LOKO a nga si tlhelela etilweni, Yesu u byele vadyondzisiwa vakwe a ku: “Mi ta va timbhoni ta mina . . . ku ya fika endhawini ya le kule swinene ya misava.” (Mintirho 1:8) Xana a va ta swi kota njhani ku chumayela emisaveni hinkwayo?

Martin Goodman, profesa eYunivhesiti ya Oxford, u te: “Ntirho lowu a wu endla leswaku Vakreste va va lava hambaneke ni mintlawa yin’wana ya vukhongeri, ku katsa ni Vayuda, va le ku sunguleni ka mfumo wa Rhoma.” Yesu u chumayele etindhawini to tala. Vakreste va ntiyiso a va fanele va tekelela xikombiso xakwe va tlhela va chumayela “mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu” etindhawini hinkwato. A va fanele va lava vanhu lava lavaka ku tiva ntiyiso. (Luka 4:43) Hi yona mhaka hi va-100 B.C.E. a ku ri ni “vaapostola,” ku nga rito leri vulaka vanhu lava rhumiweke ku endla ntirho wo karhi. (Marka 3:14) Yesu u lerise valandzeri vakwe a ku: “Hikokwalaho fambani mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa.”—Matewu 28:18-20.

Vaapostola va Yesu va 12 a va ha ri kona emisaveni kambe malandza yo tala ya Yehovha ma tekelela xikombiso xa vona entirhweni wo chumayela. Loko ma rhambiwa leswaku ma ya chumayela laha ku nga ni xilaveko lexikulu, ma vula ma ku: “Hi mina loyi! Ndzi rhume.” (Esaya 6:8) Van’wana ku fana ni magidi ya lava thwaseke eXikolweni xa Giliyadi va rhurhele ematikweni ya le kule. Van’wana va rhurhele endhawini yin’wana leyi nga etikweni leri va tshamaka eka rona. Vo tala va dyondze tindzimi tin’wana leswaku va pfuna vandlha kumbe ntlawa. Minkarhi yin’wana a swi nga olovi kambe vamakwerhu lava va tiyimisele ku titsona swo karhi ku  kombisa leswaku va rhandza Yehovha ni vanhu. Kutani va hlele hi vukheta ni ku tirhisa nkarhi, matimba ni mali ya vona leswaku va ya chumayela laha ku nga ni xilaveko lexikulu. (Luka 14:28-30) Leswi vamakwerhu lava va swi endlaka i swa risima swinene.

A hi hinkwerhu hi nga kotaka ku rhurhela laha ku nga ni xilaveko lexikulu kumbe ku dyondza tindzimi tin’wana. Kambe hinkwerhu ka hina hi nga va varhumiwa emavandlheni ya hina.

Eminkarhini ya vaapostola, Vakreste a va hiseka entirhweni wo chumayela hambileswi vo tala va vona a va tshama etikweni ra rikwavo naswona a va nga ri varhumiwa. Pawulo u byele Timotiya a ku: “Endla ntirho wa muevhangeli, hetisisa vutirheli bya wena hi xitalo.” (2 Timotiya 4:5) Marito lawa a ma tsaleriwe Vakreste vo sungula kambe na hina ma hi khumba namuntlha. Vakreste hinkwavo va fanele va yingisa xileriso xo chumayela rungula ra Mfumo ni ku endla vadyondzisiwa. Hambi ku ri evandlheni ra ka hina, ku ni tindlela to tala leti hi nga vaka varhumiwa ha tona..

Hi xikombiso, loko varhumiwa va rhurhela etikweni rin’wana, swiyimo swa cinca naswona va fanele va kuma tindlela to fambisana ni swiyimo leswintshwa. Hambiloko hi nga swi koti ku rhurhela laha ku nga ni xilaveko lexikulu, kambe xana hi nga kuma tindlela letintshwa to chumayela vanhu? Hi xikombiso, hi 1940 vamakwerhu va khutaziwe ku chumayela exitarateni kan’we hi vhiki. Xana u ringetile ku chumayela exitarateni? Xana u tshame u chumayela hi ku tirhisa swigolonyana swa minkandziyiso? Yinhla hileswaku, Xana u tiyimiserile ku kuma tindlela letintshwa to chumayela mahungu lamanene?

Loko u ri ni langutelo lerinene, u ta wu hisekela ntirho wo chumayela. Lava rhurhelaka laha ku nga ni xilaveko lexikulu kumbe va dyondza ririmi rin’wana hakanyingi i vahuweleri lava fanelekaka naswona va nga ri pfuna swinene vandlha. Hi xikombiso, va rhangela entirhweni wo chumayela. Hakanyingi varhumiwa va rhangela evandlheni kukondza vamakwerhu va kwalaho va faneleka leswaku va rhangela. Loko u ri makwerhu wa xinuna la khuvuriweke, xana u “lwela ku fikelela ntirho,” leswi  vulaka ku tiyimisela ku tirhela vamakwerhu evandlheni tanihi nandza wa vutirheli kumbe nkulu?—1 Timotiya 3:1.

Hi nga tlhela hi pfuna vandlha ra hina hi tindlela tin’wana. Hinkwerhu ka hina, lavatsongo ni lavakulu hi nga va “mpfuno lowu tiyisaka” eka vapfumerikulorhi lava lavaka mpfuno.​—Vakolosa 4:11.

Loko hi lava ku pfuna vamakwerhu, hi fanele hi va tiva kahle. Bibele yi hi khutaza leswaku ‘hi khathalelanana’ kumbe ku anakanya hi swilaveko swa vamakwerhu loko hi hlangana. (Vaheveru 10:24) Leswi a swi vuli swona leswaku hi fanele hi nghenelela eka timhaka ta vona. Swi vula leswaku hi fanele hi ringeta ku twisisa vamakwerhu ni leswi va swi lavaka. Swi nga ha endleka va lava ku pfuniwa hi swo karhi, ku chaveleriwa kumbe xikhutazo lexi humaka eBibeleni. I ntiyiso leswaku eswiyin’weni swin’wana i vakulu kumbe malandza ya vutirheli lava nga va pfunaka. (Vagalatiya 6:1) Kambe hinkwerhu ka hina hi nga swi kota ku pfuna vamakwerhu lava dyuhaleke kumbe mindyangu leyi nga ni swiphiqo.

Salvatore u wu kumile mpfuno wolowo. Hikwalaho ka swiphiqo leswikulu swa timali, a boheka ku xavisa bindzu, kaya rakwe ni swilo swin’wana swo tala leswi ndyangu wakwe a wu ri na swona. A a vilela swinene hi ndyangu wakwe. Ndyangu wun’wana evandlheni wu vone leswaku a va lava mpfuno. Wu nyike Salvatore mali naswona wu n’wi pfune leswaku yena ni nsati wakwe va kuma ntirho. Nakambe wu hete madyambu yo tala ni ndyangu wakwe wu va yingisela ni ku va khutaza. Yi ve vanghana lavakulu. Sweswi mindyangu leyi hayimbirhi yi ni mintokoto leyi tsakisaka hi nkarhi lowu yi wu heteke swin’we enkarhini wolowo wo tika.

Vakreste va ntiyiso a va kanakani ku byela van’wana hileswi va swi pfumelaka. Hi fanele hi tekelela Yesu ni ku byela hinkwavo hi switshembiso leswi tsakisaka leswi Xikwembu xi swi endleke. Hambi ha swi kota ku rhurhela laha ku nga ni xilaveko lexikulu kumbe a hi swi koti, hinkwerhu ka hina hi nga endla leswi nga ematimbeni ya hina leswaku hi pfuna lava nga evandlheni ra hina. (Vagalatiya 6:10) Loko hi nyika van’wana, hi ta tsaka naswona hi ta “veka mihandzu entirhweni wun’wana ni wun’wana lowunene.”—Vakolosa 1:10; Mintirho 20:35.