Ku Horisa Timbanga Leti Vangiweke Hi Nyimpi

ABRAHAM a a ri socha ra vuthu ra vaxenga-tiko ku ringana malembe ya 20. * Kambe u tshikile ku lwa nyimpi naswona a nge he pfuki a ya enyimpini nakambe. Entiyisweni, van’wana lava a va ri valala va yena va khale se i vanghana va yena lavakulu. I yini lexi n’wi endleke a hundzuka? I Bibele yi n’wi endleke a hundzuka. Yi nyike Abraham ntshembo ni ku twisisa, yi n’wi pfuna ku languta timhaka leti khumbaka vanhu hilaha Xikwembu xi ti langutaka hakona. Bibele yi herise ku navela ka yena ku lwa kutani u sungule ku tshungula nhlomulo wakwe, gome rakwe, rivengo rakwe ni maxangu yakwe. U kume leswaku Bibele yi tamele murhi wa matimba wo tshungula mbilu.

Bibele yi n’wi pfunisa ku yini munhu ku horisa timbanga ta le mintlhavekweni? A yi nga ta swi cinca leswi humeleleke Abraham. Kambe, ku hlaya ni ku anakanyisisa hi Rito ra Xikwembu swi endle mianakanyo ya yena yi fambisana ni ya Muvumbi. Sweswi u ni ntshembo wa vumundzuku, naswona u ni swilo leswintshwa leswi a rhangisaka swona. Swilo leswi nga swa nkoka eka Xikwembu se i swa nkoka ni le ka yena. Xikan’we-kan’we loko leswi swi sungula ku humelela eka yena, timbanga leti a ti ri embilwini ya yena ti sungule ku hola. Hi yona ndlela leyi Abraham a pfuniweke ha yona leswaku a hundzuka.

Ku Tipeta eNyimpini Ya Xin’wana-manana

Abraham u tswariwe hi va-1930 laha Afrika. Endzhaku ka nyimpi ya vumbirhi ya misava, tiko ra ka vona a ri fumiwa hi tiko ra le kusuhi leri a ri ri ni matimba swinene, kambe vo tala va vavanuna va tiko leri Abraham a a tshama eka rona a va lava ku tifuma. Hi 1961, Abraham u joyine ntlawa lowu lwelaka ntshunxeko lowu sunguleke nyimpi yo xenga tiko ra le kusuhi leri a ri va fuma.

Abraham u ri: “A va ri valala va hina. A va kunguhate ku hi dlaya, kutani hina hi kunguhate ku va dlaya ku sungula.”

Hakanyingi vutomi bya Abraham a byi tshama byi ri ekhombyeni, hiloko hi 1982, endzhaku ka malembe ya 20 a ri socha, a balekela eYuropa. Sweswi a a ri emalembeni ya va-40 naswona u tikume a ri ni nkarhi wo ehleketisisa hi mahanyelo ya yena. Xana xikongomelo xa yena a ku ri yini? Xana vumundzuku a byi n’wi khomele yini? Abraham u hlangane ni Timbhoni ta Yehovha kutani a sungula ku ya eminhlanganweni ya tona. Hiloko a tsundzuka leswaku emalembeni lama nga hundza loko a ha ri eAfrika, u tshame a hlaya xiphephana lexi a nyikiwe xona hi Mbhoni. Xiphephana xa kona a xi  hlamusela hi paradeyisi leyi nga ta va kona emisaveni ni hulumendhe ya le tilweni leyi nga ta fuma vanhu. Xana sweswo swi nga va ntiyiso hakunene?

Abraham u ri: “EBibeleni ndzi dyondze leswaku hinkwawo malembe lama ndzi ma heteke ndzi lwa, ndzi lo tlanga hi wona. Hulumendhe leyi nga ta khoma un’wana ni un’wana hi vululami i Mfumo wa Xikwembu ntsena.”

Endzhakunyana ka ku va Abraham a khuvuriwile a va Mbhoni ya Yehovha, wanuna un’wana la vuriwaka Robert la humaka eAfrika u balekele edorobeni ra le Yuropa leri Abraham a a tshama eka rona. Robert na Abraham a va ri enyimpini yin’we kambe eka mavuthu yo hambana. Robert a a tshamela ku tivutisa hi xikongomelo xa xiviri xa vutomi. A a ri wanuna la nga mupfumeri naswona hi ku hlaya swiphemu swo karhi swa Bibele a a swi tiva leswaku vito ra Xikwembu i Yehovha. Loko Timbhoni leti humaka evandlheni leri Abraham a hlanganyelaka eka rona ti lava ku pfuna Robert leswaku a twisisa Bibele ku antswa, u pfumele hi ku olova.

Robert wa hlamusela a ku: “Ta ha suka, ndzi tsakisiwe hi ndlela leyi Timbhoni ti tirhisaka vito ra Yehovha ni ra Yesu ha yona, ti pfumela leswaku i vanhu lava hambaneke. Sweswo a swi pfumelelana ni leswi se a ndzi swi tiva ku suka eBibeleni. Nakambe Timbhoni ti ambala kahle naswona ti ni musa eka van’wana ku nga khathariseki leswaku i va rixaka rihi. Swilo swo tano swi ndzi khumbe ngopfu.”

Valala Va Hundzuka Vanghana

Robert na Abraham, lava a va ri valala khale se i vanghana lavakulu sweswi. I vavuri va evhangeli va nkarhi hinkwawo evandlheni rin’we ra Timbhoni ta Yehovha. Abraham u ri: “Hi nkarhi wa nyimpi, a ndzi tshamela ku tivutisa leswaku swi tisa ku yini leswaku vanhu va matiko lama akelaneke—lava vo tala va vona a va ri va vukhongeri byin’we—va vengana. Mina na Robert a hi nghena kereke yin’we kambe hi nghenele nyimpi hi lwisana. Sweswi ha vumbirhi bya hina hi Timbhoni ta Yehovha naswona ripfumelo ra hina ri hi hlanganisile.”

Robert u ya emahlweni a ku: “Ku ni ku hambana. Sweswi hi le ka vukhongeri lebyi hi endlaka hi va xiphemu xa vumakwerhu bya xiviri. Hi nge he pfuki hi nghenele nyimpi.” Bibele yi hundzule timbilu ta vanhu lava a va ri valala hi ndlela leyi hlamarisaka. Hakatsongo-tsongo rivengo ni maxangu swi siviwe hi ku tshembana ni vunghana.

Hi nkarhi lowu Abraham na Robert a va ri enyimpini, majaha man’wana mambirhi lama humaka ematikweni lama akelaneke lama lwaka, ma nghenele nyimpi. Ku nga ri khale Bibele yi tirhe kukota murhi wa matimba ku horisa timbilu ta vona. Njhani?

Dlaya—Kutani U Fela Tiko

Gabriel loyi a kuriseriweke endyangwini lowu nghenaka kereke a a dyondzisiwe leswaku tiko ra ka vona a ri langutane ni nyimpi yo kwetsima yo vava. Hikwalaho loko a ri ni malembe ya 19, u tinyiketele entirhweni wa vusocha kutani a kombela ku rhumeriwa laha yi hisaka kona. Ku ringana tin’hweti ta 13 a a ri laha ku hisaka enyimpini, minkarhi yin’wana a a ri kusuhi swinene ni nala hi khilomitara ni hafu ntsena. U ri: “Ndzi tsundzuka nkarhi wun’wana. Mukongomisi wa hina u hi byele leswaku nala u ta hlasela vusiku byebyo. A hi chuhile lerova hi balesele vusiku hinkwabyo leswaku hi ti sirhelela.” A a teka vaakelani vakwe va ri valala lava  faneriwaka hi rifu. “Leswi a ndzi swi anakanya a ku ri ku dlaya vo tala hilaha ndzi nga kotaka hakona. Kutani ku fana ni vanghana va mina vo tala, a ndzi lava ku fela tiko.”

Hambiswiritano, hi ku famba ka nkarhi Gabriel u heleriwe hi ntshembo. U balekele etintshaveni, a chochovela exikarhi ka maava a ya etikweni leri nga lwiki na vona kutani a famba a ya eYuropa. A a tshamela ku vutisa Xikwembu leswaku hikwalaho ka yini vutomi byi tika swinene, ni ku lava ku tiva loko swiphiqo swi ri nxupulo lowu humaka eka Xikwembu. U hlangane ni Timbhoni ta Yehovha, leti n’wi kombeke ku suka eBibeleni leswaku hikwalaho ka yini vutomi byi tele hi swiphiqo swinene namuntlha.—Matewu 24:3-14; 2 Timotiya 3:1-5.

Loko Gabriel a ya a hlaya eBibeleni, a ya a swi xiya leswaku yi tamele ntiyiso. “Ndzi dyondze leswaku hi nga hanya hi masiku eparadeyisini emisaveni. Lexi hlamarisaka hi leswaku sweswo hi leswi a ndzi swi navela ku sukela loko ndza ha ri n’wana.” Bibele yi chavelele Gabriel ni ku rhurisa mbilu ya yena leyi a yi karhateka. Timbanga ta yena ta le mintlhavekweni ti sungule ku tshunguleka. Kutani hi nkarhi lowu a hlanganeke na Daniel ha wona, khale ka nala wa yena, Gabriel a a nga ha ri na rivengo nikatsongo. Kambe, i yini lexi endleke Daniel a ta eYuropa?

“Loko U Ri Kona Hakunene, Ndzi Kombela U Ndzi Pfuna!”

Daniel u kurisiwe a ri Mukhatoliki naswona loko a ri ni malembe ya 18 u vitaniwe ku ya va socha. U rhumeriwe ku ya lwa enyimpini leyi fanaka ni leyi Gabriel a a ri eka yona kambe eka ntlawa lowun’wana. Daniel a a ri ekusuhi ni laha nyimpi a yi hisa kona, loko movha wa nyimpi lowu a wu khandziyile wu himiwa hi xibuluki. Vanghana va yena va dlayiwile kasi yena a a vaviseke swinene kutani a tekiwa tanihi mukhotsiwa. U hete tin’hweti exibedlhele ni le kampeni emahlweni ko va a rhumeriwa etikweni leri nga lwiki. Leswi a a ri swakwe naswona a ri evuswetini, u ehlekete ku tidlaya. Daniel u khongele eka Xikwembu a ku: “Loko u ri kona hakunene, ndzi kombela u ndzi pfuna!” Hi siku leri landzelaka Timbhoni ta Yehovha ti n’wi endzerile naswona ti kote ku hlamula swivutiso swa yena swo tala. Eku heteleleni u fambe a ya eYuropa a ya va muhlapfa. Nakambe Daniel u tihlanganise ni Timbhoni kutani a sungula ku dyondza Bibele. Leswi a swi dyondzeke swi suse ku chava ka yena ni nhlomulo wa yena.

Sweswi Gabriel na Daniel i vanghana lavakulu, va ni vun’we eka vumakwerhu bya swa moya va ri Timbhoni ta Yehovha leti khuvuriweke. Gabriel u ri: “Rirhandzu ra mina hi Yehovha ni vutivi lebyi nga eBibeleni swi ndzi pfunile ku vona swilo hilaha a swi vonaka hakona. Daniel a nga ha ri nala wa mina. Malembe lama hundzeke a ndzi ta va ndzi n’wi dlaye hi vomu. Bibele yi ndzi dyondzise leswi hambaneke—ku n’wi fela hi ku swi rhandza.”

Daniel u ri: “Ndzi vone vanhu va vukhongeri ni va matiko yo hambana-hambana va dlayana. Naswona a ku ri ni vanhu va vukhongeri lebyi fanaka lava a va dlayana eka mintlawa leyimbirhi. Loko ndzi vona leswi ndzi titwe onge Xikwembu hi xona xi faneleke xi voniwa nandzu. Sweswi ndza swi tiva leswaku i Sathana loyi a hlohlotelaka tinyimpi  hinkwato. Mina na Gabriel se hi vapfumeri-kulobye. Hi nge he pfuki hi lwe nakambe!”

“Rito Ra Xikwembu Ra Hanya Naswona Ri Ni Matimba”

Hikwalaho ka yini Abraham, Robert, Gabriel na Daniel va hundzuke hi ndlela leyi hlamarisaka swinene? Va swi kotise ku yini ku susa rivengo ni gome leswi a swi dzike emakhorhweni ya timbilu ta vona?

Ha un’we wa vavanuna lava u hlaye, a anakanyisisa a tlhela a dyondza ntiyiso eBibeleni, leyi ‘hanyaka naswona yi nga ni matimba.’ (Vaheveru 4:12) Mutsari wa Bibele i Muvumbi wa vanhu, la tivaka ku susumeta mbilu ya munhu la swi rhandzaka ku yingisa ni ku dyondza leswaku a endla leswinene. “Matsalwa hinkwawo ma huhuteriwe hi Xikwembu naswona ma pfuna ku dyondzisa, ku tshinya, ku lulamisa swilo, ku laya eku lulameni.” Loko muhlayi a kala a pfumela ku kongomisiwa hi Bibele, u va ni mimpimanyeto leyintshwa. U sungula ku dyondza ndlela leyi Yehovha a swi langutaka ha yona swilo. Ndlela leyi yi pfuna swinene, yi horisa ni timbanga leti vangiweke hi nyimpi.—2 Timotiya 3:16.

Rito ra Xikwembu ri hlamusela leswaku a ku na tiko, rixaka kumbe xivongo xo karhi lexi antswaka kumbe xi biheke ku tlula xin’wana. “Xikwembu a xi yi hi nghohe, kambe eka tiko rin’wana ni rin’wana munhu loyi a xi chavaka a tlhela a endla ku lulama wa amukeleka eka xona.” Muhlayi la amukelaka leswi wa pfuneka hakatsongo-tsongo leswaku a hlula ku va ni rivengo ra rixaka kumbe ra tiko ro karhi.—Mintirho 10:34, 35.

Vuprofeta bya Bibele byi kombisa leswaku Xikwembu ku nga ri khale xi ta siva mafambiselo lama nga kona sweswi ya ku fuma ka munhu hi Mfumo wa xona wa Mesiya. Hi ku tirhisa hulumendhe leyi Xikwembu xi “herisa tinyimpi ku ya fika emakumu ya misava.” Vumbiwa lebyi khutazaka tinyimpi ni ku khutaza vanhu leswaku va lwa byi ta susiwa. Vanhu lava va dlayiweke enyimpini va ta pfuxiwa kutani va nyikiwa nkarhi wo hanya emisaveni leyi nga paradeyisi. A nga kona loyi a nga ta boheka ku balekela munhu wa tihanyi kumbe la tshikilelaka.—Pisalema 46:9; Daniyele 2:44; Mintirho 24:15.

Bibele yi vula leswi landzelaka malunghana ni vanhu lava nga ta va va hanya hi nkarhi wolowo: “Kunene va ta aka tindlu va tshama eka tona; kunene va ta rima masimu ya vhinya va dya mihandzu ya wona. A va nge aki kutani ku tshama un’wana . . . A va nge tirheli swa hava hi matimba, naswona a va nge he velekeli ku karhateka.” A xi kona lexi onhiweke kumbe lexi vavisiweke lexi xi nga ta ka xi nga lulamisiwi. Ku va ni ripfumelo eka ntshembo wo tano hakatsongo-tsongo swi susa xirilo ni nhlomulo embilwini ya munhu.—Esaya 65:21-23.

Kunene Bibele i murhi lowu nga ni matimba wa mbilu. Tidyondzo ta yona ti karhi ti tshungula timbanga leti vangiweke hi nyimpi. Khale ka valala va karhi va hlanganisiwa eka vumakwerhu bya misava hinkwayo. Vutshunguri lebyi byi ta ya emahlweni ku fikela emafambiselweni lamantshwa ya Xikwembu loko ku nga ha ri na rivengo, ku xaniseka, nhlomulo ni gome etimbilwini ta vanhu. Muvumbi u tshembisa leswaku “swilo swo sungula a swi nge tsundzukiwi, hambi embilwini a swi nge ti.”—Esaya 65:17.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Nkomiso eka tluka 4]

“EBibeleni ndzi dyondze leswaku malembe hinkwawo lawa ndzi ma heteke ndzi lwa, ndzi tlange hi wona”

[Nkomiso eka tluka 5]

Bibele yi nga ti hundzula swinene timbilu ta vanhu lava khale a va ri valala

[Nkomiso eka tluka 6]

Rivengo ni maxangu hakatsongo-tsongo swi sive hi ku tshembana ni xinakulobye

[Nkomiso eka tluka 6]

Loko muhlayi a kala a pfumela ku kongomisiwa hi Bibele, u va ni mimpimanyeto leyintshwa

[Xifaniso eka tluka 7]

Khale ka valala va karhi va hlanganisiwa eka vumakwerhu bya misava hinkwayo

[Mfungho wa Vini va Xifaniso eka tluka 4]

Refugee camp: UN PHOTO 186811/J. Isaac