1, 2. Hikwalaho ka yini mikarhi yin’wana Yehovha a tirhise swifaniso leswaku a dyondzisa malandza yakwe ya laha misaveni ntiyiso?

HI TIHLO ra mianakanyo vona ndyangu lowu nga ni vana lavatsongo wu tshame etafuleni wu ri karhi wu dyondza Bibele. Tata wa vona u va komba swifaniso leswaku a va pfuna ku twisisa Bibele. Loko vana va hlamula va ri karhi va n’wayitela, tata wa vona wa swi vona leswaku va swi twisisa leswi a va dyondzisaka swona. Swifaniso leswi a swi tirhisaka, swi pfuna vana vakwe ku twisisa leswi a va dyondzisaka swona hi Yehovha leswi a va nga ta kota ku swi twisisa hikwalaho ka leswi va nga vana.

² Hilaha ku fanaka, Yehovha u tirhise swifaniso ku pfuna vana vakwe va laha misaveni ku twisisa swilo leswi nga voniwiki leswi a va nga ta swi twisisa. Hi xikombiso, Yehovha u kombe Ezekiyele xivono lexi nga ni swifaniso leswi hlamarisaka leswaku a hlamusela vukulu bya yena. Eka ndzima leyi hundzeke ya buku leyi, hi dyondze hi xin’wana xa swifaniso swo tano. Sweswi a hi kambisiseni xiphemu xin’wana xa xivono xexo lexi hlamarisaka kutani hi vona ndlela leyi ku twisisa nhlamuselo ya xona swi nga hi pfunaka ha yona leswaku hi tshinela eka Yehovha.

3. (a) Hi ku ya hi Ezekiyele 1:4, 5, i yini leswi Ezekiyele a swi voneke exivonweni? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni.) (b) U xiya yini eka ndlela leyi Ezekiyele a swi tsaleke ha yona leswi a swi voneke?

³ Hlaya Ezekiyele 1:4, 5. Ezekiyele u hlamusela “leswi a swi languteka ku fana ni swivumbiwa swa mune leswi hanyaka” leswi a swi ri ni xivumbeko xa ntsumi, xa munhu ni swiharhi. Xiya ndlela leyi kongomeke leyi Ezekiyele a swi hlamuseleke ha yona “leswi a swi languteka ku fana ni” swivumbiwa leswi hanyaka. Loko u ri karhi u hlaya xivono hinkwaxo lexi kumekaka eka Ezekiyele ndzima 1, u ta xiya leswaku muprofeta loyi u swi tirhise hi ku phindhaphindha swiga swo tanihi leswi nge “nchumu lowu fanaka ni,” “ku fana ni,” ni lexi nge “languteka ku fana ni.” (Ezek. 1:13, 24, 26) Swi le rivaleni leswaku Ezekiyele u swi xiyile leswaku leswi a swi voneke a a ko va swifaniso leswi fanekiselaka swilo leswi nga vonakiki leswi nga etilweni.

4. (a) Xivono xi n’wi endle a titwa njhani Ezekiyele? (b) Handle ko kanakana i yini leswi Ezekiyele a a swi tiva hi makerubu?

⁴ Ezekiyele u fanele a hlamarisiwe hi leswi a swi voneke ni ku swi twa exivonweni. Swivumbiwa leswi swa mune leswi hanyaka a swi languteka ku fana ni “makala ya ndzilo lama pfurhaka.” A swi ri ni rivilo ro fana ni “ku voninga ka rihati.” Mpfumawulo wa timpapa ta swona, “a wu fana ni wa mati lama khulukaka” naswona loko swi famba, mpfumawulo wa swona “a wu fana ni wa masocha.” (Ezek. 1:13, 14, 24-28; vona bokisi leri nge “Ndzi Langute Swivumbiwa Leswi Hanyaka.”) Eka xivono lexi landzeleke, Ezekiyele u vule leswaku swivumbiwa leswi swa mune leswi hanyaka a ku ri “makerubu” kumbe tintsumi ta matimba. (Ezek. 10:2) Leswi Ezekiyele a kuleleke endyangwini wa vaprista, handle ko kanakana a a swi tiva leswaku makerubu ma fambisana ni vukona bya Xikwembu naswona ma xi tirhela tanihi malandza ya xona.—1 Tikr. 28:18; Ps. 18:10.

5. (a) Makerubu ni swikandza swa wona swa mune swi swi kombisa njhani leswaku Yehovha u ni matimba lamakulu naswona wa vangama? (b) Hikwalaho ka yini xiphemu lexi xa xivono xi hi tsundzuxa nhlamuselo ya vito ra Xikwembu? (Vona nhlamuselo ya le hansi.)

⁵ Hlaya Ezekiyele 1:6, 10. Ezekiyele u tlhele a xiya leswaku kerubu ha rin’we a ri ri ni swikandza swa mune, ku nga xikandza xa munhu, xa nghala, xa nkuzi ni xa gama. Loko Ezekiyele a vona swikandza leswi swa mune, matimba ni ku vangama ka Yehovha swi fanele swi n’wi hlamarisile. Hikwalaho ka yini? Xikandza ha xin’we lexi nga eka xivumbiwa xexo xi yimela vukulukumba, matimba ni ntamu. Nghala i xiharhi lexikulu xa nhova, nkuzi i xifuwo lexi nga ni matimba, gama i xinyenyana lexikulu naswona munhu i xivumbiwa lexi tlakukeke eka swivumbiwa hinkwaswo leswi Yehovha a swi vumbeke laha misaveni, hi yena a fumaka swivumbiwa leswin’wana hinkwaswo laha misaveni. (Ps. 8:4-6) Nilokoswiritano, exivonweni lexi Ezekiyele u vone swivumbiwa swa mune leswi nga ni matimba, leswi yimelaka swivumbiwa leswi Yehovha a swi tumbuluxeke, hilaha swi kombisiweke hakona hi swikandza swa mune swa kerubu ha rin’we, swi ri ehansi ka xiluvelo xa Yehovha, loyi a nga Hosi Leyi Tlakukeke ya vuako hinkwabyo. Swivumbiwa leswi swi kombisa leswaku Yehovha a nga tirhisa ntumbuluko wakwe ku hetisisa xikongomelo xakwe! * Entiyisweni swi hilaha  mupisalema a vuleke hakona hi Yehovha loko a ku: “Vukulukumba byakwe byi tlula tilo ni misava.”—Ps. 148:13.

6. I yini leswi nga ha vaka swi pfune Ezekiyele a twisisa swilo swin’wana leswi swikandza swa mune swi yimelaka swona?

⁶ Loko nkarhi wu ri karhi wu famba Ezekiyele a anakanyisise hileswi a swi voneke, a nga ha va a tsundzukile leswaku malandza ya Xikwembu lama hanyeke a nga si va kona, a ma fanisa vanhu ni swiharhi swo karhi. Hi xikombiso, mupatriyaka Yakobo u fanise n’wana wakwe Yuda ni nghala a tlhela a fanisa n’wana wakwe Benjamini ni mhisi. (Gen. 49:9, 27) Hikwalaho ka yini? Hikuva a va ta va ni vumunhu byo fana ni bya nghala ni bya mhisi. Hikwalaho loko Ezekiyele a anakanyisisa hi swikombiso leswi, leswi nga eka matsalwa lama huhuteriweke ya Muxe, a nga ha va a ehlekete leswaku swikandza swa makerubu na swona swi yimela vumunhu byo karhi. Hi byihi vumunhu bya kona?

7, 8. Hi tihi timfanelo leti fanekiselaka hi swikandza swa mune swa makerubu?

⁷ Xana vatsari va Bibele lava hanyeke Ezekiyele a nga si tswariwa a va teka nghala, gama ni nkuzi swi ri ni vumunhu bya njhani? Xiya swivulwa leswi swa le Bibeleni: “Wanuna loyi a nga ni xivindzi ku fana ni nghala.” (2 Sam. 17:10; Swiv. 28:1) “Gama . . . ri hahela ehenhla swinene” naswona “matihlo ya rona ma vona ekule swinene.” (Yobo 39:27, 29) “Ntshovelo wo tala wu tisa hi matimba ya nkuzi.” (Swiv. 14:4) Hi ku ya hi matsalwa wolawo, xikandza xa nghala xi fanekisela vululami lebyi lavaka xivindzi; xikandza xa gama xi fanekisela ku va ni vutlhari bya ku vona ekule, xikandza xa nkuzi xi fanekisela matimba lamakulu, hilaha swi talaka ku hlamuseriwa hakona emikandziyisweni ya hina.

⁸ Kambe ‘xikandza xa munhu’ xi fanekisela yini? (Ezek. 10:14) Xi fanele xi fanekisela vumunhu lebyi nga kombisiwiki hi swiharhi, kambe byi kombisiwaka hi vanhu hikuva va endliwe hi xifaniso xa Xikwembu. (Gen. 1:27) Emisaveni, i munhu ntsena loyi a kombisaka vumunhu bya kona naswona byi fambisana ni xileriso xa Xikwembu lexi nge: “U fanele u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo” ni lexi nge “u fanele u rhandza munhukuloni hi ndlela leyi u tirhandzaka ha yona.” (Det. 6:5; Lev. 19:18) Loko hi yingisa swileriso leswi hi ku kombisa vanhu rirhandzu ra xiviri, hi va hi kombisa rirhandzu ra Yehovha. Hilaha muapostola Yohane a tsaleke hakona loko a ku: “Hi ni rirhandzu, hikuva hi xona xi nga sungula xi hi rhandza.” (1 Yoh. 4:8, 19) Hikwalaho ‘xikandza xa munhu’ xi yimela rirhandzu.

9. I vamani lava nga ni vumunhu lebyi fanekiseriwaka hi swikandza swa makerubu?

⁹ I vamani lava nga ni vumunhu lebyi? I ndyangu wa Yehovha wa le tilweni wa swivumbiwa swa moya swo tshembeka hikuva swikandza swa makerubu ya le xivonweni, swi yimela swivumbiwa hinkwaswo swa le tilweni. (Nhlav. 5:11) Ku engetela kwalaho, leswi Yehovha a nga Xihlovo xa vutomi bya makerubu, ni vumunhu bya wona byi  huma eka yena. (Ps. 36:9) Xisweswo swikandza swa makerubu swi fanekisela vumunhu bya Yehovha. (Yobo 37:23; Ps. 99:4; Swiv. 2:6; Mik. 7:18) Hi tihi tindlela tin’wana leti Yehovha a kombisaka vumunhu lebyi byo hlawuleka?

10, 11. Ku va Yehovha a kombisa timfanelo takwe ta mune letikulu swi hi vuyerisa hi tindlela tihi?

¹⁰ Vululami. Leswi a nga Xikwembu lexi ‘rhandzaka vululami,’ Yehovha “a nga na xihlawuhlawu.” (Ps. 37:28; Det. 10:17) Hikwalaho, hinkwerhu hi nga swi kota ku va malandza yakwe ni ku kuma mikateko hilaha ku nga heriki, ku nga khathariseki rixaka leri hi humaka eka rona kumbe leswaku hi swifumi kumbe hi swisiwana. Vutlhari. Yehovha u hi nyike buku leyi taleke hi “vutlhari” tanihi leswi a nga Xikwembu lexi ‘tlhariheke.’ (Yobo 9:4; Swiv. 2:7) Loko hi layiwa hi vutlhari lebyi nga eBibeleni, swi hi pfuna ku langutana ni swiphiqo swa siku ni siku ni ku hanya vutomi lebyi nga ni xikongomelo. Matimba. Leswi Yehovha a nga Xikwembu xa “matimba lamakulu,” u tirhisa moya wakwe lowo kwetsima leswaku a hi nyika “matimba lama tlulaka lama tolovelekeke.” Leswi swi hi pfuna leswaku hi kota ku tiyisela miringo yin’wana ni yin’wana yo tika leyi nga hi welaka.—Nah. 1:3; 2 Kor. 4:7; Ps. 46:1.

¹¹ Rirhandzu. Leswi Yehovha a nga Xikwembu lexi nga ni “rirhandzu,” a nge pfuki a tshike malandza yakwe yo tshembeka. (Ps. 103:8; 2 Sam. 22:26) Hambiloko hi ri ni gome hikwalaho ka leswi vuvabyi kumbe ku dyuhala swi hi sivelaka ku endla swo tala entirhweni wa Yehovha hilaha a hi endla hakona eku sunguleni, swa hi chavelela ku tiva leswaku Yehovha wa yi tsundzuka mitirho ya rirhandzu leyi hi n’wi endleleke yona enkarhini lowu hundzeke. (Hev. 6:10) A swi kanakanisi leswaku swa hi vuyerisa swinene ku va Yehovha a hi kombe vululami, vutlhari, matimba ni rirhandzu naswona hi ta ya emahlweni hi vuyeriwa ni le nkarhini lowu taka.

12. I yini leswi hi faneleke hi swi tsundzuka mayelana ni vuswikoti bya hina byo twisisa timfanelo ta Yehovha?

¹² Leswi hi nga vanhu va nyama, leswi hi kotaka ku swi twisisa hi vumunhu bya Yehovha ko va ‘swiphemunyana swa tindlela ta yena.’ (Yobo 26:14) “A hi nge pfuki hi twisise Lowa Matimba Hinkwawo” hikuva “vukulu byakwe a byi lavisiseki.” (Yobo 37:23; Ps. 145:3) Hikwalaho ha swi xiya leswaku timfanelo ta Yehovha a ti nge hlayeki. (Hlaya Varhoma 11:33, 34.) Entiyisweni, xivono xa Ezekiyele xi kombisa leswaku timfanelo ta Xikwembu a ti pimiwi. (Ps. 139:17, 18) Eka xivono lexi i yini lexi kombisaka mhaka yoleyo ya nkoka?

13, 14. Swikandza swa mune swa makerubu swi yimela yini naswona hikwalaho ka yini hi vula tano?

¹³ Ezekiyele u vone xivono lexi eka xona kerubu ha rin’we ri nga ni swikandza swa mune, ku nga ri xin’we. Sweswo swi kombisa yini? Tsundzuka leswaku eRitweni ra Xikwembu hakanyingi nhlayo ya mune yi yimela nchumu lowu heleleke. (Esa. 11:12; Mat. 24:31; Nhlav. 7:1) Lexi xiyekaka, eka xivono lexi, Ezekiyele u boxa nhlayo ya mune ku  tlula ka 11. (Ezek. 1:5-18) Leswi swi vula yini? Tanihi leswi makerubu ya mune ma yimelaka swivumbiwa leswin’wana hinkwaswo swa moya leswi tshembekaka, kutani swikandza swa mune swa makerubu hinkwaswo swi yimela timfanelo hinkwato leti Yehovha a nga na tona. *

¹⁴ Ku kombisa leswaku nhlamuselo ya swikandza swa mune swa makerubu yi nga vula timfanelo to tala ku nga ri ta mune ntsena, tsundzuka leswi endlekaka eka mavhilwa ya mune exivonweni lexi. Vhilwa ha rin’we ra hlamarisa kambe loko hi languta mavhilwa lawa ya mune hi nkarhi wun’we ma hlamarisa ngopfu hikuva hi wona lama kalichi yi nga tshama ehenhla ka wona. Hilaha ku fanaka, loko swikandza swa mune swi langutiwa hinkwaswo swi endla timfanelo to tala ku tlula ta mune hikuva swi vumba vumunhu lebyi hlamarisaka bya Yehovha.

15. Hi yihi mhaka ya nkoka leyi Ezekiyele a yi dyondzeke eka xivono xo sungula lexi a kombiweke xona?

¹⁵ Eka xivono lexi xo sungula, Ezekiyele u dyondze mhaka ya nkoka leyi khumbaka mbilu mayelana ni vuxaka byakwe na Yehovha. Hi yihi mhaka ya kona? Mhaka yoleyo yi vonaka eka marito yo sungula ya buku ya muprofeta loyi. Endzhaku ka loko Ezekiyele a vule leswaku a a ri “etikweni ra Vakalidiya,” u vulavule hileswi a swi voneke  a ku: “Kwalaho matimba ya Yehovha ma sungule ku tirha eka yena.” (Ezek. 1:3) Xiya leswaku Ezekiyele u vule leswaku u kombiwe xivono kwalaho eBabilona ku nga ri eYerusalema. * Sweswo a swi vula yini eka Ezekiyele? A swi vula leswi: Hambileswi a a ri hlonga leri a ri hambanisiwe ni muti wa Yerusalema ni tempele ya wona, a a nga hambanisiwanga na Yehovha ni vugandzeri Byakwe. Ku va Yehovha a humelele eka Ezekiyele eBabilona a swi kombisa leswaku ku gandzela Xikwembu hi ndlela leyi amukelekaka a swi titsheganga hi ndhawu kumbe xikhundlha. Kambe a swi titshege hi xiyimo xa yena xa mbilu ni ku navela ka yena ku tirhela Yehovha.

16. (a) I xitiyisekiso xihi lexi chavelelaka lexi hi xi kumaka eka xivono xa Ezekiyele? (b) I yini lexi endlaka u titwa u lava ku tirhela Yehovha hi mbilu ya wena hinkwayo?

¹⁶ Hikwalaho ka yini mhaka leyi Ezekiyele a yi dyondzeke yi hi chavelela swinene namuntlha? Yi hi tiyisekisa leswaku loko hi tirhela Yehovha hi mbilu hinkwayo, u va ekusuhi na hina ku nga khathariseki laha hi tshamaka kona, gome leri hi nga ha vaka na rona kumbe swiyimo leswi hi nga tikumaka hi ri eka swona evuton’wini. (Ps. 25:14; Mit. 17:27) Yehovha wa ma rhandza swinene malandza yakwe naswona a nga ma heleli mbilu. (Eks. 34:6) Hikwalaho, swi nga ri na mhaka leswaku hi le kwihi, Yehovha u ta tshama a ri karhi a hi rhandza. (Ps. 100:5; Rhom. 8:35-39) Ku engetela kwalaho, xivono lexi hlamarisaka lexi kombisaka ku kwetsima ka Yehovha ni matimba yakwe lamakulu xi hi tsundzuxa leswaku hi fanele hi gandzela yena ntsena. (Nhlav. 4:9-11) Hakunene ha swi tlangela leswi Yehovha a tirhiseke swivono swo tano leswaku a hi pfuna ku twisisa timhaka tin’wana ta nkoka mayelana na yena ni vumunhu byakwe! Ku va ni vutivi lebyi enteke hi vumunhu bya yena swi hi tshineta ekusuhi na yena swi tlhela swi hi endla hi n’wi dzunisa ni ku n’wi tirhela hi timbilu ta hina hinkwato ni hi matimba ya hina hinkwawo.—Luka 10:27.

17. Hi swihi swivutiso leswi hi nga ta swi kambisisa eka tindzima leti landzelaka?

¹⁷ Lexi twisaka ku vava hileswaku esikwini ra Ezekiyele vugandzeri lebyi tengeke a byi thyakisiwile. Sweswo swi endlekise ku yini? Xana Yehovha u endle yini? Xana swiendlakalo sweswo swa khale swi hi dyondzisa yini namuntlha? Swivutiso leswi swi ta tlhuvutsiwa eka tindzima leti landzelaka.