“XEWANI! Minjhani?”

A swi kanakanisi leswaku u tshame u xeweta un’wana hi ndlela yoleyo. Kumbexana u tlhele u n’wi qhavula hi voko kumbe u n’wi angarha. Tindlela to xeweta ni marito lama tirhisiwaka swa hambana hi ku ya hi tindhawu kambe eka hinkwerhu ku xeweta i swa nkoka. Entiyisweni, loko hi nga xeweti van’wana kumbe hi nga hlamuli loko hi xewetiwa, hi nga tekiwa hi nga ri na rirhandzu kumbe hi ri na mukhuva wo biha.

Hambiswiritano, a hi vanhu hinkwavo lava rhandzaka ku xeweta. Van’wana va chava ku xeweta hileswi va nga ni tingana kumbe hileswi va nga titshembiki. Van’wana swa va tikela ku xeweta vanhu va rixaka rin’wana, ndhavuko, rimbewu rin’wana, lava nga riki tintangha ta vona kumbe lava nga ni swikhundlha. Hambiswiritano, hambi ku ri marito ma nga ri mangani yo xeweta ma nga va ni vuyelo lebyinene.

Tivutise: ‘Xana ku xeweta swi pfuna hi ndlela yihi? Naswona Rito ra Xikwembu ri nga ndzi dyondzisa yini mayelana ni ku xeweta?’

Loko muapostola Petro a amukela munhu wa matiko wo sungula, la vuriwaka Korneliyo evandlheni ra Vukreste, u te: “Xikwembu a xi yi hi nghohe.” (Mint. 10:34) Endzhakunyana, Petro u tsale leswaku Xikwembu xi “navela leswaku hinkwenu mi hundzuka.” (2 Pet. 3:9) Swi nga ha endleka leswaku a hi tirhisa tindzimana toleto eka munhu la dyondzaka Bibele. Kambe Petro u tlhele a khutaza Vakreste a ku: “Xiximani vanhu va mixaka hinkwayo, rhandzani nhlengeletano ya vamakwenu hinkwayo.” (1 Pet. 2:17) Kutani, xana swi ta va swi nga ri swinene loko hi xeweta van’wana ku nga khathariseki rixaka ra vona, ndhavuko, kumbe xiyimo xa vona xa timali? Yoleyo i ndlela yin’wana yo va komba leswaku ha va xixima ni ku va rhandza.

Muapostola Pawulo u khutaze lava nga evandlheni a ku: “Amukelanani, tanihi leswi Kreste na yena a hi amukeleke.” (Rhom. 15:7) Pawulo a va tsundzuka vamakwerhu lava veke “mpfuno lowu tiyisaka” eka yena. Namuntlha, vamakwerhu va swi lava swinene ku tiyisiwa tanihi leswi vanhu va Xikwembu va langutaneke ni nhlaselo wa Sathana.—Kol. 4:11; Nhlav. 12:12, 17.

Swikombiso swa le Matsalweni swi kombisa leswaku ku xeweta swi nga endla swo tala ku tlula ku endla leswaku munhu a titwa amukelekile.

Loko ku fike nkarhi wa leswaku vutomi bya N’wana wa Xikwembu byi hundziseriwa embelekweni wa Mariya, Yehovha u rhumele ntsumi leswaku yi ya vulavula na yena. Ntsumi yi sungule hi ku vula yi ku: “Xewani, wena loyi a tsakeriweke swinene, Yehovha u na wena.” Mariya a “karhateke swinene,” a nga swi twisisi leswaku hikwalaho ka yini ntsumi yi vulavula na yena. Loko ntsumi yi xiya sweswo, yi te: “U nga chavi, Mariya, hikuva Xikwembu xi ku tsakerile.” Yi n’wi byele leswaku a ku ri xikongomelo xa Xikwembu leswaku Mesiya a velekiwa hi yena. Ematshan’wini yo tshama a karhatekile, Mariya u hlamule hi ku titsongahata a ku: “Waswivo! Hlonga ra xisati ra Yehovha! Onge swi nga endleka eka mina hi ku ya hi leswi u swi tiviseke.”—Luka 1:26-38.

A ku ri lunghelo eka ntsumi yoleyo ku tirha tanihi murhumiwa wa Yehovha, hambiswiritano a yi nga swi tekeli ehansi ku vulavula ni munhu la nga hetisekangiki. Yi sungule hi ku n’wi xeweta. Xana hi nga dyondza swo karhi eka xikombiso xexo? Hi fanele hi tshama hi lunghekele ku xeweta van’wana ni ku va khutaza. Hi ku tirhisa marito ma nga ri mangani, hi nga pfuna van’wana ni ku va tiyisekisa leswaku na vona i xiphemu xa vanhu va Yehovha.

Pawulo a tiva vanhu vo tala emavandlheni ya le Asia Minor ni ya le Yuropa. Eka mapapila yakwe u rungule vo tala va vona hi mavito. Hi vona sweswo eka Varhoma ndzima 16. Pawulo u rungule vamakwavo wakwe vo tala va Vakreste. U boxe Febe, “makwerhu wa xisati” ni ku  khutaza vamakwerhu leswaku va n’wi ‘amukela eHosini hi ndlela leyi fanelaka vakwetsimi, ni leswaku va n’wi pfuna emhakeni yihi ni yihi leyi a nga lavaka va n’wi pfuna eka yona.’ Pawulo u rungule Priska na Akhwila, “lava va nga nkhensiwiki hi mina ntsena, kambe ni hi mavandlha hinkwawo ya matiko.” U rungule ni van’wana lava nga dumangiki namuntlha, ku nga “Epayineto loyi a rhandzekaka eka mina” ku katsa na “Trayifina na Trayifosa, vavasati lava tirhaka hi matimba eHosini.” Swi le rivaleni leswaku Pawulo a tshama a lunghekele ku xeweta vamakwerhu.—Rhom. 16:1-16.

Anakanya ntsako lowu va veke na wona loko va tiva leswaku a va ha tsundzukiwa. Hakunene sweswo swi fanele swi kurise ndlela leyi a va n’wi rhandza ha yona Pawulo ni ndlela leyi a va rhandzana ha yona! A swi kanakanisi leswaku ku twa marungula wolawo ya rirhandzu swi khutaze Vakreste van’wana ni ku va pfuna leswaku va tshama va tiyile eripfumelweni. Swi le rivaleni leswaku marungula lama kombisaka leswaku ha khathala hi van’wana swin’we ni swibumabumelo, swi tiyisa vunghana ni vun’we bya malandza ya Xikwembu yo tshembeka.

Loko Pawulo a fika ePuteyoli, endleleni yo ya eRhoma, Vakreste va kwalaho va tile hi tlhelo ra le dzongeni leswaku va ta n’wi vona. Loko Pawulo a va vona va ha ri ekulenyana, a “nkhensa Xikwembu, a tiya nhlana.” (Mint. 28:13-15) Mikarhi yin’wana hi nga ha kota ku xeweta hi ku n’wayitela kumbe ku yimisa voko ntsena. Kambe ni sweswo, swi nga chavelela munhu, kumbexana la tshikilelekeke kumbe la nga ni gome.

Mudyondzisiwa Yakobo a lava ku nyikela ndzayo ya matimba. Vakreste van’wana a va sungule ku endla vuoswi hi tlhelo ra moya hi ku va ni xinakulobye ni misava. (Yak. 4:4) Kambe xiya ndlela leyi Yakobo a ri sunguleke ha yona papila rakwe:

“Yakobo, hlonga ra Xikwembu ni ra Hosi Yesu Kreste, eka tinyimba ta 12 leti hangalakeke: Xewani!” (Yak. 1:1) A swi kanakanisi leswaku lava hlayeke papila rakwe swi va oloverile ku amukela ndzayo yakwe hileswi va swi xiyeke eka xingheniso xakwe leswaku u ni xiyimo lexi fanaka ni xa vona eka Xikwembu. Entiyisweni, ku xeweta van’wana hi ku titsongahata swi nga pfula ndlela yo va ni mabulo hambi ku ri hi timhaka ta nkoka.

Ku xeweta munhu, hambiloko u nga lehisanga swi fanele swi kombisa leswaku wa khathala hakunene. Hi fanele hi endla tano hambiloko hi vona onge a swi tekeriwi enhlokweni. (Mat. 22:39) Siku rin’wana makwerhu wa xisati wa le Ireland u fike eHolweni ya Mfumo loko minhlangano yi lava ku sungula. Loko a ri karhi hatlisela ku ya tshama, makwerhu un’wana u hundzulukile, a n’wi languta a ri karhi a n’wayitela kutani a ku: “Xewani. Ndza tsaka ku ku vona.” Makwerhu wa xisati a nga hlamulanga, u lo titshamela ehansi.

Endzhaku ka mavhiki ma nga ri mangani, u ye eka makwerhu yoloye kutani a n’wi byela leswaku ku ringana nkarhi wo karhi, a langutane ni swiyimo swo tika endyangwini wakwe. U te: “Siku leriya a ndzi ri na gome naswona ndzi lo tikoka leswaku ndzi ta eHolweni ya Mfumo. A ndzi swi tsundzuki leswi a swi dyondziwa hi siku rero handle ka ndlela leyi u ndzi xeweteke ha yona. Yi endle ndzi titwa ndzi ri ekaya. Ndza khensa.”

Makwerhu yoloye a a nga swi xiyanga leswaku maxewetelo yakwe yo koma ma ve ni vuyelo lebyinene. U hlamusela a ku: “Loko a ndzi byela leswaku marito ya mina ma nga ri mangani ma n’wi pfunile, ndzi tsakile leswi ndzi endleke matshalatshala. Na mina swi ndzi khumbile.”

Solomoni u tsale a ku: “Cukumeta xinkwa xa wena evuandlalweni bya mati, hikuva u ta tlhela u xi kuma endzhaku ka masiku yo tala.” (Ekl. 11:1) Loko hi xiya nkoka wo xeweta van’wana, ngopfungopfu Vakreste kulobye, a swi vuyerisi van’wana ntsena kambe swa hi vuyerisa na hina. Kutani a hi tshameni hi ri karhi hi tsundzuka leswaku ku xeweta i swa nkoka