1, 2. (a) Ku hambana ni vanhu lava nga ni vulawuri, Yehovha u va khoma njhani vanhu? (b) Hi ta kambisisa yini exihlokweni lexi?

VANHU lava nga ni vulawuri hakanyingi va “tikisela” van’wana ni ku va lawula. (Mat. 20:25; Ekl. 8:9) Yehovha u hambane kule na vona! Hambileswi a nga ni matimba hinkwawo, wa khathala hi vanhu lava nga hetisekangiki. U ni musa naswona wa anakanyela. Wa khathala hi ndlela leyi hi titwaka ha yona naswona u yingisela swirilo swa hina. Tanihi leswi a swi ‘tsundzukaka leswaku hi ntshuri,’ a nga langutelanga leswaku hi endla swilo leswi hi nga ta ka hi nga swi koti.—Ps. 103:13, 14.

² Bibele yi ni swikombiso swo tala leswi kombisaka ndlela leyi Yehovha a anakanyelaka ha yona loko a tirhisana ni malandza yakwe. A hi kambisiseni swikombiso swinharhu. (1) Ndlela leyi Xikwembu xi pfuneke Samuwele ha yona leswaku a yisa rungula ra vuavanyisi eka Muprista Lonkulu Eli, (2) Ndlela leyi Yehovha a lehiseke mbilu ha yona loko Muxe a kanakana ku rhangela Vaisrayele (3) ni ndlela leyi a khathaleleke Vaisrayele ha yona loko va huma eEgipta. Loko hi ri karhi hi kambisisa swikombiso leswi,  a hi xiyeni leswi swi hi dyondzisaka swona hi Yehovha ni ndlela leyi hi nga swi tirhisaka ha yona.

3. Hi vusiku byin’wana ku humelele yini eka Samuwele naswona sweswo swi endla leswaku hi tivutisa xivutiso xihi? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni.)

³ Samuwele u sungule ku “tirhela Yehovha” etabernakeleni a ha ri ntsongo. (1 Sam. 3:1) Siku rin’wana loko Samuwele a ha etlele ku humelele nchumu lowu nga tolovelekangiki. * (Hlaya 1 Samuwele 3:2-10.) U twe rito ri n’wi vitana hi vito. Hi ku anakanya leswaku a vitaniwa hi Muprista Lonkulu Eli, Samuwele u tsutsumele eka yena a ku: “Hi mina loyi, hikuva u ndzi vitanile.” Eli u te a nga n’wi vitananga. Loko ku endleka swilo leswi fanaka nakambe Eli u swi xiyile leswaku Samuwele a vitana hi Xikwembu. Hikwalaho u byele Samuwele ndlela leyi a faneleke a angula ha yona naswona u yingisile. Hikwalaho ka yini Yehovha a nga humelelanga eka Samuwele hi ku tirhisa ntsumi? Bibele a yi hi byeli hi ku kongoma kambe xiendlakalo lexi xi swi kombisa kahle leswaku Yehovha a khathala hi Samuwele. Hi swi tivisa ku yini?

4, 5. (a) Xana Samuwele u angule njhani eka xiavelo lexi Xikwembu xi n’wi nyikeke xona naswona i yini leswi a swi endleke hi siku leri landzelaka? (b) Xana rungula leri ri hi dyondzisa yini hi Yehovha?

⁴ Hlaya 1 Samuwele 3:11-18. Nawu wa Yehovha a wu lerisa vana leswaku va xixima lava dyuhaleke, ngopfungopfu lava nga ni vulawuri. (Eks. 22:28; Lev. 19:32) Hi mahlo ya mianakanyo vona Samuwele a ya eka Eli nimixo kutani a n’wi byela rungula ra vuavanyisi bya Xikwembu hi xivindzi? Kahlekahle rungula leri ri hi byela leswaku Samuwele “a a chava ku byela Eli leswi humeleleke.” Hambiswiritano, Yehovha u swi veke erivaleni eka Eli Leswaku hi yena a vitanaka Samuwele. Hikwalaho Eli u byele Samuwele leswaku a vula leswi Xikwembu xi n’wi rhumeke swona. u te: ‘U nga ndzi fihleli rito ni rin’we ra leswi xi ku byeleke swona.’ Samuwele ‘u n’wi byele marito hinkwawo’ lawa Xikwembu xi n’wi leriseke wona.

⁵ Rungula ra Samuwele a ri n’wi hlamarisanga Eli. A ri fambisana ni leri “munhu wa Xikwembu” loyi vito rakwe ri nga boxiwangiki a a n’wi byele rona. (1 Sam. 2:27-36) Rungula leri ri hi komba leswaku Yehovha u ni vutlhari naswona wa anakanyela.

6. Hi nga dyondza yini eka ndlela leyi Xikwembu xi pfuneke Samuwele ha yona?

⁶ Xana wa ha ri muntshwa? Loko swi ri tano, rungula ra Samuwele ri kombisa leswaku Yehovha wa swi xiya swiphiqo leswi u langutanaka na swona ni ndlela leyi u titwaka ha yona. Swi nga ha endleka u chava ku chumayela rungula ra Mfumo eka vanhu lava kuleke kumbe ku yimela ripfumelo ra wena eka tintangha ta wena. Tiyiseka leswaku Yehovha u ta ku pfuna. Hikwalaho, n’wi phofulele leswi ku karhataka hi xikhongelo. (Ps. 62:8) Tekelela swikombiso swa vantshwa va le Bibeleni vo tanihi Samuwele. Burisana ni vamakwerhu lava kuleke kumbe lavatsongo lava tshameke va langutana ni swiyimo leswi fanaka ni swa wena. Entiyisweni va ta ku byela ndlela leyi Yehovha a va pfuneke ha yona hi tindlela leti a va nga ti langutelanga.

7, 8. Xana Yehovha u anakanyele Muxe hi ndlela yihi yo hlamarisa?

⁷ Loko Muxe a ri ni malembe ya 80, Yehovha u n’wi nyike xiavelo lexikulu. Muxe a fanele a  kutsula Vaisrayele evuhlongeni bya Egipta. (Eks. 3:10) Leswi Muxe a tirheke tanihi murisi eMidiyani ku ringana malembe ya 40, a nga swi lunghekelanga ku amukela xiavelo xexo. U te: “Ndzo va mani mina leswaku ndzi nga ya eka Faro nileswaku ndzi ya humesa vana va Israyele aEgipta?” Hiloko Xikwembu xi byela Muxe xi ku: “Hikuva ndzi ta va na wena.” (Eks. 3:11, 12) Xi tlhele xi n’wi tiyisekisa xi ku: vakulukumba va Israyele “va ta yingisa rito ra wena.” Hambileswi a nyikiwe xitiyisekiso, Muxe u te: “A hi nge, a va ndzi kholwi?” (Eks. 3:18; 4:1) Kahlekahle Muxe a nga swi tshembi leswi Xikwembu xi n’wi byeleke swona! Kambe Yehovha u n’wi lehisele mbilu. U endle swo tlula leswi a n’wi tshembiseke swona. U nyike Muxe matimba yo endla masingita, leswi endleke leswaku a va munhu wo sungula ku endla masingita eBibeleni.—Eks. 4:2-9, 21.

⁸ Hambiswiritano, Muxe a ha kanakana a vula leswaku a nga swi koti ku vulavula. Kutani Xikwembu xi te: “Mina ndzi ta va ni nomu wa wena, ndzi ta ku dyondzisa leswi u faneleke ku swi vula.” Xana leswi swi endle leswaku Muxe a amukela xiavelo? A swi vanga tano, hikuva Muxe u kombele Xikwembu hi ku titsongahata leswaku xi rhuma un’wana. Hiloko Xikwembu xi hlundzuka. Kambe xi kote ku tikhoma. Xi tlhele xi anakanyela Muxe ni le mhakeni leyi kutani xi hlawule Aroni leswaku a va muvulavuleri wakwe.—Eks. 4:10-16.

9. Xana ku lehisa mbilu ni ku anakanyela ka Yehovha swi n’wi pfune njhani Muxe eka xiavelo xakwe?

⁹ Xana rungula leri ri hi dyondzisa yini hi Yehovha? Leswi xi nga Xikwembu xa Matimba Hinkwawo, a xi ta va xi tirhise matimba ku chavisa Muxe leswaku a hatla a xi yingisa. Kambe, Yehovha u lehise mbilu, a tlhela a tiyisekisa nandza wakwe la titsongahataka leswaku u ta n’wi pfuna. Xana ku endla tano swi n’wi pfunile Muxe? Ina! Muxe u ve murhangeri lonene hikuva a tirhisana ni vanhu hilaha Yehovha a tirhisaneke na yena ha kona.—Tinhl. 12:3.

10. Hi vuyeriwa njhani loko hi anakanyela van’wana hilaha Yehovha a endlaka ha kona?

 ¹⁰ Leswi hi swi dyondzaka: Xana u wanuna la nga ni nsati, mutswari kumbe nkulu evandlheni? Loko swi ri tano, u ni vulawuri byo karhi. I swinene leswaku u tekelela Yehovha hi ku va ni musa, ku lehisa mbilu ni ku anakanyela loko u tirhisana ni van’wana. (Kol. 3:19-21; 1 Pet. 5:1-3) Loko u tikarhatela ku tekelela Yehovha na Yesu Kreste Muxe Lonkulu, u ta va la nghenekaka ni la phyuphyisaka eka van’wana. (Mat. 11:28, 29) U ta tlhela u vekela van’wana xikombiso lexinene.—Hev. 13:7.

11, 12. Xana Yehovha u endle leswaku Vaisrayele va titwa va sirhelelekile hi ndlela yihi loko va huma eEgipta?

¹¹ Loko Vaisrayele va huma eEgipta hi 1513 B.C.E., swi nga ha endleka a va tlula timiliyoni tinharhu. A ku ri ni vanhu lavakulu, lavatsongo, lava vabyaka ni lava lamaleke. Leswaku ku humesiwa ntshungu wolowo lowukulu eEgipta a ku laveka murhangeri loyi a lehisaka mbilu a tlhela a anakanyela. Hi ku tirhisa Muxe, Yehovha u tikombise a ri tano. Hikwalaho Vaisrayele va titwe va sirhelelekile loko va humesiwa eEgipta.—Ps. 78:52, 53.

¹² Yehovha u endle leswaku Vaisrayele va titwa va sirhelelekile hi ndlela yihi? U va rhangele va huma eEgipta tanihi vuthu leri a ri “lunghekele nyimpi.” (Eks. 13:18) Ndlela leyi Vaisrayele a va hleleke ha yona yi endle leswaku va swi xiya leswaku va kongomisiwa hi Xikwembu. Yehovha u tlhele a va tiyisekisa leswaku u na vona hi ku tirhisa ‘papa ninhlikanhi ni ku voninga ka ndzilo’ ni vusiku. (Ps. 78:14) Hi marito man’wana Yehovha u va byele a ku: “U nga chavi. Ndzi ta ku kongomisa naswona ndzi ta ku sirhelela.” Entiyisweni, xitiyisekiso xexo a xi fike hi nkarhi.

13, 14. (a) Yehovha u ku kombise njhani ku anakanyela eka Vaisrayele eLwandle ro Tshwuka? (b) Yehovha u swi kombise njhani leswaku u na matimba eka Vaegipta?

¹³ Hlaya Eksoda 14:19-22. Hi mahlo ya mianakanyo, ti vone u ri karhi u hlongorisiwa hi mavuthu ya Faro naswona u phasekile eLwandle ro Tshwuka. Kutani Xikwembu, xi rhumela papa lerikulu leswaku ri yisa munyama eka Vaegipta. Kambe hi singita, ntlawa lowu u nga eka wona wu ri karhi wu famba eku vonakaleni! Hiloko u vona Muxe a ba mati ya lwandle hi nhonga kutani mati ma pfuleka hi le xikarhi. Hi ndlela yo hleleka, wena, ndyangu wa wena, swifuwo swin’we ni ntshungu hinkwawo mi tsemakanya lwandle. U sungula ku hlamala loko u vona leswaku endzeni ka lwandle a ku na ndzhope naswona ka fambeka. Hambi ku ri lava fambaka hi ku nonoka va tsemakanye lwandle va hlayisekile.

¹⁴ Hlaya Eksoda 14:23, 26-30. Hi nkarhi wolowo Faro loyi a tikukumuxaka, hi vuphukuphuku u ringete ku tsemakanya lwandle. Muxe u tlhele a ba mati. Hiloko mati ma va khubumeta. Mati ma vuya ehenhla ka Vaegipta ku fana ni xidzedze xa matimba. Faro ni vuthu rakwe a va ponanga!—Eks. 15:8-10.

15. Xana rungula leri ri ku dyondzisa yini hi Yehovha?

¹⁵ Rungula leri ri hi pfuna ku vona leswaku Yehovha i Xikwembu lexi hlelekeke naswona sweswo swi endla hi titwa hi sirhelelekile. (1 Kor. 14:33) Yehovha u tlhela a kombisa ku khathala ku fana na murisi la nga ni rirhandzu hi ku khathalela swilaveko swa vanhu vakwe. Hi rirhandzu wa va khathalela ni ku va sirhelela eka valala va vona. Hakunene leswi swa hi tiyisa tanihi leswi makumu ma tshinelaka!—Swiv. 1:33.

16. Swi ta hi pfuna njhani ku anakanya hi ndlela leyi Yehovha a kutsuleke Vaisrayele ha yona?

 ¹⁶ Ninamuntlha, Yehovha u khathalela vanhu vakwe tanihi ntlawa. U ta hambeta a endla tano ni hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu lowu nga kwala nyongeni. (Nhlav. 7:9, 10) Vanhu va Xikwembu hinkwavo lava vabyaka, lava hanyeke kahle, lava dyuhaleke kumbe vantshwa a va nge chavi nchumu hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu. * Entiyisweni va ta va ni xivindzi. Va ta tsundzuka marito ya Yesu Kreste lama nge: “Yimani mi ololoka ivi mi tlakusa tinhloko ta n’wina, hikuva ku kutsuriwa ka n’wina ka tshinela.” (Luka 21:28) Va ta va ni xivindzi hambiloko va hlaseriwa hi Gogo, ku nga nhlangano wa matiko lowu nga ni matimba ku tlula Faro ni vuthu rakwe. (Ezek. 38:2, 14-16) I yini lexi nga ta pfuna vanhu va xikwembu leswaku va va ni xivindzi? Va swi tiva leswaku Yehovha a nga cinci. U ta tlhela a va muponisi la khathalaka ni la anakanyelaka.—Esa. 26:3, 20.

17. (a) Hi nga vuyeriwa njhani eka rungula ra le Bibeleni malunghana ni ndlela leyi Yehovha a va khathaleleke ha yona vanhu vakwe? (b) Hi ta kambisisa yini exihlokweni lexi landzelaka?

¹⁷ Swikombiso leswi hi buleke ha swona swi kombisa ndlela ya musa leyi Yehovha a anakanyelaka, a khathalaka, a sirhelelaka, a kongomisaka ni ku ponisa vanhu vakwe ha yona. Loko u ri karhi u anakanyisisa hi swikombiso swo tano, xiya ndlela leyi Yehovha a ti tirhisaka ha yona timfanelo takwe. Loko u ya u dyondza hi timfanelo ta Yehovha u ta tiyisa ripfumelo ra wena naswona u ta ya u n’wi rhandza. Exihlokweni lexi landzelaka, xiya tindlela leti u nga tekelelaka Yehovha ha tona hi ku anakanyela van’wana, endyangwini, evandlheni ni le evutirhelini bya nsimu.