Eka nhlengeletano yoleyo, ku tlhele ku simekiwa nhlangano lowu vuriwaka Ntwanano wa Matiko. Xikongomelo xa wona a ku ri ku “kondletela vun’we eka matiko hinkwawo ya misava ni ku endla leswaku ku va ni ku rhula ni nsirhelelo emisaveni.” Tikereke to tala ta vujagana ti seketele nhlangano wolowo. Nhlangano lowu vuriwaka Federal Council of the Churches of Christ in America, wu ndhundhuzele nhlangano wa Ntwanano wa Matiko wu ku, i “mfumo wa politiki lowu yimelaka Mfumo wa Xikwembu laha misaveni.” Nhlangano lowu, wu seketele nhlangano wa Ntwanano wa Matiko hi ku rhumela vayimeri va wona eka nhlengeletano yo Kondletela Ku Rhula eParis. Un’wana wa varhumiwa volavo, u vule leswaku nhlengeletano yoleyo a ku ri “masungulo ya nguva leyintshwa ematin’wini ya misava.”

A ku ri ku sungula nguva leyintshwa hakunene kambe nguva leyintshwa a yi nga ta tisiwa hi vavanuna lava a va ri enhlengeletanweni yo kondletela ku rhula. Hi 1919, nguva leyintshwa yi sungule hi ntirho wo chumayela loko Yehovha a nyika vanhu vakwe matimba yo chumayela ku tlula rini na rini. Kambe, a ka ha ri ni ku cinca lokukulu loku Swichudeni swa Bibele a swi fanele swi ku endla.

Nhlengeletano ya lembe ni lembe yo hlawula vakongomisi va Watch Tower Bible and Tract Society a yi ta va hi Mugqivela, January 4, 1919. Hi nkarhi wolowo, Joseph F. Rutherford, loyi a rhangela vanhu va Yehovha, a khomiwile swin’we ni vamakwerhu van’wana va nkombo va pfaleriwe eAtlanta, le Georgia, eU.S.A., va nga ri na nandzu. Xivutiso a ku ri leswaku, Xana vamakwerhu lava nga ejele lava a va rhangela, a va fanele va tlhela va hlawuriwa? Kumbe a va fanele va siviwa hi van’wana?

Loko Makwerhu Rutherford a ri ejele, a nga dyi byi rhelela loko a ehleketa hi vumundzuku bya nhlangano wa Yehovha. A a swi tiva leswaku vamakwerhu van’wana a va lava ku hlawuriwa murhangeri lontshwa. Hikwalaho ka sweswo, u tsale papila a ri rhumela eka lava a va hlengeletanile naswona a va lava ku hlawula Evander J. Coward leswaku a va murhangeri. Rutherford u vule leswaku Coward i munhu “wo rhula,” “wo tlhariha” naswona wa “tshembeka  eHosini.” Kambe, vamakwerhu vo tala va vone swi fanerile ku tlhentlhisa siku ra nhlawulo hi tin’hweti ta tsevu. Magqweta lawa a ma yimela vamakwerhu lava a va ri ejele ma seketele xiboho lexi tekiweke. Loko ku ri karhi ku kaneriwa hi mhaka leyi, vamakwerhu van’wana va hlundzukile swinene.

Kutani ku endleke swin’wana leswi hi ku famba ka nkarhi Makwerhu Richard H. Barber a swi vuleke ‘ku timela ndzilo.’ Makwerhu un’wana loyi a ri kwalaho u te: “A ndzi mutivi wa ta nawu kambe leswi ku tshembeka swi vulaka swona ndza swi tiva. Xikwembu xi lava leswaku hi tshembeka. A ndzi voni ku ri na lexi nga sivelaka nhlawulo ni ku tlhela hi hlawula Makwerhu Rutherford a va murhangeri.”—Ps. 18:25.

Makwerhu A. H. Macmillan loyi na yena a ri ejele u vule leswaku hi xamundzuku xa kona, Makwerhu Rutherford u gongondze laha a a pfaleriwe kona ivi a ku, “Humesa voko.” Hiloko Makwerhu Rutherford a n’wi nyiketa thelegiramu. Macmillan, loko a vona rungula ro koma leri a ri tsariwile, u nambe a yi hlaya yi pfariwile. Rungula ra kona a ri hlayeka hi ndlela leyi: “RUTHERFORD WISE VAN BARBER ANDERSON BULLY NA SPILL WO SUNGULA MUKONGOMISI VANHARHU SWIRHO SWA HUVO HA MI RHANDZA HINKWENU.” Rungula leri a ri vula leswaku vakongomisi hinkwavo va tlhele va hlawuriwa naswona Joseph Rutherford na William Van Amburgh a va ta ya emahlweni va ri swirho swa huvo. Makwerhu Rutherford a ta ya emahlweni a ri murhangeri.

Loko vamakwerhu lava va nhungu va ha ri ejele, Swichudeni swa Bibele swi kombele vanhu leswaku va sayina xikombelo xa leswaku va ntshunxiwa. Vamakwerhu volavo, lava a va ri ni xivindzi va kote ku sayinisa vanhu vo tlula 700 000. Hi Ravunharhu, March 26, 1919, loko xikombelo xexo xi nga si heleketiwa, Makwerhu Rutherford ni vamakwerhu lavan’wana va ntshunxiwile.

Loko Makwerhu Rutherford a vulavula ni lava va n’wi amukeleke loko a vuya hi le jele u te: “Ndza tiyiseka leswaku swiphiqo leswi hi langutaneke na swona, swi hi hlomisela mikarhi ya mangava leyi hi nga ta langutana na yona enkarhini lowu taka. . . . Nyimpi ya n’wina a yi nga ri ya ku humesa vamakwerhu ejele. Sweswo swi lo nghenelela. . . . Nyimpi ya n’wina a ku ri ya ku nyikela vumbhoni mayelana na Yehovha naswona lava va yi lweke va kume mikateko yo tala swinene.”

Hinkwaswo leswi endlekeke loko vamakwerhu va ri karhi va tengisiwa, swi kombisa leswaku Yehovha hi yena loyi a kongomisa swilo. Hi May 14, 1919, loko ku endliwe xikombelo xo tenga nandzu nakambe, khoto yi bohe leswi: “Vabohiwa lava a ku na nandzu lowu khomekaka lowu va hehliwaka hi wona . . . hikwalaho ka sweswo nandzu wa vona wu suriwile.” Vamakwerhu a va hehliwa hi milandzu leyikulu swinene naswona a yi nga ta suriwa loko a va lo rivaleriwa kunene kumbe va lo hunguteriwa xigwevo. Milandzu hinkwayo leyi a va hehliwa hi yona yi suriwile. Hikwalaho ka sweswo, Muavanyisi Rutherford u ye emahlweni ni ntirho wakwe wo yimela vanhu va Yehovha eKhotonkulu ya le United States, ku nga ntirho lowu a wu endleke nkarhi wo leha endzhaku ka loko a humile ejele.

Makwerhu Macmillan u te: “A hi nga ta tshama hansi hi khondla mavoko hi rindzela Hosi leswaku yi ta hi teka hi ya etilweni. Hi xiye leswaku hi fanele hi endla swo karhi loko hi lava ku tiva leswi ku rhandza ka Hosi ku nga swona.”

Vamakwerhu va le ntsindza wa hina a va nga ta swi kota ku endla leswaku ku tlhela ku sunguriwa ntirho wo chumayela. Hikwalaho ka yini? Loko va ha ri ejele, michini hinkwayo leyi a yi tirhisiwa ku kandziyisa tibuku yi onhiwile. Leswi a swi va heta mongo hakunene naswona vamakwerhu van’wana a va ehleketa leswaku ntirho wo chumayela wu fike emakumu.

Xana a va ha ri kona vanhu lava a va tsakela rungula ra Mfumo leri a ri chumayeriwa hi Swichudeni swa Bibele? Leswaku ku hlamuriwa xivutiso lexi, Makwerhu Rutherford u endle xiboho xo andlala mbulavulo. Eka mbulavulo wa kona, a ku ta rhambiwa mani na mani. Makwerhu Macmillan u te: “Loko a ku nga tanga munhu eka mbulavulo wolowo, a hi nga ha ta ya emahlweni ni ntirho wo chumayela.”

Hambileswi Makwerhu Rutherford a va bya, hi May 4, 1919, u swi kotile ku andlala mbulavulo le Los Angeles, eCalifornia, nhlokomhaka ya mbulavulo wolowo a yi ku, “Ntshembo Wa Vanhu Lava Nga Ni Gome.” Mbulavulo wolowo, wu yingiseriwe hi vanhu va kwalomu ka 3 500 naswona van’wana va tlherile hikuva a ku nga ha ri na ndhawu. Hi siku leri landzeleke, ku te vanhu vo ringana 1 500 leswaku va ta yingisela mbulavulo wolowo. Vamakwerhu va nambe va kuma nhlamulo, vanhu a va ha ri ni torha ro twa mahungu lamanene!

Leswi vamakwerhu va swi endleke ku sukela kwalaho, swi hoxe xandla eka ndlela leyi Timbhoni ta Yehovha ti chumayelaka ha yona ku ta fikela namuntlha.

Xihondzo xo Rindza xa August 1, 1919, xi tivise leswaku eku sunguleni ka September, ku ta va ni nhlengeletano eCedar Point, le Ohio. Clarence B, Beaty loyi a tshama eMissouri naswona a ri xichudeni xa Bibele lexi xa ha riki muntshwa, u te: “Un’wana ni  un’wana a lava ku tikuma a ri kwalaho.” Enhlengeletanweni yoleyo, ku te vamakwerhu vo tlula 6 000, ku nga nhlayo leyi tlulaka leyi a yi languteriwile. Xin’wana lexi endleke leswaku ku tsakisa swinene, i ku khuvuriwa ka vanhu vo tlula 200 exitiveni lexi vuriwaka Erie, lexi a xi ri ekusuhi ni laha nhlengeletano a yi khomeriwe kona.

Hi September 5, 1919, hi siku ra vuntlhanu ra nhlengeletano, Makwerhu Rutherford eka mbulavulo wakwe lowu a wu ri ni nhlokomhaka leyi nge “Rito Eka Vatirhikulorhi,” u tivise hi ta ku humesiwa ka magazini lowuntshwa lowu vuriwaka The Golden Age. * A wu ta “vulavula hi timhaka leti fambaka emahlweni emahungwini, wu hlamusela hi ku ya hi Matsalwa leswaku hikwalaho ka yini ku endleka swilo sweswo.”

Swichudeni swa Bibele swi khutaziwe ku chumayela hi xivindzi swi ri karhi swi tirhisa magazini lowu lowuntshwa. Papila leri a ri hlamusela ndlela leyi ntirho lowu a wu fanele wu endliwa ha yona ri te: “Un’wana ni un’wana loyi a khuvuriweke, u fanele a tsundzuka leswaku ku chumayela i nkateko lowukulu naswona u fanele a chumayela hilaha a nga kotaka hakona sweswi a ha pfulekeriwe hi nkarhi.” Vanhu vo tala va sungule ku chumayela! Hi December, vahuweleri va Mfumo lava hisekaka va kume vanhu vo tlula 50 000 lava endleke xikhokhelo xa magazini lowuntshwa.

Eku heleni ka 1919, vanhu va Yehovha va vuyeteriwile va tlhela va sungula ku tirha hi matimba. Ku engetela kwalaho, vuprofeta byo tala lebyi vulavulaka hi masiku ya makumu byi hetisekile. Hilaha ku profetiweke hakona eka Malakiya 3:1-4, ku ringiwa ni ku tengisiwa ka vanhu va Xikwembu se a ku fike emakumu. Vanhu va Yehovha se a va ntshunxiwile evuhlongeni byo fanekisela bya “Babilona Lonkulu” naswona Yesu se a hlawule “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” * (Nhlav. 18:2, 4; Mat. 24:45) Sweswi Swichudeni swa Bibele a swi lunghekele ku ya endla ntirho lowu Yehovha a swi nyike wona.