NHLOKOMHAKA YA XIFUNENGETO
Ntshembo Eka Lava Pfumalaka Makaya Ni Swisiwana
Joe i khale ka socha ra le United States. Swiphiqo swakwe ni swa ndyangu swi endle leswaku a pfumala ndhawu ya ku tshama ku ringana malembe ya kwalomu ka 18. Hi lembe rin’wana u sungule ku ya elayiburari ya laha a tshamaka kona, minkarhi yin’wana a a vulavurisana ni mulanguteri wa layiburari. Mabulo wolawo ma hundzule vutomi bya yena.
Martín, jaha ra le Argentina u titwe a nga ri na vuxaka ni Xikwembu. A a vona vutomi byi nga ri ni xikongomelo. Loko a ri karhi a lavisisa xikongomelo xa vutomi, u suke ekaya kutani a ya tshama eribuweni ra lwandle. Kambe ematshan’weni yo kuma tinhlamulo leti a a ti lava, u tshikilelekile swinene emianakanyweni. U khongele Xikwembu a ri karhi a rila a ku: “Loko u ri kona, ndzi kombela u ndzi pfuna leswaku ndzi ku kuma.” Ku endleke yini? Hi ta swi twa.
VANHU va pfumala makaya hi swivangelo swo hambanahambana. Van’wana ku fana na Joe va langutana ni swiphiqo swa vona vini. Kasi van’wana ku fana na Martín va hlawula ku nga tikatsi eka swilo leswi “tolovelekeke” leswi endlekaka evuton’wini hikuva va vona ku ri mukhuva ntsena. Hambiswiritano, van’wana va pfumala makaya hikwalaho ka vusweti, timhangu ta ntumbuluko, madzolonga ya le ndyangwini, swidzidziharisi kumbe ku tirhisa xihoko hi ndlela yo biha, vuvabyi bya mianakanyo, ku pfumaleka ka tindlu leti vanhu va nga kotaka ku ti xava kumbe ku lahlekeriwa hi ntirho.
Sweswi ku anakanyiwa leswaku xiphiqo lexi xi hungutekile eka matiko lama ha hluvukaka kumbe lama hlaseriweke hi nyimpi kumbe ntshikilelo wa swa ikhonomi, profesa wa psychology Paul Toro u vula leswaku ku pfumaleka ka makaya ku “tikombe ku ri xiphiqo lexikulu xa vanhu eka matiko yo tala lawa ma hluvukeke.” * Swivangelo swin’wana swi katsa switshembiso swa mfumo swo pfuneta mindyangu leyi holaka mali ya le hansi ni ku hambana lokukulu loku nga kona hikwalaho ka ku nga ringani ka miholo.
Vanhu vo tala va karhateka hi vumundzuku. Hambiswiritano, van’wana va hungute ku karhateka ka vona hi ku anakanyisisa hi leswi Bibele yi swi vulaka hi vumundzuku,
ku nga mhaka leyi hi nga ta vulavula ha yona ku nga ri khale. Bibele yi nga tlhela yi hi pfuna sweswi hi ku hi nyika milawu leyi twisisekaka leyi nga hi pfunaka evuton’wini naswona yi antswisa xiyimo xa hina xa ikhonomi ni ku titwa hi sirhelelekile ku fana na Joe na Martín lava va tivoneleke hi ya vona.BIBELE YI HUNDZULE VUTOMI BYA YENA
Cindi loyi a a tala ku vona Joe elayiburari leyi a a tirha eka yona, u te: “Joe a a vonaka a tlharihile, a xiximeka naswona a titsongahata.” Leswi Cindi a nga Mbhoni ya Yehovha, u nyike Joe timagazini ta Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka! a tlhela a n’wi rhambela eminhlanganweni ya Vukreste. Loko a ri kwalaho u khomiwe hi musa ni hi xichavo naswona sweswo swi endle leswaku a sungula ku va kona nkarhi na nkarhi. U tlhele a pfumela ku dyondza Bibele ni wanuna un’wana evandlheni rolero.
Joe u chaveleriwile hi leswi a a swi dyondza eBibeleni kutani a sungula ku swi tirhisa, hambileswi a fanele a endla ku cinca lokukulu evuton’wini bya yena. Hi xikombiso, u dyondze leswaku vutomi i nyiko leyi humaka eka Xikwembu naswona u fanele ku byi xixima. (Pisalema 36:9) Hikokwalaho, u tshike ku dzaha hi ku pfumelelana ni nawu lowu nga eka 2 Vakorinto 7:1 lowu nge: “A hi tibasiseni eka swilo hinkwaswo leswi nyamisaka nyama ni moya.” I ntiyiso leswaku xiboho xa Joe a xi n’wi pfunanga eka rihanyo ra yena ntsena, kambe xi n’wi hlayisele ni mali.
Hi ku va a lava ku tirhisa xitsundzuxo xa Bibele xa leswaku hi fanele hi tikarhatela ku khathalela swilaveko swa hina swa nyama, Joe u sungule ku lava ntirho. * (1 Vatesalonika 4:11, 12) Eklesiasta 2:24 yi ri: “Malunghana ni munhu a ku na nchumu xo antswa ku tlula leswaku a dya ni ku nwa, a endla leswaku moya-xiviri wakwe wu vona leswinene hikwalaho ka ku tikarhata kakwe.” Ntsako wolowo hi wu kuma hikwalaho ka ku tixixima, hikuva ku tirha hi ku tshembeka swi endla leswaku hi xiximiwa naswona ku hi endla leswaku hi pfuna lava pfumalaka.—Vaefesa 4:28.
Cindi u te: “Loko vandlha ri vona ku tshembeka ka Joe, ri n’wi seketerile, van’wana va n’wi pfunile ku endla xikombelo xo kuma ndhawu leyi faneleke yo tshama ni swilo swin’wana leswi a nga koti ku swi fikelela.” Joe u ye emahlweni a endla nhluvuko naswona hi ku famba ka nkarhi u khuvuriwile a va Mbhoni ya Yehovha. Sweswi u khutaza van’wana leswaku va kuma vutlhari lebyi nga eBibeleni hilaha na yena a byi kumeke hakona.—Swivuriso 3:13, 14.
U KUME XIKONGOMELO XA VUTOMI
Martín u sungule ku lavisisa xikongomelo xa vutomi loko a ri ni malembe ya 20. U te: “Ndzi kambisise vukhongeri ni tifilosofi naswona ndzi tirhise swidzidziharisi ndzi ri ni ntshembo wa leswaku ndzi ta enerisa xilaveko xa mina xa ku va munghana wa Xikwembu, kambe ndzi tsandzekile.” U tshame nkarhinyana eCalifornia le U.S.A. kutani a ya eHawaii. U ri: “A ndzi anakanya leswaku ndzi kume paradeyisi.” Kambe vuxongi bya tiko ra Hawaii a byi n’wi enerisanga. U ya emahlweni a ku: “A ndzi tshikilelekile swinene lerova ndzi lave ni ku tidlaya.” Hi wona nkarhi lowu a nga rila ngopfu lerova a khongela Xikwembu a ku: “Loko u ri kona ndzi pfune leswaku ndzi ku kuma.”
Martín u tsundzukile leswaku emahlweni ka sweswo u vone mfungho lowu a wu tsariwe marito lama nge: “Holo ya Mfumo ya Timbhoni ta Yehovha.” U endle xiboho xa ku ya eminhlanganweni ya Vukreste. U te: “Ndzi ye ndzi ri ni misisi yo leha ni malepfu naswona ndzi ambale swiambalo leswi a ndzi swi ambale tin’hweti to tala. Nilokoswiritano, ndzi amukeriwe hi mandla mambirhi.” Martín u amukele dyondzo naswona nkarhi ni nkarhi a a suka ekaya kakwe eribuweni a ya edorobeni leswaku a ya dyondza Bibele. ya Bibele
Eku heteleleni Martín u kume tinhlamulo leti enerisaka ta swivutiso swakwe. Hikwalaho ka sweswo ntshikilelo wakwe wu herile kutani a kuma ntsako lowu Yesu a vulavuleke ha wona loko a ku: “Va tsaka lava khathalaka hi xilaveko xa vona xa moya.”—Matewu 5:3.
Leswaku Martín i munhu loyi a cinceke swi vonake loko a tirhisa milawu ya Bibele leyi pfuneke Joe, loyi ku buriweke ha yena laha henhla. Martín u sungule ku khathala swinene hi ndlela leyi a a languteka ha yona naswona hi ku pfuniwa hi Timbhoni u kote ku kuma ntirho ni ndhawu yo tshama. U te: “Nkarhi lowu hundzeke a ndzi tiviwa ndzi ri wanuna loyi a pfumalaka kaya kambe sweswi vanhu va laha ndzi tshamaka kona va hlamarisiwa hi ndlela leyi ndzi hundzukeke ha yona.”
“Vanhu va hlamarisiwe hi ndlela leyi ndzi hundzukeke ha yona”
Endzhakunyana, Martín u tlhelele eArgentina, laha a fikeke a khuvuriwa a va Mbhoni ya Yehovha. Sweswi u tsakela lunghelo leri a nga na rona ra ku pfuna van’wana lava nga ni ndlala ya moya leswaku va kuma tinhlamulo ta swivutiso swa nkoka evuton’wini.
LOKO KU PFUMALA MAKAYA NI VUSWETI SWI NGA HA RI KONA
Yeremiya nandza wa Xikwembu wa khale, u hanye enkarhini wa nhlomulo lowukulu. Nala loyi a nga ni tihanyi u hlasele tiko ra ka vona kutani a yisa van’wana evukhumbini leswaku va ya va mahlonga (Swirilo 1:3) Hambileswi a poneke, Yeremiya u lahlekeriwe hi swilo hinkwaswo leswi a a ri na swona. U khongele a ri ni gome a ku: “Tsundzuka ku xaniseka ka mina ni ku pfumala kaya.”—Swirilo 3:19.
Ku nga khathariseki ku xaniseka kakwe, Yeremiya a nga lahlekeriwanga hi ntshembo. Ha yini? Xivangelo xo sungula hi leswaku a a swi tiva leswaku Yehovha a nge n’wi fularheli. (Yeremiya ) Xivangelo xin’wana hi leswaku a a tikarhatela ku dyondza matsalwa lawa a ma vula leswaku ku ta fika nkarhi lowu vusweti ni ku xaniseka swi nga ta hela, kutani swi siviwa hi ku rhula ka ntiyiso ni nsirhelelo.— 1:8Pisalema 37:10, 11.
Swiyimo swoleswo a swi nge tisiwi hi matshalatshala ya vanhu, kambe swi ta tisiwa hi hulumendhe leyi hetisekeke ku nga Mfumo wa Xikwembu. (Daniyele 7:13, 14) Hosi ya Mfumo wolowo i Yesu Kreste loyi loko a ha ri munhu laha misaveni a kombiseke ntwelavusiwana lowukulu eka swisiwana. (Luka 7:22; 14:13) Ehansi ka Mfumo wakwe, “Lowo lulama u ta hluka, ni ku rhula ku ta andza ku fikela n’weti wu nga ha vi kona. Hikuva yi ta kutsula xisiwana lexi kombelaka ku pfuniwa, ni la xanisekaka ni hinkwavo lava nga riki na mupfuni. Yi ta kutsula moya-xiviri wa vona eku tshikileriweni ni le madzolongeni.”—Pisalema 72:7, 12, 14.
Yesu a a dyondzisa ngopfu hi Mfumo wa Xikwembu. (Luka 4:43) U tlhele a dyondzisa vanhu ku khongela va ku: “Mfumo wa wena a wu te. Ku rhandza ka wena a ku endleke emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni.” (Matewu 6:9, 10) Xana vutomi byi ta va njhani loko se ku fuma Mfumo wa Xikwembu? Bibele yi hi tivisa ka ha ri emahlweni swilo leswi nga ta endleka. Hi xikombiso, loko yi vulavula hi lava nga ta fumiwa hi Mfumo wa Xikwembu yi ri:
-
“Kunene va ta aka tindlu va tshama eka tona; kunene va ta rima masimu ya vhinya va dya mihandzu ya wona. A va nge aki kutani ku tshama un’wana; a va nge rimi kutani ku dya un’wana. . . . ni ntirho wa mavoko ya vona, vahlawuriwa va mina va ta wu tirhisa hi xitalo.”—Esaya 65:21, 22.
-
“Entiyisweni va ta tshama, un’wana ni un’wana ehansi ka murhi wakwe wa vhinya ni le hansi ka nkuwa wakwe, a ku nge vi na munhu loyi a va chavisaka; hikuva nomu wa Yehovha wa mavuthu wu swi vurile.”—Mikiya 4:4.
Ntshembo wolowo lowu tiyisekisiweke wu hi nyika matimba loko hi langutana ni miringo. Hilaha ku fanaka, milawu ya Bibele yi nga hi pfuna leswaku hi hanya vutomi lebyi enerisaka ni lebyi nga ni xikongomelo sweswi ku fana na Joe, Martín, ni van’wana vo tala lava tivoneleke hi ya vona. Mutumbuluxi wa hina Yehovha Xikwembu, u hi nyika xitiyisekiso lexi nge: “Loko ku ri loyi a ndzi yingisaka, u ta tshama a sirhelelekile naswona a nge kavanyetiwi hi ku chava khombo.” (Swivuriso 1:33) O nge marito lawa ma nga hetiseka eka wena!
^ ndzim. 6 Hikwalaho ka minkwetlembetano, madzolonga kumbe nxaniso, timiliyoni ta vanhu ti boheke ku sukela makaya ya tona, kutani ti va vahlapfa ematikweni man’wana kumbe ematikweni ya ka vona. Xiphiqo lexi ku vulavuriwe hi xona eka Xalamuka! ya January 22, 2002.
^ ndzim. 11 Vanhu van’wana lava lavaka ku tirha a va swi koti, ku nga ha va hikwalaho ko lamala, vuvabyi kumbe ku dyuhala. Xikwembu a xi n’wi tsakeli munhu loyi ‘a nga laviki ku tirha.’—2 Vatesalonika 3:10.