XIPHIQO lexi Frank na Jerry va langutaneke na xona xi tolovelekile. Hakanyingi loko vanhu vambirhi va nga voni timhaka hi tihlo rin’we, va hlundzukelana va tlhela va kombana hi tintiho. Loko va nga lulamisi mhaka ya vona, vunghana byi nga hela.

Swi nga endleka leswaku na wena u tshame u langutana ni xiyimo lexi fanaka. Loko swi ri tano, a swi kanakanisi leswaku swi ku hlundzukisile. I ntiyiso leswaku hi lava ku hanyisana hi ku rhula ni vanghana ni vaekelani va hina. Kambe xana hi nga swi kota ku endla tano hambiloko minkarhi yin’wana ku va ni timholovo? Xana swa koteka ku susa langutelo leri nga riki rinene ivi hi rivalela van’wana loko va hi twise ku vava. Xana hi nga swi kota ku lulamisa timholovo hi ku rhula?

Anakanya hi xiphiqo xa Frank na Jerry. Vunghana bya vona byi sungule ku onhaka loko havumbirhi bya vona va nga tekanga magoza lamanene: (1) Jerry a a nga anakanyeli, (2) Frank u tiphofule hi ndlela leyi hlundzukiseke Jerry, (3) havumbirhi bya vona va tsandzeke ku tikhoma naswona (4) a nga kona loyi a pfumeleke xihoxo xakwe.

Kambe hi ku famba ka nkarhi va anakanyisise hi mhaka ya vona. Vavanuna lavambirhi va rivalelanile naswona va kondletela ku rhula. I yini lexi va pfuneke? Va tirhise milawu leyi pfuneke vanghana vo tala leswaku va langutana ni xiyimo xo tika va tlhela va tiyisa vunghana bya vona.

Milawu yoleyo yi kumeka eka buku leyi kandziyisiweke ku tlula tibuku hinkwato emisaveni, ku nga Bibele. Yi hi khuthaza leswaku hi hlakulela timfanelo leti hi pfunaka leswaku hi kondletela ku rhula hi tlhela hi horisa timbanga ta le mbilwini—timfanelo ta kona i ku twisisa, musa, rirhandzu ni ku lehisa mbilu.—Swivuriso 14:29; 1 Vakorinto 13:4, 5.

Frank na Jerry ko va swikombiso swimbirhi leswi kombisaka matimba ya Bibele ya  ku hundzula vutomi bya vanhu. Ku ni swikombiso swin’wana swo tala ku katsa ni swa vanhu lava mikhuva yo biha a hi dzime timitsu eka vona. Hi xikombiso, Robert loyi a tshamaka eAustralia, u kote ku hlula xiphiqo xa mahlundzu lawa a ma dzime timitsu. Nelson wa le Timor-Leste u kote ku hlula rivengo leri ku nga khale a ri na rona ivi a endla xinghana ni khale ka nala wakwe. Xana Bibele yi va pfune njhani Robert na Nelson? U n’wana wa vatsari va Xalamuka! U vulavurisane na yena leswaku a tiva mhaka hi vuenti.

ROBERT, hi kombela u hi chumbutela hi vutomi bya wena.

Ndzi kulele endyangwini lowu a wu nga ri na ntsako. Hi xikombiso, tata wa mina a a ri ni madzolonga naswona a a tshamela ku ndzi ba. Minkarhi yin’wana a a ndzi ba ndzi huma ngati naswona ndzi titivala. Sweswo swi endle leswaku ndzi va munhu la karihaka swinene ndzi tlhela ndzi va ni madzolonga. Loko ndza ha ri muntshwa ndzi hete malembe mambirhi exikolweni lexi dyondzisaka vana mahanyelo lamanene. Hi ku famba ka nkarhi ndzi be munhu hi ndlela ya tihanyi naswona sweswo swi endle leswaku ndzi pfaleriwa ejele lerikulu. Loko ndzi ntshunxiwile, ndzi tlhelele eAustralia ndzi ri ni ntshembo wa leswaku ndzi ta sungula vutomi hi vuntshwa.

Xana ku rhurha ka wena ku ku pfunile leswaku u cinca vutomi bya wena?

Ku rhurha a hi kona ku hundzuleke vutomi bya mina kambe ndzi hundzuriwe hi ku dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha. Hambiswiritano, a swa ha ndzi tikela ku lawula vukarhi bya mina naswona a ndzi tshamela ku nyangatseka ndzi tlhela ndzi titwa ndzi nga pfuni nchumu. Kambe siku rin’wana ndzi anakanyisise hi Swivuriso 19:11 leyi nge: “Kunene ku twisisa ka munhu ku vohlisa ku hlundzuka kakwe, naswona swi sasekile eka yena loko a nga wu tluli nawu.” Leswi a ndzi tiyimisele ku va ni ku twisisa koloko, ndzi sungule ku anakanyisisa hi ndlela leyi hina vanhu hi titwaka ha yona, leswi hi swi vulaka ni swiendlo swa hina. Hakatsongo-tsongo, ndzi sungule ku va loyi a twisisaka, ndzi lehisa mbilu ndzi tlhela ndzi rivalela.

Xana u nga hi nyika xikombiso?

Ndzi tshame ndzi hlundzukisa munghana wa mina hi xihoxo hiloko a ndzi holovela exikarhi ka vanhu. Ndzi sale ndzi khomiwe hi tingana. Hiloko ndzi tsundzuka ndzayo ya le Bibeleni leyi nge: “Mi nga tlheriseli swo biha hi swo biha hambi eka mani,” kutani ndzi nambe ndzi kombela ndzivalelo. (Varhoma 12:17) Loko munghana wa mina a rhurise mbilu, ndzi vulavule na yena exihundleni naswona ndzi kume leswaku a a karhatiwa hi swiphiqo swa ndyangu. Hi kondletele ku rhula naswona endzhaku ka nkarhi u ndzi nyike jazi ro saseka. A ndzi tivutisa leswaku loko a ku ri khale ka mina, a ndzi ta va ndzi endle yini endzhaku ka loko munghana wa mina a ndzi khomise tingana.

U langutana njhani ni swiphiqo swa ndyangu?

Mina ni nsati wa mina hi ni n’wana wa jaha la nga ni malembe ya 20 naswona ku fana ni  mindyangu yin’wana hi pfa hi nga voni swilo hi tihlo rin’we. Kambe ndzi dyondze swo tala eBibeleni ku katsa ni ku kombela ndzivalelo. Loko marito lawa ma vuriwa swi huma embilwini ma nga sivela timholovo.

NELSON, u munhu loyi a nga ni xinghana. Kambe u tshame u va ni rivengo ra lunya a hi swona?

Wa vurisa, loko ndza ha ri jaha ndzi joyine ntlawa wa tipolitiki lowu a wu lwisana ni mfumo. Nakambe a ndzi venga ntlawa wun’wana wa tipolitiki lowu a wu lava ku lawula xifundzha lexi a ndzi tshama eka xona. Leswaku ndzi ta va mulwi loyi a nga ni vutshila, ndzi dyondze karati kutani a ndzi ba un’wana ni un’wana loyi a a ndzi hlundzukisa.

I yini xi ku pfuneke leswakwu u cinca?

Ndzi sungule ku dyondza Bibele ndzi tlhela ndzi tirhisa tidyondzo ta yona naswona tidyondzo tin’wana timbirhi ti ndzi khumbhile swinene. Yo sungula yi ri: “Swilo hinkwaswo, leswi mi lavaka vanhu va swi endla eka n’wina, na n’wina mi fanele mi swi endla eka vona.” (Matewu 7:12) Ya vumbirhi yi ri: “U fanele u rhandza warikwenu kukota loko u tirhandza.” (Matewu 22:39) Ndzi xiye leswaku Timbhoni leti a ti ndzi dyondzisa Bibele, a ti kombisa rirhandzu rolero ku nga khathariseki nhlonge kumbe rixaka. A ndzi navela ku fana na tona. Eku heteleleni ndzi kote ku hlula mikhuva yo biha naswona vanghana va mina va khale swi va hlamarise ngopfu naswona a va nga ha ndzi chavi.

Xana u tshame u tlhelela eka mukhuva wa wena wa khale?

Ina, kambe ku nga ri exikarhi ka vanhu. Minkarhi yin’wana a ndzi tsandzeka ku tikhoma ekaya. Entiyisweni siku rin’wana ndzi tshame ndzi hlundzuka ivi ndzi ba nsati wa mina, naswona ndza tisola swinene. Kambe u ndzi rivalerile naswona sweswo swi endle leswaku ndzi tiyimisela swinene ku lawula ku hlundzuka ka mina.

U vule leswaku vanhu a va ha ku chavi. Xana u nga hi nyika xikombiso?

Ina. Siku rin’wana ndzi hlangane ni xirho lexi xiximekaka xa ntlawa lowu ndzi vulavuleke ha wona laha henhla ku nga wanuna la vuriwaka Augusto. Eku sunguleni a a nga ndzi tshembi. Kambe ndzi n’wi pfuxele hi musa ivi ndzi n’wi kombela leswaku hi rivala hi swilo leswi hundzeke ndzi tlhela ndzi n’wi rhamba ekaya ra mina. U pfumerile naswona u hlamarisiwe hi ku cinca ka mina—u sungule ku dyondzeriwa Bibele. Sweswi mina na Augusto se hi vanghana lavakulu naswona hi gandzela Xikwembu swin’we.

Swilo leswi vangaka timholovo swa hambana naswona a hi vanhu hinkwavo lava hlamulaka hi moya wo rhula ro sungula. Kambe Bibele yi hi nyika ndzayo leyi nge: “Loko swi koteka, swi titshege hi n’wina, vanani ni ku rhula ni vanhu hinkwavo.”—Varhoma 12:18.

Vanhu lava ku vulavuriweke ha vona eka xihloko lexi, va kombisa leswaku vutlhari bya le Bibeleni bya tirha hakunene—byi ni matimba yo herisa mikhuva leyi ‘simekiweke yi tiya’ ntsena loko u yi pfumelela. (2 Vakorinto 10:4) Malunghana ni vutlhari byolebyo, Swivuriso 3:17, 18 yi ri: “Tindlela ta byona i tindlela ta ku tsakisa, naswona tindlela ta byona hinkwato i ku rhula. I murhi wa vutomi eka lava va khomelelaka eka byona, naswona va ta vuriwa lava tsakeke lava va khomelelaka swi tiya eka byona.”

Xana wa swi lava ku va la tsakeke ni loyi a kondletelaka ku rhula? Xana wa swi navela ku va ni vunghana lebyi nga ta ka byi nga herisiwi hi timholovo? Loko swi ri tano, a wu nge tisoli loko u pfumelela Bibele yi ku pfuna.