Ndlela Leyi Huvo Leyi Fumaka Yi Hambanaka Ha Yona Ni Vandla Ra Swa Nawu

MINHLANGANO ya lembe ni lembe ya Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, yi sungule ku khomiwa ku sukela hi January 1885. Loko ku hlengeletiwa ka Vakreste lava totiweke ku ya emahlweni eku heleni ka lembe-xidzana ra vu-19, vakongomisi ni swirho swa nhlangano lowu a swi ri ni ntshembo wa le tilweni. Ku vula ntiyiso, leswi a swi ri tano ku sukela khale-koloko.

A ku ri ni ku hambana kun’we. Hi 1940, Hayden C. Covington—khale ka mutsundzuxi wa ta nawu wa Sosayiti hi hala tlhelo a ri wa “tinyimpfu tin’wana,” la nga ni ntshembo wa laha misaveni—u hlawuriwile ku va mukongomisi wa Sosayiti. (Yohane 10:16) U ve xandla xa muungameri wa Sosayiti ku sukela hi 1942 ku ya eka 1945. Hi nkarhi wolowo, Makwerhu Covington u tshike ku va mukongomisi leswaku a ta fambisana ni leswi hi nkarhi wolowo a swi tikomba ku ri ku rhandza ka Yehovha—leswaku vakongomisi hinkwavo ni swirho swa vandla ra Pennsylvania ku va Vakreste lava totiweke. Lyman A. Swingle u sive Hayden C. Covington eka huvo ya vakongomisi, kutani Frederick W. Franz u hlawuriwe ku va xandla xa muungameri.

Hikwalaho ka yini malandza ya Yehovha ma tshemba leswaku vakongomisi hinkwavo ni swirho swa Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania va fanele va va Vakreste lava totiweke? Hikuva hi nkarhi wolowo, huvo ya vakongomisi ni swirho swa vandla ra Pennsylvania a va hlanganisiwa swinene ni Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehovha, leyi minkarhi hinkwayo a yi vumbiwe ntsena hi vavanuna lava totiweke hi moya.

Nhlangano Wa Lembe Ni Lembe Lowu Nga Rivalekiki

Eka nhlangano wa lembe ni lembe lowu khomiweke hi October 2, 1944 ePittsburgh, swirho swa vandla ra Pennsylvania swi endle swihlambanyo swa tsevu leswi antswisaka vumbiwa bya wona. Vumbiwa lebyi a byi pfumelela leswaku lava nyikelaka hi timali eka ntirho wa Sosayiti va hlanganyela eku vhoteni, kambe ndzulamiso wa vunharhu wu herise lunghiselelo rero. Xiviko xa nhlangano wolowo wa lembe ni lembe xi te: “Swirho swa Sosayiti swi ta va vanhu va 500, hayi ku tlula nhlayo leyi . . . Un’wana ni un’wana la hlawuriwaka u fanele a va nandza wa Sosayiti wa nkarhi hinkwawo kumbe nandza la tirhaka minkarhi yin’wana eka khampani [vandlha] ra timbhoni ta Yehovha naswona u fanele a va ni moya wa Hosi.”

Endzhaku ka sweswo, vakongomisi va Sosayiti a va hlawuleriwa xikhundla lexi hi vanhu lava a va tinyikele hi ku helela eka Yehovha, ku nga khathariseki leswaku va nyikela hi mali muni leswaku va yisa ntirho wa Mfumo emahlweni. Leswi swi fambisane ni nhluvuko lowu a wu endliwa lowu ku vulavuriweke ha wona ka ha ri emahlweni eka Esaya 60:17, leyi nge: “Ematshan’weni ya koporo ndzi ta tisa nsuku, ematshan’weni ya nsimbi ndzi ta tisa silivhere, kasi ematshan’weni ya ntsandza, koporo, ematshan’weni ya maribye, nsimbi; naswona ndzi ta veka ku rhula ku va valanguteri va wena ni ku lulama ku va vaaveri va ntirho wa wena.” Loko byi kombetela eka “valanguteri” ni “vaaveri va ntirho,” vuprofeta lebyi byi kombise leswaku ku fanele ku endliwa nhluvuko eka mahlelelo ya nhlengeletano exikarhi ka vanhu va Yehovha.

Goza leri ra nkoka ro lulamisa nhlengeletano leyi, leswaku yi pfumelelana ni fambiselo ra le tilweni ri fike emakumu ya “madyambu ni mixo ya 2300,” lawa ku vulavuriweke ha wona eka Daniyele 8:14. Hi nkarhi wolowo, “ndhawu yo kwetsima” yi “[tisiwe] exiyin’weni xa yona lexi lulameke.”

Hambiswiritano, endzhaku ka nhlangano wa lembe ni lembe lowu nga rivalekiki wa 1944, a ka ha sele xivutiso xa nkoka. Tanihi leswi Huvo leyi Fumaka hi nkarhi wolowo a yi hlanganisiwa swinene ni vandla ra Pennsylvania leri nga ni swirho swa nkombo swa huvo ya vakongomisi, xana leswi a swi vula leswaku Huvo leyi Fumaka yi nga ka yi nga vi ni Vakreste lava totiweke lava tlulaka nkombo? Tlhandlakambirhi, tanihi leswi vakongomisi  a va hlawuriwa hi swirho swa vandla, xana swirho swa vandla leri a swi hlawula swirho swa Huvo leyi Fumaka eka nhlangano wa lembe ni lembe? Xana vakongomisi ni swirho swa Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania ni swirho swa Huvo leyi Fumaka, va fana kumbe va hambanile?

Nhlangano Wun’wana Wa Lembe Ni Lembe Lowu Nga Rivalekiki

Swivutiso leswi swi hlamuriwe enhlanganweni wa lembe ni lembe lowu khomiweke hi October 1, 1971. Eka nhlangano wolowo, un’wana wa swivulavuri u kombise leswaku huvo leyi fumaka ya “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha,” yi ve kona malembe, Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania yi nga si va kona. (Matewu 24:45-47) Huvo leyi fumaka yi vumbiwe hi Pentekosta ya 33 C.E., ku tlula malembe-xidzana ya 18 vandla ra Pennsylvania ri nga si va kona. Eku sunguleni, huvo leyi fumaka a yi nga ri na vavanuna va nkombo, kambe vaapostola va 12. Swi le rivaleni leswaku hi ku famba ka nkarhi nhlayo leyi yi engetelekile, hikuva “vaapostola ni vakulukumba eYerusalema” a va rhangela.—Mintirho 15:2.

Hi 1971 xivulavuri xolexo xi hlamusele leswaku swirho swa Sosayiti ya Watch Tower swi nga ka swi nga hlawuli swirho swa vatotiwa swa Huvo leyi Fumaka. Hikwalaho ka yini? Xi te: “Hikuva huvo leyi fumaka ya ntlawa wa ‘hlonga’ a yi hlawuriwi hi munhu. Yi hlawuriwa hi . . . Yesu Kreste, Nhloko ya vandlha ra Vakreste va ntiyiso ni Hosi tlhelo N’wini wa ntlawa wa ‘hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.’” Hakunene, swirho swa Huvo leyi Fumaka swi nga ka swi nga hlawuriwi hi swirho swa nhlangano wihi na wihi wa swa nawu.

Xivulavuri xi ye emahlweni xi vula marito lawa ya nkoka swinene: “Huvo leyi fumaka a yi na swikhundla swo fana ni swa lava va nga eka Huvo ya Sosayiti ya Vakongomisi, ku nga muungameri, xandla xa muungameri, matsalana wa swa timali ni xandla xa matsalana wa swa timali. Yi na mutshama-xitulu ntsena.” Hi malembe yo tala, muungameri wa vandla ra Pennsylvania a ku va xirho xa Huvo leyi Fumaka. Leswi a swi nge he vi tano. Hambiloko swi nga ringani hi ntokoto kumbe vuswikoti, swirho swa Huvo leyi Fumaka swi ta va ni vutihlamuleri lebyi fanaka. Xivulavuri xi engeterile: “Xirho xin’wana ni xin’wana xa huvo leyi fumaka xi nga va mutshama-xitulu kambe xi nga ri muungameri wa . . . Sosayiti . . . Hinkwaswo swi titshege hi ku cincana ka swona ku va mutshama-xitulu eka huvo leyi fumaka.”

Eka nhlangano wolowo lowu nga rivalekiki wa lembe ni lembe wa 1971, ku hlamuseriwe kahle ku hambana exikarhi ka swirho leswi totiweke hi moya swa Huvo leyi Fumaka ni vakongomisi va vandla ra Pennsylvania. Hambiswiritano, swirho swa Huvo leyi Fumaka swi hambete swi tirha tanihi vakongomisi ni swirho swa Sosayiti. Kambe, namuntlha ku tlakuka xivutiso lexi nge: Xana xi kona xivangelo xa Matsalwa lexi bohaka vakongomisi va Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania leswaku va va swirho swa Huvo leyi Fumaka?

Nhlamulo i e-e. Vandla ra Pennsylvania a hi rona ntsena vandla ra swa nawu leri tirhisiwaka hi Timbhoni ta Yehovha. Ma kona man’wana. Rin’wana i Watchtower Bible and Tract Society of New York, Incorporated. Hi rona leri endlaka swi koteka leswaku ntirho wa hina eUnited States wu ya emahlweni. Mikateko ya Yehovha hakunene yi le henhla ka vandla leri, hambiloko vakongomisi va rona ni swirho swa kona ngopfu-ngopfu va ri va “tinyimpfu tin’wana.” Le Britain ku tirhisiwa Nhlangano wa Swichudeni swa Bibele wa Misava Hinkwayo. Ematikweni man’wana ku tirhisiwa mavandla man’wana ya swa nawu leswaku ku yisiwa timhaka ta Mfumo emahlweni. Hinkwawo ka wona ma tirhisana hi vun’we naswona ma hetisisa xiyenge xo karhi leswaku mahungu lamanene ma chumayeriwa emisaveni hinkwayo. Ku nga khathariseki leswaku ma kumeka kwihi kumbe leswaku i vamani lava tirhaka tanihi vakongomisi kumbe swirho, mavandla lawa ma kongomisiwa hi Xikwembu naswona ma tirhisiwa hi Huvo leyi Fumaka. Hikwalaho, mavandla lawa ma ni ntirho lowu ma averiweke wona wo yisa timhaka ta Mfumo emahlweni.

Swa hi pfuna ku va ni mavandla lawa ya swa nawu. Xisweswo hi pfumelelana ni milawu ya ndhawu ni ya misava hinkwayo, hilaha Rito ra Xikwembu ri swi lavaka hakona. (Yeremiya 32:11; Varhoma 13:1) Mavandla ya swa nawu ma endla leswaku swi olova ku endla ntirho wa hina wo hangalasa rungula ra Mfumo hi ku kandziyisa Tibibele, tibuku, timagazini, tibroxara ni switirho swin’wana. Mavandla lawa ma tlhela ma tirha tanihi  switirho swa le nawini leswi langutanaka ni timhaka leti fambisanaka ni ku kuma ndhawu, timhaka ta mphalalo, ku kuma tindhawu to khomela mintsombano ni swin’wana. Ha yi tlangela swinene mintirho leyi endliwaka hi minhlangano leyi ya swa nawu.

Vito Ra Yehovha Ri Tlakusiwa

Hi 1944, Xihloko xa Vumbirhi xa vumbiwa bya Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania xi lulamisiwile leswaku ku kandziyisiwa xikongomelo xa vandla leri. Hi ku ya hi vumbiwa lebyi, xikongomelo xa Sosayiti xi katsa xikongomelo-nkulu lexi: “Ku chumayela evhangeli ya Mfumo wa Xikwembu ehansi ka Kreste Yesu ematikweni hinkwawo leswaku byi va vumbhoni eka vito, rito ni ku tlakuka ka Xikwembu xa Matimba Hinkwawo, YEHOVHA.”

Ku sukela hi 1926 ‘hlonga ro tshembeka’ ri endle vito ra Yehovha ri tlakusiwa. Sweswo swi xiyeke ngopfu hi 1931 loko Swichudeni swa Bibele swi amukela vito leri nge Timbhoni ta Yehovha. (Esaya 43:10-12) Tibuku ta Sosayiti leti kandziyiseke vito ra Xikwembu, ti katsa tibuku leti nge, Jehovah (1934), “Let Your Name Be Sanctified” (1961), na leyi nge, “The Nations Shall Know That I Am Jehovah”—How? (1971).

Hi fanele hi boxa hi ku hlawuleka Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Yo Kwetsima, lebyi kandziyisiweke hi ku helela hi Xinghezi hi 1960. Byi ni vito ra Yehovha kun’wana ni kun’wana laha Tetragrammaton yi humelelaka eka Matsalwa ya Xiheveru. Vuhundzuluxeri lebyi byi ni vito ra Xikwembu etindhawini ta 237 eMatsalweni ya Vukreste ya Xigriki laha nkambisiso lowunene wu kombisaka leswaku leswi swi tiyisekisiwile. Ha khensa leswi hi tindlela to hambana-hambana, Yehovha a pfumeleleke “hlonga” ni Huvo ya rona leyi Fumaka, leswaku va tirhisa swilo swa vona swo kandziyisa hi ndlela leyi vuyerisaka ni minhlangano ya swa nawu ku endlela leswaku vito ra yena ri tivisiwa emisaveni hinkwayo!

Ku Seketeriwa Ka Ku Hangalasiwa Ka Rito Ra Xikwembu

Vanhu va Yehovha nkarhi na nkarhi va byarhe vumbhoni eka vito rakwe naswona va tlakuse Rito rakwe hi ku kandziyisa ni ku hangalasa timiliyoni ta tibuku leti sekeriweke eBibeleni ku katsa ni Bibele hi yoxe. Eku sunguleni ka va-1900 Sosayiti ya Watch Tower yi kume mpfumelelo wo tsarisa wo va n’wini wa The Emphatic Diaglott, nkandziyiso wa Benjamin Wilson Greek-English wa Matsalwa ya Vukreste ya Xigriki. Sosayiti yi kandziyise nkandziyiso wa Bible Students wa King James Version, lowu a wu ri ni matluka ya 500 ya xita-ndzhaku. Hi 1942 yi kandziyise King James Version leyi nga ni swikombo swa matsalwa ya le tlhelo. Kutani hi 1944 Sosayiti yi sungule ku kandziyisa American Standard Version ya 1901 leyi nga ni vito ra Xikwembu. Nakambe vito ra Yehovha a ri humelela eka The Bible in Living English, hi Stephen T. Byington, leyi kandziyisiweke hi Sosayiti hi 1972.

Mavandla ya swa nawu lama tirhisiwaka hi Timbhoni ta Yehovha ma pfunetile eku kandziyisiweni ni le ku hangalasiweni ka vuhundzuluxeri lebyi hinkwabyo bya Bibele. Hambiswiritano, xa nkoka ngopfu a ku ri ku tirhisana swinene ka Sosayiti ya Watch Tower ni ntlawa wa Timbhoni ta Yehovha ta vatotiwa leti vumbaka Komiti ya Vuhundzuluxeri bya Bibele ya Misava Leyintshwa. Ha tsaka hikuva sweswi ku kandziyisiwe tikopi to tlula 106 400 000 ta vuhundzuluxeri lebyi hi tindzimi ta 38, yi helerile kumbe swiphemu swa yona. Hakunene Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania i vandla ra Bibele!

‘Hlonga ro tshembeka’ ri ‘hlawuleriwe ku langutela swilo swa n’wini wa rona hinkwaswo.’ Leswi swi katsa miako ya le yindlu-nkulu eNew York State, U.S.A., ni marhavi ya 110 lama tirhaka sweswi emisaveni hinkwayo. Swirho swa ntlawa wa hlonga swa swi tiva leswaku swi ta tihlamulela eka ndlela leyi swi swi tirhiseke ha yona leswi a swi tamerisiwe swona. (Matewu 25:14-30) Kambe, leswi  a swi siveli ‘hlonga’ ku pfumelela valanguteri lava fanelekaka eka “tinyimpfu tin’wana” leswaku va khathalela vutihlamuleri bya swilo swa le nawini ni ku lawula. Entiyisweni, leswi swi endla leswaku swirho swa Huvo leyi Fumaka swi nyikela nkarhi wo tala “exikhongelweni ni le vutirhelini bya rito.”—Mintirho 6:4.

Ntsena loko swiyimo emisaveni leyi swa ha pfumela, Huvo leyi Fumaka, leyi yimelaka “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha,” yi ta tirhisa mavandla ya swa nawu. Wona ma pfuna, kambe a swi vuli leswaku ntirho wu nga yima loko ma nga ri kona. Loko vandla ra swa nawu ri herisiwa hi xileriso xa hulumendhe, ntirho wo chumayela wa ha ta ya emahlweni. Hambi ku ri sweswi, ematikweni lawa nsivelo wa ha yaka emahlweni naswona ku nga riki na mavandla ya swa nawu lama tirhisiwaka, ku karhi ku endliwa vadyondzisiwa naswona nhluvuko wa swa le tilweni wu ya emahlweni. Sweswo swa humelela hikuva Timbhoni ta Yehovha ta byala ti tlhela ti cheleta kutani ‘Xikwembu xi hambeta xi kurisa.’—1 Vakorinto 3:6, 7.

Tanihi leswi hi languteke enkarhini lowu taka, ha tiyiseka leswaku Yehovha u ta khathalela swilaveko swa vanhu va yena swa moya ni swa nyama. Yena ni N’wana wa yena Yesu Kreste, va ta hambeta va nyikela nkongomiso wa le tilweni ni nseketelo lowu lavekaka leswaku ku endliwa ntirho wo chumayela hi Mfumo. Ina, ku nga khathariseki leswi hi kotaka ku swi endla tanihi malandza ya Xikwembu, a hi swi endli ‘hi vandla ra nyimpi, kumbe hi matimba, kambe hi moya wa Yehovha.’ (Zakariya 4:6) Hikokwalaho hi khongelela mpfuno wa Xikwembu, hi ri karhi hi swi tiva leswaku hi matimba lawa Yehovha a hi nyikaka wona, hi ta kota ku heta ntirho lowu a hi nyikeke wona leswaku hi wu endla enkarhini lowu wa makumu!