Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

NDZIMA 8

“Ndzi Ta Ti Vekela Murisi Un’we”

“Ndzi Ta Ti Vekela Murisi Un’we”

EZEKIYELE 34:23

LESWI HI NGA TA SWI DYONDZA: Vuprofeta bya mune lebyi vulavulaka hi Mesiya lebyi hetisekeke eka Kreste

1-3. Hikwalaho ka yini Ezekiyele a a nga tsakanga, naswona i yini leswi a huhuteriweke ku swi tsala sweswi?

I LEMBE ra vutsevu Ezekiyele a ri evuhlongeni. * Muprofeta loyi u twa ku vava loko a ehleketa hi ndlela yo biha leyi tiko ra rikwavo leri a ri rhandzaka, ku nga Yuda ri fumiwaka ha yona. U vone tiko ri fumiwa hi vanhu vo hambanahambana.

2 Ezekiyele u velekiwe hi nkarhi wa ku fuma ka Hosi Yosiya loyi a a tshembekile eka Xikwembu. Swi fanele swi n’wi tsakisile Ezekiyele ku twa leswaku Yosiya u tshame a endla tsima ro herisa swifaniso swa mavunwa ni ku pfuxeta vugandzeri lebyi tengeke eYuda. (2 Tikr. 34:1-8) Kambe matshalatshala ya Yosiya a ma tlhaveriwanga hi dyambu, hikuva tihosi to tala leti fumeke endzhaku ka yena ti ye emahlweni ti gandzela swikwembu swa hava. A swi hlamarisi leswi hi nkarhi wa tihosi teto to biha, tiko hinkwaro ri tikhomeke hi ndlela yo biha ri tlhela ri lahlekeriwa hi vuxaka bya rona na Yehovha. Xana leswi swi vula leswaku a ku nga ha ri na ntshembo? A swi tano!

3 Yehovha u huhutele muprofeta wakwe wo tshembeka ku tsala vuprofeta byo tala, byo sungula bya kona byi vulavula hi Mesiya, loyi a a ta va Mufumi ni Murisi, loyi a a ta byi pfuxetela makumu vugandzeri lebyi tengeke ni ku khathalela tinyimpfu ta Yehovha. Hi fanele hi byi kambisisa hi vukheta vuprofeta byebyo hikuva ku hetiseka ka byona ku khumba vumundzuku bya hina hilaha ku nga heriki. Kutani, a hi kambisiseni vuprofeta bya mune lebyi vulavulaka hi Mesiya lebyi kumekaka ebukwini ya Ezekiyele.

“Xirhabyana Xo Olova” Xi Va “Mukedari Lowukulu”

4. Hi byihi vuprofeta lebyi Ezekiyele a byi hlamuseleke, naswona Yehovha u byi sungule njhani?

4 Kwalomu ka lembe ra 612 B.C.E., “rito ra Yehovha” ri fika eka Ezekiyele, kutani a hlamusela vuprofeta lebyi kombisaka vukulu bya mfumo wa Mesiya ni lexi endlaka hi fanele hi tshemba Mfumo wakwe. Yehovha u sungule vuprofeta lebyi hi ku byela Ezekiyele leswaku a byela Vaisrayele kulobye lava a a ri na vona evuhlongeni ntshayito wa vuprofeta lowu a wu ta kombisa ku nga tshembeki ka vafumi va Vayuda, leswi a swi ta va pfuna va vona leswaku ku laveka Mfumo wo lulama wa Mesiya.—Ezek. 17:1, 2.

5. Hi wihi mongo wa ntshayito?

5 Hlaya Ezekiyele 17:3-10. Hi lowu mongo wa ntshayito wa kona: “Gama lerikulu” ri tshova xirhabyana xa le henhla swinene xa mukedari, ivi ri ya xi veka “emutini wa vaxavisi.” Hiloko gama ri teka “mbewu yin’wana etikweni” ri yi byala ensin’wini yo nona “ekusuhi ni mati yo tala.” Mbewu yoleyo yi sungule ku mila yi kula yi va “murhi wa madiriva lowukulu.” Hiloko ku humelela “gama lerikulu” ra vumbirhi. Timitsu ta murhi wa madiriva ti ‘ya’ eka gama ra vumbirhi ti lava ku tsuvuriwa hi rona ti ya byariwa endhawini yin’wana leyi nga ni mati yo tala. Yehovha u sole swiendlo swa murhi wa madiriva, a kombisa leswaku timitsu ta wona ti ta tsuvuriwa naswona wu ta ‘oma hi ku helela.’

Gama lerikulu ro sungula a ri yimela Hosi Nebukadnetsara wa le Babilona (Vona ndzimana 6)

6. Hlamusela leswi ntshayito wu vulaka swona.

6 Ntshayito lowu a wu vula yini? (Hlaya Ezekiyele 17:11-15.) Hi lembe ra 617 B.C.E., Hosi Nebukadnetsara wa le Babilona (ku nga “gama lerikulu” ro sungula) u rhendzele Yerusalema. A susa Hosi Yoyakini wa Yuda (ku nga “xirhabyana xa le henhla swinene”) exitulwini xa vuhosi a n’wi yisa eBabilona (ku nga ‘muti wa vaxavisi’). Nebukadnetsara u veke Sedekiyasi (ku nga “mbewu yin’wana etikweni”) exitulwini xa vuhosi eYerusalema. Hosi leyintshwa ya Yuda yi hlambanyisiwe hi vito ra Xikwembu, yi tiboha leswaku a yi ta yingisa hosi ya Babilona. (2 Tikr. 36:13) Kambe Sedekiyasi u tlule xihlambanyo xakwe; a xandzukela hosi ya Babilona kutani a ya eka Faro wa le Egipta (ku nga “gama lerikulu” ra vumbirhi) leswaku a ta n’wi pfuna hi masocha, kambe u be hansi. Yehovha u sole Sedekiyasi hikwalaho ko tlula xihlambanyo xakwe. (Ezek. 17:16-21) Eku heteleleni Sedekiyasi u tekeriwe vuhosi byakwe naswona u fele ekhotsweni eBabilona.—Yer. 52:6-11.

7. Hi dyondza yini eka ntshayito lowu wa vuprofeta?

7 Hi dyondza yini eka ntshayito lowu wa vuprofeta? Xo sungula, leswi hi nga vagandzeri lava tengeke hi fanele hi tshembeka eka leswi hi swi vulaka. Yesu u te: “‘Ina’ wa n’wina a a ve ina, ‘E-e’ wa n’wina a va e-e.” (Mat. 5:37) Loko hi boheka ku hlambanya emahlweni ka Xikwembu leswaku hi ta vulavula ntiyiso ku fana niloko hi ya nyikela vumbhoni ekhoto, a hi fanelanga hi xi tekela ehansi xihlambanyo xexo. Xa vumbirhi, hi fanele hi tivonela leswaku hi tshemba mani. Bibele yi hi lemukisa yi ku: “Mi nga tshembeli eka tihosana, kumbe eka munhu, hikuva a nge swi koti ku mi ponisa.”—Ps. 146:3.

8-10. Yehovha u yi hlamusele njhani Hosi ya nkarhi lowu taka leyi nga Mesiya naswona vuprofeta lebyi byi hetiseke njhani? (Nakambe vona bokisi leri nge “Vuprofeta Lebyi Vulavulaka Hi Mesiya—Murhi Lowukulu Wa Mukedari.”)

8 Hambiswiritano, u kona mufumi loyi hi faneleke hi n’wi tshemba. Endzhaku ko hlamusela ntshayito wa vuprofeta lowu vulavulaka hi xirhabyana lexi nga tlhela xi byariwa, Yehovha u tirhise xifaniso lexi fanaka ku hlamusela Hosi leyi nga Mesiya leyi a yi ri eku teni.

9 Leswi vuprofeta byi swi vulaka. (Hlaya Ezekiyele 17:22-24) Sweswi i Yehovha loyi a nga ta teka goza ku nga ri magama lamakulu. U ta tshova xirhabyana xo olova ‘emaninginingini ya murhi lowukulu wa mukedari a xi byala, entshaveni yo leha swinene.’ Xirhabyana xexo xi ta hluka xi va “mukedari lowukulu” naswona wu ta va ndzhuti eka “swinyenyana swa mixakaxaka.” Kutani “mirhi hinkwayo ya nhova” yi ta swi tiva leswaku Yehovha, hi yena loyi a nga kurisa murhi lowu lowukulu.

10 Ndlela leyi vuprofeta lebyi byi hetisekeke ha yona. Yehovha u suse N’wana wakwe Yesu Kreste eka rixaka ra vuhosi bya Davhida (ku nga “murhi lowukulu wa mukedari”) a ya n’wi byala eNtshaveni ya Siyoni ya le tilweni (ku nga “entshaveni yo leha swinene”). (Ps. 2:6; Yer. 23:5; Nhlav. 14:1) Hikwalaho, Yehovha u teke N’wana wakwe loyi valala vakwe a va n’wi teka a ri “xisiwana evanhwini” a n’wi tlakusa hi ku n’wi nyika “xiluvelo xa Davhida tata wakwe.” (Dan. 4:17; Luka 1:32, 33) Ku fana ni murhi lowukulu wa mukedari, Yesu Kreste, Hosi leyi nga Mesiya, u ta fuma misava hinkwayo kutani a katekisa vanhu hinkwavo lava fumiwaka hi yena. Leyi hi yona Hosi leyi hi faneleke hi yi tshemba. Endzhutini wa Mfumo wa Yesu, vanhu lava yingisaka emisaveni hinkwayo va ta ‘tshama va sirhelelekile va nga karhatiwi hi ku chava khombo.’—Swiv. 1:33.

11. Hi yihi dyondzo ya nkoka leyi hi yi dyondzaka eka vuprofeta bya “xirhabyana xo olova” lexi hundzukaka “murhi lowukulu wa mukedari”?

11 Leswi hi swi dyondzaka eka vuprofeta lebyi. Vuprofeta lebyi byo tsakisa bya “xirhabyana xo olova” lexi hundzukaka “murhi lowukulu wa mukedari” byi hi endla hi kota ku hlamula xivutiso xa nkoka swinene lexi nge: I mani loyi hi faneleke hi n’wi tshemba? I vuphukuphuku ku tshemba mimfumo ya vanhu, hambi ku ri masocha ya vona. I vutlhari ku tshemba Yesu Kreste, Hosi leyi nga Mesiya ntsena, loko hi lava nsirhelelo wa xiviri. Mfumo wa le tilweni lowu nga emavokweni yakwe hi wona ntsena lowu vanhu va faneleke va wu tshemba.—Nhlav. 11:15.

“Loyi A Nga Ni Mfanelo”

12. Yehovha u swi veke erivaleni hi ndlela yihi leswaku a nga wu rivalanga ntwanano wakwe na Davhida?

12 Eka nhlamuselo ya Xikwembu ya ntshayito wa vuprofeta lowu vulavulaka hi magama mambirhi, Ezekiyele u swi twisisile leswaku Sedekiyasi hosi leyi nga tshembekangiki ya rixaka ra vuhosi bya Davhida, a yi ta tekeriwa vuhosi kutani yi yisiwa evuhlongeni eBabilona. Kumbexana muprofeta u tivutisile a ku, ‘Xana leswi swi vula yini hi ntwanano lowu Xikwembu xi wu endleke na Davhida wa leswaku hosi ya ndyangu wa Davhida a yi ta fuma hilaha ku nga heriki?’ (2 Sam. 7:12, 16) Loko ku ri leswaku Ezekiyele u tivutise xivutiso xexo, nhlamulo a a ta yi kuma hi ku hatlisa. ‘Yehovha u vulavule’ na Ezekiyele kwalomu ka lembe ra 611 B.C.E., ku nga lembe ra vunkombo ra vuhlonga naswona Sedekiyasi a ha ri hosi ya Yuda. (Ezek. 20:2) Yehovha u n’wi endle a hlamusela vuprofeta byin’wana mayelana na Mesiya lebyi a byi ta swi veka erivaleni leswaku Xikwembu a xi wu rivalanga ntwanano wa xona na Davhida. Kambe vuprofeta byebyo a byi kombisa leswaku Hosi leyi nga Mesiya leyi taka a yi ta va ni mfanelo yo fuma tanihi mudyandzhaka wa Davhida.

13, 14. Hi wihi mongo wa vuprofeta lebyi nga eka Ezekiyele 21:25-27 naswona byi hetiseke njhani?

13 Leswi vuprofeta byi swi vulaka. (Hlaya Ezekiyele 21:25-27.) Handle ko ba mariri, Yehovha hi ku tirhisa Ezekiyele u vulavula ni “ndhuna yo homboloka ya Israyele,” leyi nkarhi wa ku xupuriwa ka yona wu nga fika. Yehovha u byela hosi leyi yo homboloka leswaku yi ta tekeriwa “duku” ni “harhi,” (ku nga swilo leswi kombaka vuhosi.) Kutani vafumi lava a va ri va “xiyimo xa le hansi” va ta tlakusiwa kasi lava a va ri va “xiyimo xa le henhla” va ta tsongahatiwa. Vafumi lava va tlakusiweke va ta ya emahlweni va fuma “kukondza ku fika loyi a nga ni mfanelo,” kutani hi yena loyi Yehovha a nga ta n’wi nyika Mfumo.

14 Ndlela leyi vuprofeta lebyi byi hetisekeke ha yona. Hi lembe ra 607 B.C.E., loko ku lovisiwa Yerusalema, mfumo wa “le henhla” wa Yuda lowu ntsindza wa wona a ku ri Yerusalema wu tsongahatiwile loko Vababilona va lovisa muti wolowo kutani va susa Hosi Sedekiyasi exiluvelweni va n’wi yisa evuhlongeni. Leswi a ku nga ha ri na hosi ya rixaka ra Davhida leyi a yi fuma eYerusalema, Vafumi Vamatiko va “xiyimo xa le hansi” va tlakusiwile, va va valawuri va misava, kambe a swi ta va swa nkarhinyana. Mikarhi ya Vamatiko kumbe “nkarhi lowu vekiweke wa matiko,” wu hele hi 1914 loko Yehovha a nyika Yesu Kreste vuhosi. (Luka 21:24) Leswi Yesu a a ri wa rixaka ra Hosi Davhida, hakunene a a ri ni “mfanelo” yo va Hosi ya Mfumo wa Mesiya. * (Gen. 49:10) Hikwalaho, hi ku tirhisa Yesu, Yehovha u hetisise xitshembiso xakwe xo nyika Davhida mudyandzhaka loyi a nga ta va Mufumi hilaha ku nga heriki.—Luka 1:32, 33.

Yesu u ni mfanelo yo va Hosi ya Mfumo wa Xikwembu (Vona ndzimana 15)

15. Hikwalaho ka yini hi fanele hi n’wi tshemba hi ku helela Hosi Yesu Kreste?

15 Leswi hi swi dyondzaka eka vuprofeta lebyi. Hi fanele hi n’wi tshemba hi ku helela Hosi Yesu Kreste. Hikwalaho ka yini? Hikuva u hambanile ni vafumi va misava leyi lava hlawuriwaka hi vanhu kumbe lava wutlaka mfumo. Yesu u hlawuriwe hi Yehovha naswona u ‘nyikiwe Mfumo’ lowu a nga ni mfanelo eka wona. (Dan. 7:13, 14) Swi le rivaleni leswaku hi fanele hi yi tshemba Hosi leyi hlawuriweke hi Yehovha.

“Nandza Wa Mina Davhida” U Ta “Va Murisi Wa Tona”

16. Yehovha u titwa njhani hi tinyimpfu takwe naswona “varisi va Israyele” va le nkarhini wa Ezekiyele a va wu khoma njhani ntlhambi?

16 Yehovha, Murisi Lonkulu u khathala ngopfu hi vuhlayiseki bya tinyimpfu takwe, ku nga vagandzeri vakwe va laha misaveni. (Ps. 100:3) Loko a veka tinyimpfu takwe ehansi ka varisi lava nga vanhu, ku nga lava rhangelaka vanhu vakwe, u xiyisisa ndlela leyi va khomaka tinyimpfu takwe ha yona. Hikwalaho, anakanya ndlela leyi Yehovha a faneleke a titwe ha yona hi “varisi va Israyele” va le nkarhini wa Ezekiyele. Varhangeri volavo a va nga ri na tingana, naswona va “fume hi ndlela yo biha ni ya tihanyi.” Hikwalaho ka sweswo, tinyimpfu to tala a ti xaniseka ti kala ti tshika ni vugandzeri lebyi tengeke.—Ezek. 34:1-6.

17. Yehovha u ti ponise njhani tinyimpfu takwe?

17 Xana Yehovha a a ta endla yini? U byele vafumi va tihanyi va le Israyele a ku: ‘Ndzi ta lava tinyimpfu ta mina eka n’wina.’ A tlhela a ku: “Ndzi ta ponisa tinyimpfu ta mina.” (Ezek. 34:10) Mikarhi hinkwayo Yehovha wa swi endla leswi a swi tshembisaka. (Yox. 21:45) Hi 607 B.C.E., u ponise tinyimpfu takwe hi ku tirhisa mavuthu ya Babilona, lama nga fika ma teka mfumo eka varisi volavo lava nga riki na mhaka na tinyimpfu. Endzhaku ka malembe ya 70, u ponise vagandzeri vakwe lava fanaka ni tinyimpfu eka Vababilona a va tlherisela etikweni ra rikwavo leswaku va ya pfuxeta vugandzeri lebyi tengeke. Kambe tinyimpfu ta Yehovha a ti nga sirhelelekanga hikuva a ti ta ya emahlweni ti ri ehansi ka vafumi va misava leyi. Phela “nkarhi lowu vekiweke wa matiko” a wa ha ta teka madzana ya malembe.—Luka 21:24.

18, 19. Hi byihi vuprofeta lebyi Ezekiyele a byi hlamuseleke hi 606 B.C.E.? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni.)

18 Yehovha u huhutele Ezekiyele ku hlamusela vuprofeta lebyi kombisaka ndlela leyi Murisi Lonkulu a khathalaka ha yona hi swilaveko swa tinyimpfu takwe hi lembe ra 606 B.C.E., endzhaku ka kwalomu ka lembe muti wa Yerusalema wu lovisiwile naswona ka ha sale malembe yo tala leswaku Vaisrayele va ntshunxiwa evuhlongeni eBabilona. Vuprofeta bya kona byi hlamusela ndlela leyi Hosi leyi nga Mesiya yi nga ta ti risa ha yona tinyimpfu ta Yehovha.

19 Leswi vuprofeta byi swi vulaka. (Hlaya Ezekiyele 34:22-24.) Xikwembu xi “ta ti vekela murisi un’we,” loyi xi n’wi vitanaka “nandza wa mina Davhida.” Marito lama nge “murisi un’we” ni rito leri nge “nandza” leri nga eka vun’we, ma kombisa leswaku Mufumi loyi a nge pfuxeti rixaka ra tihosi ta ndyangu wa Davhida, kambe a a ta va mudyandzhaka wa hilaha ku nga heriki wa Davhida. Murisi loyi a nga Mufumi u ta phamela tinyimpfu ta Xikwembu naswona u ta va “ndhuna exikarhi ka tona.” Yehovha u ta “endla ntwanano wa ku rhula” ni tinyimpfu takwe. ‘Mikateko yi ta va nela ku fana ni timpfula,’ naswona va ta titwa va sirhelelekile va tlhela va titwa va phyuphyile. Phela, vanhu va ta hanyisana hi ku rhula va tlhela va va ni ku rhula ni swiharhi!—Ezek. 34:25-28.

20, 21. (a) Vuprofeta lebyi vulavulaka hi “nandza wa mina Davhida” byi hetiseke njhani? (b) Marito ya Ezekiyele mayelana ni “ntwanano wa ku rhula” ma vula yini hi vumundzuku?

20 Ndlela leyi vuprofeta lebyi byi hetisekeke ha yona. Leswi Xikwembu xi vitanaka Mufumi loyi xi ku i “nandza wa mina Davhida,” a xi vulavula hi ndlela ya vuprofeta hi Yesu ntukulu wa Davhida loyi a nga ni mfanelo yo fuma. (Ps. 89:35, 36) Loko Yesu a ri laha misaveni u tikombise a ri “murisi lonene,” loyi a nyikeleke hi vutomi byakwe “hikwalaho ka tinyimpfu.” (Yoh. 10:14, 15) Kambe sweswi i Murisi la nga etilweni. (Hev. 13:20) Hi 1914 Xikwembu xi veke Yesu a va Hosi, xi n’wi nyika vutihlamuleri byo risa ni ku phamela tinyimpfu ta Xikwembu ta laha misaveni. Swi nga si ya kwihi hi 1919, Hosi leya ha ku vekiwaka yi hlawule “nandza wo tshembeka ni wo tlhariha,” leswaku a phamela “malandza” ku nga vagandzeri va Xikwembu vo tshembeka lava nga ni ntshembo wo ya hanya etilweni kumbe laha misaveni. (Mat. 24:45-47) Nandza wo tshembeka la kongomisiwaka hi Kreste u ye emahlweni a phamela tinyimpfu ta Xikwembu dyondzo ya Rito ra xona leri fanaka ni swakudya. Swakudya sweswo swi pfune malandza lawa leswaku ma kondletela ku rhula ni vuhlayiseki eparadeyisini yo fanekisela leyi nga kona sweswi.

21 Xana marito ya Ezekiyele lama nge “ntwanano wa ku rhula” ni lama vulavulaka hi timpfula ta mikateko ma hi byela yini hi vumundzuku? Emisaveni leyintshwa leyi taka, vagandzeri va Yehovha va ntiyiso laha misaveni va ta tiphina hi ku helela hi mikateko leyi nga tisiwa hi “ntwanano wa ku rhula.” Eparadeyisini ya xiviri ya laha misaveni, vanhu vo tshembeka a va nge he pfuki va chavisiwe hi nyimpi, vugevenga, ndlala, mavabyi kumbe swiharhi. (Esa. 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23) Xana a swi ku tsakisi ku tiva leswaku u nga hanya hilaha ku nga heriki emisaveni ya paradeyisi laha tinyimpfu ta Xikwembu ti nga “ta tshama ti sirhelelekile ti nga chavisiwi hi munhu”?—Ezek. 34:28.

Leswi Yesu a nga Murisi la nga etilweni, u xiyisisa ndlela leyi tinyimpfu ta Xikwembu ti khomiwaka ha yona (Vona ndzimana 22)

22. Yesu u titwa njhani hi tinyimpfu naswona lava vekiweke ku va varisi va fanele va n’wi tekelela njhani?

22 Leswi hi swi dyondzaka eka vuprofeta lebyi. Yesu, na yena u khathala ngopfu hi vuhlayiseki bya tinyimpfu ku fana ni Tata wakwe. Hosi leyi nga Murisi ya tiyiseka leswaku tinyimpfu ta Tata wa yona ti phameriwa kahle naswona ta tiphina hi ku rhula ni nsirhelelo evandlheni ra Vukreste. Hakunene swi tiyisa nhlana ku fumiwa hi Hosi yo tano! Lava vekiweke ku risa tinyimpfu, na vona va fanele va khathala hi tinyimpfu ku fana na Yesu. Vakulu va fanele va risa tinyimpfu hi leswi va swi “rhandzaka” ni hi “ku tinyiketela” naswona va va swikombiso leswi ntlhambi wu nga swi tekelelaka. (1 Pet. 5:2, 3) A nga kona nkulu loyi a faneleke a xanisa tinyimpfu ta Yehovha! Tsundzuka marito lawa Yehovha a ma byeleke varisi va tihanyi va le Israyele enkarhini wa Ezekiyele a ku: “Ndzi ta lava tinyimpfu ta mina eka vona.” (Ezek. 34:10) Murisi Lonkulu u tshama a ri karhi a xiyisisa ndlela leyi tinyimpfu takwe ti khomiwaka ha yona, ni N’wana wakwe u endla leswi fanaka.

“Nandza Wa Mina Davhida U Ta Va Ndhuna Ya Vona Hilaha Ku Nga Heriki”

23. Hi xihi xitshembiso lexi Yehovha a xi endleke mayelana ni ku hlanganisa rixaka ra Israyele naswona u xi hetisise njhani?

23 Yehovha u lava leswaku vagandzeri vakwe va n’wi gandzela hi vun’we. Eka vuprofeta lebyi vulavulaka hi ku pfuxetiwa, Xikwembu xi tshembise leswaku xi ta hlengeleta vanhu va xona, lava humaka eka mfumo wa tinyimba timbirhi wa Yuda ni le ka mfumo wa tinyimba ta khume wa Israyele kutani xi va hlanganisa va va “rixaka rin’we” onge hiloko xi hlanganisa “tinhonga” timbirhi ti va “nchumu wun’we” evokweni ra xona. (Ezek. 37:15-23) Hi lembe ra 537 B.C.E. *, vuprofeta lebyi byi hetisekile loko Xikwembu xi vuyisa Vaisrayele va ri rixaka leri nga ni vun’we eTikweni leri Tshembisiweke.[3] Kambe vun’we byebyo a ku ri xikombiso lexitsongo xa vun’we lebyi nga ta tshama hilaha ku nga heriki enkarhini lowu taka. Endzhaku ko tshembisa ku hlanganisa Vaisrayele, Yehovha u nyike Ezekiyele vuprofeta bya ndlela leyi Mufumi wa nkarhi lowu taka a a ta endla ha yona leswaku vagandzeri va ntiyiso va va ni vun’we lebyi a byi ta tshama hilaha ku nga heriki emisaveni hinkwayo.

24. Yehovha u yi hlamusela njhani Hosi leyi nga Mesiya naswona mfumo wa yona wu ta va njhani?

24 Leswi vuprofeta byi swi vulaka. (Hlaya Ezekiyele 37:24-28.) Nakambe Yehovha u vitana Hosi leyi nga Mesiya a ku i “nandza wa mina Davhida,” “murisi un’we” ni “ndhuna,” kambe sweswi Yehovha u tlhela a vitana Loyi a Tshembisiweke a ku i “hosi.” (Ezek. 37:22) Xana mfumo wa Hosi leyi wu ta va njhani? Wu ta tshama hilaha ku nga heriki. Ku tirhisiwa ka xiga lexi nge “hilaha ku nga heriki” swi kombisa leswaku mikateko leyi nga ta tisiwa hi mfumo wa Hosi leyi a yi nge heli. * Ku ta va ni vun’we emfun’weni wa Yesu. Ehansi ka “hosi yin’we,” lavo tshembeka va ta landzela ‘swiboho swa vuavanyisi’ leswi fanaka naswona “va ta tshama etikweni” swin’we. Mfumo wakwe wu ta endla leswaku vanhu va va ni vuxaka lebyikulu na Yehovha Xikwembu. Yehovha u ta endla “ntwanano wa ku rhula” ni vanhu volavo. Yehovha u ta va Xikwembu xa vona kutani vona va ta va vanhu va yena. Ndhawu yakwe yo kwetsima yi ta va “exikarhi ka vona hilaha ku nga heriki.”

25. Vuprofeta bya Hosi leyi nga Mesiya byi hetiseke njhani?

25 Ndlela leyi vuprofeta lebyi byi hetisekeke ha yona. Hi 1919 vatotiwa vo tshembeka a va ri ni vun’we va ri ehansi ka “murisi un’we,” ku nga Hosi leyi nga Mesiya, Yesu Kreste. Hi ku famba ka nkarhi, “ntshungu lowukulu” lowu humaka eka “matiko hinkwawo ni tinyimba hinkwato ni vanhu hinkwavo ni tindzimi hinkwato” wu ve ni vun’we ni vagandzerikulobye lava nga vatotiwa. (Nhlav. 7:9) Va hundzuke “ntlhambi wun’we” lowu nga ni “murisi un’we.” (Yoh. 10:16) Hambi va ni ntshembo wo ya hanya etilweni kumbe laha misaveni, hinkwavo va hanya hi swiboho swa Yehovha swa vuavanyisi. Hikwalaho ka sweswo, va tshama swin’we hi ku rhula tanihi vamakwerhu va misava hinkwayo lava nga ni vun’we. Yehovha u va katekise hi ku va nyika ku rhula naswona ndhawu yakwe yo kwetsima leyi yimelaka vugandzeri lebyi tengeke, yi le xikarhi ka vona. Yehovha i Xikwembu xa vona, naswona va swi rhandza ku vitaniwa vagandzeri vakwe namuntlha ni hilaha ku nga heriki!

26. U nga endla yini leswaku ku va ni vun’we exikarhi ka hina?

26 Leswi hi swi dyondzaka eka vuprofeta lebyi. Hi ni nkateko wo va ni vun’we tanihi vamakwerhu va misava hinkwayo lava nga eka vugandzeri bya Yehovha lebyi tengeke. Kambe nkateko wolowo wu fambisana ni vutihlamuleri, hi fanele hi tikarhatela ku hlayisa vun’we. Hikwalaho, hinkwerhu hi fanele hi tikarhatela leswaku tidyondzo ni swiendlo swa hina swi fana. (1 Kor. 1:10) Leswi swi vula leswaku hi fanele hi tiyimisela ku dyondza mikandziyiso leyi sekeriweke eRitweni ra Xikwembu, hi hanya hi milawu ya Matsalwa ya mahanyelo leyi fanaka, hi tlhela hi endla ntirho wa nkoka lowu fanaka wa ku chumayela hi Mfumo ni ku endla vadyondzisiwa. Hambiswiritano, nchumu wa nkoka lowu endlaka hi va ni vun’we i rirhandzu. Loko hi ri karhi hi tikarhatela ku va ni rirhandzu ni ku ri kombisa van’wana hi tindlela to hambanahambana leti katsaka ku va ni ntwelavusiwana ni ku rivalela hi va hi endla leswaku ku va ni vun’we exikarhi ka hina. Bibele yi vula leswaku “rirhandzu . . . ri endla leswaku vanhu hinkwavo va va ni vun’we hilaha ku heleleke.”—Kol. 3:12-14; 1 Kor. 13:4-7.

Yehovha u katekisa vagandzeri vakwe lava nga ni rirhandzu emisaveni hinkwayo (Vona ndzimana 26)

27. (a) U titwa njhani hi vuprofeta bya Mesiya lebyi kumekaka ebukwini ya Ezekiyele? (b) Hi ta kambisisa yini eka tindzima leti landzelaka?

27 Hakunene ha byi khensa vuprofeta lebyi vulavulaka hi Mesiya lebyi nga ebukwini ya Ezekiyele! Ku hlaya ni ku anakanyisisa hi vuprofeta lebyi swi hi dyondzisa leswaku swa fanela ku tshemba hosi ya hina leyi rhandzekaka Yesu Kreste, u ni mfanelo yo fuma, i murisi loyi a nga ni rirhandzu naswona u ta hi hlayisa hi ri ni vun’we lebyi nga ta tshama hilaha ku nga heriki. Hakunene hi katekile leswi hi fumiwaka hi Hosi leyi nga Mesiya! Hi fanele hi tsundzuka leswaku vuprofeta lebyi vulavulaka hi Mesiya, i xiphemu xa nhlokomhaka leyi vulavulaka hi ku pfuxetiwa ka vugandzeri lebyi tengeke ebukwini ya Bibele ya Ezekiyele. Yehovha u tirhisa Yesu ku hlengeleta vanhu Vakwe kutani a pfuxeta vugandzeri lebyi tengeke exikarhi ka vona. (Ezek. 20:41) Eka tindzima leti landzelaka ta buku leyi, hi ta kambisisa nhlokomhaka yoleyo yo tsakisa ya ku pfuxetiwa ni ndlela leyi yi hlamuseriwaka ha yona ebukwini ya Ezekiyele.

^ par. 1 Lembe ro sungula ra vuhlonga ri sungule hi 617 B.C.E. loko mahlonga yo sungula ya Vayuda ma yisiwe evuhlongeni eBabilona. Hikwalaho, lembe ra vutsevu ri sungule hi 612 B.C.E.

^ par. 14 Rixaka ra Yesu ku sukela eka Davhida ri xaxametiwe kahle eka Tievhangeli leti huhuteriweke.—Mat. 1:1-16; Luka 3:23-31.

^ par. 23 Vuprofeta bya Ezekiyele bya tinhonga timbirhi ni ndlela leyi byi hetisekeke ha yona swi ta hlamuseriwa eka Ndzima 12 ya buku leyi.

^ par. 24 Mayelana ni rito ra Xiheveru leri hundzuluxeriweke ri va “hilaha ku nga heriki” buku yin’wana yi ri: “Hambileswi ri vulaka nkarhi, rito leri ri vula ku va nchumu wu tshama wu ri kona, wu nga cinci kumbe wu nga herisiwi.”