N’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi u vula leswaku u tiyisa ngopfu voko. Kambe ku navela ka wena ko lava ku n’wi sirhelela ku ku byela leswaku a wu tiyisi voko. Kutani u tibyela u ku: ‘Loko ndzo debyisa voko, u ta nghena ekhombyeni!’

Tanihi mutswari u ni mfanelo yo vekela n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi milawu leyi twisisekaka. Kambe u fanele u rhanga hi ku twisisa leswaku i yini leswi nga ha n’wi endlaka a hlundzukisiwa hi milawu leyi u n’wi vekelaka yona.

Leswi talaka ku vuriwa: Vana hinkwavo va kondlo-a-ndzi-dyi va lwisana ni milawu leyi va vekeriwaka yona; sweswo a swi papalateki nikatsongo.

Ntiyiso wa mhaka: A swi talanga leswaku n’wana wa kondlo-a-ndzi-dyi a xandzuka loko vatswari vakwe va n’wi vekela milawu leyi twisisekaka va tlhela va vulavula na yena ha yona.

Hambileswi ku nga ni swivangelo swo tala leswi nga ha endlaka leswaku n’wana wa kondlo-a-ndzi-dyi a xandzuka, vatswari va nga ha kucetela moya wolowo handle ko swi xiya loko milawu ya vona yi nga kombisi ku anakanyela kumbe yi nga ha fambisani ni malembe ya n’wana wa vona. Xiya leswi landzelaka:

• Milawu leyi nga kombisiki ku anakanyela. Loko vatswari va nga lavi ku cinca milawu ya vona eswiyin’weni swo karhi, n’wana wa vona wa kondlo-a-ndzi-dyi a nga ha titwa onge vatswari vakwe va n’wi vekela milawu hi xikongomelo xo lava ku n’wi lawula ematshan’weni yo n’wi sirhelela. Hikwalaho, loko a ri exihundleni a nga ha endla swilo swo biha leswi vatswari vakwe va swi yirisaka.
• Milawu leyi nga ha fambisaniki ni malembe ya n’wana. Nhlamulo ya mutswari leyi nge, “A ndzi ku vutisi ndzo ku byela,” yi nga ha va yi ringene eka n’wana lontsongo loko a vutisa leswaku ha yini a vekeriwe nawu wo karhi, kambe n’wana wa kondlo-a-ndzi-dyi u lava ku hlamuseriwa swivangelo swa kona. Phela, ku nga ri khale n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi a nga ha huma muti kutani a tiendlela swiboho leswikulu. Kutani swa antswa ku va a dyondza ku anakanyisisa hi timhaka ni ku endla swiboho leswinene sweswi, tanihi leswi a ha riki emavokweni ya wena.

Kambe u nga endla yini loko a tshamela ku nyangatsiwa hi milawu leyi u n’wi vekelaka yona?

Xo sungula, u fanele u tiva leswaku vana va kondlo-a-ndzi-dyi va swi lava ku vekeriwa swipimelo hambileswi va nga ta ka va nga swi vuli sweswo hi nomu wa vona. Kutani vekela n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi milawu u tlhela u tiyiseka leswaku wa yi twisisa. Buku leyi nge Letting Go With Love and Confidence yi ri: “Loko vana va kondlo-a-ndzi-dyi va vekeriwa swipimelo leswi twisisekaka naswona va tiva leswaku vatswari va vona va ta va veka tihlo hi ndlela leyinene, a va tali ku phungela.” Ku hambana ni sweswo, vatswari lava nyikaka vana va vona va kondlo-a-ndzi-dyi ntshunxeko lowu tlulaka mpimo, va nga ha kombisa leswaku a va khathali. Kutani sweswo swi nga kucetela vana ku xandzuka.—Nawu wa Bibele: Swivuriso 29:15.

Kutani, u nga swi kombisa njhani leswaku wa anakanyela loko u vekela n’wana wa wena milawu? N’wi pfumelele a tiphofula malunghana ni milawu ya kona. Hi xikombiso, loko a kombela leswaku ku cinciwanyana nkarhi lowu a faneleke a vuya ha wona ekaya, rhiya ndleve loko a ri karhi a hlamusela xivangelo xa kona. N’wana loyi a tivaka leswaku u xi yingisele hi vurhon’wana xivangelo xakwe, u tala ku xixima xiboho lexi u xi tekaka ni ku fambisana na xona hambiloko a nga pfumelelani na xona.—Nawu wa Bibele: Yakobo 1:19.

Kambe loko u nga si teka xiboho, tsundzuka yinhla leyi: Vana va kondlo-a-ndzi-dyi va tala ku kombela ku nyikiwa ntshunxeko lowu engetelekeke ku tlula lowu va faneleke va va na wona, kasi vatswari va nga ha va nyika ntshunxeko lowutsongo ku tlula lowu va faneleke va va nyika wona. Kutani xi tekele enhlokweni xikombelo xa n’wana wa wena. Xana n’wana wa wena u swi kombisile leswaku u ni vutihlamuleri? Xana xikombelo xakwe xi lava leswaku u pfumelelana ni swiyimo? Tiyimisele ku pfumelelana ni swiyimo loko swi fanerile.—Nawu wa Bibele: Genesa 19:17-22.

Ku engetela emhakeni yo yingisela ndlela leyi n’wana wa wena a titwaka ha yona, tiyiseka leswaku u n’wi byela ni swilo leswi ku vilerisaka. Loko u endla tano, u nga ha n’wi dyondzisa ku nga khathali hi swilaveko swakwe ntsena kambe ni swa van’wana.—Nawu wa Bibele: 1 Vakorinto 10:24.

Xo hetelela, teka xiboho ivi u n’wi hlamusela swivangelo leswi endleke u teka xiboho xexo. Hambiloko a nga pfumelelani na xona, a swi kanakanisi leswaku swi ta n’wi tsakisa ku tiva leswaku vatswari vakwe va n’wi yingisela loko a tiphofula. Tsundzuka leswaku u le ku dyondziseni ka n’wana wa wena ndlela leyi a faneleke a tikhoma ha yona loko se a kurile. Loko u vekela n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi milawu leyi twisisekaka u tlhela u vulavurisana na yena ha yona, u ta n’wi pfuna leswaku a va ni vutihlamuleri loko se a kurile.—Nawu wa Bibele: Swivuriso 22:6.