1. Hikwalaho ka yini hi fanele hi gandzela Yehovha ntsena?

HI FANELE hi gandzela Yehovha ntsena hikuva i Muvumbi wa hina ni Munyiki wa Vutomi. (Nhlav. 4:11) Kambe ku ni mintlhontlho leyi hi langutanaka na yona. Hambiloko hi rhandza Yehovha naswona hi n’wi xixima, hi nga ha tikuma hi pfumelele swilo swin’wana swi hi endla hi nga ha gandzeli yena ntsena. Swi nga endleka njhani sweswo? Xo sungula, a hi kambisiseni leswi swi vulaka swona ku gandzela Yehovha ntsena.

2. Hi ku ya hi Eksoda 34:14, hi ta endla yini loko hi tiyimisele ku gandzela Yehovha ntsena?

² Bibele yi vula leswaku ku gandzela Yehovha ntsena swi vula ku n’wi rhandza hi mbilu hinkwayo. Loko hi tinyiketele eka Yehovha, hi ta gandzela yena ntsena. A hi nge pfumeli ku rhandza munhu wo karhi kumbe nchumu wo karhi ku tlula yena.—Hlaya Eksoda 34:14.

3. Hikwalaho ka yini hi ri ni swivangelo leswi twalaka swo rhandza Yehovha?

³ Hi ni swivangelo leswi twalaka swo rhandza Yehovha. Hikwalaho ka yini? Hikuva rirhandzu ra hina ri sekeriwe eka ntiyiso lowu hi wu dyondzeke mayelana na yena. Ha ti rhandza swinene timfanelo takwe. Ha swi tiva swilo leswi a swi rhandzaka ni leswi a swi vengaka. Hi tiva ni xikongomelo xakwe hina naswona ha xi seketela. Hi titwa hi fundzhiwile leswi a hi pfumeleleke ku va vanghana vakwe. (Ps. 25:14) Hinkwaswo leswi hi swi dyondzaka hi Muvumbi wa hina, swi endla hi tshinela swinene eka yena.—Yak. 4:8.

4. (a) Diyavulosi u tirhisa yini leswaku a tsanisa ndlela leyi hi rhandzaka Yehovha ha yona? (b) Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi?

 ⁴ Diyavulosi u lawula misava hinkwayo naswona u tirhisa yona leswaku a hi phasa hikwalaho ko navela ka nyama. (Efe. 2:1-3; 1 Yoh. 5:19) Xikongomelo xakwe, i ku hi endla hi rhandza swilo swin’wana ematshan’weni yo rhandza Yehovha ntsena. A hi kambisiseni tindlela timbirhi leti a nga hi phasaka hi tona. Yo sungula, u lava ku hi phasa hi ku tirhisa rifuwo, kasi ya vumbirhi u lava ku hi pasa hi ku tirhisa vuhungasi.

5. Hikwalaho ka yini hi fanele hi tivonela loko swi ta emhakeni ya ku rhandza mali?

⁵ Hi ntumbuluko hi lava ku dya kahle, ku ambala kahle ni ndhawu leyinene yo tshama. Hambiswiritano, hi fanele hi tivonela leswaku hi nga ngheniwi hi moya wo rhandza mali. Vanhu vo tala emisaveni leyi ya Sathana va ‘rhandza mali’ ni swilo leswi yi swi xavaka. (2 Tim. 3:2) Yesu a swi tiva leswaku valandzeri vakwe va nga ngheniwa hi moya wa ku rhandza mali. U te: “Ku hava loyi a nga vaka hlonga ra tihosi timbirhi; hikuva u ta venga yin’wana a rhandza leyin’wana, kumbe u ta namarhela yin’wana a yi langutela ehansi leyin’wana. A mi nge vi hlonga ra Xikwembu ni ra Rifuwo.” (Mat. 6:24) Munhu loyi a gandzelaka Yehovha hi hala tlhelo a hetaka nkarhi wo tala a ri karhi a tihlengeletela rifuwo, u tirhela tihosi timbirhi. A nga gandzeli Yehovha ntsena.

6. Hi dyondza yini eka marito lawa Yesu a ma tsaleleke vandlha ra Lawodikiya?

⁶ Vakreste va le vandlheni ra Lawodikiya a va tibuma, va ku: “Ndzi fuwile, ndzi kume rifuwo naswona a ndza ha lavi nchumu nikatsongo.” Kambe eka Yehovha na Yesu a va ‘dyisa mbitsi ni ku twisa vusiwana, a va fe mahlo naswona a va swerile.’ Yesu u va tshinyile ku nga ri  hikwalaho ka leswi a va fuwile kambe hikwalaho ka leswi ndlela leyi a va rhandza rifuwo ha yona a yi onha vuxaka bya vona na Yehovha. (Nhlav. 3:14-17) Loko hi vona onge se hi sungula ku rhandza rifuwo, hi nga ha yimayimi a hi lulamiseni langutelo rero. (1 Tim. 6:7, 8) Loko hi nga endli tano, hi ta sungula ku rhandza rifuwo na Yehovha hi nkarhi wun’we naswona Yehovha a nge byi amukeli vugandzeri bya hina. Tsundzuka, Yehovha u lava “ku tinyiketela loku hlawulekeke.” (Det. 4:24) Hi nga tikuma hi sungule ku rhandza mali ngopfu hi ndlela yihi?

7-9. U dyondza yini eka leswi humeleke nkulu loyi a vuriwaka David?

⁷ Xiya leswi u nga swi dyondzaka eka nkulu loyi a vuriwaka David naswona a tshamaka eUnited States. U vula leswaku a tirha hi ku tiyimisela entirhweni wakwe wa ku tihanyisa. U tlakusiwile entirhweni naswona a tiveka etikweni hinkwaro hikwalaho ka ntirho wakwe. David u ri: “Hi nkarhi wolowo, a ndzi tibyela leswaku a ndzi katekisiwa hi Yehovha.” Xana a swi ri tano?

⁸ Hi ku famba ka nkarhi, David u sungule xiya leswaku ntirho wakwe a wu dlaya vuxaka byakwe na Yehovha. U ri: “Loko ndzi ri etidyondzweni ni loko ndzi ri ensin’wini, a ndzi pfa ndzi ehleketa hi swiphiqo swa le ntirhweni. A ndzi yi nusa kunene mali kambe a ndzi ri ni mbitsi naswona vukati bya mina a byi tsekatseka.”

⁹ David u xiye leswaku u fanele a kambisisa swilo leswi a swi rhangisaka evuton’wini. U ri: “Ndzi endle xiboho xo lulamisa xiyimo xa mina.” A fanele a cinca ndlela leyi a ta tirha ha yona kutani a byela muthori wakwe hi xiboho xakwe. Vuyelo byi ve byihi? David u hlongoriwile entirhweni! Xana u endle yini? U ri: “Hi siku leri landzeleke, ndzi teke vuphayona bya nkarhinyana.” Leswaku va kota ku tihlayisa,  David ni nghamu a va tirha ntirho wo basisa. Hi ku famba ka nkarhi, David u ve phayona ra nkarhi hinkwawo naswona swi nga si ya kwihi nghamu yakwe yi n’wi joyinile. Vatekani lava va hlawule ku tirha ntirho lowu vanhu vo tala va wu tekelaka ehansi kambe ntirho a wu nga ri wa nkoka eka vona. Hambileswi a va hola mali leyitsongo swinene loko yi pimanisiwa ni leyi a va yi kuma eku sunguleni kambe a va nga kayiveli nchumu. A va lava ku rhangisa Yehovha evuton’wini bya vona naswona va tivonele hi ya vona leswaku Yehovha wa khathala hi vanhu lava rhangisaka Mfumo evuton’wini.—Mat. 6:31-33.   

10. Hi nga yi hlayisa njhani mbilu ya hina?

¹⁰ Ku nga khathariseki leswaku hi fuwile kumbe a hi na nchumu, hinkwerhu hi fanele hi hlayisa timbilu ta hina. Njhani? Tivonele leswaku u nga ngheniwi hi moya wa ku rhandza rifuwo. Nakambe u nga rhangisi ntirho wa wena wa ku tihanyisa evuton’wini ku tlula ntirho wa Yehovha. U nga swi tiva njhani leswaku se u rhangisa ntirho wa wena wa ku tihanyisa? U nga ha tikambisisa hi ku tivutisa swivutiso leswi landzelaka: ‘Xana ndzi tshamela ku ehleketa hi ntirho loko ndzi ri etidyondzweni kumbe ensin’wini? Xana ndzi tshamela ku vilela hi leswaku xiyimo xa mina xa timali xi ta va xi ri njhani enkarhini lowu taka? Xana ndzi tshamela ku holova ni murhandziwa wa mina hikwalaho ka mali? Xana ndzi nga wu tirha ntirho lowu vanhu va wu tekelaka ehansi, loko wu ta ndzi pfulela nkarhi wo tirhela Yehovha?’ (1 Tim. 6:9-12) Loko hi ri karhi hi anakanyisisa hi swivutiso leswi, a hi tsundzukeni leswaku Yehovha wa hi rhandza naswona u tshembisa lava tinyiketeleke eka yena a ku: “Ndzi nga ka ndzi nga ku tshiki naswona ndzi nga ka ndzi nga ku fularheli.” Hi yona mhaka muapostola Pawulo a tsaleke a ku: “Mukhuva wa n’wina wa vutomi a wu pfumale rirhandzu ra mali.”—Hev. 13:5, 6.

11. Vuhungasi byi ni nkucetelo wihi eka munhu?

¹¹ Yehovha u lava hi tiphina hi vutomi naswona vuhungasi byi nga hi pfuna ku endla tano. Rito ra Xikwembu ri ri: “Malunghana ni munhu a ku na nchumu xo antswa ku tlula leswaku a dya ni ku nwa, a endla leswaku moya-xiviri wakwe wu vona leswinene hikwalaho ka ku tikarhata kakwe.” (Ekl. 2:24) Hambiswiritano, vuhungasi byo tala lebyi nga kona namuntlha byi ni nkucetelo wo biha swinene. Byi onha mahanyelo ya vanhu naswona byi endla leswaku va rhandza swilo leswi lwisanaka ni Rito ra Xikwembu.

12. Hi ku ya hi 1 Vakorinto 10:21, 22, hikwalaho ka yini hi fanele hi hlawula vuhungasi hi vutlhari?

 ¹² Leswi hi tiyimiseleke ku gandzela Yehovha ntsena, a hi nge dyi “etafuleni ra Yehovha swin’we ni le tafuleni ra madimona.” (Hlaya 1 Vakorinto 10:21, 22.) Hakanyingi, vanhu lava hi dyaka na vona i vanghana va hina. Loko hi hlawula vuhungasi lebyi hlohlotelaka madzolonga, vungoma ni mahanyelo yo biha, hi va hi dya swakudya leswi swekiweke ni ku swekeriwa valala va Xikwembu. Loko hi endla tano, ha tivavisa ni ku onha vuxaka bya hina na Yehovha.

13-14. Hi ku ya hi Yakobo 1:14, 15, hikwalaho ka yini hi fanele hi papalata ku ehleketa hi swilo swo biha? Kombisa.

¹³ Xiya tindlela tin’wana leti vuhungasi byi fanaka ha tona ni swakudya. Loko hi ri karhi hi dya, ha swi kota ku hlawula swakudya leswi hi swi nghenisaka enon’wini. Kambe loko se hi mitile, swakudya swi famba ni miri swi sungula ku tirha ntirho wa swona. Swakudya leswi nga ni rihanyo swi ta endla hi va ni rihanyo lerinene kambe leswi nga riki na rihanyo swi ta hi vangela mavabyi. Vuyelo bya kona a byi nge vonaki hi siku rero kambe byi ta vonaka hi ku famba ka nkarhi.

¹⁴ Hilaha ku fanaka, ni le ka vuhungasi hi nga swi kota ku lawula leswi hi swi nghenisaka emiehleketweni ya hina. Hi ku famba ka nkarhi, vuhungasi byebyo byi ta sungula ku khumba miehleketo ni timbilu ta hina. Vuhungasi lebyinene, byi ta hi phyuphyisa kambe byo biha byi ta hi vavisa. (Hlaya Yakobo 1:14, 15.) Nkucetelo wa vuhungasi byo biha a wu nge vonaki hi siku rero kambe wu ta vonaka hi ku famba ka nkarhi. Hi yona mhaka Bibele yi hi lemukisaka yi ku: “Mi nga tshuki mi hambukisiwa: Xikwembu a hi xa ku vungunyiwa. Hikuva xin’wana ni xin’wana lexi munhu a xi byalaka, u ta tlhela a tshovela xona; hikuva loyi a byalelaka nyama ya yena u ta tshovela ku onhaka enyameni yakwe.” (Gal. 6:7, 8) Onge hi nga tikarhatela ku papalata vuhungasi hinkwabyo lebyi hlohlotelaka swilo leswi Yehovha a swi vengaka!—Ps. 97:10.

15. Hi yihi nyiko leyi Yehovha a hi nyikeke yona leswaku hi tiphina?

¹⁵ Malandza yo tala ya Yehovha ma tiphina hi ku hlalela Vuhaxi Bya JW, ku nga xitichi xa hina xa thelevhixini lexi kumekaka eka Inthanete. Makwerhu wa xisati Marilyn u ri: “Vuhaxi Bya JW, byi endla ndzi tshama ndzi tsakile naswona byi haxa swilo leswinene ntsena. Loko moya wa mina wu ri hansi, ndzi hlalela mbulavulo kumbe ndzimana ya siku leswaku ndzi chaveleleka. Sweswo swi endla ndzi titwa ndzi ri kusuhi swinene na Yehovha swin’we ni nhlengeletano yakwe. Nyiko leyi ya Vuhaxi Bya JW yi cince vutomi bya mina.” Xana wena wa yi tirhisa nyiko leyi, leyi humaka eka Yehovha? Ku engetela eka nongonoko wa n’hweti ni n’hweti, eka Vuhaxi Bya JW hi kuma rungula leri yingiseriwaka, tivhidiyo ni tinsimu leti chavelelaka.

16-17. Hikwalaho ka yini hi fanele hi xalamukela nkarhi lowu hi wu hetaka eka vuhungasi naswona hi nga swi endla njhani leswi?

¹⁶ A hi fanelanga hi hlawula vuhungasi hi vutlhari ntsena kambe hi fanele hi tlhela hi xalamukela nkarhi lowu hi wu hetaka eka byona. Handle ka swona, hi nga tikuma hi tirhise nkarhi wo tala eka vuhungasi ku tlula entirhweni wa Yehovha. Vo tala swa va tikela ku lawula nkarhi lowu va wu hetaka eka vuhungasi. Abigail loyi a nga ni malembe ya 18 u ri: “Loko ndzi karhele, TV ya ndzi phyuphyisa. Kambe loko ndzi nga xalamuki, ndzi nga tikuma ndzi hete tiawara to tala ndzi ri eku hlaleleni ka TV.” Samuel loyi a ha riki muntshwa u ri: “Ndzi tikuma ndzi hete nkarhi wo tala ndzi ri eku hlaleleni ka tivhidiyo to koma eka Inthanete. Ndzi tibyela leswaku ndzi lava ku hlalela yin’we ntsena kambe loko ndzi ku kelu, ndzi tikuma ndzi hete tiawara ta mune ndzi ri eku hlaleleni ka tivhidiyo.”

¹⁷ U nga wu xalamukela njhani nkarhi lowu u wu hetaka eka vuhungasi? Xo sungula, rhanga  hi ku kumisisa leswaku u heta nkarhi wo tanihi kwihi eka byona. U nga sungula hi ku tsala nkarhi lowu u wu hetaka hi vhiki. Eka khalendara ya wena, tsala tiawara leti u ti heteke eka TV, Inthanete ni leti u ti heteke u ri karhi u tlanga ti-game hi foni. Loko u kuma leswaku u heta nkarhi wo tala eka swona, tiendlele xiyimiso. Sungula hi ku tsala nkarhi lowu u nga ta wu heta u ri karhi u endla swilo swa nkoka kutani u hetelela hi lowu u nga ta wu tirhisa u ri eku tihungaseni. Xa vumbirhi, kombela Yehovha a ku pfuna u landzela xiyimiso xa wena. Sweswo swi ta endla leswaku u va ni nkarhi wa dyondzo ya Bibele ya munhu hi yexe, vugandzeri bya ndyangu ni wa ku ya etidyondzweni ni le nsin’wini. Swi ta endla u nga tshameli ku titwa nandzu hikwalaho ka nkarhi lowu u wu hetaka u ri eku tihungaseni.

18-19. Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi gandzela Yehovha ntsena?

¹⁸ Endzhaku ko tsala hi ta ku herisiwa ka misava ya Sathana ni ku ta ka misava leyintshwa, muapostola Petro u te: “Varhandziwa, leswi mi rindzeleke swilo leswi, endlani hinkwaswo leswi mi nga swi kotaka leswaku emakumu a mi kuma mi ri lava pfumalaka xivati, lava nga solekiki ni lava nga ni ku rhula.” (2 Pet. 3:14) Loko hi yingisa xitsundzuxo lexi naswona hi tikarhatela ku hanya hi ndlela leyi tsakisaka Yehovha, hi va hi kombisa leswaku hi gandzela Yehovha ntsena.

¹⁹ Sathana ni misava yakwe, va ta ya emahlweni va ringeta ku hi hambukisa. (Luka 4:13) Hambi ko ba lexi dumaka, a hi nge pfuki hi rhandze munhu wo karhi kumbe nchumu wo karhi ku tlula Yehovha. Hi tiyimisele ku nyika Yehovha leswi n’wi faneleke, ku nga ku gandzela yena ntsena!