1, 2. I vunghwavava bya muxaka muni lebyi nga ku nyenyetsaka ngopfu?

SWI twisa ku vava ku vona munhu a ri nghwavava. Hi nga ha tivutisa leswaku swi tise ku yini leswaku a sungula ku hanya vutomi byo tano lebyi nyenyetsaka. Xana a nga va a sungule ku va nghwavava a ha ri ntsongo hileswi a tshameke a xanisiwa hi xirho xa ndyangu kumbe hileswi a kuleleke endyangwini lowu nga ni madzolonga? Kumbe xana i vusiwana lebyikulu lebyi endleke leswaku a tixavisa a va hlonga? Kumbe hileswi a a baleka ku xanisiwa hi nuna wakwe? Timhaka to fana ni leti ti tolovelekile emisaveni leyi yo homboloka. Leswi hi swona swi endlaka swi nga hlamarisi leswi Yesu Kreste a veke ni musa eka tinghwavava tin’wana. U kandziyise leswaku lava hundzukeke kutani va cinca mahanyelo ya vona a va ta va ni ntshembo wa vutomi lebyinene.—Mat. 21:28-32; Luka 7:36-50.

² Kambe sweswi, a hi ehleketeni hi nghwavava ya muxaka wun’wana. Ehleketa hi wansati loyi a tiendlaka nghwavava hi vomu. Eka yena a hi vutomi byo nyenyetsa kambe i ndlela ya ku endla mali! U ni torha ra mali naswona yi n’wi endla a titwa a ri ni matimba, a mila ni makatla. Xo biha no tlurisa, a wu ta titwa njhani loko ku ri leswaku wansati loyi a a ri ni nuna lonene wo tshembeka kambe a hlawula ku  n’wi tshika hi vomu a ya va nghwavava? A swi kanakanisi leswaku a a ta ku nyenyetsa hi vutomi lebyi a byi hanyaka. Ndlela leyi hi nyenyetsekaka ha yona, na Yehovha Xikwembu u nyenyetsaka tano, hi swona swi endlaka a tirhisa xikombiso xa nghwavava hi ku phindhaphindha ku hlamusela ndlela leyi a titwaka ha yona hi vukhongeri bya mavunwa.

3. Hi ta bula hi marungula wahi eka ndzima leyi?

³ Ebukwini ya Ezekiyele ku ni tindzima timbirhi leti vulavulaka hi xiyimo xo chavisa xa ku nga tshembeki ka vanhu va Xikwembu eIsrayele ni le Yuda, lexi fanisiwaka ni vunghwavava. (Ezek., tindzima 16 na 23) Hambiswiritano, loko hi nga si kambisisa tindzima teto, i swa nkoka leswaku hi xiya nghwavava yin’wana yo fanekisela. Vunghwavava bya yona byi sungule khale Ezekiyele a nga si va kona hambi ku ri Vaisrayele a va nga si va kona naswona byi tinyike matimba namuntlha. Nghwavava leyi yi hlamuseriwa eka Nhlavutelo, ku nga buku yo hetelela ya Bibele.

4, 5. I mani “Babilona Lonkulu,” naswona hi swi tiva njhani? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni.)

⁴ Eka xivono lexi Yesu a xi kombeke muapostola Yohane eku heleni ka malembe ya va-100, ku humelele xifaniso lexi hlamarisaka. Xi vitaniwa “nghwavava leyikulu” na “Babilona Lonkulu, mana wa tinghwavava.” (Nhlav. 17:1, 5) Se ku hundze madzana ya malembe, vafundhisi ni lava endlaka vulavisisi etimhakeni ta Bibele va nga swi tivi leswaku i mani nghwavava leyikulu. Va yi hlamusele hi tindlela to hambanahambana va vula leswaku yi yimela Babilona, Rhoma kumbe Kereke ya Rhoma Khatoliki. Hambiswiritano, se i makume ya malembe Timbhoni ta Yehovha ti ri karhi ti swi twisisa leswaku i mani “nghwavava leyikulu.” I mfumo wa misava hinkwayo wa vukhongeri bya mavunwa. Hi swi tiva njhani?

⁵ Nghwavava leyi yi ni nandzu wo tikhoma ku biha ni “tihosi ta misava” kumbe mifumo ya politiki. Swi le rivaleni leswaku yona a hi mfumo wa politiki. Ku tlula kwalaho, Nhlavutelo yi komba leswaku “van’wamabindzu emisaveni,” kumbe fambiselo ra swa mabindzu ra misava leyi, va rila hikwalaho ka ku lovisiwa ka Babilona Lonkulu. Kutani Babilona Lonkulu a nga fanekiseli mabindzu lamakulu. Kahlekahle hi yena mani? U ni nandzu wa “vungoma,” ku gandzela swifaniso swa hava ni vukanganyisi. Swidyoho leswi swi yi fanela kahle minhlangano ya misava leyi ya vukhongeri yo homboloka. Xiya leswaku nghwavava leyi yi gade ehenhla ka mifumo ya politiki ya misava leyi naswona ya yi kucetela. Nakambe yi xanisa malandza yo tshembeka ya Yehovha Xikwembu. (Nhlav. 17:2, 3; 18:11, 23, 24) Entiyisweni hi swona leswi vukhongeri bya mavunwa byi swi endlaka ku ta fikela namuntlha.

6. Babilona Lonkulu i “mana wa tinghwavava” hi ndlela yihi?

⁶ Hikwalaho ka yini Babilona Lonkulu a nga vitaniwi “nghwavava leyikulu” ntsena kambe a tlhela a vitaniwa “mana wa tinghwavava”? Vukhongeri bya mavunwa byi ni swiyenge swo hambanahambana. Ku  ni tikereke ni mimpambukwa ya ntsandzavahlayi. Ku sukela loko tindzimi ti pfilunganyiwile eBabele wa khale kumbe eBabilona, tidyondzo hinkwato ta vukhongeri bya mavunwa ti hangalakile, ivi sweswo swi endla leswaku ku va ni tikereke ta ntsandzavahlayi. Swa twisiseka ku va “Babilona Lonkulu” a thyiwe vito rero, hikuva vukhongeri bya mavunwa byi tumbuluke emutini wa Babilona. (Gen. 11:1-9) Hikwalaho, vukhongeri lebyi hinkwabyo hi ndlela yo fanekisela byi fana ni vana va vanhwanyana va nhlangano wun’we, ku nga nghwavava leyikulu. Hakanyingi Sathana u tirhisa vukhongeri byebyo leswaku a wongela vanhu eka vungoma, ku gandzela swikwembu swa hava, tidyondzo ni mikhuva leyi nga xiximiki Xikwembu. Hi yona mhaka leyi vanhu va Xikwembu va lemukisiwaka mayelana ni nhlangano wolowo wo homboloka lowu nga kona emisaveni hinkwayo, va lemukisiwa leswi: “Humani eka yena, vanhu va mina, loko mi nga lavi ku hlanganyela na yena eswidyohweni swa yena”!—Hlaya Nhlavutelo 18:4, 5.

7. Hikwalaho ka yini hi yingisa xilemukiso xa leswaku hi ‘huma’ eka Babilona Lonkulu?

⁷ Xana u xi yingisile xilemukiso xolexo? U nga rivali leswaku Yehovha hi yena a vumbeke vanhu va navela ku va ni “vuxaka” na yena. (Mat. 5:3) Vanhu va nga swi kota ku gandzela Yehovha hi ndlela leyi tengeke. Vagandzeri va Yehovha va papalata vugandzeri bya mavunwa hilaha ku heleleke. Kambe Sathana u rhandza ku wonga vanhu va Xikwembu leswaku va phasiwa hi muxaka lowu wa vunghwavava, naswona vo tala va n’wi landzela. Enkarhini wa Ezekiyele, se a ku ri khale vanhu va Xikwembu va ri karhi va katseka eka vugandzeri bya swikwembu swa hava. I swa nkoka ku kambisisa matimu ya vona, hikuva ma hi dyondzisa swo tala hi milawu, vululami ni tintswalo ta Yehovha.

8-10. (a) Hi wihi nchumu wa nkoka lowu lavekaka eka vugandzeri lebyi tengeke? (b) Yehovha u titwa njhani loko vanhu va katseka eka vugandzeri bya mavunwa? Kombisa.

⁸ Ebukwini ya Ezekiyele, Yehovha u tirhise xifaniso xa nghwavava loko a kombisa ndlela leyi a titweke ha yona loko vanhu vakwe va nga tshembeki. Ezekiyele u huhuteriwe ku tsala swikombiso swimbirhi a kombisa ndlela leyi Yehovha a tweke ku vava ha yona loko vanhu vakwe va nga tshembeki naswona va tikhoma ku biha. Hikwalaho ka yini a a va fanisa ni tinghwavava?

⁹ Leswaku hi kuma nhlamulo, hi fanele hi rhanga hi tsundzuka nchumu wa nkoka mayelana ni vugandzeri lebyi tengeke lowu hi buleke ha wona eka Ndzima 5 ya buku leyi. Eka Nawu lowu Yehovha a wu nyikeke Vaisrayele u te: “Mi nga vi ni swikwembu swin’wana handle ka mina . . . , mina Yehovha Xikwembu xa n’wina, ndzi Xikwembu lexi lavaka leswaku ku gandzeriwa xona ntsena.” (Eks. 20:3, 5) Endzhakunyana, u tlhele a vula leswi fanaka a ku: “A mi fanelanga mi khinsamela xikwembu xin’wana hikuva Yehovha u lava leswaku ku gandzeriwa yena ntsena. I Xikwembu lexi lavaka leswaku ku gandzeriwa xona ntsena.” (Eks. 34:14) Yehovha u wu veke erivaleni nawu  lowu. Vugandzeri bya hina byi ta amukeleka eka Yehovha loko hi gandzela yena ntsena.

¹⁰ Mhaka leyi hi nga yi fanisa ni vukati. Nuna ni nsati, havambirhi va ni mfanelo yo langutela leswaku munghana lowun’wana a nga vi na xigangu. Loko munghana lowun’wana o rhandzana ni munhu un’wana kumbe a endla swa masangu na yena, munghana lowun’wana u ta titwa a kanganyisiwile naswona u ta va ni vukwele. (Hlaya Vaheveru 13:4.) Hilaha ku fanaka, loko swi ta emhakeni ya vugandzeri, Yehovha u titwa a kanganyisiwile loko malandza yakwe lama tinyiketeleke eka yena ntsena ma gandzela swikwembu swa mavunwa. Eka Ezekiyele ndzima 16 u hlamusela ndlela leyi a titweke a kanganyisiwe ha yona.

11. I yini leswi Yehovha a swi vuleke hi muti wa Yerusalema ni matimu ya wona?

¹¹ Eka Ezekiyele ndzima 16 Yehovha u vulavula nkarhi wo leha ku tlula eka tindzima letin’wana ta buku leyi naswona ndzima leyi yi ni vuprofeta byo leha ku tlula hinkwabyo eMatsalweni ya Xiheveru. Yehovha u vulavula hi muti wa Yerusalema tanihi lowu yimelaka Vayuda lava nga tshembekangiki. U hlamusela matimu ya Yerusalema yo vava, lama tsemaka nhlana ku katsa ni vukanganyisi bya yena. Eku sunguleni a a fana ni n’wana la tshikiweke hi vatswari, a a thyakile a nga ri na munhu loyi a n’wi khathalelaka. Vatswari vakwe a va ri Vakanana lava nga vahedeni. I ntiyiso, khale Yerusalema a wu lawuriwa hi rixaka ra Vakanana, ku nga Vayebusi kukondza Davhida a hlula muti wolowo. Yehovha u n’wi twele vusiwana n’wana yoloye loyi a a nga ri na vatswari, hiloko a n’wi hlambisa a tlhela a n’wi wundla. Hi ku famba ka nkarhi, a a fana ni nsati wakwe. Kahlekahle, Vaisrayele lava nga hetelela va tshame emutini wolowo a va endle ntwanano na Yehovha hi ku swi rhandza enkarhini wa Muxe. (Eks. 24:7, 8) Endzhaku ka loko Yerusalema wu ve ntsindza wa tiko, Yehovha u wu katekisile, a wu fuwisa a tlhela a wu sasekisa hilaha wanuna wa xigwili la nga ni vulawuri a nga ambexaka nsati wakwe hi swin’wetsin’wetsi swo saseka ha kona.—Ezek. 16:1-14.

12. Vugandzeri bya mavunwa byi nghene njhani eYerusalema?

¹² Xiya leswi endlekeke endzhaku ka sweswo. Yehovha u te: “U sungule ku tshemba ku saseka ka wena naswona u hundzuke nghwavava hikwalaho ka ndhuma ya wena. Tanihi nghwavava u tinyikele eka un’wana ni un’wana loyi a hundzaka.” (Ezek. 16:15) Enkarhini wa Solomoni, Yehovha u katekise ni ku fuwisa vanhu vakwe swinene lerova Yerusalema wu va muti lowukulu ngopfu lowu dumeke enkarhini wolowo. (1 Tih. 10:23, 27) Kambe hakatsongotsongo, vugandzeri bya mavunwa byi sungule ku nghena eYerusalema. Leswi Solomoni a a lava ku tsakisa vavasati vakwe vo tala vamatiko, u sungule ku thyakisa Yerusalema hi vugandzeri bya swikwembu swa vahedeni. (1 Tih. 11:1-8) Tihosi leti n’wi tlhandlameke ti endle swo biha no tlurisa, ti thyakise tiko hinkwaro hi vugandzeri bya mavunwa. Xana Yehovha u titwe njhani hi swiendlo sweswo swa vunghwavava ni swa vukanganyisi?  U te: “Swilo swo tano a swi nga fanelanga swi endleka naswona swi nga ha endleki.” (Ezek. 16:16) Vanhu vakwe lava xandzukeke va nghene hi nhloko emanyaleni!

13. Vanhu va Xikwembu va le Yerusalema a va dyohe yini?

¹³ Ehleketa ndlela leyi Yehovha a a twa ku vava ni ku nyenyetseka ha yona loko a ri karhi a paluxa vuhomboloki bya vanhu vakwe lava a va hlawuleke, u te: “U teke vana va wena va majaha ni vanhwanyana lava u ndzi tswaleleke vona, kutani u nyikela hi vona eka swifaniso, xana a wu enerisekanga hi vunghwavava lebyi u byi endleke ku ta fikela sweswi? U dlaye vana va mina va majaha, u endla magandzelo hi vona hi ku va hisa hi ndzilo.” (Ezek. 16:20, 21) Swilo swo nyenyetsa leswi vanhu va le Yerusalema a va swi endla, swi swi kombisa kahle leswaku Sathana u homboloke ngopfu. Wa swi rhandza ku wonga vanhu va Yehovha leswaku va endla swilo swo tano swo nyenyetsa! Kambe Yehovha wa swi vona hinkwaswo. Xikwembu xi ta swi kota ku herisa mitirho hinkwayo yo biha ya Sathana naswona xi ta kombisa vululami.—Hlaya Yobo 34:24.

14. Eka xifaniso xa Yehovha, i vamani vamakwavo vambirhi va Yerusalema naswona i mani eka vamakwavo lavanharhu loyi a a homboloke ngopfu?

¹⁴ Hambiswiritano, Yerusalema a a fanele a chavisiwe hi vuhomboloki byakwe kambe a byi n’wi tovanga helo. U tiyele emahlweni ni vunghwavava byakwe. Yehovha u vule leswaku Yerusalema a a nga khomiwi hi tingana naswona a a tlula tinghwavava letin’wana hikuva u hakele ni van’wana leswaku va tikhoma ku biha na yena! (Ezek. 16:34) Xikwembu xi vule leswaku Yerusalema a a tekele mana wakwe, ku nga tinxaka ta vahedeni leti nga tshama ti va vaaki va tiko rero. (Ezek. 16:44, 45) Loko Xikwembu xi ya emahlweni ni xifaniso lexi, xi vule leswaku sesi wa Yerusalema a ku ri Samariya, loyi a rhangeke a hanya vutomi bya vunghwavava evugandzerini byakwe. Xikwembu xi tlhele xi boxa makwavo wakwe un’wana wa vumbirhi, ku nga Sodoma, loyi laha a boxiwaka hi ndlela yo fanekisela hikuva muti wolowo a ku ri khale wu lovisiwile hikwalaho ko tiomisa nhloko ni manyala ya wona lama tsemaka nhlana. Yehovha a a kombisa leswaku Yerusalema a a homboloke ngopfu ku tlula na vamakwavo vakwe, ku nga Samariya na Sodoma! (Ezek. 16:46-50) Vanhu va Xikwembu a va swi yingisanga swilemukiso swa xona swa ntsandzavahlayi naswona va ye emahlweni ni mahanyelo ya vona yo nyenyetsa.

15. Hikwalaho ka yini Yehovha a avanyise Yerusalema naswona u tshembise yini?

¹⁵ Yehovha a a ta endla yini? U tshembise Yerusalema a ku: “Ndzi hlengeleta vanhu hinkwavo lava u rhandzaneke na vona” naswona “ndzi ta ku nyiketa eka vona.” Khale ka vanghana vakwe va vahedeni a va ta n’wi lovisa va n’wi tekela ni rifuwo rakwe a sala a nga ri na nchumu! U te: “Va ta ku khandla hi maribye naswona va ta ku dlaya hi mabanga ya vona.” A ku ri xihi xikongomelo xa Yehovha xa ku n’wi avanyisa hi ndlela leyi? A ku nga ri ku herisa vanhu vakwe. Kambe a ku ri leswi: “Ndzi ta ku tshikisa ku va nghwavava.” Xikwembu xi tlhele xi ku: “Ndlela leyi ndzi ku hlundzukelaka ha yona yi ta hunguteka naswona a ndzi nge he ku kariheli; mbilu ya mina yi ta va  yi rhurile naswona a ndzi nge he hlundzuki.” Hilaha swi hlamuseriweke hakona eka Ndzima 9 ya buku leyi, xikongomelo xa Yehovha a ku ri ku pfuxeta vugandzeri lebyi tengeke eka vanhu vakwe lava vuyeke hi le vuhlongeni. Hikwalaho ka yini? U te: “Ndzi ta tsundzuka ntwanano lowu ndzi wu endleke na wena loko wa ha ri muntshwa.” (Ezek. 16:37-42, 60) Yehovha a a ta tshama a tshembekile swinene, ku hambana ni vanhu vakwe!—Hlaya Nhlavutelo 15:4.

16, 17. (a) Hikwalaho ka yini hi nga ha vuli leswaku Ohola na Oholiba va fanekisela Vujagana? (Vona bokisi leri nge “Vamakwavo Lava Nga Tinghwavava.”) (b) Hi dyondza yini eka Ezekiyele tindzima 16 and 23?

¹⁶ Tanihi leswi Yehovha a vulavulaka nkarhi wo leha eka Ezekiyele ndzima 16, u hi dyondzisa swilo swa nkoka hi milawu yakwe yo lulama, vululami byakwe ni musa wakwe lowukulu. Hi nga vula leswi fanaka hi Ezekiyele ndzima 23. Vakreste va ntiyiso namuntlha va ma teka ya ri ya nkoka marungula ya Yehovha lama nga lo dlaa, erivaleni, ya mayelana ni vunghwavava bya vanhu vakwe. A hi swi lavi ku twisa Yehovha ku vava hi vomu, hilaha Yuda na Yerusalema va endleke hakona! Hi fanele hi papalata vugandzeri hinkwabyo bya swikwembu swa hava. Leswi swi katsa makwanga ni ku rhandza rifuwo, ku nga mixaka yin’wana ya ku gandzela swikwembu swa hava. (Mat. 6:24; Kol. 3:5) Hi lava ku tshama hi ri karhi hi tlangela leswi Yehovha hi musa wakwe a pfuxeteke vugandzeri lebyi tengeke emasikwini lawa ya makumu nileswaku a nge he pfuki a pfumelele leswaku byi thyakisiwa! U simeke ‘ntwanano lowu tshamaka hilaha ku nga heriki’ ni vatotiwa, lowu nga taka wu nga herisiwi hikwalaho ka vukanganyisi kumbe vunghwavava. (Ezek. 16:60) Kutani a hi tlangeleni nkateko lowu hi nga na wona namuntlha wo va swin’we ni vanhu va Yehovha lava baseke.

¹⁷ Hambiswiritano, xana leswi Yehovha a swi vulaka ebukwini ya Ezekiyele mayelana ni tinghwavava swi hi dyondzisa yini hi “nghwavava leyikulu” ku nga Babilona Lonkulu? A hi voneni.

18, 19. Tinghwavava leti hlamuseriweke eka Ezekiyele ni leyi hlamuseriweke eka Nhlavutelo, ti fana hi yini?

¹⁸ Yehovha a nga cinci. (Yak. 1:17) Ku sukela khale ku ta fikela namuntlha, wa yi nyenya nghwavava leyikulu ku nga vukhongeri bya mavunwa. Kutani a swi hi hlamarisi ku vona tindlela leti vuavanyisi bya Yehovha bya tinghwavava leti nga ebukwini ya Ezekiyele byi fanaka ha yona ni bya “nghwavava leyikulu” leyi hlamuseriweke ebukwini ya Nhlavutelo.

¹⁹ Hi xikombiso, Yehovha a nga ti xupulanga hi ku kongoma tinghwavava leti hlamuseriweke eka vuprofeta bya Ezekiyele kambe u ti xupule hi ku tirhisa matiko lawa vanhu va Xikwembu lava nga tshembekiki va gandzeleke swikwembu swa wona. Hilaha ku fanaka, mfumo wa misava hinkwayo wa vukhongeri bya mavunwa wu gweviwe hikwalaho ka ku tikhoma ko tano ko biha ni “tihosi ta misava.” Wu ta xupuriwa hi mani? Hi twa leswaku mifumo leyi ya tipolitiki yi ta ‘venga nghwavava, kutani yi ta yi tekela swilo swa yona hinkwaswo, yi sala yi nga ambalanga nchumu naswona yi ta dya nyama ya yona yi  tlhela yi yi hisa hi ndzilo yi hela.’ Hikwalaho ka yini mifumo ya misava leyi yi ta teka xiboho xo tano lexi hlamarisaka xo yi hlasela? Hikuva Xikwembu xi ta ‘swi nghenisa etimbilwini ta yona leswaku yi endla ku rhandza ka xona.’—Nhlav. 17:1-3, 15-17.

20. I yini lexi kombisaka leswaku ku avanyisiwa ka Babilona ku ta va ko hetelela?

²⁰ Hikwalaho, Yehovha u ta tirhisa matiko ya misava leyi ku avanyisa vukhongeri hinkwabyo bya mavunwa, ku katsa ni vukhongeri byo tala bya Vujagana. Vukhongeri a byi nge rivaleriwi naswona a ku nge vi na nkarhi wa leswaku byi cinca tindlela ta byona hikuva vuavanyisi byebyo byi ta va byo hetelela. Buku ya Nhlavutelo yi paluxa leswaku Babilona ‘a nge he tlheli a va kona.’ (Nhlav. 18:21) Tintsumi ta Xikwembu ti ta tsaka hikwalaho ka ku lovisiwa kakwe, ti ku: “Dzunisani Yehovha! Kutani musi wa ku tshwa ka yona wu tuvika hilaha ku nga heriki.” (Nhlav. 19:3) Vuavanyisi lebyi byi ta va bya hilaha ku nga heriki. A ku nge he pfuki ku ve ni vukhongeri bya mavunwa lebyi nga ta thyakisa vugandzeri lebyi tengeke. Ku lovisiwa ko vava ka Babilona ku ta tshama ku ri xitsundzuxo hilaha ku nga heriki.

21. Ku lovisiwa ka vukhongeri bya mavunwa ku ta va masungulo ya nkarhi wa yini naswona nkarhi wolowo wu ta hela njhani?

 ²¹ Loko mifumo ya misava leyi yi jikela Babilona Lonkulu, yi ta va yi hetisisa vuavanyisi bya Xikwembu, ku nga xiendlakalo lexikulu lexi hetisisaka xikongomelo xa Yehovha. Leswi ku ta va ku sungula ka nhlomulo lowukulu, nkarhi wa maxangu lama nga si tshamaka ma va kona. (Mat. 24:21) Nhlomulo wolowo wu ta hetelela eArmagedoni, ku nga nyimpi ya Yehovha yo herisa misava leyi yo homboloka. (Nhlav. 16:14, 16) Buku ya Ezekiyele yi hi byela swo tala hi ta ndlela leyi nhlomulo lowukulu wu nga ta sungula ha yona, hilaha tindzima leti landzelaka ta buku leyi ti nga ta kombisa hakona. Nilokoswiritano, hi tihi tidyondzo leti nga eka Ezekiyele tindzima 16 na 23 leti hi lavaka ku ti tsundzuka ni ku ti tirhisa?

22, 23. Ku kambisisa tinhlamuselo ta tinghwavava leti ku vulavuriweke ha tona eka Ezekiyele ni leyi ku vulavuriweke ha yona eka Nhlavutelo swi fanele swi hi endla hi titwa njhani hi ntirho wa hina wo kwetsima?

²² Sathana wa swi rhandza ku thyakisa vanhu lava gandzelaka hi ndlela leyi tengeke. A nga tsaka ngopfu loko o kota ku hi hambukisa eka vugandzeri lebyi tengeke, a hi endla hi tikhoma ku fana ni tinghwavava leti hlamuseriweke ebukwini ya Ezekiyele. Kutani hi fanele hi tsundzuka leswaku Yehovha a nga tirhisani ni vanhu lava nga tshembekiki naswona u lava leswaku hi gandzela yena ntsena! (Tinhl. 25:11) Hi fanele hi fambela ekule ngopfu ni vukhongeri bya mavunwa, hi nga “khumbi nchumu lexi nga basangiki” hi ku ya hi Xikwembu. (Esa. 52:11) Hikwalaho ka swivangelo sweswo, hi tshama hi tshembekile hi ku nga ngheneleli eka mikwetlembetano ya swa tipolitiki ni tinyimpi ta misava leyi, leyi avaneke. (Yoh. 15:19) Ku rhandza ngopfu tiko hi swi teka ku ri vukhongeri byin’wana bya mavunwa lebyi tirhisiwaka hi Sathana naswona a hi katseki eka swona.

²³ Ku engetela kwalaho, a hi tsundzukeni leswaku hi ni nkateko lowukulu wo gandzela Yehovha etempeleni yakwe yo fanekisela leyi baseke yi tlhela yi tenga. Loko hi ri karhi hi tiphina hi nkateko wolowo, a hi tiyimiseleni swinene leswaku hi nga endli nchumu lexi fambisanaka ni vukhongeri bya mavunwa ni vunghwavava bya byona!