Xana Hi Le Ntirhweni Kumbehi Le Nyimpini?

HI MUTSARI WA XALAMUKA! EJARIMANI

“A ndzi nga ha swi koti ku swi tiyiselela. A ndzi hete malembe lama tlulaka 30 ndzi ri karhi ndzi tirhela khampani ya kona. Se a ndzi ri ndhuna. Hiloko ku fika mininjhere lontshwa. A a ri ntsongo, a ri na macatu naswona a ta ni tindlela tin’wana to tala leti a a lava swilo swi endliwa ha tona. A a ehleketa leswaku mina a ndzi swi lavi leswaku swi endliwa hilaha a a lava hakona, hiloko a sungula ku ndzi kokisa exilogweni. Endzhaku ka tin’hweti ndzi ri karhi ndzi tseketseriwa, ndzi hemberiwa ni ku tsongahatiwa, ndzi sungule ku pfilunganyeka emiehleketweni. Loko khampani yi ndzi nyika timali ta mina leswaku ndzi tshika ntirho, ndzi pfumerile.”—Peter. *

PETER a a xanisiwa entirhweni. EJarimani, laha Peter a tshamaka kona, vanhu va kwalomu ka 1,2 wa timiliyoni va xanisiwa entirhweni. Le Netherlands, munhu un’we eka va mune u ta xanisiwa siku rin’wana entirhweni. Xiviko lexi humaka eka Vandla ra Misava Hinkwayo ra Ntirho xi vika leswaku ku xanisiwa ka vanhu entirhweni i xiphiqo lexi kulaka eAustralia, eAustria, eBritain, eDenmark, eSweden ni le United States. Kahle-kahle, ku xanisiwa swi katsa yini?

“Nyimpi Leyi Pfilunganyaka Mianakanyo”

Hi ku ya hi magazini wa le Jarimani lowu vuriwaka Focus, ku xanisa munhu i ku “tshamela ku n’wi dyisa mbitsi.” A hi ku n’wi poyila ntsena—leswi nga katsaka ku n’wi sapatela, ku n’wi sandza, ku n’wi vungunya ni ku n’wi khovolela—kambe i ku kunguhata kahle hi xikongomelo xo n’wi vavisa emiehleketweni. Xikongomelo xa kona i ku n’wi endla a titwa a ri xikangalafula. *

Ku cinisa munhu rhuvurhuvu swi nga ha katsa ku n’wi khovolela ni ku n’wi hlasela. Munhu la hlaseriwaka a nga ha onhiwa vito, a rhukaniwa, a khomiwa hi ndlela ya tihanyi ni ku honisiwa. Vanhu van’wana va tirhisiwa bya hlonga hi vomu kumbe va dlidlimbetiwa hi ntirho lowu nga rhandzekiki lowu ku nga riki na loyi a lavaka ku wu endla. Vatirhi-kulobye va nga ha kavanyeta matshalatshala yakwe ya ku tirha hi matimba kumbexana hi ku n’wi tumbetela rungula rin’wana leri a ri lavaka leswaku a ta tirha kahle. Eswiyin’weni swin’wana, lava  n’wi xanisaka va poncise mavhilwa ya movha wa munhu wa kona kumbe ku onha ntirho wakwe eka khompyuta.

Vanhu van’wana va chongorisiwa hi munhu un’we. Kambe minkarhi yo tala, munhu u va a hlaseriwa hi vanhu vo hlayanyana.

Kumbexana nchumu lowu hlamarisaka ngopfu hileswi eswiyin’weni swo tala, ku va ku ri ndhuna leyi pfumeleke leswaku munhu yoloye a chongorisiwa. Eminkambisisweni yin’wana leyi endliweke ematikweni ya le Yuropa, ndhuna yi va yi hoxe xandla swinene eka ku xanisiwa ka vanhu loku endlaka kwalomu ka 50 wa tiphesente, naswona hakanyingi ku kumeka leswaku hi yona ntsena leyi chongorisaka munhu yoloye. Hinkwaswo leswi swi endle leswaku entirhweni ku va “enyimpini leyi tekaka nkarhi wo leha, leyi kayakayisaka munhu emintlhavekweni,” hi ku vula ka phepha-hungu ra le Jarimani leri vuriwaka Frankfurter Allgemeine Zeitung.

Mimbuyelo Ya Kona A Yi Heleli eNtirhweni Ntsena

Hakanyingi, mimbuyelo ya ku chongorisiwa a yi heleli entirhweni ntsena. Vanhu vo tala lava hlaseriweke va ve ni swiphiqo leswikulu swa rihanyo hikwalaho ka ku cinisiwa rhuvurhuvu. Ntshikilelo, nkelunkelu ni ku tshama munhu a ri eku chaveni hi yin’wana ya mimbuyelo ya ku xanisiwa. Ku vuriwa yini hi Peter, la boxiweke eku sunguleni? U titwe a ri xikangalafula. Wansati la vuriwaka Margaret, loyi na yena a tshamaka eJarimani, u tsundzuxiwe hi dokodela wakwe ku ya lava mpfuno wa vutshunguri exibedlhele xa lava vabyaka hi mianakanyo. Ha yini? Hikwalaho ko cinisiwa mbhotela entirhweni.  Ku cinisa munhu mbhotela swi nga ha byi khumba swinene vukati kumbe ndyangu wakwe.

Le Jarimani, ku cinisiwa rhuvurhuvu entirhweni swi andze ngopfu lerova khampani yin’wana ya ndzindza-khombo wa rihanyo yi sungule nomboro ya riqingho leyi vanhu lava xanisiwaka va nga belaka riqingho eka yona. Khampani leyi yi kume leswaku vo tala va lava va beke riqingho va tsandzeke ku tirha kukondza ku hela kwalomu ka mavhiki ya tsevu, naswona lava endlaka n’we-xa-nharhu va hete tin’hweti tinharhu naswona lava tlulaka 10 wa tiphesente va hete nkarhi lowu tlulaka tin’hweti tinharhu. Magazini wa ta vutshunguri wa le Jarimani wu ringanyeta leswaku “vanhu lava endlaka kwalomu ka 20 wa tiphesente lava tidlayaka, va tidlaya hikwalaho ko xanisiwa.”

Swi le rivaleni leswaku ku xanisiwa entirhweni swi nga ha endla leswaku munhu a tala mati ematsolweni loko a ehleketa ha swona. Xana yi kona ndlela leyi ku nga papalatiwaka ha yona? Xana ku rhula ku nga hlakuleriwa hi ndlela yihi entirhweni?

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 4]

Ku xanisiwa ku pfilunganya munhu mianakanyo loko a ri entirhweni