Ndlela Leyi Munhu A Koroliwaka Ha Yona

Monika a ha ku heta xikolo loko a sungula ku dyondzisiwa ku va matsalana eka swa nawu. Monika a a langutele leswaku swilo swi to rhetemuka kunene loko a sungula ku tirha.

Horst a a ri dokodela naswona a a ri emalembeni ya va-30. A a ri ni nsati ni vana, naswona a swi vonaka onge u ta xiximiwa ni ku hola mali hi xigqoko.

Monika na Horst va cinisiwe mbhotela.

M HAKA ya Monika na Horst yi hi dyondzisa mhaka ya nkoka: Swa tika ku vona leswaku i vanhu va njhani lava nga xanisiwaka. Phela, hambi ko va mani naswona ku nga khathariseki leswaku u tirha yini, a nga ha xanisiwa. Xana u nga tisirhelela njhani? Ndlela yin’wana i ku dyondza ku hlakulela ku rhula entirhweni, hambiloko u tirha ni swipandza-nhloko.

 Ku Tirhisana Ni Van’wana

Mintirho ya vanhu vo tala yi koxa leswaku va tirhisana kahle ni vanhu van’wana. Loko vatirhi-kulobye va tirhisana kahle, ntirho wu famba hi ndlela leyinene. Loko va nga tirhisani kahle, ntirho a wu fambi kahle naswona munhu a nga ha va ekhombyeni lerikulu ra ku xanisiwa.

I yini lexi nga kavanyetaka ku rhula entirhweni? Phela, vatirhi va nga ha cinciwa nkarhi ni nkarhi. Eswiyin’weni swo tano, swa tika ku endla vuxaka ni vanhu van’wana. Ku tlhandlekela kwalaho, vanhu lava ha ku sungulaka ku tirha swin’we a va wu tolovelanga ntirho wa vona, leswi endlaka leswaku va nga bindzuli ngopfu. Loko ntirho wu engeteleka, ntlawa wolowo wu nga ha va ehansi ka ntshikilelo lowu hambetaka.

Kasi hi hala tlhelo, loko ntlawa wa kona wu nga ri na tipakani leti kongomeke, a ku nge vi na moya wa vun’we. Hi xikombiso, leswi swi nga ha endleka loko ndhuna leyi nga titshembiki yi heta nkarhi wo tala yi ri karhi yi sirhelela xikhundlha xa yona ematshan’weni yo rhangela. Yi nga ha tlhela yi ringeta ku va lawula hi ku va qega. Lexi nyanyisaka timhaka, ntlawa wun’wana wu nga ha va wu vumbeke hi ndlela leyi rharhanganeke lerova swirho swa wona swi nga swi twisisi leswaku vutihlamuleri bya swona byi sungula ni ku helela kwihi. Hi xikombiso, ku nga ha pfuka ku nga twani loko vathoriwa vambirhi va vona onge va ni mfanelo yo ala kumbe ku pfumela rhisiti leyi sayiniweke hi un’wana wa vona.

Exiyin’weni xo tano, a va swi koti ku vulavurisana kahle naswona hakanyingi a va buli hi timhaka leti va hambaniseke. Mavondzo ma onha vuxaka lebyinene entirhweni, naswona vatirhi va phikizana leswaku va va va n’wamunene eka muthori. Mhakanyana yi pfuxa timhaka. Entiyisweni, nyimpi a yi sukeli ekule. Leswi hi swona leswi endlaka leswaku munhu a xanisiwa.

Ndlela Leyi A Hlawuriwaka Ha Yona Munhu La Nga Ta Xanisiwa

Hi ku famba ka nkarhi, ku nga ha hlawuriwa mutirhi un’wana leswaku a ta xanisiwa. I munhu wa njhani la nga khomiwaka hi ndlela leyi? Ku nga ha va munhu la hambaneke ni lavan’wana. Hi xikombiso, ku nga ha va wanuna la tirhaka ni vavasati kumbe wansati la tirhaka ni vavanuna. Munhu la titshembaka a nga ha tekiwa a ri ni ntshiva kasi loyi a timiyeleleke a nga ha tekiwa a ri nyoka-hansi. Munhu wa kona a nga ha va a hambane ni van’wana hileswi a nga nkulu kumbe a nga ntsongo eka lavan’wana hinkwavo kumbe a wu tiva kahle ntirho ku va tlula.

Ku nga khathariseki leswaku ku hlawuriwe mani leswaku a ta xanisiwa, lava a tirhaka na vona “va n’wi khoma hi ndlela ya tihanyi ni hi voko ra nsimbi, sweswo swi endla leswaku va titwa va phyuphyile,” ku vika magazini wa le Jarimani wa ta vutshunguri lowu vuriwaka mta. Hambi o endla matshalatshala yo antswisa xiyimo lexi a swi pfuni nchumu kambe swi nga ho nyanyisa timhaka ntsena. Loko va hambeta va n’wi dyisa mbitsi, munhu yoloye u hundzuka mhokwe. Hi nkarhi lowu, swi nga ha n’wi tikela ku langutana ni xiyimo lexi a nga eka xona.

Ina, i khale swi vonaka leswaku vanhu va nga ha cinisiwa rhuvurhuvu emintirhweni. Kambe vo tala va tsundzuka nkarhi lowu ha wona a ku ri ni moya wa ntirhisano entirhweni. A swi nga tolovelekanga leswaku va boha xikungu xo xanisa un’wana. Kambe hi ku famba ka malembe, ku ve ni nchumu lowu dokodela un’wana a wu hlamuseleke tanihi “ku hahluka ka vun’we naswona vanhu va nga ha khomiwiki hi tingana.” Sweswi vanhu a va ha ri na mahanyelo, a va chavi ku lwa entirhweni.

Hikwalaho, hinkwavo lava tirhaka va karhateke hi tinhlamulo ta swivutiso leswi: Xana ku xanisiwa ka vanhu ku nga siveriwa? Xana ku rhula ku nga hlakuleriwa njhani entirhweni?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Xikongomelo xa ku xanisa munhu i ku n’wi endla a titwa a ri xikangalafula