1, 2. Hi yihi nyimpi leyikulu leyi taka naswona hi ntolovelo hi swihi swivutiso leswi hi tivutisaka swona? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni.)

SE SWI endla magidi ya malembe misava leyi yi ri karhi yi thyakisiwa hi ngati ya vanhu lava dlayiwaka etinyimpini, ku katsa ni ngati yo tala leyi halatiweke eka tinyimpi timbirhi ta misava emalembeni ya va-1900. Kambe nyimpi leyikulu ku tlula hinkwato leti tshameke ti va kona ya ha ta. Hambiswiritano, enyimpini leyi ku ta va ku nga lwi vanhu laha matiko ya misava ma lwaka hikwalaho ka makwanga. Ematshan’weni ya sweswo, nyimpi leyi taka ku ta va ku ri “nyimpi ya siku lerikulu ra Xikwembu xa Matimba Hinkwawo.” (Nhlav. 16:14) Nala la tikurisaka, hi yena loyi a nga ta tlhontlha nyimpi leyi hi ku hlasela tiko leri nga ra risima eka Xikwembu; ku hlasela ka yena ku ta endla leswaku Yehovha Hosi Leyi Tlakukeke a kombisa matimba yakwe lamakulu yo lovisa, lama nga si tshamaka ma voniwa emisaveni.

² Hi ntolovelo hi tivutisa swivutiso swin’wana swa nkoka leswi nge: I mani nala wa kona? I tiko rihi leri a nga ta ri hlasela? U ta ri hlasela rini tiko leri? I yini lexi nga ta endla a ri hlasela naswona u ta ri hlasela njhani? Leswi eka swiendlakalo leswi swa nkarhi lowu taka ku nga ta katseka na hina vagandzeri va Yehovha lava tengeke va laha misaveni, hi lava ku tiva tinhlamulo ta swivutiso leswi. Hi nga kuma  tinhlamulo ta swona eka vuprofeta lebyi hlamarisaka lebyi tsariweke eka Ezekiyele tindzima 38 na 39.

3. Hlamusela tinhlankulu ta vuprofeta bya Ezekiyele lebyi vulavulaka hi Gogo wa Magogo.

 ³ Hlaya Ezekiyele 38:1, 2, 8, 18; 39:4, 11. Hi leti tinhlankulu ta vuprofeta bya kona: “Emalembeni yo hetelela,” nala la vuriwaka “Gogo wa . . . Magogo” u ta hlasela “tiko” ra vanhu va Xikwembu. Kambe ku hlasela koloko ka tihanyi ku ta endla Yehovha a “kariha swinene” kutani a nghenelela a hlula Gogo. * Endzhaku ka loko Yehovha a hlule nala ni vaseketeri vakwe hinkwavo, u ta endla leswaku va “dyiwa hi swinyenyana swa mixaka hinkwayo leswi dyaka nyama ni hi swiharhi.” Eku heteleleni, Yehovha u ta nyika Gogo “xilahlo.” Hi fanele hi rhanga hi tiva leswaku i mani Gogo, hi kona hi nga ta kota ku twisisa ndlela leyi vuprofeta lebyi byi nga ta hetiseka ha yona ku nga ri khale.

4. I yini leswi hi swi dyondzaka hi Gogo wa Magogo eka ndzimana leyi?

⁴ Kutani i mani Gogo wa Magogo? Hi ku ya hi nhlamuselo ya Ezekiyele, a swi kanakanisi leswaku Gogo i nala wa vagandzeri lava tengeke. Xana Gogo i vito rin’wana leri hi ku famba ka nkarhi ri thyiweke Sathana loyi a nga nala lonkulu ku tlula valala hinkwavo va vugandzeri bya ntiyiso? Ku hundze malembe yo tala mikandziyiso ya hina yi vula sweswo. Hambiswiritano, loko hi tlhela hi kambisisa vuprofeta bya Ezekiyele, hi antswise matwisiselo ya hina. Xihondzo xo Rindza xi vule leswaku vito leri nge Gogo wa Magogo a ri vuli xivumbiwa xa moya lexi nga vonakiki kambe ri vula nala loyi a nga munhu, ku nga matiko lama hlanganeke leswaku ma hlasela vugandzeri lebyi tengeke. * Loko hi nga si kambisisa swivangelo leswi endlaka hi vula tano, a hi rhangeni hi kambisisa swilo swimbirhi eka vuprofeta bya Ezekiyele leswi kombisaka leswaku Gogo a hi xivumbiwa xa moya.

5, 6. I yini leswi eka vuprofeta bya Ezekiyele swi kombisaka leswaku Gogo wa Magogo a hi xivumbiwa xa moya?

⁵ “Ndzi ta endla leswaku u dyiwa hi swinyenyana swa mixaka hinkwayo leswi dyaka nyama.” (Ezek. 39:4) Hakanyingi Matsalwa ma vulavula hi swinyenyana leswi dyaka nyama swi ri karhi swi dya mintsumbu ya vanhu loko ma lemukisa vanhu hi vuavanyisi bya Xikwembu. Xikwembu xi ri lemukise hi ndlela yoleyo tiko ra Israyele swin’we ni matiko man’wana. (Det. 28:26; Yer. 7:33; Ezek. 29:3, 5) Kambe xiya leswaku swilemukiso sweswo a swi nyikiwanga swivumbiwa swa moya kambe swi nyikiwe vanhu va nyama ni ngati. Phela swiharhi ni swinyenyana leswi dyaka nyama swi dya nyama ya xiviri ku nga ri nchumu wo karhi wa moya. Hikwalaho, xilemukiso xa Xikwembu lexi nga eka vuprofeta bya Ezekiyele xi kombisa leswaku Gogo a hi xivumbiwa xa moya.

⁶ “Ndzi ta nyika Gogo xilahlo eIsrayele.” (Ezek. 39:11) Matsalwa a ma vuli leswaku swivumbiwa swa moya swa lahliwa laha misaveni. Ematshan’weni ya sweswo, Sathana ni madimona yakwe va ta lahleriwa ekheleni ro enta ku ringana malembe ya 1 000, endzhaku ka sweswo va ta lahleriwa etiveni ra ndzilo ro fanekisela, leswi kombisaka leswaku va ta loviseriwa makumu. (Luka 8:31; Nhlav. 20:1-3, 10) Leswi ku  vuriwaka leswaku Gogo u nyikiwa “xilahlo” laha misaveni swi vula leswaku a hi xivumbiwa xa moya.

7, 8. Xana “hosi ya le n’walungwini” yi ta fa rini naswona leswi swi fana njhani ni leswi nga ta humelela Gogo wa Magogo?

⁷ Kutani loko a nga ri xivumbiwa xa moya, se i mani kumbe i yini Gogo nala loyi a nga ta hlasela vagandzeri lava tengeke ro hetelela? Xiya vuprofeta byimbirhi bya le Bibeleni lebyi hi pfunaka hi tiva leswaku Gogo wa Magogo i mani.

⁸ “Hosi ya le n’walungwini.” (Hlaya Daniyele 11:40-45.) Daniyele u profete hi mifumo ya misava leyi a yi ta va kona ku sukela enkarhini wakwe ku ta fikela enkarhini wa hina. Vuprofeta byebyo byi tlhele byi boxa ku kwetlembetana ka mifumo ya tipolitiki leyi nga valala, ku nga “hosi ya le dzongeni” ni “hosi ya le n’walungwini.” Tihosi leti a ti ri karhi ti cincacinca eka madzana ya malembe lama hundzeke loko matiko yo hambanahambana laha misaveni ma ri karhi ma lwela ku lawula. Loko Daniyele a vulavula hi ku hlasela ko hetelela ka hosi ya le n’walungwini “enkarhini wa makumu,” u te: “Yi ta huma yi karihile swinene leswaku yi ya lovisa vo tala.” Vagandzeri va Yehovha hi vona vo sungula lava hosi ya le n’walungwini yi lavaka ku va lovisa. * Kambe ku fana na Gogo wa Magogo, hosi ya le n’walungwini ‘yi ta fa’ endzhaku ka loko yi tsandzekile ku hlula vanhu va Xikwembu.

9. Leswi humelelaka Gogo wa Magogo swi fana njhani ni leswi humelelaka “tihosi ta misava hinkwayo”?

⁹ “Tihosi ta misava hinkwayo.” (Hlaya Nhlavutelo 16:14, 16; 17:14; 19:19, 20.) Buku ya Nhlavutelo yi profete leswaku “tihosi ta misava” ti ta hlasela “Hosi ya tihosi” ku nga Yesu loyi a nga etilweni. Kambe a ti nge swi koti ku hlasela Yesu hikuva u le tilweni hikwalaho ti ta hlasela vaseketeri va Mfumo wakwe va laha misaveni. Tihosi ta misava ti ta hluriwa enyimpini ya Armagedoni. Xiya leswaku ti ta fa endzhaku ka loko ti hlasele vanhu va Yehovha. Leswi swi fana ni leswi vuriweke mayelana na Gogo wa Magogo. *

10. Hi nga vula leswaku i mani Gogo wa Magogo?

¹⁰ Hi ku landza leswi ha ha ku bulaka ha swona, xana hi nga vula leswaku i mani Gogo? Xo sungula, Gogo a hi xivumbiwa xa moya. Xa vumbirhi, Gogo i matiko ya misava lama nga ta hlasela vanhu va Xikwembu ku nga ri khale. A swi kanakanisi leswaku matiko wolawo ma ta hlangana ma va nyandza yin’we hi ndlela yo karhi. Hikwalaho ka yini? Leswi vanhu va Xikwembu va kumekaka emisaveni hinkwayo, matiko ma ta boheka ku hlangana hi xikongomelo xo va hlasela. (Mat. 24:9) Hambileswi ku nga matiko lama nga ta va hlasela, a swi kanakanisi leswaku ku ta va ku ri Sathana loyi a nga ta ma kongomisa. I khale a ri karhi a kucetela matiko leswaku ma kaneta vugandzeri bya ntiyiso. (1 Yoh. 5:19; Nhlav. 12:17) Kambe vuprofeta bya Ezekiyele mayelana na Gogo wa Magogo byi vulavula hi leswi nga ta endliwa hi matiko ya misava lama nga ta hlasela vanhu va Yehovha. *

11. Vuprofeta bya Ezekiyele byi ri hlamusela njhani “tiko” leri Gogo a nga ta ri hlasela?

¹¹ Hilaha se hi swi voneke hakona eka  ndzimana 3, Gogo wa Magogo u ta va a tlhontlha vukarhi lebyikulu bya Yehovha loko a hlasela tiko leri nga ra risima eka Yehovha. I yini tiko ra kona? A hi tlheleleni eka  vuprofeta bya Ezekiyele. (Hlaya Ezekiyele 38:8-12.) Vuprofeta byi vula leswaku Gogo u ta “hlasela tiko ra vanhu lava vuyisiweke” ni “lava nga tlhela va hlengeletiwa va huma ematikweni.” Nakambe xiya leswi vuprofeta byi swi vulaka hi vagandzeri lava vuyisiweke lava tshamaka etikweni, byi ri: Va “tshama va sirhelelekile”; swimitana swa vona a swi na ‘makhumbi yo sirhelela, swilo swo goga ha swona kumbe tigede’; naswona va ‘hlengeleta rifuwo.’ Leri i tiko leri vagandzeri va Yehovha lava tengeke emisaveni hinkwayo va tshamaka eka rona. Hi swi tiva njhani?

12. Hi kwihi ku pfuxetiwa loku veke kona etikweni ra Israyele hi nkarhi wa ku tsariwa ka Bibele?

¹² Swa pfuna ku kambisisa ku pfuxetiwa loku veke kona eIsrayele wa khale, ku nga tiko leri vanhu va Xikwembu lava xi va hlawuleke a va tshama eka rona, va tirha ni ku xi gandzela ku ringana madzana ya malembe va ri eka rona. Loko Vaisrayele va nga ha tshembeki, Yehovha u tirhise Ezekiyele ku profeta leswaku tiko ra vona a ri ta lovisiwa ri siyiwa ri ri rhumbi. (Ezek. 33:27-29) Kambe Yehovha u tlhele a profeta leswaku Vayuda lava saleke lava hundzukeke a va ta vuya hi le vuhlongeni eBabilona va ta pfuxeta vugandzeri lebyi tengeke etikweni. Yehovha a a ta katekisa tiko ra Israyele, a ri hundzula ri saseka ri “fana ni ntanga wa Edeni.” (Ezek. 36:34-36) Tiko rero ri sungule ku pfuxetiwa hi lembe ra 537 B.C.E. loko mahlonga ya Vayuda ma tlhelela eYerusalema ma ya pfuxeta vugandzeri bya ntiyiso etikweni ra rikwavo leri ma ri rhandzaka.

13, 14. (a) Tiko leri katekisiweke hi Xikwembu i yini? (b) Hikwalaho ka yini tiko leri ri ri ra risima eka Yehovha?

¹³ Manguva lawa vugandzeri bya Xikwembu lebyi tengeke byi pfuxetiwe hi ndlela leyi fanaka. Hilaha hi dyondzeke hakona eka Ndzima 9 ya buku leyi, hi 1919, vanhu va Xikwembu va tshunxiwe evuhlongeni  bya Babilona Lonkulu lebyi tekeke malembe yo tala. Hi lembe rero Yehovha u tise vanhu vakwe etikweni leri katekisiweke hi yena. Tiko rero ri vula ku rhula loku vanhu va Xikwembu va tiphinaka hakona emisaveni hinkwayo, ku nga ndhawu leyi sirhelelekeke leyi yaka emahlweni yi katekisiwa hi Xikwembu kumbe laha hi chivirikelaka ku gandzela Xikwembu xa ntiyiso. Etikweni leri hi tshama swin’we hi sirhelelekile, hi ku rhula ni vun’we. (Swiv. 1:33) Hi kuma mikandziyiso yo tala ku katsa ni tinhlengeletano leswi hi pfunaka ku tiyisa vuxaka bya hina ni Xikwembu naswona hi ni ntirho wo tala lowu tsakisaka wa ku chumayela hi Mfumo wa Xikwembu. Hakunene xi tiyisile xivuriso lexi nge: “Nkateko wa Yehovha hi wona lowu fuwisaka munhu, A nga engeteli switlhavi eka wona.” (Swiv. 10:22) Ku nga khathariseki leswaku hi tshama kwihi laha misaveni, hi va hi ri etikweni leri, ku nga ku rhula loku hi tiphinaka hakona, ntsena loko hi ri karhi hi seketela vugandzeri lebyi tengeke hi marito ni hi mitirho.

¹⁴ Tiko leri katekisiweke hi Xikwembu i ra risima eka Yehovha. Hikwalaho ka yini? Vaaki va kona i “swilo swa risima swa matiko hinkwawo” eka yena, naswona i vanhu lava a va kokeleke evugandzerini lebyi tengeke. (Hag. 2:7; Yoh. 6:44) Va tikarhatela ku ambala vumunhu lebyintshwa lebyi kombisaka vumunhu bya Xikwembu lebyi rhandzekaka. (Efe. 4:23, 24; 5:1, 2) Leswi va nga vagandzeri lava tengeke, va gingiriteka entirhweni wa xona, va endla tano hi tindlela leti xi dzunisaka ni ku kombisa leswaku va xi rhandza. (Rhom. 12:1, 2; 1 Yoh. 5:3) Mawaku ndlela leyi Yehovha a tsakaka ha yona loko a vona vagandzeri vakwe va ri karhi va tirha hi matimba ku sasekisa tiko leri  katekisiweke hi Xikwembu. Ehleketa hi leswi: Loko u rhangisa vugandzeri lebyi tengeke, u hoxa xandla eka ku rhula loku hi tiphinaka ha kona naswona u tsakisa mbilu ya Yehovha.—Swiv. 27:11.

15, 16. Gogo wa Magogo u ta ri hlasela rini tiko ra hina leri pfuxetiweke leri katekisiweke hi Xikwembu?

¹⁵ Swa chavisa ku ehleketa leswaku ku nga ri khale matiko ya laha misaveni ma ta hlangana ma hlasela tiko ra hina ra risima leri katekisiweke hi Xikwembu. Hi lava ku tiva swo tala hi nhlaselo lowu, lowu profetiweke hikuva ku ta hlaseriwa hina vagandzeri va Yehovha lava tengeke. A hi tlhuvutseni swivutiso swinharhu leswi munhu a nga ha tivutisaka swona.

¹⁶ Gogo wa Magogo u ta ri hlasela rini tiko ra hina leri pfuxetiweke leri katekisiweke hi Xikwembu? Vuprofeta byi hlamula byi ku: “Emalembeni yo hetelela u ta hlasela tiko.” (Ezek. 38:8) Vuprofeta lebyi byi vulavula hi nkarhi wa le kusuhi ni ku hela ka misava leyi. Tsundzuka leswaku nhlomulo lowukulu wu ta sungula hi ku lovisiwa ka Babilona Lonkulu, ku nga mfumo wa misava wa vukhongeri bya mavunwa. Endzhaku ka loko mihlangano ya vukhongeri bya mavunwa yi herisiwile naswona Armagedoni yi nga si sungula, Gogo u ta tirhisa matimba yakwe hinkwawo ku hlasela vagandzeri va ntiyiso ro hetelela.

17, 18. Yehovha u ta swi kongomisa njhani swilo hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu?

 ¹⁷ Hikwalaho ka yini Gogo a ta hlasela tiko leri pfuxetiweke ra vagandzeri va Yehovha lava tengeke? Vuprofeta bya Ezekiyele byi paluxa swivangelo swimbirhi. Xo sungula, i ndlela leyi Yehovha a kongomisaka swilo ha yona, kasi xa vumbirhi, i swikongomelo swo biha swa Gogo.

¹⁸ Ndlela leyi Yehovha a kongomisaka swilo ha yona. (Hlaya Ezekiyele 38:4, 16.) Xiya leswi Yehovha a swi byelaka Gogo, a ku: “Ndzi ta . . . tlhoma swinjovo etinhlayeni ta wena” naswona “ndzi ta ku tisa leswaku u ta lwa ni tiko ra mina.” Xana marito wolawo ma vula leswaku Yehovha u ta sindzisa matiko leswaku ma hlasela vagandzeri vakwe? A swi tano! A nge pfuki a tisele vanhu vakwe khombo. (Yobo 34:12) Kambe Yehovha wa va tiva valala vakwe. Wa swi tiva leswaku va ta venga vagandzeri lava tengeke naswona loko va kuma nkarhi, va ta ringeta ku va herisa. (1 Yoh. 3:13) Yehovha u ta kongomisa swilo onge hiloko a nghenise swinjovo etinhlayeni ta Gogo a n’wi kongomisa, u ta endla leswaku swiendlakalo swi endleka hi ku ya hi ku rhandza ka Yena ni hi nkarhi wa yena. Hi nkarhi wo karhi endzhaku ka loko Babilona Lonkulu a lovisiwile, Yehovha a nga ha yenga matiko hi ndlela yo karhi leswaku ma endla leswi ma swi rhandzaka. Hi ndlela yoleyo, Yehovha u ta endla swilo swi lunghekela nhlaselo lowu nga ta tisa Armagedoni, ku nga nyimpi ya misava leyikulu ngopfu. Kutani u ta  kutsula vanhu vakwe, a tlakusa vuhosi byakwe ni ku hlawulekisa vito rakwe leri kwetsimaka.—Ezek. 38:23.

19. I yini leswi nga ta endla leswaku Gogo a ringeta ku phanga vugandzeri lebyi tengeke?

¹⁹ Swikongomelo swo biha swa Gogo. Matiko ma ta “kunguhata ku endla swilo swo biha.” Ma ta lava ku kombisa vukarhi ni rivengo ra wona leswi ku nga khale ma ri na swona eka vagandzeri va Yehovha, lava nga ta vonaka va nga sirhelelekanga, onge hiloko “va tshama eswimitanini leswi nga riki na makhumbi yo swi sirhelela, swilo swo goga ha swona kumbe tigede.” Nakambe matiko ma ta tiyimisela “ku phanga swilo swo tala” eka “lava hlengeletaka rifuwo.” (Ezek. 38:10-12) Hi rihi “rifuwo” ra kona? Vanhu va Yehovha va ni rifuwo ro tala swinene, ku nga swilo leswi va pfunaka ku va ni vuxaka na yena; rifuwo ra hina ra risima swinene, i vugandzeri bya hina lebyi tengeke, lebyi hi byi nyikaka Yehovha ntsena. Matiko ma ta lava ku phanga vugandzeri lebyi tengeke, ku nga ri hileswi ma byi rhandzaka, kambe hikwalaho ka leswi ma byi vengaka ma tlhela ma venga hinkwavo lava nga eka byona.

20. Gogo u ta ri hlasela njhani tiko leri katekisiweke hi Xikwembu?

²⁰ Gogo u ta ri hlasela njhani tiko leri katekisiweke hi Xikwembu? Matiko ma ta ringeta ku kavanyeta migingiriko ya hina ya siku ni siku ni ku hi tshikisa ku gandzela. Kumbexana leswaku ma kota ku endla tano, ma ta ringeta ku yimisa ku humesiwa ka mikandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni, ma hi sivela leswaku hi hlengeletana, ma kavanyeta vun’we lebyi hi nga na byona ma tlhela ma hi sivela ku hisekela ku twarisa rungula ra Xikwembu. Phela hinkwaswo sweswo hi swona swi endlaka hi va ni vun’we tanihi vagandzeri va Yehovha. Sathana u ta kucetela matiko leswaku ma ringeta ku herisa vagandzeri va ntiyiso swin’we ni vugandzeri lebyi tengeke emisaveni.

21. Hikwalaho ka yini u n’wi khensa Yehovha leswi a hi tiviseke leswi nga ta endleka ku nga ri khale?

²¹ Nhlaselo lowu taka wa Gogo wa Magogo wu ta xanisa vagandzeri hinkwavo va ntiyiso lava nga etikweni leri katekisiweke hi Xikwembu. Ha n’wi khensa swinene Yehovha leswi a hi tiviseke leswi nga ta endleka ku nga ri khale! Loko ha ha yimele nhlomulo lowukulu, a hi tiyimiseleni ku tshama hi tshembekile evugandzerini lebyi tengeke, hi rhangisa byona evuton’wini bya hina. Loko hi endla tano, hi ta sasekisa tiko leri pfuxetiweke sweswi. Loko vugandzeri lebyi tengeke byi ri bya nkoka evuton’wini bya hina, hi nga langutela ku vona swilo swo hlamarisa enkarhini lowu taka: Ndlela leyi Yehovha a nga ta va lwela ha yona vanhu vakwe ni vito rakwe ro kwetsima eArmagedoni, hilaha ndzima leyi landzelaka yi nga ta hlamusela hakona.