Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

NDZIMA 14

“Lowu I Nawu Wa Tempele”

“Lowu I Nawu Wa Tempele”

EZEKIYELE 43:12

LESWI HI NGA TA SWI DYONDZA: Xivono xa tempele—leswi xi va dyondziseke swona enkarhini wa Ezekiyele ni leswi hi swi dyondzaka namuntlha

1, 2. (a) Hi dyondze yini eka tempele ya le xivonweni xa Ezekiyele eka ndzima leyi hundzeke? (b) Hi swihi swivutiso swimbirhi leswi hi nga ta swi kambisisa eka ndzima leyi?

EXIVONWENI, Ezekiyele a nga vonanga yona tempele leyikulu yo fanekisela leyi muapostola Pawulo a vulavuleke ha yona endzhaku ka madzana ya malembe. Leswi, hi swi dyondze eka ndzima leyi hundzeke. Hi tlhele hi dyondza leswaku xivono xexo, a xi endleriwe ku dyondzisa vanhu va Xikwembu leswaku milawu ya Xikwembu i ya nkoka evugandzerini lebyi tengeke. Vanhu a va ta tlhela va va ni vuxaka na Yehovha ntsena loko va landzela milawu yoleyo. Leswi swi endla hi swi twisisa leswaku hikwalaho ka yini Yehovha a kandziyise mhaka leyi kambirhi eka ndzimana yin’we, u te: “Lowu i nawu wa tempele.”—Hlaya Ezekiyele 43:12.

2 Sweswi hi fanele hi kambisisa swivutiso swin’wana swimbirhi. Xo sungula: Hi tihi tidyondzo mayelana ni milawu ya Yehovha ya vugandzeri lebyi tengeke leti Vayuda va le nkarhini wa Ezekiyele va nga ha vaka va ti dyondzile exivonweni lexi xa tempele? Nhlamulo ya xivutiso xexo yi ta hi pfuna hi kota ku kambisisa xivutiso xa vumbirhi lexi nge: Xivono lexi xi hi dyondzisa yini eminkarhini leyi yo tikayo hetelela?

Xivono Xi Va Dyondzise Yini Vanhu Va Le Mikarhini Ya Khale?

3. Ku va tempele ya le xivonweni yi ri ehenhla ka ntshava leyi tlakukeke swi nga va swi khomise vanhu tingana hi ndlela yihi?

3 Leswaku hi hlamula xivutiso xo sungula, a hi kambisiseni swiyenge swin’wana swo hlawuleka swa tempele leyi ya le xivonweni. Ntshava leyi tlakukeke. Ndhawu ya tempele ya le xivonweni xa Ezekiyele yi nga va yi endle vanhu va ehleketa hi vuprofeta byo tsakisa bya Esaya mayelana ni ku pfuxetiwa ka vugandzeri lebyi tengeke. (Esa. 2:2) Kambe ku vona yindlu ya Yehovha yi ri ehenhla ka ntshava yoleyo leyi tlakukeke swi va dyondzise yini? Swi va dyondzise leswaku vugandzeri lebyi tengeke byi fanele byi va lebyi xiximekaka, lebyi tlakukeke, byi tlhela byi va ehenhla ka vugandzeri lebyin’wana hinkwabyo. Phela vugandzeri lebyi tengeke byi fanele byi va lebyi tlakukeke hikuva i bya Loyi a ‘tlakukeke swinene eka swikwembu leswin’wana hinkwaswo.’ (Ps. 97:9) Kambe vanhu a va nga swi endli leswi a va fanele va swi endla. Hi ku phindhaphindha, ku ringana madzana ya malembe va pfumelele vugandzeri lebyi tengeke byi languteriwa ehansi, byi tshikiwa byi tlhela byi thyakisiwa. A swi kanakanisi leswaku lava rhandzaka leswinene va fanele va khomiwe hi tingana loko va vona yindlu ya Xikwembu yo kwetsima yi ri ehenhla, yi tlakuseriwe exiyin’weni xa yona xo vangama ni ku dzuneka.

4, 5. Vanhu lava yingiseke Ezekiyele va nga va va dyondze yini eka tigede leti tlakukeke ta tempele?

4 Tigede leti tlakukeke. Eku sunguleni ka xivono lexi, Ezekiyele u vone ntsumi leyi n’wi kongomisaka yi ri karhi yi pima tigede. Tigede teto a ti tlakuke kwalomu ka timitara ta 30! (Ezek. 40:14) A ku ri ni makamara ya varindzi etigedeni toleto. Xana hinkwaswo leswi swi va dyondzise yini vanhu lava kambisiseke pulani leyi? Yehovha u byele Ezekiyele a ku: “Xiyisisa ndhawu yo nghena ha yona etempeleni.” Hikwalaho ka yini? Hikuva vanhu a va tisa vanhu lava nga “yimbangiki embilwini ni le nyameni” endlwini ya Xikwembu yo kwetsima ya vugandzeri. Vuyelo byi ve byihi? Yehovha u te: “Va thyakisa tempele ya mina.”—Ezek. 44:5, 7

5 Lava nga ‘yimbangiki enyameni’ va tsandzeke ku yingisa xileriso xa Xikwembu lexi nga erivaleni lexi sunguleke enkarhini wa Abrahama. (Gen. 17:9, 10; Lev. 12:1-3) Lava nga “yimbangiki embilwini” a va ri ni xiphiqo lexikulu ngopfu. A va xandzuka hi vomu, va ala ku yingisa nkongomiso ni swiletelo swa Yehovha. Vanhu vo tano a va nga fanelanga va pfumeleriwe ku nghena endlwini ya Yehovha yo kwetsima yo gandzela eka yona! Yehovha u venga vukanganyisi, kambe vanhu vakwe a va pfumelele vukanganyisi byi tala endlwini yakwe. Hikwalaho, tigede ni makamara ya varindzi swa tempele ya le xivonweni swi ni dyondzo leyi nga erivaleni leyi nge: A ku nge he pfuki ku endliwe swilo swo tano swo biha! Milawu leyi tlakukeke yo nghena endlwini ya Xikwembu yi fanele yi landzeriwa. Loko vanhu va endla tano, Yehovha a a ta katekisa vugandzeri bya vona.

6, 7. (a) Yehovha u tirhise khumbi leri a ri biyele rivala ra tempele ku byela vanhu vakwe rungula rihi? (b) Vanhu va Yehovha a va yi khoma njhani yindlu yakwe eku sunguleni? (Vona nhlamuselo ya le hansi.)

6 Khumbi leri biyeleke rivala. Xiyenge xin’wana lexi hlamarisaka xa tempele leyi ya le xivonweni a ku ri khumbi leri biyeleke rivala hinkwaro ra tempele. Ezekiyele u vula leswaku tlhelo rin’wana ni rin’wana ra khumbi a ri lehe tinhlanga ta 500 kumbe timitara ta 1 555, ku nga kwalomu ka 1,6 wa tikhilomitara! (Ezek. 42:15-20) Kambe miako ya tempele ni swivava a swi ringana matlhelo hinkwawo swi ri swisungunu swa 500 kumbe timitara ta 259. Kutani a ku ri ni rivala lerikulu hala matlhelo ka tempele naswona a ri biyeriwe hi khumbi rero. * Hikwalaho ka yini?

7 Yehovha u te: “A va tshike vunghwavava bya vona va susa ni mitsumbu ya tihosi ta vona yi ya ekule na mina, kutani ndzi ta tshama exikarhi ka vona hilaha ku nga heriki.” (Ezek. 43:9) Marito lama nge “mitsumbu ya tihosi ta vona” swi nga ha endleka ma vula ku gandzela swikwembu swa hava. Kutani Yehovha a a tirhisa mpfhuka wolowo lowukulu lowu a wu ri kona ehandle ka tempele ya le xivonweni xa Ezekiyele ku va byela leswi: ‘Thyaka rero a ri ve ekule na mina. Mi nga ri tshineti ni laha kusuhi.’ Loko va hlayisa vugandzeri bya Yehovha byi tengile a a ta va katekisa hi ku va kona exikarhi ka vona.

8, 9. Vanhu va nga va va dyondze yini loko Yehovha a va tshinya hi matimba vavanuna lava rhangelaka?

8 Lava rhangelaka va tshinyiwa swinene. Yehovha u tlhele a va tshinya swinene kambe hi ndleela ya rirhandzu vavanuna lava nga ni vutihlamuleri lebyikulu exikarhi ka vanhu vakwe. U tshinye Valevhi swinene hikwalaho ka leswi va hambukeke swinene eka yena loko vanhu va sungula ku gandzela swikwembu swa hava, kambe u bumabumele vana va Sadoki, ‘lava a va endla mitirho ya le ndhawini yakwe yo kwetsima loko Vaisrayele va n’wi fularherile.’ U tirhisane ni ntlawa ha wun’we hi ndlela yo lulama ni hi tintswalo hi ku ya hi swiendlo swa wona. (Ezek. 44:10, 12-16) Hilaha ku fanaka, tindhuna ta Israyele na tona ti tshinyiwile swinene.—Ezek. 45:9.

9 Hi ndlela yoleyo, Yehovha u swi veke erivaleni leswaku vavanuna lava nga ni vutihlamuleri ni lava rhangelaka a va fanele va tihlamulela eka yena hikwalaho ka ndlela leyi va byi tamelaka ha yona vutihlamuleri bya vona. Na vona a va fanele va tsundzuxiwa, va lulamisiwa ni ku tshinyiwa. Kasi handle ka sweswo, a va fanele va rhangela eku landzeleni ka milawu ya Yehovha!

10, 11. Hi byihi vumbhoni lebyi kombisaka leswaku van’wana lava vuyeke hi le vuhlongeni va swi tirhisile leswi va swi dyondzeke eka xivono xa Ezekiyele?

10 Xana vanhu lava vuyeke hi le vuhlongeni va swi tirhisile leswi va swi dyondzeke eka xivono xa Ezekiyele? Ntiyiso hileswaku a hi nge swi tivi hi ku kongoma leswi vavanuna ni vavasati vo tshembeka va le nkarhini wolowo a va swi ehleketa hi xivono lexi xo hlamarisa. Hambiswiritano, Rito ra Xikwembu ri hi byela swo tala leswi vanhu lava vuyeke hi le vuhlongeni va swi endleke ni ndlela leyi a va byi languta ha yona vugandzeri bya Yehovha lebyi tengeke. Xana va nga va va yi yingisile milawu leyi va yi dyondzeke exivonweni xa Ezekiyele? Va yi yingisile hi mpimo wo karhi, ngopfungopfu loko hi va pimanisa ni vakokwa wa vona lava xandzukeke va nga si ya evuhlongeni eBabilona.

11 Vavanuna vo tshembeka vo tanihi muprofeta Hagayi na muprofeta Zakariya, muprista tlhelo mukopi Ezra na ndhunankulu Nehemiya, hinkwavo va tirhe hi matimba ku dyondzisa vanhu milawu yo fana ni leyi kombisiweke eka tempele ya le xivonweni xa Ezekiyele. (Ezra 5:1, 2) Va dyondzise vanhu leswaku vugandzeri lebyi tengeke byi fanele byi xiximiwa ku tlhela ku rhangisiwa byona ku nga ri rifuwo ni swilaveko swa vona swa vutianakanyi. (Hag. 1:3, 4) Va kandziyise leswaku milawu yo endla mitirho ya vugandzeri lebyi tengeke yi fanele yi xiximiwa. Hi xikombiso, Ezra na Nehemiya va tsundzuxe vanhu leswaku va hlongola vasati va vona va matiko lava a va tsanisa vuxaka lebyi vanhu a va ri na byona ni Xikwembu. (Hlaya Ezra 10:10, 11; Neh. 13:23-27, 30) Va endle yini hi vugandzeri bya swikwembu swa hava? Swi tikomba onge endzhaku ka loko va vuyile hi le vuhlongeni, tiko se a ri xi venga swinene xidyoho xexo, lexi a xi tshamela ku ri phasa ematin’wini ya rona. Vaprista, tindhuna ni tihosana a va ri njhani? Hilaha xivono xa Ezekiyele xi kombiseke hakona, Yehovha u va tshinyile a tlhela a va lulamisa. (Neh. 13:22, 28) Vo tala va ku amukerile ku tshinyiwa koloko hi ku titsongahata.—Ezra 10:7-9, 12-14; Neh. 9:1-3, 38.

Nehemiya u dyondzise vanhu hi vugandzeri lebyi tengeke a ri karhi a tirha swin’we na vona (Vona ndzimana 11)

12. Yehovha u va katekise hi tindlela tihi vanhu lava vuyeke hi le vuhlongeni?

12 Hikwalaho ka sweswo, Yehovha u katekise vanhu vakwe. Tiko a ri ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha, rihanyo lerinene naswona a ri hlelekile, leswi a ku ri malembe ri nga si tshama ri swi vona. (Ezra 6:19-22; Neh. 8:9-12; 12:27-30, 43) Hikwalaho ka yini? Hikuva eku heteleleni, vanhu se a va yingisa milawu ya Yehovha yo lulama ya vugandzeri lebyi tengeke. Vanhu vo tala lavo lulama a va dyondze swo karhi eka tempele ya le xivonweni. Hi ku komisa, hi nga vula leswaku xivono xa Ezekiyele xa tempele xi pfune vanhu lava a va ri evuhlongeni hi tindlela timbirhi ta nkoka. (1) Xi va dyondzise tidyondzo leti va nga ti tirhisaka mayelana ni milawu ya vugandzeri lebyi tengeke ni ndlela yo yingisa milawu yoleyo. (2) A xi tamele vuprofeta lebyi a byi va nyika ntshembo. A xi kombisa leswaku vugandzeri lebyi tengeke a byi ta pfuxetiwa naswona xi tlhela xi kombisa ndlela leyi Yehovha a a ta va katekisa ha yona vanhu vakwe loko va n’wi gandzela hi ndlela leyi tengeke. Hambiswiritano, hina namuntlha hi lava ku tiva leswi: Xana xivono lexi xa hetiseka namuntlha?

Leswi Xivono Xa Ezekiyele Xi Hi Dyondzisaka Swona Namuntlha

13, 14. (a) Hi swi tiva njhani leswaku xivono xa tempele xa Ezekiyele xa hetiseka enkarhini wa hina? (b) Xivono lexi hi vuyerisa hi tindlela tihi timbirhi namuntlha? (Tlhela u vona bokisi 13A leri nge, “Titempele Leti Nga Faniki Ti Hi Dyondzisa Tidyondzo To Hambana.”)

13 Xana hi nga tiyiseka leswaku xivono xa Ezekiyele xa tempele xa tirha ni le ka hina namuntlha? Ina! Tsundzuka ku fana loku nga kona eka xivono xa Ezekiyele xa yindlu ya Xikwembu yo kwetsima leyi nga ehenhla ka “ntshava leyi tlakukeke ngopfu” ni vuprofeta bya Esaya bya leswaku “ntshava ya yindlu ya Yehovha” a “yi ta simekiwa yi tiya ehenhla ka tintshava.” Esaya u hi byela hi ku kongoma leswaku vuprofeta byakwe a byi ta hetiseka “emikarhini ya makumu.” (Ezek. 40:2; Esa. 2:2-4; nakambe vona Mik. 4:1-4) Vuprofeta lebyi byi tirha enkarhini wa masiku ya makumu ku sukela hi 1919 loko vugandzeri lebyi tengeke byi tlakuseriwe ehenhla, byi pfuxetiwile onge hiloko byi vekiwe ehenhla ka ntshava leyi tlakukeke. *

14 Handle ko kanakana, xivono xa Ezekiyele xa tirha eka vugandzeri lebyi tengeke namuntlha. Hilaha xi vuyeriseke Vayuda lava a va ri evuhlongeni emikarhini ya khale hakona, xivono lexi xi hi vuyerisa hi tindlela timbirhi namuntlha. (1) Xi hi dyondzisa tindlela to yingisa milawu ya Yehovha ya vugandzeri lebyi tengeke. (2) Xi hi nyika vuprofeta lebyi hi tiyisekisaka hi ku pfuxetiwa ka vugandzeri lebyi tengeke ni mikateko ya Yehovha.

Milawu Ya Vugandzeri Lebyi Tengeke Namuntlha

15. I yini leswi hi faneleke hi swi tsundzuka loko hi ri karhi hi dyondza swo karhi eka tempele ya le xivonweni xa Ezekiyele?

15 Sweswi a hi kambisiseni swiyenge swin’wana swa xivono xa Ezekiyele. A hi tivone hi ri karhi hi famba na Ezekiyele loko a ri karhi a valanga tempele yo hlamarisa ya le xivonweni. Tsundzuka leswaku a hi voni tempele leyikulu yo fanekisela; kambe hi kuma tidyondzo leti tirhaka evugandzerini bya hina namuntlha. Hi tihi tidyondzo tin’wana leti hi nga ti dyondzaka?

16. Hi dyondza yini eka ku pima ka le xivonweni xa Ezekiyele? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni.)

16 Hikwalaho ka yini ku pimiwa? Loko Ezekiyele a langutile, u vona ntsumi leyi langutekaka ku fana ni koporo yi ri karhi yi yi pima hi vukheta tempele ku katsa ni makhumbi, tigede, makamara ya varindzi, swivava ni altari. Vuxokoxoko byolebyo byo tala byi nga n’wi tikela muhlayi. (Ezek. 40:1–42:20; 43:13, 14) Hambiswiritano, ehleketa hi tidyondzo ta nkoka leti hi ti kumaka eka vuxokoxoko byebyo. Yehovha u kandziyisa nkoka wa milawu yakwe hi ndlela yo hlamarisa swinene. Yi vekiwe hi yena ku nga ri vanhu. Vanhu lava vulaka leswaku a swi na mhaka leswaku Xikwembu xi gandzeriwa njhani va hoxise ngopfu. Ku tlula kwalaho, leswi Yehovha a pimaka tempele hi vukheta, u hi tiyisekisa leswaku vugandzeri lebyi tengeke byi ta pfuxetiwa hakunene. Leswi mimpimo a yi ri leyi kongomeke, a swi kanakanisi leswaku switshembiso swa Xikwembu swi ta hetiseka hi ku helela. Hikwalaho Ezekiyele u hi tiyisekisa leswaku vugandzeri lebyi tengeke emasikwini ya makumu byi ta pfuxetiwa hakunene!

U dyondza yini eka mimpimo leyi kongomeke ya tempele? (Vona ndzimana 16)

17. Khumbi leri biyeleke tempele ri hi tsundzuxa yini namuntlha?

17 Khumbi leri biyeleke rivala. Hilaha se hi buleke hakona, Ezekiyele u vone khumbi leri a ri biyele rivala hinkwaro ra tempele ya le xivonweni. Khumbi rolero a ri ri xitsundzuxo xa leswaku vanhu va Xikwembu a va fanele va va ekule ni swilo leswi nga tengangiki, swi nga ngheni evugandzerini lebyi tengeke, leswaku va nga pfuki va thyakise yindlu ya Xikwembu. (Hlaya Ezekiyele 43:7-9.) Na hina ha xi lava xitsundzuxo xexo namuntlha! Endzhaku ka loko vanhu va Xikwembu va tshunxiwile evuhlongeni bya vukhongeri bya mavunwa eBabilona Lonkulu lebyi heteke madzana ya malembe, Kreste u hlawule nandza wakwe wo tshembeka ni wo tlhariha hi 1919. Vanhu va Xikwembu va tirhe hi matimba ngopfungopfu ku sukela hi nkarhi wolowo, leswaku va tshika tidyondzo ta mavunwa ni mikhuva leyi pfanganisiweke ni ku gandzela swikwembu swa hava ni vuhedeni. Hi tikarhatela ku endla leswaku swilo leswi nga tengangiki swi va ekule ni vugandzeri lebyi tengeke. Nakambe hambi ku ri swa mabindzu a hi swi endli eTiholweni ta Mfumo, swilo sweswo swa misava leyi a hi swi hlanganisi ni vugandzeri bya hina.—Mar. 11:15, 16.

18, 19. (a) Hi dyondza yini eka tigede leti tlakukeke ta tempele ya le xivonweni? (b) Hi fanele hi va hlamula njhani lava vulaka leswaku milawu ya Yehovha leyi tlakukeke a yi twali? Vula xikombiso.

18 Tigede leti tlakukeke. Hi dyondza yini loko hi ehleketisisa hi tigede to tlakuka leti Ezekiyele a ti voneke? A swi kanakanisi leswaku xiyenge xexo xa tempele ya le xivonweni xi dyondzise Vayuda lava a va ri evuhlongeni leswaku milawu ya Yehovha ya mahanyelo yi tlakuke ngopfu. Loko ku ri leswaku a swi ri tano emikarhini ya khale, ninamuntlha swa ha ri tano. Hi gandzela etempeleni ya Yehovha leyikulu yo fanekisela. Xana a hi ntiyiso leswaku mahanyelo lamanene lama nga riki na vukanganyisi i ya nkoka swinene namuntlha? (Rhom. 12:9; 1 Pet. 1:14, 15) Emasikwini lawa ya makumu, Yehovha u kongomise vanhu vakwe hakatsongotsongo leswaku va landzela milawu yakwe ya mahanyelo. * Hi xikombiso, vadyohi lava nga hundzukiki va susiwa evandlheni. (1 Kor. 5:11-13) Nakambe, makamara ya varindzi lama nga endhawini yo nghena ha yona etigedeni toleto, ma hi tsundzuxa leswaku namuntlha, loko swi ta emhakeni yo gandzela Yehovha, loyi a nga amukelekiki eka Xikwembu a nga pfumeleriwi ku nghena etempeleni yo fanekisela a gandzela Xikwembu. Hi xikombiso, munhu loyi a hanyaka vutomi bya mikoka yimbirhi a nga ha ta eHolweni ya Mfumo kambe a nge amukeriwi hi Yehovha ku fikela loko a endla leswi Xikwembu xi swi languteleke eka yena. (Yak. 4:8) Hakunene vugandzeri lebyi tengeke byi sirheleleke hi ndlela yo hlamarisa enkarhini lowu ku tikhoma ko biha ku ngo va tshamelo maxelo!

19 Bibele yi profete leswaku loko makumu ma nga si fika, vanhu va ta tikhoma ku biha. Ha hlaya: “Vanhu vo homboloka ni vaxisi va ta ya emahlweni va nyanya ku biha, va hambukisa van’wana na vona va hambukisiwa.” (2 Tim. 3:13) Vanhu vo tala namuntlha va le ku hambukisiweni, va ehleketa leswaku milawu leyi tlakukeke ya Yehovha ya tika, yi hundzeriwe hi nkarhi kumbe a hi yinene. Xana na wena u ta hambukisiwa? Hi xikombiso, loko un’wana o ringeta ku ku khorwisa leswaku milawu ya Xikwembu mayelana ni vusodoma yi hoxile, xana u ta pfumelelana na yena? Kumbe, xana u ta pfumelelana na Yehovha Xikwembu loyi Rito rakwe ri swi vekaka erivaleni leswaku vanhu lava endlaka sweswo va “endla manyala yo chavisa”? Xikwembu xa hi lemukisa mayelana ni ku amukela ku tikhoma loko biha. (Rhom. 1:24-27, 32) Loko hi langutana ni swiyimo swo tano, i swinene ku ehleketa hi tempele ya le xivonweni xa Ezekiyele leyi nga ni tigede leti tlakukeke kutani hi tsundzuka leswi: Yehovha a nga yi cinci milawu yakwe yo lulama ku nga khathariseki leswi vanhu va swi endlaka emisaveni leyi yo homboloka. Xana hi pfumelelana ni Tata wa hina la nge tilweni naswona hi seketela leswi nga swinene?

Hi nyikela “gandzelo ra ku dzunisa” loko hi hoxa xandla eka vugandzeri lebyi tengeke

20. Lava “ntshungu lowukulu” va kuma switsundzuxo swihi leswi khutazaka eka xivono xa Ezekiyele?

20 Swivava. Loko Ezekiyele a vona vukulu bya xivava xa le handle ka tempele, swi fanele swi n’wi tsakisile ku anakanya hi vagandzeri va Yehovha vo tala lava tsakeke lava a va ta hlengeletana kwalaho. Namuntlha Vakreste va gandzela endhawini yo kwetsima ku tlula yoleyo. “Ntshungu lowukulu” wa vagandzeri lava nga exivaveni xa le handle xa tempele ya Yehovha yo fanekisela, va khutazeka hi switsundzuxo swa xivono xa Ezekiyele. (Nhlav. 7:9, 10, 14, 15) Ezekiyele u vone leswaku eswivaveni leswi a ku ri ni makamara yo dyela eka wona laha vagandzeri a va ta fika va dyela kona magandzelo yo kombela ku rhula lama va teke na wona. (Ezek. 40:17) Leswi a swi fana niloko va dya swakudya na Yehovha, leswi kombisaka leswaku va ni ku rhula na yena! Namuntlha a hi endli magandzelo hilaha Vayuda a va endla hakona hi ku ya hi Nawu wa Muxe. Kambe hi nyikela “gandzelo ra ku dzunisa” loko hi hoxa xandla evugandzerini lebyi tengeke, ku fana ni loko hi hlamula hi phofula ripfumelo ra hina etinhlengeletanweni ta vandlha kumbe loko hi chumayela ensin’wini. (Hev. 13:15) Nakambe ha tiphina hi tidyondzo leti humaka eBibeleni leti Yehovha a hi phamelaka tona. A swi hlamarisi leswi hi titwaka ku fana ni vana va Kora lava yimbeleleleke Yehovha va ku: “Siku rin’we eswivaveni swa wena ri tlula masiku ya gidi endhawini yin’wana!”—Ps. 84:10.

21. Vakreste lava totiweke va nga dyondza yini eka vaprista va le ka xivono xa Ezekiyele?

21 Vaprista. Ezekiyele u vone leswaku tigede leti vaprista ni Valevhi a va nghena ha tona exivaveni xa le kusuhi ni tempele a ti fana ni leti a ti tirhisiwa hi vanhu va tinyimba leti nga riki ta vaprista, loko va nghena exivaveni xa le handle ka tempele. Yoleyo a ku ri ndlela yo tsundzuxa vavanuna lava nga va rixaka ra vaprista leswaku na vona va fanele va hanya hi milawu ya Yehovha ya vugandzeri lebyi tengeke. Namuntlha ke? Exikarhi ka malandza ya Xikwembu sweswi, a ri kona rixaka ra vaprista, kambe Vakreste lava totiweke va byeriwa leswi: “N’wina mi ‘rixaka leri hlawuriweke, vaprista va le vuhosini.’” (1 Pet. 2:9) Vaprista va le Israyele wa khale a va gandzela eka xivava xa le tlhelo. Namuntlha Vakreste lava totiweke va gandzela endhawini yin’we ni vagandzerikulobye va ntshungu lowukulu kambe va ni vuxaka byo hlawuleka na Yehovha tanihi vana vakwe. (Gal. 4:4-6) Vatotiwa na vona va nga kuma switsundzuxo leswi nga va pfunaka eka xivono xa Ezekiyele. Hi xikombiso, va swi xiya leswaku vaprista na vona a va tshinyiwa ni ku lulamisiwa. Vakreste hinkwavo va fanele va tsundzuka leswaku hi xiphemu xa “ntlhambi wun’we” lowu gandzelaka ehansi ka “murisi un’we.”—Hlaya Yohane 10:16.

22, 23. (a) Vakulu lava nga Vakreste namuntlha va nga dyondza yini eka ndhuna leyi hlamuseriweke eka xivono xa Ezekiyele? (b) Ku nga ha humelela yini enkarhini lowu taka?

22 Ndhuna. Eka xivono xa Ezekiyele ndhuna a yi ri ehansinyana ka vaprista. A hi ya rixaka ra vaprista naswona etempeleni a yi fanele yi landzela nkongomiso wa vaprista. Kambe swi le rivaleni leswaku a yi langutela vanhu naswona a yi va pfuna loko va nyikela magandzelo. (Ezek. 44:2, 3; 45:16, 17; 46:2) Kutani vavanuna lava nga Vakreste lava nga ni vutihlamuleri byo karhi evandlheni va nga dyondza swo karhi eka yona. Phela vakulu lava nga Vakreste, ku katsa ni valanguteri va miganga va fanele va titsongahata eka nandza wo tshembeka la totiweke. (Hev. 13:17) Vakulu va tirha hi matimba leswaku va pfuna vanhu va Xikwembu va nyikela magandzelo ya vona yo dzunisa etinhlengeletanweni ta vandlha ni le nsin’wini. (Efe. 4:11, 12) Vakulu va nga tlhela va dyondza swo karhi eka ndlela leyi Yehovha a tshinyeke tindhuna ta Israyele ha yona hikwalaho ko tirhisa vulawuri bya tona hi ndlela yo biha. (Ezek. 45:9) Hilaha ku fanaka, vakulu a va nge pfuki va ehlekete leswaku a va fanelanga va tshinyiwa ni ku lulamisiwa. Ku hambana ni sweswo, va swi tsakela ku tengisiwa hi Yehovha leswaku va ta va varisi ni valanguteri lavanene.—Hlaya 1 Petro 5:1-3.

23 Yehovha u ta ya emahlweni a endla leswaku vanhu vakwe va va ni valanguteri lava nga ni vuswikoti, lava nga ni rirhandzu emisaveni leyi taka ya Paradeyisi. Kahlekahle, namuntlha vakulu vo tala va le ku leteriweni ka ndlela yo pfuna van’wana ni ku va varisi lava nga ni vuswikoti eParadeyisini leyi taka. (Ps. 45:16) Xana a swi tsakisi ku ehleketa hi ndlela leyi vavanuna vo tano va nga ta hi pfuna ha yona emisaveni leyintshwa? Matwisiselo ya hina ya xivono xa Ezekiyele ma nga ha ya ma twisiseka hi nkarhi wa Yehovha lowu faneleke, hilaha swi nga hakona hi vuprofeta lebyin’wana bya ku pfuxetiwa ka vugandzeri lebyi tengeke. Kumbexana hi ta kuma tidyondzo to tsakisa eka swiyenge swin’wana swa xivono lexi enkarhini lowu taka, ku nga leswi hi nga swi tiviki sweswi. Hi ta swi tiva enkarhini lowu taka.

Tigede leti tlakukeke ni swivava swi hi dyondzisa yini hi vugandzeri bya hina? (Vona tindzimanA 18-21)

Yehovha A Katekisa Vugandzeri Lebyi Tengeke

24, 25. Xivono xa Ezekiyele xi yi kombise njhani mikateko leyi Yehovha a nga ta yi nyika vanhu vakwe lava khomelelaka eka vugandzeri lebyi tengeke?

24 A hi gimeteni hi ku tsundzuka xiendlakalo lexikulu exivonweni xa Ezekiyele. Yehovha u nghene eka tempele yoleyo ya le xivonweni, a tshembisa vanhu vakwe leswaku u ta tshama kwalaho loko ntsena va khomelela hi ku tshembeka eka milawu yakwe ya vugandzeri lebyi tengeke. (Ezek. 43:4-9) Loko Yehovha a ri exikarhi ka vanhu vakwe, a swi ta va khumba njhani vona swin’we ni tiko ra vona?

25 Xivono lexi xi hlamusela mikateko ya Xikwembu hi ku tirhisa swifaniso swimbirhi swa vuprofeta leswi chavelelaka: (1) Nambu wu khuluka ku suka endhawini yo kwetsima ya tempele wu hanyisa tiko ni ku ri nonisa; naswona (2) tiko ri aviwa hi ndlela yo hleleka, leyi kongomeke naswona tempele ni rivala ra yona swi ri exikarhi. Hi fanele hi ri twisisa njhani rungula leri namuntlha? Phela hi hanya enkarhini lowu Yehovha a ngheneke etempeleni leyikulu ya moya, a basisa ni ku yi amukela hi mbilu hinkwayo ndlela leyi a gandzeriwaka ha yona. (Mal. 3:1-4) Hi ta bula hi swifaniso sweswo swimbirhi swa vuprofeta eka Tindzima 19 ku ya eka 21 ta buku leyi.

^ par. 6 Yehovha a a hlamusela ku hambana eka ndlela leyi eku sunguleni vanhu vakwe a va yi khoma ha yona yindlu yakwe yo kwetsima, u te: “Hi ku veka nyangwa ya vona ekusuhi ni nyangwa ya mina ni fureme ya rivanti ra vona etlhelo ka fureme ya rivanti ra mina, hi hambanisiwa hi khumbi ntsena, va thyakise vito ra mina ro kwetsima hi swilo swo nyenyetsa leswi va swi endleke.” (Ezek. 43:8) EYerusalema wa khale, tempele ya Yehovha ni tiyindlu ta vanhu a swi hambanisiwe hi khumbi ntsena. Hikwalaho loko vanhu va hambuka eka milawu ya Yehovha yo lulama, a va tisa swilo leswi nga tengangiki, swifaniso swa swikwembu swa hava kwala tlhelo ka yindlu ya Yehovha. Sweswo a swi bihe no tlurisa!

^ par. 13 Xivono xa tempele xa Ezekiyele xi tlhela xi fambisana ni vuprofeta byin’wana bya ku pfuxetiwa ka vugandzeri lebyi hetisekaka emasikwini ya makumu. Hi xikombiso, xiya ku fana loku nga kona exikarhi ka Ezekiyele 43:1-9 na Malakiya 3:1-5; Ezekiyele 47:1-12 na Yuwele 3:18.

^ par. 18 Tempele yo fanekisela yi ve kona ku sukela hi lembe ra 29 C.E. loko Yesu a khuvuriwa kutani a sungula ntirho wakwe tanihi Muprista Lonkulu. Hambiswiritano, vugandzeri lebyi tengeke byi honisiwe madzana ya malembe laha misaveni ku sukela loko ku fe vaapostola va Yesu. Kahlekahle, vugandzeri lebyi tengeke byi tlakuseriwe ehenhla ku sukela hi 1919.