1. I vamani lava hoxeke xandla loko ku vumbiwa vandlha ra le Filipiya?

LOKO muapostola Pawulo, Silasi, Luka na Timotiya va fika etikweni ra Filipiya leri a ri lawuriwa hi Rhoma, va kume vanhu vo tala lava a va tsakela rungula ra Mfumo wa Xikwembu. Vamakwerhu lava va mune lava hisekaka va hoxe xandla leswaku ku vumbiwa vandlha naswona vadyondzisiwa hinkwavo va sungule ku hlengeletana kumbexana ekaya ka Lidiya, loyi a ri ni malwandla.—Mint. 16:40.

2. Hi swihi swiphiqo leswi vandlha rero ri veke na swona loko ra ha ku vumbiwa?

² Swi nga si ya kwihi vandlha leri a ra ha ku vumbiwa ri sungule ku vona maxangu. Sathana u hlohlotele vanhu lava vengaka Rito ra Xikwembu leswaku va lwisana ni ntirho wa Vakreste volavo. Pawulo na Silasi va khomiwile, va mbeyeteriwa hi tinhonga va tlhela va pfaleriwa ejele. Loko va humesiwile ejele va endzele vadyondzisiwa va vandlha rolero lerintshwa va ya va tiyisa. Loko Pawulo, Silasi na Timotiya va suka eFilipiya, swi nga endleka Luka a sale kona. Vadyondzisiwa va vandlha rero lerintshwa a va ta endla yini? Yehovha u va pfunile hi moya wakwe leswaku va ya emahlweni va n’wi tirhela hi ku hiseka. (Filp. 2:12) Leswi hi swona a swi endla leswaku Pawulo a tibuma ha vona!

3. Hilaha swi hlamuseriweke ha kona eka Vafilipiya 1:9-11, Pawulo u khongelele yini?

³ Endzhaku ka kwalomu ka khume ra malembe, Pawulo u tsalele vandlha ra Filipiya papila. Loko u ri karhi u hlaya papila  rero, u ta yi vona kahle ndlela leyi Pawulo a va rhandza ha yona vamakwavo. U te: ‘Ndzi mi navela hi xinakulobye lexikulu xo fana ni lexi Kreste Yesu a nga na xona.’ (Filp. 1:8) U va byele leswaku wa va khongelela. U kombele Yehovha leswaku a va pfuna leswaku rirhandzu ra vona ri ya ri kula, leswaku va tiyiseka hi swilo swa nkoka, va nga vi na xivati, va papalata ku khunguvanyisa van’wana naswona va ya emahlweni va veka mihandzu yo lulama. A swi kanakanisi leswaku na hina hi ta vuyeriwa eka marito ya Pawulo lama humaka embilwini. (Hlaya Vafilipiya 1:9-11.) Exihlokweni lexi, hi ta bula hi leswi a swi vuleke ni ndlela leyi hi nga swi tirhisaka ha yona.

4. (a) Hi ku ya hi 1 Yohane 4:9, 10, Yehovha u swi kombise njhani leswaku wa hi rhandza? (b) Xana hi fanele hi xi rhandza ku fikela kwihi Xikwembu?

⁴ Yehovha u hi rhandza swinene, lerova u rhumele n’wana wakwe la misaveni leswaku a ta fela swidyoho swa hina. (Hlaya 1 Yohane 4:9, 10.) Leswi Xikwembu xi hi rhandzaka, na hina ha xi rhandza. (Rhom. 5:8) Xana hi fanele hi xi rhandza ku fikela kwihi? Yesu u hlamule xivutiso xexo loko a byela vafarisi a ku: “U fanele u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi moya-xiviri wa wena hinkwawo ni hi mianakanyo ya wena hinkwayo.” (Mat. 22:36, 37) Hi fanele hi rhandza Yehovha hi mbilu hinkwayo naswona hi lava leswaku siku ni siku rirhandzu rero ri ya ri kula. Pawulo u byele Vafilipiya leswaku rirhandzu ra vona ri fanele “ri ya ri andza ngopfu.” I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi xi rhandza ngopfu Xikwembu?

5. Hi nga endla yini leswaku hi n’wi rhandza swinene Yehovha?

⁵ Hi fanele hi tiva Xikwembu leswaku hi ta kota ku xi rhandza. Bibele yi ri: “Loyi a nga riki na rirhandzu a nga tivi Xikwembu, hikuva Xikwembu i rirhandzu.” (1 Yoh. 4:8) Muapostola Pawulo u vule leswaku hi ta ya hi xi rhandza swinene Xikwembu loko hi kuma “vutivi lebyi kongomeke ni ku twisisa loku heleleke.” (Filp. 1:9) Loko hi sungula ku dyondza Bibele, hi sungule ku rhandza Xikwembu hambileswi a hi nga tivi swo tala hi xona. Kutani loko hi dyondza leswi engeteleke hi Yehovha swi endla leswaku hi ya hi n’wi rhandza swinene. Hikwalaho i swa nkoka leswaku hi dyondza Bibele nkarhi hinkwawo hi tlhela hi anakanyisisa hi leswi hi swi dyondzeke.—Filp. 2:16.

6. Hi ku ya hi 1 Yohane 4:11, 20, 21, i vamani van’wana lava hi faneleke hi va rhandza swinene?

⁶ Leswi Xikwembu xi hi rhandzaka swinene, na hina hi fanele hi rhandza vamakwerhu. (Hlaya 1 Yohane 4:11, 20, 21.) Hi nga ha tibyela leswaku swa olova ku rhandza vamakwerhu hikuva hinkwerhu hi gandzela Yehovha naswona hi ringeta ku n’wi tekelela. Hinkwerhu hi landzela xikombiso xa Yesu, loyi a hi rhandzeke lerova a nyikela hi vutomi byakwe hikwalaho ka hina. Kambe mikarhi yin’wana swi nga ha tika ku yingisa nawu wa ku rhandza vamakwerhu. A hi buleni hi xikombiso xa vandlha ra le Filipi.

7. Hi dyondza yini eka ndzayo leyi Pawulo a yi nyikeke Efodiya na Sintika?

⁷ Efodiya na Sintika i vamakwerhu va xisati lava a va hiseka lava a va tirha “swin’we” na muapostola Pawulo. Kambe swi nga endleka va holovile kutani vunghana byi hela. Loko Pawulo a tsalela vandlha leri Efodiya na Sintika a va ri eka rona u va boxe hi mavito loko a va nyika ndzayo “leswaku va va ni mianakanyo yin’we.” (Filp. 4:2, 3) Pawulo u vone swi fanerile leswaku a laya vandlha hinkwaro a ku: “Hambetani mi endla swilo hinkwaswo mi nga gunguli ni ku phikisana.” (Filp. 2:14) A swi kanakanisi leswaku ndzayo ya Pawulo leyi nga  biki mariri, yi pfune vamakwerhu lava vaxisati swin’we ni vamakwerhu hinkwavo evandlheni leswaku va rhandzana.

8. Hi xihi xiphiqo lexikulu lexi endlaka swi tika ku rhandza vamakwerhu naswona hi nga xi hlula njhani?

⁸ Swi nga ha hi tikela ku rhandza vamakwerhu loko hi ri ni mukhuva wo va xopaxopa swihoxo ku fana na Efodiya na Sintika. Siku ni siku hinkwerhu hi endla swihoxo. Loko hi tshamela ku ehleketa hi swihoxo swa van’wana swi ta hi tikela ku va rhandza. Hi xikombiso, loko makwerhu a rivala ku ta hi pfuna ku basisa Holo ya Mfumo hi nga ha khunguvanyeka. Kutani loko hi sungula ku longoloxa swihoxo swakwe hi ta ya hi khunguvanyeka ku tlula mpimo, ivi hi nga ha n’wi rhandzi. Loko u ri ni xiphiqo xo fana ni lexi, ehleketa hi leswi: Yehovha wa swi vona swihoxo swa hina ni swa makwerhu yoloye. Hambileswi a vonaka swihoxo leswi, wa n’wi rhandza makwerhu yoloye, na hina wa hi rhandza. Leswi Yehovha a hi rhandzaka, na hina hi fanele hi tekelela rirhandzu rakwe hi ku languta leswinene eka vamakwerhu. Loko hi tikarhatela ku rhandza vamakwerhu hi ta va ni vun’we.—Filp. 2:1, 2.

9. “Swilo swa nkoka swinene” leswi Pawulo a nga swi byela Vakreste va le Filipiya a swi katsa yini?

⁹ Moya lowo kwetsima wu pfune Pawulo leswaku a laya Vafilipiya ni Vakreste hinkwavo leswaku va “tiyiseka hi swilo swa nkoka swinene.” (Filp. 1:10) Swilo leswi swa nkoka swi katsa ku kwetsimisiwa ka vito ra Yehovha, ku hetiseka ka swikongomelo swakwe swin’we ni ku rhula ni vun’we evandlheni. (Mat. 6:9, 10; Yoh. 13:35) Loko swilo leswi swi ri swa nkoka ngopfu evuton’wini bya hina, sweswo swi kombisa leswaku ha n’wi rhandza Yehovha.

10. Hi fanele hi endla yini leswaku Yehovha a hi teka hi ri lava pfumalaka xivati?

¹⁰ Pawulo u vule leswaku hi fanele hi “pfumala xivati.” Leswi a swi vuli swona leswaku hi fanele hi va lava hetisekeke. A swi nge endleki leswaku hi pfumala xivati ku fana na Yehovha Xikwembu. Kambe Yehovha u ta hi teka hi ri lava pfumalaka xivati, loko hi tikarhatela ku n’wi rhandza hi tlhela hi rhandza vamakwerhu ni ku tiyiseka hi swilo swa nkoka swinene. Ndlela yin’wana leyi hi nga kombisaka rirhandzu ha yona i ku endla leswi nga ematimbeni ya hina leswaku hi papalata ku khunguvanyisa vamakwerhu.

11. Hikwalaho ka yini hi fanele hi papalata ku khunguvanyisa van’wana?

¹¹ Ku yingisa xileriso xo papalata ku khunguvanyisa van’wana i swa nkoka swinene. Hi nga n’wi khunguvanyisa njhani munhu un’wana? Hi nga n’wi khunguvanyisa hi vuhungasi lebyi hi byi hlawulaka, hi swiambalo swa hina kumbe hi ntirho wa hina. Leswi hi swi endlaka swi nga ha va swi nga hoxanga. Kambe xiphiqo hiloko swi khunguvanyisa van’wana. Yesu u vule leswaku swa antswa munhu a boheleriwa ribye ro sila enhan’wini kutani a lahleriwa elwandle ku ri ni ku va a khunguvanyisa makwerhu a kala a onha vuxaka bya yena na Yehovha!—Mat. 18:6.

12. Hi dyondza yini eka leswi endliweke hi vatekani lava nga maphayona?

¹² Xiya ndlela leyi vatekani lava nga maphayona va xi landzeleke ha yona xilemukiso xa Yesu. A va ri evandlheni rin’we ni vatekani van’wana lava a va ha ku khuvuriwa, lava kuleleke emindyangwini leyi swilo swo tala a swi nga pfumeleriwi. Vatekani volavo a va tiva leswaku Vakreste a va fanelanga va ya hlalela tifilimi esinema hambiloko tifilimi ta kona ti nga thyakanga. Va khunguvanyeke ngopfu loko va twa leswaku vatekani lava nga maphayona va ye va ya hlalela filimi. Loko maphayona wolowo ma twe sweswo, ya lo namba ya ku swi thya, swo ya hlalela tifilimi kukondza vatekani lavaya  va letela mapfalo ya vona leswaku va kota ku hambanisa leswinene ni leswi nga riki swinene. (Hev. 5:14) Hi ndlela yoleyo maphayona wolawo ma kombise leswaku ma va rhandza vamakwerhu volavo, ku nga ri hi nomu ntsena kambe ni hi swiendlo.—Rhom. 14:19-21; 1 Yoh. 3:18.

13. Xana hi nga n’wi dyohisa njhani munhu un’wana?

¹³ Nkarhi wun’wana hi nga ha khunguvanyisa munhu hi ku n’wi dyohisa hi nga swi xiyi. Swi nga endlekisa ku yini sweswo? A hi nge, xichudeni xa Bibele xi we xi pfuka leswaku xi tshika ku kukutlela byala. Xi tibyela leswaku swa antswa xi nga ha byi khomi nikatsongo. Xa hundzuka kutani xi khuvuriwa. Siku rin’wana makwerhu loyi a nga xi rhamba u xi nyika byala a ku: “Nwana, sweswi se u Mbhoni; u ni moya wa Xikwembu. Moya lowo kwetsima wu ta ku pfuna u kota ku tikhoma. Loko u kota ku tikhoma, u ta nwa u pima.” Xana wa ri vona khombo leri nga vaka kona loko makwerhu yoloye o yingisa sweswo kutani a nwa?

14. Minhlangano ya Vukreste yi hi pfuna njhani leswaku hi tirhisa switsundzuxo leswi nga eka Vafilipiya 1:10?

¹⁴ Minhlangano ya hina ya Vukreste yi hi pfuna ku tirhisa switsundzuxo leswi nga eka Vafilipiya 1:10 hi tindlela to tala. Xo sungula, leswi hi swi dyondzaka eminhlanganweni swi hi tsundzuxa leswi Yehovha a swi vonaka swi ri swa nkoka ngopfu. Xa vumbirhi, hi dyondza ndlela yo tirhisa leswi hi swi dyondzaka leswaku hi ta pfumala xivati. Xa vunharhu, ha khutaziwa “erirhandzwini ni le mintirhweni leyinene.” (Hev. 10:24, 25) Loko vamakwerhu va hi khutaza, hi ya hi xi rhandza swinene Xikwembu ni vamakwerhu. Loko hi rhandza  Xikwembu ni vamakwerhu hi mbilu hinkwayo hi ta endla hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya hina leswaku hi nga va khunguvanyisi.

15. Swi vula yini ku “tala mbhandzu wo lulama”?

¹⁵ Pawulo u khongele hi mbilu hinkwayo leswaku Vafilipiya va “tala mbhandzu wo lulama.” (Filp. 1:11) A swi kanakanisi leswaku “mbhandzu wo lulama” wu katsa ku rhandza Yehovha ni vanhu vakwe. Nakambe a wu katsa leswaku va byela van’wana hi Yesu ni hi ntshembo wa vona. Eka Vafilipiya 2:15, muapostola Pawulo u tirhise xiga lexi nge, ‘mi voninga kukota mavoningo emisaveni.’ Xiga lexi xa fanela hikuva Yesu u vule leswaku vadyondzisiwa vakwe i “ku vonakala ka misava.” (Mat. 5:14-16) U tlhele a lerisa vadyondzisiwa vakwe leswaku va “endla . . . vadyondzisiwa” ni leswaku va ta va “timbhoni . . . ku ya fika endhawini ya le kule swinene ya misava.” (Mat. 28:18-20; Mint. 1:8) Loko hi wu endla hi matimba ntirho wolowo, hi veka “mbhandzu wo lulama.”

16. Vafilipiya 1:12-14 yi swi kombisa njhani leswaku hambiloko hi ri ehansi ka swiyimo swo tika, hi nga swi kota ku voninga kukota mavoningo? (Vona xifaniso xa xifunengeto.)

¹⁶ Ku nga khathariseki swiyimo leswi hi nga eka swona hi nga voninga kukota mavoningo. Mikarhi yin’wana swilo leswi nga ha vonakaka swi ri xihinga, swi nga ha hi pfulela ndlela yo chumayela mahungu lamanene. Hi xikombiso, muapostola Pawulo a a ri xivochwa lexi pfaleriweke endlwini eRhoma ku nga ri ejele loko a tsalela Vafilipiya papila. Hambileswi Pawulo a bohiwe hi tinketana a nga tshikanga ku chumayela varindzi vakwe ni vaendzi. Pawulo a chumayela hi ku hiseka hambileswi a ri ekhotsweni naswona sweswo swi nyike vamakwerhu xivindzi “xo vulavula rito ra Xikwembu handle ka ku chava.”—Hlaya Vafilipiya 1:12-14; 4:22.

17. Xana vamakwerhu van’wana va chumayela njhani hambiloko swi tika?

 ¹⁷ Vamakwerhu vo tala va kombisa xivindzi ku fana Pawulo. Leswi va tshamaka ematikweni lawa va nga pfumeleriwiki ku chumayela erivaleni kumbe hi yindlu ni yindlu, va chumayela hi tindlela tin’wana. (Mat. 10:16-20) Etikweni rin’wana leri nga ni xiyimo xo tano, mulanguteri wa muganga u ringanyete leswaku muhuweleri un’wana ni un’wana a chumayela maxaka yakwe, vaakelani, swichudenikulobye, vatirhikulobye ni lava a va toloveleke. Ku nga si hela malembe mambirhi nhlayo ya mavandlha eka xifundzha xexo yi andze hi ndlela yo hlamarisa. Kumbexana laha hi tshamaka kona ntirho wa hina wo chumayela a wu siveriwanga. Kambe hi leyi dyondzo ya nkoka leyi hi nga yi dyondzaka eka vamakwerhu lava vekeke mihandzu: Nkarhi hinkwawo lava tindlela to chumayela hi xitalo u ri ni ntshembo wa leswaku Yehovha u ta ku nyika matimba u kota ku chumayela hambiloko swi tika.—Filp. 2:13.

18. I yini leswi hi faneleke hi tiyimisela ku swi endla?

¹⁸ Namuntlha, ku tlula rini na rini hi fanele hi tiyimisela ku landzela xitsundzuxo lexi nga epapileni ra Pawulo leri a ri tsaleleke Vafilipiya. A hi tiyisekeni hi swilo swa nkoka swinene, hi pfumala xivati, hi papalata ku khunguvanyisa van’wana ni ku veka mbhandzu wa ku lulama. Loko hi endla tano, rirhandzu ra hina ri ta kula naswona hi ta yisa ku dzuneka eka Yehovha Tata wa hina wa rirhandzu.