile, ni nghohe yakwe yi boheleriwe hi nguvu. Yesu a lerisa a ku: “N’wi ntshunxeni, leswaku a kota ku muka.” Lapi ro hetelela ra lama ntshunxiweke ri wela ehansi. Ina, a ku ri Lazaro, munhu loyi a ri ni masiku ya mune a file!​—⁠Yohane 11:⁠44.

Mhaka ya ku pfuka ka Lazaro yi hlamuseriwa tanihi ntiyiso wa matimu eka Evhangeli ya Yohane. Vuxokoxoko bya kona byi le rivaleni lerova a swi nge endleki leswaku yi va ntsheketo. Ku kanakana leswaku i mhaka ya matimu swi vula ku kanakana masingita hinkwawo lama nga eBibeleni, ku katsa ni ku pfuka ka Yesu Kreste hi byakwe. Naswona ku kaneta mhaka ya ku pfuka ka Yesu eku feni swi fana ni ku kaneta ripfumelo hinkwaro ra Vukreste.​—⁠1 Vakorinto 15:​13-⁠15.

Entiyisweni, loko u byi amukela vukona bya Xikwembu, a swi fanelanga swi ku nonon’hwela ku pfumela eku pfukeni ka vafi. Hi xikombiso: Munhu a nga ha rhekhoda xihlambanyo ni marito yakwe yo hetelela hi vhidiyo, kutani loko a file, maxaka ni vanghana vakwe va n’wi vona ni ku n’wi twa, loko a hlamusela ndlela leyi nhundzu yakwe yi faneleke ku aviwa ha yona. Emalembeni ya dzana lama hundzeke, nchumu wo tano a wu nga tiviwi. Naswona eka vanhu van’wana lava tshamaka etindhawini leti nga le kule ta misava, vutlharhi bya ku rhekhoda hi vhidiyo a byi tiviwi lerova byi fana ni singita eka vona. Loko misinya ya milawu ya sayense leyi endliweke hi Muvumbi yi kota ku tirhisiwa hi vanhu leswaku va endla xivono xo tano lexi vonakaka ni lexi twalaka, xana Muvumbi yena a nga fanelanga a kota ku endla leswi tlulaka sweswo? Kutani, xana a swi twali leswaku Loyi a endleke vutomi a nga kota ku tlhela a byi endla?

Singita ra ku pfuxiwa ka Lazaro ri engetela ripfumelo eka Yesu ni le ku pfukeni ka vafi. (Yohane 11:⁠41, 42; 12:​9-11, 17-⁠19) Hi ndlela leyi khumbaka mbilu swinene, ri tlhela ri paluxa ku tiyimisela ni ku navela ka Yehovha ni N’wana wakwe, ku pfuxa vafi.

N’wangulo wa Yesu eka rifu ra Lazaro wu paluxa tintswalo ta N’wana wa Xikwembu. Ku karhateka ka yena emhakeni leyi ku swi kombisa kahle ku swi tsakela ka yena ku pfuxa loyi a feke. Ha hlaya: “Loko Mariya a fika laha Yesu a nga kona ni loko a n’wi vona, a nkhinsama emilengeni ya yena, a ku ka yena: ‘We Hosi, loko onge a wu vile kona, ingi makwerhu a nga fanga.’ Loko Yesu a n’wi vona a ri karhi a ba nkosi a rila, ni loko a vona Vayuda lava n’wi heleketaka na vona va ri karhi va ba nkosi va rila, a tlhaveka swinene emoyeni ni ku twa ku vaviseka lokukulu, kutani a ku: ‘Mi n’wi vekile kwihi xana?’ Va ku ka yena: ‘Hosi, tana u ta vona.’ Yesu a rila. Kutani Vayuda va ku: ‘Vonani hilaha a a n’wi rhandza hakona!’”​—⁠Yohane 11:​32-⁠36.

Ntwela-vusiwana wa Yesu laha wu kombisiwa hi marito manharhu: “a tlhaveka,” “[a] twa ku vaviseka lokukulu,” ni lama nge “a rila.” Marito ya ririmi ro sungula lama tirhisiweke loko ku tsariwa xiendlakalo lexi xi khumbaka mbilu ma kombisa leswaku Yesu u tlhaveke ngopfu hi rifu ra munghana wakwe lonkulu Lazaro ni ku vona makwavo wa Lazaro wa xisati a rila, lerova mahlo Yakwe a ma tengatenga mihloti. *

Lexi hlamarisaka hi leswaku Yesu enkarhini lowu hundzeke a a pfuxe van’wana vambirhi. Naswona a a lava ku endla leswi fanaka hi Lazaro. (Yohane 11:​11,  23, 25) Kambe, u ‘rilile.’ Kutani, ku tlherisela vanhu evuton’wini i mhaka leyi khumbaka mbilu eka Yesu. Mintlhaveko yakwe ya ntwela-vusiwana ni leyi enteke hi laha yi kombisiweke ha kona eka xiendlakalo lexi yi kombisa ku tiyimisela loku a nga na kona ka ku herisa rifu.

Tanihi leswi Yesu a nga ‘xikombiso xa xivumbeko xa Yehovha Xikwembu,’ kunene hi langutele leswi fanaka eka Tata wa hina wa le tilweni. (Vaheveru 1:⁠3) Malunghana ni ku tiyimisela ka Yehovha leswaku a pfuxa vafi, munhu wo tshembeka Yobo u te: “Loko ngi munhu l’a feke a nga tlhela a hanya, . . . A u ta nḍi v̌itana, a nḍi ta pfumela; a u ta nav̌ela ntirho wa mav̌oko ya wena.” (Yobo 14:​14, 15) Laha rito ra ririmi ro sungula leri hundzuluxeriweke va ku, “a u ta nav̌ela” ri vula ku tiyimisela ni ku navela lokukulu ka Xikwembu. (Genesa 31:​30; Pisalema 84:⁠2) Ina, Yehovha u fanele a langutela ku pfuka ka vafi hi ntsako.

Xana hakunene hi nga pfumela exitshembisweni xa ku pfuka ka vafi? Ina, a swi kanakanisi leswaku Yehovha ni N’wana wakwe va swi tsakela naswona va swi kota ku xi hetisisa. Xana leswi swi vula yini eka wena? U langutele ku tlhela u hlangana ni varhandziwa va wena lava feke kwala misaveni leyi, kambe ehansi ka swiyimo leswi hambaneke ngopfu ni leswi!

Yehovha Xikwembu, loyi eku sunguleni a vekeke vanhu entangeni wo saseka, u tshembise ku tlhela a endla Paradeyisi emisaveni leyi ehansi ka ku fuma ka Mfumo wa Yena wa le tilweni emavokweni ya Yesu Kreste loyi a kwetsimisiweke sweswi. (Genesa 2:​7-⁠9; Matewu 6:​10; Luka 23:​42, 43) EParadeyisini yoleyo leyi kondleteriweke, ndyangu wa vanhu wu ta langutela ku tiphina hi vutomi lebyi nga heriki, lebyi nga riki na vuvabyi ni mintungu. (Nhlavutelo 21:​1-⁠4; ringanisa Yobo 33:​25; Esaya 35:​5-⁠7.) Nakambe, rivengo hinkwaro, xihlawuhlawu xa tinxaka, madzolonga ya vanhu ni ku nonon’hweriwa hi ikhonomi swi ta va swi nga ha ri kona. Yehovha Xikwembu hi ku tirhisa Yesu Kreste u ta pfuxa vafi leswaku va tshama emisaveni yoleyo leyi basisiweke.

Lowu hi wona ntshembo lowu wansati wa Mukreste loyi a boxiweke eku sunguleni ka xiyenge lexi a nga na wona. Endzhaku ka malembe yo hlaya mana wakwe a file, Timbhoni ta Yehovha ti n’wi pfune leswaku a va ni dyondzo leyi enteke ya Bibele. Wa tsundzuka: “Endzhaku ko dyondza hi ntshembo wa ku pfuka ka vafi, ndzi rilile. A swi tsakisa ku tiva leswaku ndzi ta tlhela ndzi vona mana wa mina.”

Loko mbilu ya wena yi tsakela ku tlhela yi vona murhandziwa wa wena hi laha ku fanaka, Timbhoni ta Yehovha ti nga ku pfuna hi ntsako leswaku u dyondza ndlela leyi u nga kumaka ntshembo lowu ha yona. Swi nga va njhani loko wo vulavula na vona eHolweni ya Mfumo leyi nga ekusuhi na wena, kumbe u tsalela eka adirese ya le kusuhi eka leti longoloxiweke eka tluka 32.