1, 2. (a) Hlamusela leswaku ha yini nkhuvulo ku ri goza ra nkoka swinene. (b) I yini lexi munhu a fanele a tiyiseka ha xona a nga si khuvuriwa naswona ha yini?

XANA u muntshwa la lavaka ku khuvuriwa? Loko swi ri tano, leri i lunghelo lerikulu leri u nga ri kumaka. Hilaha swi hlamuseriweke hakona eka xihloko lexi hundzeke nkhuvulo i xiboho xa nkoka swinene. Wu komba van’wana leswaku u tinyiketele eka Yehovha, leswi vulaka leswaku u n’wi tshembise leswaku u ta n’wi tirhela hilaha ku nga heriki ni leswaku ku endla ku rhandza ka yena i nchumu wa nkoka swinene evuton’wini bya wena. Leswi ku nga xitshembiso xa nkoka eka Xikwembu, u fanele u khuvuriwa loko se u wupfile naswona u swi lava hi mbilu hinkwayo, u tlhela u twisisa leswi ku tinyiketela eka Xikwembu swi vulaka swona.

² Kumbexana u vona u nga swi lunghekelanga ku khuvuriwa. Kumbe u vona onge u swi lunghekerile kambe vatswari va wena va anakanya leswaku u fanele u rindza ku fikela loko u kurilenyana naswona u ri ni ntokoto. U fanele u endla yini? U nga heli matimba. Ku ri na sweswo, tirhisa nkarhi lowu leswaku u endla nhluvuko  leswaku u ta faneleka ku nga ri khale leswaku u khuvuriwa. Loko u ri karhi u anakanyisisa hi sweswo, u nga tivekela tipakani eka timhaka letinharhu leti hi nga ta bula ha tona: (1) leswi ku endlaka u tiyiseka, kumbe ku u tshemba (2) swiendlo swa wena, ni (3) ku tlangela.

3, 4. Vantshwa va nga dyondza yini eka xikombiso xa Timotiya?

³ Anakanya hi ndlela leyi a wu ta swi hlamula ha yona swivutiso leswi: Ha yini ndzi tshemba leswaku Xikwembu xi kona? Ha yini ndzi tiyiseka leswaku Bibele yi huma eka Xikwembu? Ha yini ndzi yingisa milawu ya Xikwembu ku ri ni ku tekelela milawu ya misava leyi? Swivutiso leswi swi ta ku pfuna leswaku u landzela ndzayo ya Pawulo leyi nge: “Tiyiseka hi ku rhandza ka Xikwembu loku nga kunene ni loku amukelekaka ni loku hetisekeke.” (Varhoma 12:2) Ha yini u fanele u endla tano?

⁴ Xikombiso xa Timotiya xi nga ku pfuna. A a ma tiva kahle Matsalwa hikuva mana wakwe ni kokwa wakwe va n’wi dyondzise wona. Hambiswiritano, Pawulo u byele Timotiya a ku: “Tshama eka swilo leswi u swi dyondzeke, leswi u susumetelekeke ku swi pfumela.” (2 Timotiya 3:14, 15) Laha, rito leri nge “susumetelekeke” ri vula “ku khorwiseka ni ku tiyiseka hi ntiyiso wo karhi.” Kutani Timotiya a a tiyiseka leswaku ntiyiso wu kumeka eMatsalweni. U wu amukerile, ku nga ri hi leswi mana wakwe ni kokwa wakwe va n’wi byeleke ku endla tano, kambe hi leswi a anakanyisiseke hi leswi a swi dyondzeke naswona u susumeteleke ku swi pfumela.​—Hlaya Varhoma 12:1.

5, 6. Ha yini swi ri swa nkoka leswaku u tirhisa “matimba ya . . . ku anakanya” wa ha ri muntshwa?

⁵ Ku vuriwa yini hi wena? Kumbexana se i khale u tiva ntiyiso. Loko swi ti tano, tivekele pakani yo anakanyisisa hi leswi endlaka u pfumela eka leswi u swi pfumelaka. Sweswo swi ta ku pfuna leswaku u tiyisa ripfumelo ra wena ni ku papalata ku endla swiboho leswi hoxeke hikwalaho ka ntshikilelo wa tintangha ni ndlela leyi misava yi anakanyaka ha yona, kumbe hambi ku ri ndlela leyi u titwaka ha yona.

⁶ Loko u dyondza ku tirhisa “matimba ya . . . ku anakanya” wa ha ri muntshwa, u ta kota ku hlamula swivutiso leswi tintangha ta wena ti nga ha ku vutisaka swona swo tanihi leswi nge: ‘U swi tiva njhani leswaku Xikwembu xi kona? Loko Xikwembu xi hi rhandza, ha yini xi pfumelela swilo swo biha leswaku swi humelela? Swi kotekisa ku yini leswaku Xikwembu xi nga vi na masungulo kumbe mahetelelo?’ Loko u lunghekile, swivutiso swo tano a swi nge ku endli leswaku u sungula ku kanakana kambe swi ta ku endla leswaku u hlaya Bibele.

7-9. Hlamusela ndlela leyi mpfuno wa ku dyondza lowu kumekaka eka jw.org/ts wa swihloko swa ntlhandlamano leswi nge, “Xana Bibele Yi Dyondzisa Yini Hakunene?,” swi nga ku pfunaka ha yona leswaku u ya u khorwiseka.

⁷ Dyondzo ya munhu hi yexe yi nga ku pfuna leswaku u hlamula swivutiso, u hlula ku kanakana ni ku endla leswaku u ya u khorwiseka. (Mintirho 17:11) Hi ni minkandziyiso yo hlayanyana leyi nga ku pfunaka ku endla tano. Vo tala va kume swi pfuna ku dyondza  broxara leyi nge The Origin of Life—Five Questions Worth Asking ni buku leyi nge Is There a Creator Who Cares About You? Nakambe, vantshwa vo tala va tiphinile ni ku vuyeriwa hi mpfuno wa ku dyondza lowu kumekaka eka jw.org/ts wa swihloko swa ntlhandlamano leswi nge “Xana Bibele Yi Dyondzisa Yini Hakunene?” Swi kumeka ehansi ka nhlokomhaka leyi nge TIDYONDZO TA BIBELE. Xihloko ha xin’we xa nkongomiso wa dyondzo xi endleriwe ku ku pfuna leswaku u tiyiseka swinene hi rungula ro karhi ra le Bibeleni.

⁸ Leswi u nga xichudeni xa Bibele, swi nga endleka leswaku wa ti tiva tinhlamulo ta swivutiso leswi kumekaka eka nkongomiso wa dyondzo. Kambe xana wa tiyiseka hi tinhlamulo ta wena? Swihloko leswi swi ta ku pfuna leswaku u ehleketisisa hi matsalwa yo hambanahambana hi vukheta swi tlhela swi ku khutaza leswaku u tsala swivangelo leswi endlaka u tshemba mhaka yoleyo. Sweswo swi ta ku pfuna ku tiva ndlela yo hlamusela leswi u swi pfumelaka eka van’wana. Loko u kota ku nghena eka jw.org/ts eka nhlokomhaka leyi nge “Xana Bibele Yi Dyondzisa Yini Hakunene?” u nga yi tirhisa loko u endla dyondzo ya munhu hi yexe leswaku yi ku pfuna ku ya u tiyiseka.

⁹ U fanele u kambisisa u vona loko leswi u swi pfumelaka ku ri ntiyiso. Leswi swi ta ku pfuna leswaku u lunghekela ku khuvuriwa. Makwerhu un’wana loyi a ha riki muntshwa u te: “Loko ndzi nga si teka xiboho xo khuvuriwa, ndzi dyondze Bibele naswona ndzi swi xiyile leswaku lebyi hi byona vukhongeri bya ntiyiso. Naswona siku ni siku ndzi ya ndzi khorwiseka swinene.”

10. Ha yini swi twala ku langutela leswaku Mbhoni leyi khuvuriweke yi hanya hi ku pfumelelana ni leswi yi swi pfumelaka?

¹⁰ Bibele yi ri: “Ripfumelo, loko ri nga ri na mintirho, ri file hi vurona.” (Yakobo 2:17) Loko u khorwiseka swinene, u ta swi kombisa hi swiendlo swa wena. U ta va ni leswi Bibele yi swi vulaka “swiendlo swo kwetsima swa ku tikhoma ni swiendlo swa ku tinyiketela loku nga ni vukwembu.”—Hlaya 2 Petro 3:11.

11. Hlamusela xiga lexi nge “swiendlo swo kwetsima swa ku tikhoma.”

 ¹¹ I yini “swiendlo swo kwetsima swa ku tikhoma”? Loko swiendlo swa wena swi kwetsima hi loko u tikhoma hi ndlela leyi tengeke. Hi xikombiso, ehleketa hi tin’hweti ta tsevu leti hundzeke. Loko u ringiwa ku endla swo biha, xana u anakanyisise hi leswi lulameke ni leswi nga lulamangiki? (Vaheveru 5:14) Xana wa ha yi tsundzuka minkarhi leyi u hluleke ndzingo kumbe ntshikilelo wa tintangha? Xana u xikombiso lexinene eka van’wana exikolweni? Xana wa tshembeka eka Yehovha, kumbe u ringeta ku tifanisa ni vanhu lava u nghenaka na vona xikolo leswaku va nga ku hleki? (1 Petro 4:3, 4) A ku na munhu loyi a hetisekeke. Minkarhi yin’wana, hambi ku ri lava tirheleke Yehovha malembe yo tala va khomiwa hi tingana naswona swa va tikela ku chumayela van’wana. Kambe munhu loyi a tinyiketeleke eka Xikwembu wa tinyungubyisa ku va Mbhoni ya Yehovha naswona u swi kombisa hi ndlela leyi a hanyaka ha yona.

12. Hi swihi “swiendlo [swin’wana] swa ku tinyiketela loku nga ni vukwembu” naswona hi fanele hi swi teka njhani?

¹² I yini “swiendlo swa ku tinyiketela loku nga ni vukwembu”? Swi katsa mintirho ya le vandlheni, yo tanihi hi ku ya eminhlanganweni ni ku chumayela. Kambe swi tlhela swi katsa ni mintirho leyi vanhu van’wana va nga yi voniki, yo fana ni ku khongela ni ku va ni dyondzo ya munhu hi yexe. Munhu loyi a tinyiketeleke eka Yehovha a nge yi teki yi ri ndzhwalo mintirho leyi. U titwa ku fana na Hosi Davhida loyi a nga vula a ku: “Oho Xikwembu xanga, ndzi tsakisiwe hi ku endla ku rhandza ka wena, ni nawu wa wena wu le ndzeni ka swirho swa mina swa le ndzeni.”—Pisalema 40:8.

13, 14. I malunghiselelo wahi lama nga ku pfunaka leswaku u endla “swiendlo swa ku tinyiketela loku nga ni vukwembu” naswona vantshwa van’wana va vuyeriwe njhani hi lunghiselelo leri?

¹³ Leswaku hi ku pfuna u tivekela tipakani, ku ni maphepha ya swivutiso eka tluka 308 na 309 eka buku leyi nge Swivutiso Leswi Vantshwa Va Swi Vutisaka​—Tinhlamulo Leti Tirhaka, Vholumo 2. Eka maphepha lawa, u nga tsala tinhlamulo ta swivutiso swo tanihi leswi nge: “Xana hi swihi swilo leswi u swi khongelelaka hi ku kongoma naswona swikhongelo swa wena swi kombisa hi ndlela yihi leswaku wa n’wi rhandza Yehovha?” “I yini swin’wana leswi u swi hlayaka eka dyondzo ya wena ya Bibele?” “Xana wa ya ensin’wini hambiloko vatswari va wena va nga yi?” Maphepha lawa ma ni ndhawu leyi u nga tsalaka tipakani tin’wana ni tin’wana leti u lavaka ku ti fikelela ku nga ha va xikhongelo, dyondzo ya munhu hi yexe ni ku chumayela.

¹⁴ Vantshwa vo tala lava anakanyaka hi ku khuvuriwa va swi xiyile leswaku maphepha lawa ma pfuna swinene. Muntshwa loyi a vuriwaka Tilda u te: “Ndzi tirhise maphepha ya swivutiso leswaku ndzi tivekela tipakani. Hakatsongotsongo ndzi fikelele tipakani teto  naswona eka lembe leri landzeleke se a ndzi lunghekele ku khuvuriwa.” Patrick makwerhu loyi a ha riki muntshwa, na yena u pfunekile. U ri: “A ndzi ti tiva tipakani ta mina kambe ku va ndzi ti tsale ehansi swi endle leswaku ndzi tirha hi matimba leswaku ndzi ti fikelela.”

15. Hlamusela leswaku ha yini ku tinyiketela ku ri xiboho lexi munhu a faneleke a tiendlela xona.

¹⁵ Xin’wana xa swivutiso lexi nga eka maphepha ya swivutiso xi ri: “Xana u ta hambeta u tirhela Yehovha hambiloko vatswari ni vanghana va wena va tshika ku n’wi tirhela?” Loko u tinyiketela eka Yehovha ni ku khuvuriwa, u fanele u va ni vuxaka na yena. Kutani, ndlela leyi u tirhelaka Yehovha ha yona a yi fanelanga yi titshega hi vatswari va wena kumbe munhu un’wana. Mahanyelo ya wena ni ku tinyiketela ka wena eka Xikwembu swi fanele swi swi kombisa leswaku wa tiyiseka leswaku u kume ntiyiso ni leswaku u lava ku hanya hi milawu ya Xikwembu. Ku nga ri khale u ta fanelekela ku khuvuriwa..

16, 17. (a) I yini lexi faneleke xi susumetela munhu leswaku a va Mukreste? (b) Xana ndlela leyi hi tlangelaka nkutsulo ha yona yi nga fanisiwa na yini?

¹⁶ Siku rin’wana wanuna loyi a a wu tiva kahle Nawu wa Muxe u vutise Yesu a ku: “Hi xihi xileriso lexikulu eka hinkwaswo?” Yesu u hlamule a ku: “U fanele u rhandza Yehovha Xikwembu  xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi moya-xiviri wa wena hinkwawo ni hi mianakanyo ya wena hinkwayo.” (Matewu 22:35-37) Yesu u hlamusele leswaku ku rhandza Yehovha hi kona loku faneleke ku endla munhu a lava ku khuvuriwa a va Mukreste. Ndlela yin’wana leyinene ngopfu yo kurisa ndlela leyi Yehovha hi n’wi rhandzaka ha yona i ku anakanyisisa hi nkutsulo, ku nga nyiko ya nkoka swinene leyi a yi nyikeke vanhu. (Hlaya 2 Vakorinto 5:14, 15; 1 Yohane 4:9, 19.) Loko u endla tano, u ta lava ku kombisa ndlela leyi u yi tlangelaka ha yona nyiko yoleyo ya risima.

¹⁷ Ndlela leyi u wu tlangelaka ha yona nkutsulo yi nga hlamuseriwa hi ndlela leyi: A hi nge u le ku nweleni kutani munhu wo karhi a ku ponisa. Xana u to tifambela u ya ekaya u rivala hi munhu loyi a ku poniseke? Doo! U ta lava ku nkhensa munhu yoloye vutomi bya wena hinkwabyo! Hilaha ku fanaka, hi fanele hi n’wi khensa swinene Yehovha na Yesu hikwalaho ka nkutsulo. Hi fanele hi nga ha tihanyeli! Va hi ponise eka xidyoho ni rifu. Hikwalaho ka rirhandzu ra vona, sweswi hi ni ntshembo wa ku hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyi nga ta va Paradeyisi!

18, 19. (a) Ha yini u fanele u nga chavi ku hanyela Yehovha? (b) Ku tirhela Yehovha ku byi antswisa njhani vutomi bya wena?

¹⁸ Xana wa swi tlangela leswi Yehovha a ku endleke swona? Loko swi ri tano, ku tinyiketela ni ku khuvuriwa i nchumu lowunene lowu u nga wu endlaka. Ku tinyiketela swi vula ku tshembisa Xikwembu leswaku u ta endla ku rhandza ka xona hilaha ku nga heriki. Xana u fanele u chava ku endla xitshembiso xexo? Nikatsongo! Yehovha u ku navelela leswinene naswona wa va katekisa lava endlaka ku rhandza ka yena. (Vaheveru 11:6) Loko u tinyiketela eka Xikwembu naswona u khuvuriwa, vutomi bya wena byi ta antswa! Makwerhu un’wana loyi a nga ni malembe ya 24 loyi a khuvuriweke a nga si fika emalembeni ya vuntshwa, u ri: “Loko a ndzi lo khuvuriwa ndzi kurile a ndzi ta va ndzi twisise swilo ku antswa, kambe ku va ndzi endle xiboho xexo ndza ha ri ntsongo swi ndzi sirhelerile eka minkucetelo yo biha ya misava.”

¹⁹ Yehovha u ku navelela leswinene. Hambiswiritano, Sathana u lava leswi vuyerisaka yena ntsena naswona a nga khathali hi wena. A nge ku endleli leswinene loko wo n’wi landzela. A nga ku nyika njhani leswi a nga riki na swona? A swi kona swa kahle eka yena naswona a nga na ntshembo. U lava ntsena ku ku onhela vumundzuku leswaku u fana na yena!—Nhlavutelo 20:10.

20. Xana muntshwa a nga endla njhani leswaku a endla nhluvuko leswaku a tinyiketela ni ku khuvuriwa? (Nakambe vona bokisi leri nge “Leswi Nga Ku Pfunaka Ku Endla Nhluvuko.”)

²⁰ Ku tinyiketela eka Yehovha i xiboho lexinene ngopfu lexi u nga xi endlaka. Xana u swi lunghekerile ku xi endla? Loko swi ri tano, u nga chavi ku endla xiboho xexo. Kambe loko u titwa onge a wu si lungheka, tirhisa swiringanyeto leswi nga eka xihloko lexi leswaku u ya emahlweni u endla nhluvuko. Pawulo u byele vamakwerhu va le Filipiya leswaku va ya emahlweni va endla nhluvuko. (Vafilipiya 3:16) Loko u tirhisa xitsundzuxo xexo, u ta lava ku nyikela vutomi bya wena eka Yehovha ni ku khuvuriwa.