Swivutiso Swa Vahlayi

Xana Vakreste va ntiyiso va fanele va wu languta njhani mukhuva lowu tolovelekeke wa ku va vanhu va nyikana tiprogreme ta tikhompyuta leti kopiweke?

Van’wana hi xihoxo va nga ha ringeta ku yimelela mukhuva lowu hi ku kombetela eka marito ya Yesu lama nge: “Mi amukele mahala, nyikani mahala.” Ina, Yesu a a nga vulavuli hi ku nyikana tikopi ta mahala ta tibuku leti nga ni mpfumelelo wa ntsariso kumbe tiprogreme ta khompyuta (software), leti rungula ra tona ri lawuriwaka hi nawu. A vula ku hanana hi tlhelo ra vutirheli. Yesu u byele vaapostola lava a va ya emitini ni le swimitanini swo hambana-hambana leswaku a va fanele va chumayela hi Mfumo, va hanyisa vavabyi ni ku hlongola madimona. Vaapostola a va nga fanelanga va hakerisa, a va fanele va ‘nyika mahala.’—Matewu 10:7, 8.

Leswi vanhu va xavaka tikhompyuta ta vona vini hi xitalo ni ta mabindzu, vanhu vo tala va lave tiprogreme ta yona. Hakanyingi tiprogreme teto ti fanele ti xaviwa.  Hambiswiritano, van’wana va tsala tiprogreme leti va ti nyikaka vanhu mahala ni leti tsariweke leswaku ti nga kopiwa ivi ti nyikiwa van’wana. Kambe to tala ta tiprogreme ta khompyuta ta xavisiwa. Ku nga khathariseki leswaku va ti tirhisa ekaya kumbe i ta bindzu, vatirhisi wa tiprogreme ta khompyuta va languteriwe ku ti xava, va ti hakelela. Loko un’wana a teka kumbe a kopa tiprogreme a nga lo ti xava, sweswo ku ta va ku tlula nawu, hilaha swi nga vaka hakona loko u xavisa tibuku ta van’wana leti kopiweke, hambiloko u tinyika vanhu mahala.

Tiprogreme to tala ta tikhompyuta (ku katsa ni mintlangu ya le ka khompyuta) ti lava mpfumelelo, laha n’wini/mutirhisi a faneleke a pfumelelana ni swipimelo swa kona. Yo tala ya mimpfumelelo leyi yi tsariwe leswaku i munhu un’we la nga nghenisaka ni ku tirhisa progreme yoleyo—hi xitalo a yi nghenisa eka khompyuta yin’we, ku nga ha va khompyuta ya le kaya kumbe ya le ntirhweni kumbe ya le xikolweni. Mimpfumelelo yin’wana yi tsariwe leswaku mutirhisi a nga va ni kopi ya yena ya progreme leyi tshamaka etlhelo, kambe a nga fanelanga a endlela vanhu van’wana tikopi. Loko n’wini wa progreme a lava ku nyika un’wana progreme hinkwayo (ku katsa ni mpfumelelo ni maphepha ya kona), a nga endla tano. Xisweswo u herisa malunghelo ya yena yo yi tirhisa. Mimpfumelelo ya hambana, hikwalaho munhu la xavaka progreme kumbe a nyikiwa yona u fanele a kambisisa leswaku mpfumelelo lowu namekiweke i wa muxaka muni.

Matiko yo tala ma landzela ntwanano wa mpfumelelo lowu sirhelelaka “vutivi bya nhundzu,” byo fana ni tiprogreme ta tikhompyuta naswona va ringeta ku tiyisa milawu ya mpfumelelo wa ntsariso. Hi xikombiso, The New York Times ya January 14, 2000, yi vike leswaku “maphorisa ya le Jarimani ni ya le Denmark ma khome swirho leswi hlamuseriwaka tanihi vatirhisi lavakulu va tiprogreme swi nga ri enawini” lava kopaka va tlhela va avela van’wana tiprogreme ta khompyuta ni mintlangu ya kona hambi ku ri ku tixavisela van’wana eka Internet.

Xana vandlha ra Vukreste ri yime kwihi emhakeni leyi? Yesu u te: “Tlheriselani swilo swa Khezari eka Khezari, kambe swilo swa Xikwembu eka Xikwembu.” (Marka 12:17) Sweswo swi vula leswaku Vakreste va fanele va yingisa milawu ya tiko leyi nga lwisaniki ni nawu wa Xikwembu. Malunghana ni tihulumendhe muapostola Pawulo u tsarile: “Moya-xiviri wun’wana ni wun’wana a wu tiveke ehansi ka valawuri lava tlakukeke . . . Loyi a lwisanaka ni vulawuri u lwisana ni lunghiselelo ra Xikwembu; lava lwisanaka na rona va ta tikumela vuavanyisi.”—Varhoma 13:1, 2.

Vakulu evandlheni ra Vukreste a va na vutihlamuleri byo kambela tikhompyuta ta van’wana, onge hi loko va ri ni mpfumelelo wo kambisisa ni ku tiyisa voko eka milawu ya mimpfumelelo ya ntsariso. Kambe va tshemba va tlhela va dyondzisa leswaku Vakreste va fanele ku papalata ku teka leswi nga riki swa vona naswona va fanele va lwela ku landzela nawu. Leswi swi sirhelela Vakreste leswaku va nga xupuriwi tanihi vatluri va nawu, naswona swi endla va va ni ripfalo leri baseke emahlweni ka Xikwembu. Pawulo u tsarile: “Hikokwalaho ku ni xivangelo lexi mi susumetaka leswaku mi titsongahata, ku nga ri hikwalaho ka vukarhi byebyo ntsena, kambe ni hikwalaho ka ripfalo ra n’wina.” (Varhoma 13:5) Hi ku fanana Pawulo u phofule ku navela ka Vakreste va ntiyiso hi marito lawa: “Ha tshemba leswaku hi ni ripfalo ro tshembeka, hileswi hi navelaka ku tikhoma hi ku tshembeka eka swilo hinkwaswo.”—Vaheveru 13:18.

[Bokisi eka tluka 29]

Mabindzu ni swikolo swin’wana swi xava mimpfumelelo yo hlaya leyi hlanganisaka vatirhisi vo hlaya va tikhompyuta leswaku va tirhisa progreme ya kona. Hi 1995, mavandlha ya Timbhoni ta Yehovha ma bule hi xihloko lexi a xi ri na ndzayo leyi nge:

“Tikhampani to tala leti endlaka ti tlhela ti xavisa tiprogreme ta tikhompyuta ti na mpfumelelo lowu wa ntsariso, naswona ti humesa mpfumelelo lowu kombisaka ndlela leyi tiprogreme ti nga tirhisiwaka ha yona hi ndlela ya le nawini. Mpfumelelo hi ntolovelo wu tsariwe leswaku n’wini wa progreme a nge yi kopeli van’wana; kahle-kahle, nawu wa misava hinkwayo wa mpfumelelo wa ntsariso a wu swi pfumeleli sweswo. . . . Tifektri tin’wana letikulu ti xavisa tiprogreme leti taka na tikhompyuta leti nga ni mpfumelelo. Hambiswiritano, switolo swin’wana swa tikhompyuta a swi ku nyiki mpfumelelo hikuva tiprogreme leti taka na khompyuta ti lo kopiwa kunene swi nga ri enawini, leswi vulaka leswaku la xavaka u tlula nawu loko a tirhisa tiprogreme toleto. Swin’wana leswi fambisanaka ni leswi hi leswaku, Vakreste va fanele va papalata ku kopa tiprogreme tin’wana leti nga ni mpfumelelo wa ntsariso (hilaha tibuku ta Sosayiti ti nga hakona) naswona ti ri leti kopiweke handle ka mpfumelelo wa le nawini wa vini va tona.”