1. Hikwalaho ka yini van’wana va nga swi rhandzi ku hlaya?

MASIKU lawa swi lava u wa u pfuka leswaku u ta kuma xo yisa enon’wini. Vamakwerhu vo tala va tirha tiawara to tala leswaku va kota ku wundla mindyangu ya vona. Van’wana va heta nkarhi va ri endleleni loko va ya ni ku vuya entirhweni. Van’wana va kulula van’watseka leswaku va kuma swo tihanyisa. Loko ri ya pela, vamakwerhu lava va va va lo lakahla, hi ku karhala! Lexi va xi lavaka i ku wisa ntsena, ku nga ri ku hlaya.

2. Xana u dyondza hi nkarhi muni?

² Ntiyiso wa mhaka hileswaku, hi fanele hi tinyika nkarhi wo dyondza, hi dyondza Rito ra Xikwembu ni mikandziyiso ya hina ya Vukreste. Leswi i swa nkoka ngopfu loko hi lava ku va ni vuxaka lebyinene na Yehovha ni ku hanya hilaha ku nga heriki. (1 Tim. 4:15) Van’wana va vindzuka siku ni siku va dyondza hikuva ku va ku nga ri na huwa naswona va va va xalamukile. Van’wana va dyondza Rito ra Xikwembu ni ku anakanyisisa ha rona nimadyambu ku nga ri na swikavanyeto.

3-4. Ku cinciwe yini naswona hikwalaho ka yini?

³ A swi kanakanisi leswaku wa swi tiva leswaku i swa nkoka ku dyondza. Hi fanele hi dyondza yini? U nga ha ku, ‘Swi tele ngopfu leswi hi faneleke hi swi hlaya. A ndzi tivi nileswaku ndzi ta sungula kwihi.’ Vamakwerhu van’wana va swi kota ku hlalela ni ku dyondza hinkwaswo leswi nhlengeletano yi swi humesaka kambe vo tala swa va tikela sweswo. Huvo leyi Fumaka ya swi tiva sweswo. Hi swona leswi endleke leswaku Huvo leyi Fumaka yi hunguta rungula leri kandziyisiweke ni leri nga eka Inthanete.

⁴ Hi xikombiso, a ha ha yi kandziyisi Buku Ya Lembe Ya Timbhoni Ta Yehovha hikuva mintokoto yo tala leyi khutazaka ya kumeka eka jw.org^® ni le ka vuhaxi bya JW bya n’hweti na n’hweti.  Timagazini ta Xihondzo xo Rindza xa vanhu hinkwavo ni Xalamuka! se ti kandziyisiwa kanharhu elembeni. Leswi a swi endleriwanga leswaku hi ta kota ku tiendlela swa hina. Xikongomelo hi leswaku hi ta kota ku va na nkarhi wo endla “swilo swa nkoka swinene.” (Filp. 1:10) A hi buleni hi leswi u nga rhangaka hi swona ni ndlela leyi u nga ta vuyeriwa ha yona eka dyondzo ya wena n’wini.

5-6. Hi yihi mikandziyiso leyi hi faneleke hi yi dyondza hi vukheta?

⁵ Hi fanele hi rhanga hi dyondza yini? A hi tiyisekeni leswaku hi dyondza Rito ra Xikwembu siku ni siku. Ku hungutiwe tindzimana eka xiyimiso xa ku hlaya ka Bibele xa vhiki na vhiki leswaku hi ta kuma nkarhi wo anakanyisisa hi leswi hi swi hlayaka ni ku endla ndzavisiso. Xikongomelo i ku va hi pfumelela rungula ra Bibele ri fikelela timbilu ta hina ni ku tshinela eka Yehovha ku nga ri ku hlaya tindzimana leti hi averiweke tona ntsena.—Ps. 19:14.

⁶ Hi swihi swin’wana leswi hi faneleke hi swi dyondza hi vukheta? I Xihondzo xo Rindza xa vandlha, Dyondzo ya Bibele ya Vandlha swin’we ni rungula rin’wana leri nga ta dyondziwa eka mihlangano ya le xikarhi ka vhiki. Nakambe hi fanele hi hlaya magazini wun’wana ni wun’wana wa Xihondzo xo Rindza xa vanhu hinkwavo ni Xalamuka!

7. Xana swi fanele swi hi heta matimba loko hi nga koti ku hlaya rungula hinkwaro leri nga eka website ya hina ni ku hlalela hinkwaswo leswi nga eka Vuhaxi bya JW?

⁷ U nga ha ku, ‘sweswo swa twala, kambe leswi ka ha riki ni rungula ro tala leri nga eka website ya hina ya jw.org^® ni Vuhaxi bya JW, ndzi ta sungula kwihi?’ A hi nge enkhubyeni ku swekiwe swakudya swa mixakaxaka swa ntsandza vahlayi. Lava rhambiweke a va nge dyi mixakaxaka yoleyo hinkwayo ya swakudya. Va ta dya leswi va nga hlawula swona. Hikwalaho, loko u nga swi koti ku hlaya ni ku hlalela hinkwaswo leswi nga eka Inthanete, u nga heli matimba. Hlaya kumbe u hlalela leswi nga ematimbeni ya wena. A hi buleni hi leswi ku dyondza swi vulaka swona ni leswi hi nga swi endlaka leswaku hi vuyeriwa hi xitalo eka dyondzo ya hina.

8. I yini leswi u nga swi endlaka loko u lunghiselela Xihondzo xo Rindza, naswona sweswo swi ta ku vuyerisa njhani?

⁸ Ku dyondza, swi vula ku veka mianakanyo ya wena eka leswi u swi hlayaka hi xikongomelo xo twisisa swo karhi. Ku dyondza a swi vuli ku hlaya rungula ni ku fungha tinhlamulo hi ku hatlisa. Hi xikombiso, loko u ri karhi u lunghiselela Xihondzo xo Rindza, rhanga u hlaya nhlamuselo leyi nga eku sunguleni ka xihloko leyi hlamuselaka leswi nga ta dyondziwa. Endzhaku ka sweswo, hlaya ni ku anakanya hi nhlokomhaka, swihlokwana ni swivutiso swa mpfuxeto. Kutani u hlaya xihloko hinkwaxo hi vukheta. Xiya xivulwa xo sungula eka ndzimana yin’wana ni yin’wana hikuva hakanyingi hi xona xi ku byelaka leswi yi swi tameleke. Loko u ri karhi u ya emahlweni u hlaya, ehleketa hi ndlela leyi ndzimana ha yin’we yi fambisanaka ha yona ni xihlokwana swin’we ni nhlokomhaka. Tsala marito lama u nga ma tiviki ni tinhla leti nga tintshwa eka wena, leswaku u ta endla ndzavisiso.

9. (a) Hikwalaho ka yini hi fanele hi hlaya matsalwa naswona i yini leswi hi faneleke hi swi endla loko hi ri karhi hi lunghiselela Xihondzo xo Rindza? (b) Hilaha swi tsariweke ha kona eka Yoxuwa 1:8, i yini swin’wana leswi hi faneleke hi swi endla loko hi ri karhi hi hlaya matsalwa?

⁹ Dyondzo ya Xihondzo xo Rindza evandlheni yi hi pfuna ku twisisa Bibele. Hikwalaho, hlaya matsalwa lama kombisiweke, ngopfungopfu lama nga ta hlayiwa evandlheni. Xiya ndlela leyi marito kumbe swiga leswi nga ematsalweni wolawo swi fambisanaka ha yona ni yinhla leyi  ku buriwaka ha yona eka pharagrafu. Nakambe anakanyisisa hi matsalwa lama u ma hlayaka ni ndlela leyi u nga ta ma tirhisa ha yona evuton’wini.—Hlaya Yoxuwa 1:8.

10. Hi ku ya hi Vaheveru 5:14, hikwalaho ka yini vatswari va fanele va heta nkarhi wo karhi eka Vugandzeri bya Ndyangu va dyondzisa vana ndlela yo lunghiselela ni yo endla ndzavisiso?

¹⁰ Hi ntolovelo vatswari va lava leswaku vana va vona va tiphina eka Vugandzeri bya Ndyangu. Hambileswi mikarhi hinkwayo vatswari va faneleke va tiva leswi va nga ta bula ha swona eka vugandzeri bya ndyangu, a va fanelanga va titwa va boheka ku endla swo karhi swo hlawuleka vhiki ni vhiki. Vugandzeri bya Ndyangu byi nga ha katsa ku hlalela Vuhaxi bya JW bya n’hweti ni n’hweti kumbe ku endla swo karhi swo tanihi ku aka ngalava ya Nowa. Hambiswiritano, i swa nkoka leswaku mikarhi yin’wana vana va dyondzisiwa ndlela yo lunghiselela eka vugandzeri bya ndyangu. Hi xikombiso, vana va fanele va dyondzisiwa ndlela yo lunghiselela mihlangano kumbe ku endla ndzavisiso hi xiphiqo kumbe hi xivutiso lexi va vutisiweke xona exikolweni. (Hlaya Vaheveru 5:14.) Loko vana va heta nkarhi va ri karhi va dyondza rungula ra le Bibeleni ekaya, va ta swi kota ku tshamiseka va yingisela loko va ri emihlanganweni ni le tihlengeletanweni hambiloko ku nga kombisiwi vhidiyo yo karhi. Nkarhi lowu vatswari va wu hetaka va ri karhi va dyondza ni vana va vona wu ta ya hi malembe ni vumunhu bya vana.

11. Hikwalaho ka yini swi ri swa nkoka leswaku hi dyondzisa lava hi dyondzaka na vona Bibele ndlela yo lunghiselela?

¹¹ Lava hi dyondzaka na vona Bibele na vona va fanele va tiva ndlela yo dyondza. Loko va sungula ku dyondza Bibele, swa hi tsakisa ku va vona va lunghiselele dyondzo ya vona kumbe mihlangano hi ku fungha tinhlamulo. Hambiswiritano, hi fanele hi va dyondzisa ndlela yo lunghiselela ni ku endla ndzavisiso. Loko va ri ni swiphiqo a va nge tsutsumeli ku ya vutisa vanʼwana evandlheni, va ta swi tiva leswaku va nga ri kuma kwihi rungula leri nga ta va pfuna hi ku endla ndzavisiso etibukwini ta hina.

12. Hi swihi swikongomelo swa hina swo dyondza?

¹² Loko u nga swi rhandzi ku hlaya, u nga ehleketa leswaku a wu nge pfuki u tiphinile hi ku hlaya. Kambe u nga swi kota. Sungula hi ku dyondza nkarhinyana wutsongo kutani u ya u wu engetela hi ku famba ka nkarhi. Tiva leswaku u dyondzela yini. Xikongomelo xa hina lexikulu i ku tshama hi ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha. Nakambe swi nga ha endleka hi lava  ku hlamula xivutiso lexi hi vutisiweke xona kumbe ku endla ndzavisiso hi xiphiqo lexi hi nga na xona.

13. (a) Hlamusela leswi muntshwa a nga swi endlaka leswaku a ta kota ku hlamusela leswi a swi pfumelaka eka lava a dyondzaka na vona exikolweni. (b) Hi nga yi tirhisa njhani ndzayo leyi nga eka Vakolosa 4:6?

¹³ Hi xikombiso, a hi nge u muntshwa loyi a ha nghenaka xikolo. Swi nga ha endleka lava u nghenaka na vona etlilasini va pfumela eka dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo (evolution). U nga lava ku va byela swivangelo leswi endlaka u pfumela leswaku hi lo vumbiwa hilaha swi vuriweke hakona eBibeleni kambe u vona onge swi ta ku tsandza ku endla tano. U fanele u endla ndzavisiso. U nga ha va u ri ni swivangelo swimbirhi swo endla ndzavisiso: (1) ku tiyisa ripfumelo ra wena leswaku Xikwembu xi tumbuluxe swilo hinkwaswo (2) ku dyondza ndlela yo hlamusela Rito ra Xikwembu. (Rhom. 1:20; 1 Pet. 3:15) U nga ha rhanga hi ku tivutisa u ku, ‘I yini lexi va endlaka va pfumela eka dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo?’ Kutani u endla ndzavisiso etibukwini ta hina. Loko u endla tano swi ta ku olovela ku hlamusela leswi u swi pfumelaka. Vanhu vo tala va pfumela eka dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo hikwalaho ka leswi va yi tweke eka munhu loyi va n’wi xiximaka. Loko wo kuma yinhla yin’we kumbe timbirhi, u nga ha pfuna munhu loyi a lavaka ku dyondza ntiyiso.—Hlaya Vakolosa 4:6.

14-16. (a) U nga endla yini leswaku u dyondza leswi engetelekeke hi buku ya Bibele leyi u nga tiviki swo tala ha yona? (b) Hlamusela ndlela leyi matsalwa lama kombisiweke ma nga ku pfunaka ha yona leswaku u yi twisisa kahle buku ya Amosi. (Vona bokisi leri nge “ Xana Vanhu Va Le Bibeleni I Va Xiviri Eka Wena?”)

¹⁴ A hi nge emihlanganweni ya vandlha leyi landzelaka hi ta hlaya ni ku bula hi yin’wana ya tibuku to koma ta Bibele leti tsariweke hi vaprofeta, kumbexana ku ri muprofeta loyi u nga tiviki swo tala hi yena. Xo sungula, u ta lava ku tiva swo tala leswi muprofeta yoloye a swi tsaleke. U ta swi endlisa ku yini sweswo?

¹⁵ Rhanga hi ku tivutisa leswi: ‘I yini leswi ndzi swi tivaka hi muprofeta loyi? A a ri mani, a a tshama kwihi, a tirha ntirho muni?’ Sweswo swi nga ku pfuna ku tiva leswaku hikwalaho ka yini a tirhise marito kumbe swikombiso swo karhi. Loko u ri karhi u hlaya buku yo karhi ya vuprofeta, ehleketa hi vumunhu bya mutsari wa yona.

¹⁶ Xin’wana lexi nga ku pfunaka, i ku tiva lembe leri buku yoleyo yi tsariweke ha rona. U nga endla tano hi ku languta eka “Nxaxamelo Wa Tibuku Ta Bibele” lowu nga emakumu ka Bibele ya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Yo Kwetsima. Ku engetela kwalaho u nga ha tlhela u kambisisa chati ya vaprofeta ni tihosi eka Xibukwana Xo Pfuneta Ku Dyondza Rito Ra Xikwembu, matluka 14-17. Loko buku ya Bibele leyi u yi hlayaka ku ri ya vuprofeta, swi ta ku pfuna ku dyondza leswaku vanhu a va hanya njhani enkarhini lowu yi tsariweke ha wona. Hi yihi mikhuva kumbe swiendlo swo biha leswi muprofeta a rhumiwe ku ya pfuna vanhu leswaku va swi lulamisa? I vamani lava hanyeke hi nkarhi wa yena? Leswaku u twisisa xiyimo xa nkarhi lowu a tsaleke buku yakwe ha wona, u nga ha kambisisa ni tibuku tin’wana ta Bibele. Hi xikombiso, u nga swi twisisa kahle leswi a swi endleka hi nkarhi wa muprofeta Amosi, loko u hlaya Tihosi ta Vumbirhi na Tikronika ta Vumbirhi, ku nga matsalwa lama kumekaka eka kholomo leyi nga exikarhi ka tluka ra Amosi 1:1. U nga ha tlhela u kambisisa buku ya Hosiya loyi a hanyeke hi nkarhi wun’we na Amosi. Loko u kambisisa rungula ra tibuku teto ta Bibele, u ta kota ku twisisa leswaku vanhu a va hanya njhani enkarhini wa Amosi.—2 Tih. 14:25-28; 2 Tikr. 26:1-15; Hos. 1:1-11; Amo. 1:1.

17-18. Tirhisa swikombiso leswi nga eka ndzimana leyi kumbe swa wena n’wini leswi kombisaka leswaku vuxokoxoko lebyi vonakaka byi nga nyawuli, byi nga ku endla u tiphina loko u ri karhi u endla dyondza ya wena ya Bibele.

¹⁷ Ku hlaya Bibele u ri karhi u navela ku dyondza leswi engetelekeke i swinene. Hi xikombiso, a hi nge u hlaya ndzima 12 ya buku ya vuprofeta bya Zakariya leyi profetaka hi ta ku fa ka Mesiya. (Zak. 12:10) Loko u fika eka ndzimana 12, u twa leswaku “ndyangu wa yindlu ya Natani” wu ta rila hi xihluku hikwalaho ka rifu ra Mesiya. Ematshan’weni yo hundzisa mahlo eka vuxokoxoko byebyo, wa yimanyana u tivutisa leswi: ‘Ndyangu wa Natani wu hlangana njhani na Mesiya? Xana ku ni ndlela yo kuma nhlamulo ya xivutiso lexi?’ Kutani u endla ndzavisiso. Loko u languta matsalwa lama nga eka kholomo leyi nga exikarhi ka tluka u kuma 2 Samuwele 5:13, 14, leyi vulaka leswaku Natani i n’wana wa hosi Davhida. U tlhela u kuma tsalwa ra Luka 3:23, 31, leri vulaka leswaku Yesu i ntukulu wa Natani hi ku landza rixaka ra Mariya. * Mhaka leyi yi sungula ku ku tsakisa! A wu swi tiva leswaku ku ni vuprofeta lebyi vulaka leswaku Yesu u huma eka rixaka ra Davhida. (Mat. 22:42) Kambe, Davhida a a ri ni vana va majaha vo tlula 20. Swa tsakisa hakunene leswi Zakariya a boxeke hi ku kongoma leswaku ndyangu wa Natani wu ni xivangelo xo rila rifu ra Yesu!

¹⁸ Xiya xikombiso xin’wana. Eka ndzima yo sungula ya Luka, hi twa leswaku ntsumi Gabriyele  yi endzele Mariya, yi n’wi byele swin’wana leswi hlamarisaka hi n’wana loyi a a ta n’wi tswala: “Yena u ta va lonkulu naswona u ta vuriwa N’wana wa La nge Henhla-henhla; Yehovha Xikwembu u ta n’wi nyika xiluvelo xa Davhida tata wakwe, naswona u ta va Hosi ehenhla ka yindlu ya Yakobe hi masiku.” (Luka 1:32, 33) Hi ntolovelo hi ta xiya leswi Gabriyele a rhangeke a swi vula, leswaku Yesu u ta vuriwa “N’wana wa La nge Henhla-henhla.” Kambe Gabriyele u tlhele a vula leswaku Yesu “u ta va Hosi.” Hi nga ha tivutisa leswaku Mariya a a swi twisisa leswaku a ma vula yini marito wolawo ya Gabriyele. Xana Mariya a ehleketa leswaku Yesu a ta teka xikhundlha xa Hosi Heroda kumbe xa mutlhandlami wakwe kutani a va hosi ya Israyele? Phela loko Yesu a ri hosi swi vula leswaku Mariya a ta va mana wa hosi naswona ndyangu wakwe a wu ta va ndyangu wa le vuhosini. Hambiswiritano, a ku kona laha Bibele yi vulaka leswaku Mariya u vule nchumu wo tano eka Gabriyele; naswona a ku kona laha hi hlayaka leswaku Mariya u tshame a kombela xikhundlha eMfun’weni hilaha vadyondzisiwa vambirhi va Yesu va endleke hakona. (Mat. 20:20-23) Vuxokoxoko lebyi byi hi endla hi swi tshemba ngopfu leswaku Mariya a titsongahata swinene!

19-20. Hilaha swi hlamuseriweke ha kona eka Yakobo 1:22-25 na 4:8, hi swihi swikongomelo swa hina loko hi dyondza?

¹⁹ A hi tsundzukeni leswaku xikongomelo xa hina lexikulu loko hi dyondza Rito ra Xikwembu ni mikandziyiso ya hina, i ku va ni vuxaka lebyinene na Yehovha. Nakambe hi lava ku titiva kahle leswaku hi ‘vanhu va muxaka muni’ leswaku hi ta tiva laha hi faneleke hi cinca kona evuton’wini leswaku hi ta tsakisa Xikwembu. (Hlaya Yakobo 1:22-25; 4:8.) Nkarhi wun’wana ni wun’wana loko hi sungula ku dyondza hi fanele hi kombela moya lowo kwetsima eka Yehovha. Hi fanele hi n’wi kombela a hi pfuna hi vuyeriwa swinene eka rungula leri hi ri dyondzaka ni ku vona laha hi nga antswisaka kona.

²⁰ Onge hinkwerhu hi nga fana ni nandza wa Xikwembu loyi mupisalema a n’wi hlamuselaka hi ndlela leyi: “U tsakela nawu wa Yehovha, naswona nawu wakwe u wu hlaya hi rito ra le hansi vusiku ni nhlikanhi. . . . Hinkwaswo leswi a swi endlaka swi ta humelela.”—Ps. 1:2, 3.