SCLERODERMA, i “ku tsindziyela ka nhlonge” naswona rito leri ri tirhisiwa ku hlamusela mavabyi lama hlaselaka vanhu va kwalomu ka 2,5 wa timiliyoni emisaveni hinkwayo. Muxaka wa vuvabyi lebyi lowu karhataka ngopfu vana, hi lowu vuriwaka “localized” scleroderma, lowu katsaka ku tsindziyela ka tisele ta nhlonge.

Elisa a ri ni malembe ya khume loko a kumeka a ri ni vuvabyi bya “systemic” scleroderma, naswona vuvabyi byebyo a byi ta hlasela nhlonge ni swirho swa le ndzeni, swo tanihi tinso, mbilu, mahahu, khwiri ni marhumbu. Madokodela a ma anakanya leswaku vutshunguri lebyi a a ta byi kuma a byi ta endla leswaku a hanya malembe ya ntlhanu ntsena. Sweswi se ku hundze malembe ya 14 Elisa wa ha hanya. Hambileswi a nga taka a nga tshunguleki, u tshama a ri ni langutelo lerinene hi vutomi. Vatsari va Xalamuka! va burisane na Elisa hi vuvabyi byakwe ni leswaku u ma kuma kwihi matimba yo tiyisela.

 U sungule ku swi tiva rini leswaku wa vabya?

Loko ndzi ri ni malembe ya kaye, ndzi tsemekenyana exikokolweni naswona a xi vava swinene. Xilondza xiye xi kula naswona a xi nga holi. Loko ndzi kamberiwa ngati ku kumeke leswaku ndzi ni vuvabyi bya systemic scleroderma. Leswi vuvabyi lebyi a byi ya byi nyanya, hi lave dokodela la nga ni vuswikoti byo tshungula scleroderma.

Xana mi n’wi kumile?

Hi kume dokodela loyi a tshungulaka mahlangano ni misiha. U byele vatswari va mina leswaku ku tshunguriwa hi ku tirhisa tikhemikhali swi nga antswisa vuvabyi bya mina, swi lehisa vutomi bya mina hi malembe ya ntlhanu ni leswaku swi nga endleka vuvabyi bya mina byi lawuleka. Mhaka leyi nga tsakisiki hi leswaku matshungulelo lawa a ma ta endla leswaku mavabyi ma ndzi hlasela hi ku olova. Hambi mukhuhlwana wunene a wu ta ndzi dlaya.

Lexi tsakisaka hi leswaku a ku humelelanga nchumu xo biha.

Lexi ndzi xi nkhensaka hi leswaku ndza ha hanya. Loko ndzi ri ni kwalomu ka malembe ya 12, a ndzi tshamela ku biwa hi xitlhavi exifuveni, lexi a xi heta timinete ta 30, minkarhi yin’wana a xi ndzi ba kambirhi hi siku. A xi vava swinene lerova a ndzi kalakala loko xi sungula.

A xi vangiwa hi yini?

Madokodela ma kume leswaku mpimo wa ngati ya mina wu le hansi swinene ni leswaku mbilu ya mina swa yi tikela ku pompa ngati leswaku yi ya ebyongweni. Hi mavhiki ma nga ri mangani ntsena vutshunguri byi antswise xiphiqo lexi. Kambe hi nkarhi wolowo a ndzi anakanya leswaku ndzi nga ha fa nkarhi wun’wana ni wun’wana. A ndzi titwa ndzi nga ha pfuni nchumu, onge hi loko ndzi nga koti ku lawula leswi ndzi humelelaka.

Se u ni malembe ya 14 u khomiwe hi vuvabyi lebyi. Sweswi xiyimo xa rihanyo ra wena xi njhani?

Ndzi tshama ndzi ri karhi ndzi twa ku vava, naswona ndzi ni mavabyi yo hlayanyana lama fambisanaka ni scleroderma. Wona ma katsa swilondza swa le khwirini, ku mila tinyama emahahwini ni xangulele xa nkarhi na nkarhi. Ni sweswi a ndzi swi rhandzi ku tshamela ku anakanya hi vuvabyi bya mina. Ndzi ni swilo swin’wana swo swi endla.

I yini swilo swa kona?

Ndzi rhandza ku dirowa, ku rhunga swiambalo ni ku endla swin’wetsi-n’wetsi. Hambiswiritano, xa nkoka ngopfu leswi ndzi nga Mbhoni ya Yehovha, ndzi dyondzisa van’wana Bibele. Hambiloko ndzi nga swi koti ku famba hi ndzexe ndzi ya emakaya ya vanhu, ndza swi kota ku famba ni Timbhoni-kulorhi leti dyondzisaka vanhu Bibele nkarhi ni nkarhi endhawini leyi ndzi tshamaka eka yona. Na mina ndzi ni vanhu lava ndzi va dyondzelaka Bibele. Ku endla sweswo swi endla leswaku ndzi va ni xikongomelo evuton’wini.

Ha yini u katseka eku dyondziseni ka van’wana kasi na wena u ni swiphiqo leswi ku karhataka?

Ndza swi tiva leswaku rungula leri ndzi ri dyondzisaka van’wana i ra nkoka naswona ra pfuna. Handle ka sweswo, loko ndzi tshama ndzi khomekile hi ku pfuna vanhu hi ndlela leyi, ndza tsaka swinene. Ndzi tlhela ndzi titwa ndzi hanye kahle swinene. Hi nkarhinyana wolowo, ndza rivala ni hi vuvabyi bya mina.

Bibele yi ku pfuna njhani leswaku u va ni langutelo lerinene?

Yi ndzi tsundzuxa leswaku ku xaniseka ka mina ni ka van’wana i ka nkarhinyana. Nhlavutelo 21:4 yi vula leswaku hi nkarhi wa xona lowu xi wu vekeke, Xikwembu “xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona.” Ku anakanya hi matsalwa yo fana ni leri swi tiyisa ripfumelo ra mina eswitshembisweni swa Xikwembu swa vumundzuku, ku nga ri ntsena eka lava karhatiwaka hi mavabyi lama nga tshungulekiki kambe swa vanhu hinkwavo.