Langutelo Ra Bibele

Ha Yini U Fanele U Teka Vukati Byi Kwetsima?

NAMUNTLHA vanhu vo tala va nga ha vula leswaku va kholwa leswaku vukati bya kwetsima. Kambe, ha yini vukati byo tala swonghasi byi hahluka? Eka van’wana, vukati byo va xitshembiso lexi seketeriweke eka rirhandzu lero tsokombela ni ntwanano wa le nawini. Kambe switshembiso swi nga honisiwa. Vanhu lava tekaka vukati bya vona hi ndlela leyi, swa va olovela swinene ku byi herisa loko swilo swi famba ximatsi.

Xana Xikwembu xi ri teka njhani lunghiselelo ra vukati? Nhlamulo yi kumeka eRitweni ra xona ku nga Bibele, eka Vaheveru 13:4: “Vukati a byi xiximeke exikarhi ka hinkwavo.” Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke ri va “xiximeke” ri ni mongo wa nchumu lowu nga wa risima ni lowu tekiwaka wu ri ni xindzhuti swinene. Loko hi teka nchumu wo karhi wu ri wa nkoka, hi endla hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya hina ku wu sirhelela leswaku wu nga hi lahlekeli, hambi ku ri hi xihoxo. Swi fanele swi va tano ni hi lunghiselelo ra vukati. Vakreste va fanele va ri teka ri xiximeka—tanihi nchumu wa risima swinene lowu va lavaka ku wu sirhelela.

Swi le rivaleni leswaku Yehovha Xikwembu u sungule vukati tanihi lunghiselelo ro kwetsima exikarhi ka nuna ni nsati. Kambe hi nga swi kombisa njhani leswaku hi ni langutelo rakwe emhakeni ya vukati?

Rirhandzu Ni Xichavo

Ku xixima lunghiselelo ra vukati swi vula leswaku vatekani va fanele va xiximana. (Varhoma 12:10) Muapostola Pawulo u tsalele Vakreste va lembe-xidzana ro sungula a ku: “Un’wana ni un’wana wa n’wina a a rhandze nsati wakwe hilaha a tirhandzaka hakona; hi hala tlhelo, wansati u fanele ku va ni xichavo xo enta eka nuna wakwe.”—Vaefesa 5:33.

 I ntiyiso leswaku minkarhi yin’wana vatekani a va nge khomani hi ndlela leyinene ya rirhandzu kumbe ya ku xiximana. Nilokoswiritano, Vakreste va fanele va kombisa rirhandzu ni xichavo xo tano. Pawulo u tsarile: “Hambetani mi lehiselana mbilu ni ku rivalelana hi ku ntshunxeka loko un’wana a ri ni xivangelo xa ku vilerisiwa hi un’wanyana. Tanihi leswi Yehovha a mi rivaleleke hi ku ntshunxeka, na n’wina endlani sweswo.”—Vakolosa 3:13.

Nkarhi Ni Nyingiso

Mimpatswa leyi tekaneke leyi tekaka vukati bya yona byi kwetsima yi tinyika nkarhi wa ku enerisa swilaveko swa yona swa nyama ni swa mintlhaveko. Leswi swi katsa timhaka ta rimbewu. Bibele yi ri: “Wanuna a a nyike nsati wa yena mfanelo yakwe; kambe na yena wansati a a endle leswi fanaka eka nuna wa yena.”—1 Vakorinto 7:3.

Kambe, mimpatswa yin’wana leyi tekaneke yi vone swi fanerile leswaku wanuna a famba swa xinkarhana a ya singila leswaku yi ta kuma mali yo talanyana. Minkarhi yin’wana, swiyimo leswi nga rindzeriwangiki swi koxe leswaku mimpatswa leyi yi hambana nkarhi wo leha. Hakanyingi, ku hambana koloko ku vange swiphiqo evukatini, minkarhi yin’wana ku endle leswaku ku va ni vuoswi swin’we ni ku dlaya vukati. (1 Vakorinto 7:2, 5) Hikwalaho ka sweswo, mimpatswa yo tala leyi nga Vakreste yi endle xiboho xa ku lahlekeriwa hi swilo leswi vonakaka ku ri na ku hoxa ekhombyeni vukati lebyi yi byi tekaka byi kwetsima.

Loko Ku Va Ni Swiphiqo

Loko ku va ni swiphiqo, Vakreste lava tekaka vukati byi xiximeka a va tsutsumeli ku hambana kumbe ku dlaya vukati. (Malakiya 2:16; 1 Vakorinto 7:10, 11) Yesu u te: “Un’wana ni un’wana la tshikaka nsati wakwe, loko ku nga ri hikwalaho ka vumbhisa, u n’wi hoxa endzingweni wo endla vuoswi, naswona un’wana ni un’wana la tekaka wansati la tshikiweke u endla vuoswi.” (Matewu 5:32) Ku teka xiboho xa ku dlaya vukati kumbe ku hambana loko mpatswa wu nga ri na swivangelo swa Matsalwa swa ku dlaya vukati, swi nyamisa vukati.

Langutelo ra hina hi vukati ri vonaka hi xitsundzuxo lexi hi xi nyikaka lava nga ni swiphiqo leswikulu swa vukati. Xana hi tsutsumela ku va byela leswaku va hambana kumbe va dlaya vukati? I ntiyiso leswaku ku ni minkarhi leyi ku nga ni swivangelo leswi twalaka swa leswaku vatekani va hambana, ku fana niloko a nga wundli ndyangu wakwe hi vomu. * Nakambe, hilaha swi kombisiweke hakona la henhla, Bibele ya pfumela leswaku munhu a dlaya vukati loko munghana wakwe wa vukati a oswile. Hambiswiritano, Vakreste a va fanelanga va byela un’wana leswaku a endla yini eswiyin’weni swo tano. Phela, la nga ni swiphiqo swa vukati, hi yena la nga ta hanya ni mimbuyelo ya swiboho swakwe—ku nga ri la nyikelaka xitsundzuxo.—Vagalatiya 6:5, 7.

Papalata Moya Wa Ku Tekela Vukati eHansi

Etindhawini tin’wana swi tolovelekile leswaku vanhu va tirhisa vukati ntsena leswaku va kuma maphepha ya le nawini ya ku tshama etikweni rero. Hakanyingi, vanhu vo tano va endla xiboho xo nyika muaka-tiko wa kwalaho mali, leswaku a ta pfumela ku tekana na vona. Hakanyingi, mimpatswa ya kona, hambiloko yi tekanile, a yi tshami swin’we, minkarhi yin’wana a yi na vunghana ni ku va ni vunghana. Hi ku hatlisa loko yi kuma maphepha ya mpfumelelo wa ku tshama etikweni rero, yi dlaya vukati. Vukati bya yona byi va byi ri mhaka ya bindzu ntsena.

Bibele a yi pfumelelani ni langutelo ro tano. Ku nga khathariseki swikongomelo swa vona, vanhu lava tekaka va nghena elunghiselelweni ro kwetsima leri Xikwembu xi ri tekaka ku ri ra vutomi hinkwabyo. Vanhu volavo va tshama va ri evun’weni tanihi wanuna ni wansati, naswona nkongomiso wa Bibele malunghana ni lava dlayaka vukati leswaku va nghenela byin’wana wa tirha eka vona.—Matewu 19:5, 6, 9.

Tanihi leswi nchumu wun’wana ni wun’wana wa nkoka wu lavaka matshalatshala ni ku tiyisela, swi tano ni hi vukati. Lava va tsandzekaka ku xiya leswaku bya kwetsima va byi xaxisa hi ku olova. Kumbe va nga ha tipeta leswaku va nghenela vukati, lebyi nga riki na ntsako. Hi hala tlhelo, lava xiyaka leswaku vukati bya kwetsima va swi tiva leswaku Xikwembu xi lava leswaku va tshama swin’we. (Genesa 2:24) Va swi xiya nileswaku loko va khomisana evukatini, va xi xixima leswi xi nga Musunguri wa lunghiselelo ra vukati. (1 Vakorinto 10:31) Loko va ri ni langutelo leri, va susumeteleka ku tiyisela ni ku lwela leswaku vukati bya vona byi humelela.

[Nhlamuselo ya le hansi]