Tata wa Rehobuwama a ku ri Solomoni loyi a nga fuma malembe ya 40 eIsrayele. (1 Tih. 11:42) Solomoni u fe hi 997 B.C.E. Endzhaku ka sweswo Rehobuwama u ye en’walungwini wa Yerusalema eka Xikeme leswaku a ya totiwa ku va hosi. (2 Tikr. 10:1) Xana u anakanya leswaku a a chava leswaku a nga ta swi kota ku landzelerisisa mikondzo ya Solomoni, loyi a ri ni vutlhari lebyi hlamarisaka? Xana Rehobuwama a ta swi tiva njhani leswaku vuswikoti byakwe byo tlhantlha swiphiqo leswikulu a byi ta ringiwa hi ku hatlisa?

Rehobuwama u fanele a kume xiyimo eIsrayele xi nga ri xinene. Hi ku famba ka nkarhi vanhu va ye eka yena va ya n’wi byela leswi va karhataka, va te: “Loko ku ri tata wa wena u nonon’hwise joko ra hina; wena vevukisa ntirho wo nonon’hwa wa tata wa wena ni joko rakwe ro tika leri a ri vekeke ehenhla ka hina, kutani hi ta ku tirhela.”—2 Tikr. 10:3, 4.

Kumbexana Rehobuwama a a titwa a phasekile! Loko a yingise xikombelo xa vanhu, yena swin’we ni ndyangu wakwe ni vanhu lava a va tshama endlwini ya vuhosi a va fanele va tshika ku hanya vutomi bya vulovolovo. Kambe loko a nga xi yingisanga xikombelo xa vona, vanhu a va ta xandzuka. Xana u endle yini? Leswi a ha ri hosi leyintshwa, u sungule a kombela switsundzuxo eka vanhu lava kuleke lava a va ri vatsundzuxi va Solomoni. Kambe endzhaku ka sweswo, Rehobuwama u tlhele a kombela switsundzuxo eka tintangha takwe. Rehobuwama u yingise xitsundzuxo xa tintangha takwe naswona u hlawule ku khoma vanhu hi ndlela yo biha. U hlamule a ku: “Ndzi ta tikisa joko ra n’wina, loko ku ri mina, ndzi ta engetela eka rona. Loko ku ri tatana, u mi be hi minkharisa, kambe loko ku ri mina, ndzi ta mi ba hi swipamu.”—2 Tikr. 10:6-14.

Xana ku na leswi hi nga swi dyondzaka? Swi le rivaleni leswaku swa vuyerisa ku yingisa switsundzuxo swa vanhu lava kuleke ni lava wupfeke hi tlhelo ra moya. Leswi va nga ni ntokoto va nga ha kota ku twisisa vuyelo bya swiboho leswi hi lavaka ku swi endla naswona va nga hi nyika switsundzuxo leswinene.—Yobo 12:12.

Loko a vona leswaku vanhu va xandzukile, Rehobuwama u hlengelete vuthu rakwe ra nyimpi. Kambe hi ku tirhisa muprofeta Xemaya Yehovha u n’wi byele a ku: “U nga tshuki u tlhandluka u ya lwa ni vamakwenu, vana va Israyele. Un’wana ni un’wana a a tlhelele endlwini yakwe, hikuva leswi swi endleke hi ku rhandza ka mina.”—1 Tih. 12:21-24. *

Xana a nga fanelanga a lwa na vona? Sweswo swi fanele swi karhate Rehobuwama! Xana vanhu a va ta ku i hosi ya njhani leyi xungeteke ku xupula vanhu “hi swipamu” kambe hi ku hatlisa yi tshika vanhu va xandzuka? (Ringanisa 2 Tikronika 13:7.) Nilokoswiritano, hosi ni mavuthu ya yona “va yingisa rito ra Yehovha, va muka hi ku landza rito ra Yehovha.”

Hi dyondza yini? I vutlhari ku yingisa Xikwembu hambiloko ku endla tano swi endla leswaku vanhu va hi hlekula. Ku yingisa Xikwembu swi endla leswaku hi va ni vuxaka lebyinene na xona naswona xi hi katekisa.—Det. 28:2.

I yini leswi Rehobuwama a swi endleke? Leswi a titsongahateke hi ku tshika kungu rakwe ro lwa ni tiko lerintshwa, u sungule ku aka miti endhawini ya Yuda na Benjamini ku nga tinyimba leti a ta ha fumiwa hi yena. U tiyise miti yo hlaya a yi “tiyisa ngopfu swinene.” (2 Tikr. 11:5-12) Xa nkoka swinene, ku ringana nkarhi wo karhi a yingisa milawu ya Yehovha. Loko vanhu vo tala eka tinyimba ta khume ta mfumo wa Israyele, lava a va lawuriwa hi Yerobuwamu va nghene hi nhloko evugandzerini bya swifaniso, van’wana a va hambeta va “tiyisa Rehobuwama” hi ku famba mpfhuka wo leha va ya eYerusalema va ya seketela vugandzeri bya ntiyiso. (2 Tikr. 11:16, 17) Hikwalaho ku yingisa ka Rehobuwama ku endle leswaku vuhosi byakwe byi tiya.

Hambiswiritano loko mfumo wakwe se wu tiyile, Rehobuwama u endle swilo swo biha. U fularhele nawu wa Yehovha kutani a sungula ku gandzela swifaniso! Hikwalaho ka yini? Xana u endle leswi hikwalaho ko hlohloteriwa hi mana wakwe loyi a ri Muamone? (1 Tih. 14:21) Ku nga khathariseki xivangelo xa kona, tiko hinkwaro ri xandzuke na yena. Yehovha u pfumelele Hosi Xixaka wa le Egipta leswaku a phanga miti yo tala ya le Yudiya hambileswi Rehobuwama a yi tiyisile!—1 Tih. 14:22-24; 2 Tikr. 12:1-4.

Xiyimo xi nyanye ku biha, loko Xixaka a lava ku hlasela muti wa Yerusalema laha Rehobuwama a fuma a ri kona. Enkarhini wolowo, muprofeta Xemaya u yise rungula ra Xikwembu eka Rehobuwama ni tihosana takwe: “Loko ku ri n’wina, mi ndzi tshikile, na mina, ndzi mi tshikele evokweni ra Xixaka.” Xana Rehobuwama u angule njhani eka ndzayo yoleyo? Lexi tsakisaka Bibele yi vika yi ku: “Tihosana ta Israyele ni hosi ya kona ti titsongahata, ti ku: ‘Yehovha u lulamile.’” Hikwalaho sweswo, Yehovha u kutsule Rehobuwama swin’we na muti wa Yerusalema eku lovisiweni.—2 Tikr. 12:5-7, 12.

Endzhaku ka sweswo, Rehobuwama u ye emahlweni a ri hosi ya mfumo wa le n’walungwini. Loko a nga si fa u avele vana vakwe va majaha tinyiko to tala, swi tikomba onge a endlela leswaku va nga pfukeli buti wa vona, ku nga Abiya loyi a ta va hosi leyi landzelaka. (2 Tikr. 11:21-23) Emhakeni leyi Rehobuwama u kombise vutlhari lebyi a tsandzekeke ku byi kombisa eku sunguleni.

Sweswo a swi tlhaveriwanga hi dyambu, Rehobuwama u tsandzeke ku hlayisa vuxaka byakwe ni Xikwembu. Loko Bibele yi hlamusela ku fuma kakwe yi ri: “U endle swo biha.” Hikwalaho ka yini? Hikuva “a nga yi simekanga mbilu yakwe yi tiya leswaku a lava Yehovha.”—2 Tikr. 12:14.

Anakanya hi vuyelo bya kona: Mikarhi yin’wana Rehobuwama a yingisa Xikwembu. Naswona ku ni swilo leswinene leswi a swi endleleke tiko ra Yehovha. Kambe u tsandzeke ku hlakulela vuxaka bya le kusuhi na Yehovha kumbe ku navela ku n’wi tsakisa. Hikwalaho, u endle swo biha ni ku gandzela swikwembu swa mavunwa. U nga ha tivutisa: ‘Xana Rehobuwama u yingise ndzayo leyi humaka eka Xikwembu hi leswi a kuceteriwa hi van’wana ku nga ri hi leswi a tisola hi mbilu hinkwayo ni ku navela ku  tsakisa Xikwembu?’ (2 Tikr. 11:3, 4; 12:6) Hi ku famba ka nkarhi u tlhele a endla swo biha. Hakunene a hambane ngopfu na Hosi Davhida kokwa wakwe. I ntiyiso leswaku Davhida u swi endlile swihoxo, kambe evuton’wini byakwe hinkwabyo u kombise leswaku u rhandza Yehovha, u tinyiketele evugandzerini bya ntiyiso naswona u hundzuke hi ku helela eswidyohweni swakwe.—1 Tih. 14:8; Ps. 51:1, 17; 63:1.

A swi kanakanisi leswaku hi nga dyondza swo karhi eka Rehobuwama. Swa tsakisa loko vanhu va hlayisa mindyangu ya vona ni ku tikarhatela ku fikelela swo karhi. Kambe leswaku hi va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu, nchumu wa nkoka lowu hi faneleke hi wu endla i ku seketela vugandzeri bya ntiyiso ni ku byi namarhela.

Hi nga swi kota ku endla tano loko hi tikarhatela ku hlayisa rirhandzu lerikulu eka Yehovha. Tanihi leswi hi hlanganyetaka leswaku ndzilo wu tshama wu ri karhi wu pfurha, hi fanele hi hlayisa rirhandzu ra hina eka Xikwembu ri pfurha hi ku dyondza Rito ra xona nkarhi na nkarhi, hi anakanyisisa hi leswi hi swi hlayaka ni ku hambeta hi khongela. (Ps. 1:2; Rhom. 12:12) Ndlela leyi hi rhandzaka Yehovha ha yona yi ta endla leswaku hi navela ku n’wi tsakisa eka hinkwaswo leswi hi swi endlaka. Loko ho tshuka hi endle xidyoho, rirhandzu ro tano ri ta hi susumetela ku hundzuka hi ku helela. Ku hambana na Rehobuwama hi ta yima hi tiyile evugandzerini bya ntiyiso.— Yudha 20, 21.