Mhaka Ya Vutomi

A Hi Tirha Swin’we

HI KU VULA KA MELBA BARRY

Hi July 2, 1999, mina ni nuna wa mina a hi ri enhlanganweni lowukulu wa Timbhoni ta Yehovha, hilaha hi endleke hakona minkarhi yo tala eka malembe ya hina ya 57 hi tekanile. Lloyd a a nyikela nkulumo yo hetelela entsombanweni wa muganga le Hawaii hi Ravuntlhanu wolowo. Hiloko hi xitshuketa a wa. Ku nga khathariseki matshalatshala hinkwawo lama endliweke ya ku n’wi pfuxa, swi vuye swi tsandza. *

AVA nge ndzi hanyeli vamakwerhu va xinuna ni va xisati, lava nga Vakreste, lava va khomisaneke na mina le Hawaii, va ndzi pfuna ku langutana ni mhangu leyi! Lloyd u khumbe vutomi bya vo tala va vona, swin’we ni bya van’wana vo tala emisaveni hinkwayo.

Eka malembe lama lavaka ku va mambirhi ku sukela a file, ndzi anakanye hi malembe ya hina ya risima lawa hi ma heteke hi ri swin’we—yo tala ya wona hi ri eswiavelweni swa le matikweni mambe swin’we ni le yindlu-nkulu ya Timbhoni ta Yehovha le Brooklyn, eNew York. Ndzi tlhele ndzi tsundzuka loko ndza ha ri muntshwa, ndza ha tshama le Sydney, eAustralia ni mintlhontlho leyi mina na Lloyd hi langutaneke na yona leswaku hi ta tekana eku sunguleni ka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava. Kambe, mi nge ndzi mi byela ndlela leyi ndzi veke Mbhoni ha yona ni ndlela leyi ndzi hlanganeke ha yona na Lloyd khale koloko hi 1939.

Ndlela Leyi Ndzi Veke Mbhoni Ha Yona

James na Henrietta Jones a ku ri vatswari va mina lava nga ni rirhandzu ni lava nga ni nkhathalelo. Loko ndzi heta xikolo hi 1932 a ndzi ri ni malembe ya 14 hi vukhale. Hi nkarhi wolowo misava hinkwayo a yi langutane ni Ku Hohloka Lokukulu ka Ikhonomi. Ndzi sungule ku tirha leswaku ndzi pfuna ndyangu wa ka hina, lowu eka wona a ndzi tlhandlamiwa hi vamakwerhu vambirhi va xisati. Ku nga si hela malembe ma nga ri mangani se a ndzi  tirha ntirho lowu holelaka kahle swinene naswona a ndzi vekiwe ku langutela vanhwanyana vo hlayanyana lava ndzi tirhaka na vona.

Hi nkarhi wolowo, hi 1935, Manana u teke buku leyi vulavulaka hi Bibele eka Mbhoni yin’wana ya Yehovha naswona ku nga ri kungani u khorwisekile leswaku se u kume ntiyiso. Hina van’wana a hi n’wi teka tanihi munhu la nga ni rihuhu. Hambiswiritano, siku rin’wana ndzi vone xibukwana lexi nge Where Are the Dead? kutani ndzi tsakisiwa hi nhloko-mhaka leyi. Hiloko ndzi hlaya xibukwana lexi exihundleni. A ndza ha yima-yimanga! Ku sukela kwalaho ndzi sungule ku famba na Manana eka nhlangano wa le xikarhi ka vhiki lowu a wu vitaniwa Dyondzo ya Xikombiso. Xibukwana lexi vitaniwaka Model Study—lexi heteleleke xi ri swibukwana swinharhu—a xi ri ni swivutiso ni tinhlamulo swin’we ni matsalwa lama seketelaka tinhlamulo ta kona.

Hi nkarhi wolowo, hi April 1938, Joseph F. Rutherford, muyimeri wo huma eyindlu-nkulu ya Timbhoni ta Yehovha, u endzele eSydney. Ndzi sungule ku twa nkulumo ya le rivaleni hi nkulumo yakwe. A yi fanele yi khomeriwe le Holweni ya Doroba ra Sydney, kambe vakaneti va endle leswaku hi tsoniwa holo leyi. Ku ri na sweswo nkulumo yi ye yi ya nyikeriwa eXitediyamu lexikulu ngopfu xa Mintlango xa le Sydney. Hikwalaho ka leswi vakaneti va endleke leswaku vanhu va tiva hi ta nhlangano lowu, ku ve ni vanhu va kwalomu ka 10 000, ku nga nhlayo leyi hlamarisaka hikuva Timbhoni a ti ri 1 300 ntsena le Australia hi nkarhi wolowo.

Endzhakunyana ka sweswo ndzi ye ensin’wini ro sungula—ndzi nga leteriwanga hi munhu. Loko ntlawa wa hina wu fika ensin’wini leyi a hi ta chumayela eka yona, loyi a hi rhangeleke u vulavule na mina a ku: “Hi leyi yindlu leyi u nga ta sungula eka yona.” A ndzi khomiwe hi rhumbyana swinene lerova loko ndzi vona wansati a pfula nyangwa, ndzi n’wi vutisile ndzi ku, “I nkarhi muni?” Hiloko a ya endlwini a ya languta nkarhi kutani a vuya a ta ndzi byela. Swi helele kwalaho. Hiloko ndzi tlhelela emovheni.

Hambiswiritano, a ndzi helanga matimba naswona ku nga ri khale a ndzi hamba ndzi byela van’wana rungula ra Mfumo. (Matewu 24:14) Hi March 1939, ndzi kombise ku tinyiketela ka mina eka Yehovha hi ku khuvuriwa ebavhini yo hlambela eka yona, ekaya ra Dorothy Hutchings, muakelani wa hina. Tanihi leswi a ku nga ri na vamakwerhu va xinuna, endzhakunyana ka ku khuvuriwa ka mina ndzi nyikiwe vutihlamuleri evandlheni lebyi hi ntolovelo byi nga bya vavanuna lava nga Vakreste.

Hakanyingi a hi khomela minhlangano ya hina emakaya ya vamakwerhu, kambe minkarhi yin’wana a hi hirha holo loko ku ri ni nkulumo ya le rivaleni. Makwerhu wa xinuna la nga mpohlo, loyi a ha ri muntshwa, wo huma eBethele, ku nga hofisi ya hina ya rhavi, u te evandlheni ra ka hina leritsongo a ta nyikela nkulumo. Hambileswi a ndzi nga swi tivi, yena a a te na hi xivangelo xin’wana—a a lava ku ndzi tiva kahle. Ina, leyi hi yona ndlela leyi ndzi sunguleke ku vonana na Lloyd ha yona.

Ndzi Tivana Ni Ndyangu Wa Ka Va Lloyd

Ku nga ri khale ndzi navele ku tirhela Yehovha nkarhi hinkwawo. Hambiswiritano, loko ndzi endla xikombelo xa vuphayona (ku nghenela ntirho wa ku chumayela wa nkarhi hinkwawo), ndzi vutisiwile loko ndzi swi tsakela ku ya tirha eBethele. Kutani hi September 1939, n’hweti leyi Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava yi sunguleke ha yona, ndzi sungule ku va xirho xa ndyangu wa Bethele le Strathfield, ehandle ka doroba ra Sydney.

Hi December 1939, ndzi ye entsombanweni le New Zealand. Leswi Lloyd a a huma eNew Zealand, na yena a a ya kona. Hi khandziye xikepe xin’we, leswi swi endle leswaku hi kota ku tolovelana kahle. Lloyd u ndzi tivise tatana ni mana wakwe ni vamakwavo va xisati entsombanweni wa le Wellington kutani endzhaku hi ya ekaya ka vona le Christchurch.

Ku Yirisiwa Ka Ntirho Wa Hina

Hi Muqgivela, January 18, 1941, vatirhela-mfumo va Commonwealth va te ehofisini ya rhavi hi timovha ta kwalomu ka tsevu, leto leha ngopfu (limousines) ta ntima, va tela ku ta teka muako. Tanihi leswi a ndzi tirha exiyindlwanini xo amukela vaendzi egedeni ya le Bethele, hi mina wo sungula ku va vona. Se a ku hundze tiawara ta 18 hi tivisiwile hi ta ku yirisiwa loku, kutani tibuku to tala ni  tifayili se a swi susiwile swi nga ha ri kona erhavini. Hi vhiki leri tlhandlamaka, swirho swa ntlhanu swa ndyangu wa Bethele ku katsa na Lloyd, swi nghenisiwe ekhotsweni.

A ndzi swi tiva leswaku nchumu lowu vamakwerhu va wu lavaka swinene le khotsweni i swakudya swa moya. Leswaku ndzi khutaza Lloyd, ndzi swi vone swi antswa ku n’wi tsalela “mapapila ya rirhandzu.” A ndzi sungula papila ra mina hi muxaka wo tano, kambe endzeni a ndzi tsala swihloko hinkwaswo swa Xihondzo xo Rindza kutani ndzi gimeta papila ra mina hi ndlela leyi kombisaka leswaku ndzi murhandziwa wakwe. Endzhaku ka tin’hweti ta mune ni hafu, Lloyd u ntshunxiwile.

Vukati Ni Ku Ya eMahlweni Ni Ntirho Wa Nkarhi Hinkwawo

Hi 1940, mana wa Lloyd u endzele eAustralia kutani Lloyd a n’wi byela leswaku hi anakanya ku tekana. A nga yimanga na yona mhaka leyi hikuva makumu ya mafambiselo lawa ya swilo a ma vonaka ma tshinele. (Matewu 24:3-14) U tlhele a byela ni vanghana vakwe hi mhaka leyi, kambe minkarhi hinkwayo a va nga n’wi khutazi ku nghenela vukati. Eku heteleleni, siku rin’wana hi February 1942, Lloyd u fambe na mina swi nga tiviwi hi vanhu vo tala—ku ri ni Timbhoni ta mune ntsena leti na tona ti byeriweke leswaku ti nga byeli munhu—hi ya ehofisini yo tsarisela eka yona, ku va loko hi tekanile. Hi nkarhi wolowo a ri nga ri kona lunghiselelo ra leswaku Timbhoni ta Yehovha ti titsarisela micato le Australia.

Hambileswi hi nga pfumeleriwangiki ku ya emahlweni ni ntirho wa le Bethele hikwalaho ka leswi se hi nga mpatswa, hi vutisiwile loko hi swi lava ku nghenela ntirho wa vuphayona byo hlawuleka. Hi swi tsakerile ku amukela xiavelo exidorobanini lexi vitaniwaka Wagga Wagga. Ntirho wa hina wo chumayela a wa ha yirisiwile naswona a nga ri kona la hi pfunaka hi timali, kutani leswi swi endle leswaku hi lahlela ndzhwalo wa hina eka Yehovha.—Pisalema 55:22.

Hi fambe hi xikanyakanya xo tshamisa vanhu vambirhi hi ya tirha nsimu ya le makaya, hi fike hi kuma vanhu va kahle, kutani hi bula na vona nkarhi wo leha. A hi vangani va amukeleke dyondzo ya Bibele. Hambiswiritano, n’wini wa xitolo xin’wana u wu tlangele swinene ntirho lowu a hi wu endla lerova a a hi nyika mihandzu ni matsavu vhiki rin’wana ni rin’wana. Endzhaku ka loko hi hete tin’hweti  ta tsevu hi ri le Wagga Wagga, hi rhambiwe leswaku hi tlhelela eBethele.

Ndyangu wa Bethele wu suke ehofisini ya le Strathfield hi May 1942 naswona se a wu tshama emakaya ya vamakwerhu. A va tshama emakaya yo hambana-hambana ivi endzhaku ka mavhiki yo karhi va rhurha leswaku va papalata ku khomiwa. Loko mina na Lloyd hi tlhelela eBethele hi August, hi fike hi tshama na vona eka man’wana ya makaya lawa. Xiavelo xa hina ninhlikanhi a ku ri ku tirha eka michini yo gandlisa leyi tumbetiweke. Eku heteleleni hi June 1943, ku yirisiwa ka ntirho wa hina ku fike emakumu.

Ku Lunghiselela Ntirho Wa Le Matikweni Mambe

Hi April 1947 hi nyikiwe tifomo to endla xikombelo xo ya nghena Xikolo xa Bibele xa Gilead xa Watchtower, lexi nga eSouth Lansing, le New York, U.S.A. Loko ha ha rindzile hi averiwe ku endzela mavandlha le Australia leswaku hi ma tiyisa emoyeni. Endzhaku ka tin’hweti ti nga ri tingani, hi xi kumile xirhambo xo ya nghena eka ntlawa wa vu-11 wa xikolo xa Gilead. Hi nyikiwe mavhiki manharhu ntsena leswaku hi lulamisa timhaka ta hina ni ku paka nhundzu ya hina. Hi siye vandyangu ni vanghana hi December 1947 kutani hi kongoma le New York hi ri ni van’wana va 15 vo huma eAustralia lava na vona a va ya eka ntlawa lowu fanaka.

Tin’hweti leti hi ti heteke hi ri eXikolweni xa Gilead ti hele hi ku hatlisa, hiloko hi amukela xiavelo xa vurhumiwa xo ya eJapani. Tanihi leswi swi tekeke nkarhi wo leha ku lunghisa maphepha ya hina leswaku hi ya eJapani, Lloyd u tlhele a komberiwa ku va mulanguteri la famba-fambaka wa Timbhoni ta Yehovha. Mavandlha lawa hi averiweke leswaku hi ma endzela a ma suka edorobeni ra Los Angeles ma ya fika endzilakanini wa Mexico. A hi nga ri na movha, kutani vhiki rin’wana ni rin’wana Timbhoni hi tintswalo a ti hi fambisa ku suka eka vandlha rin’wana hi ya eka rin’wanyana. Xifundzha lexi lexikulu sweswi xi ni miganga minharhu ya Xinghezi ni minharhu ya Xipaniya, muganga wun’wana ni wun’wana wu ni swifundzha swa khume!

Ku nga ri khale se a ku ri October 1949, se a hi ri endleleni yo ya eJapani, hi famba hi xikepe lexi khale ka xona a xi ri xa masocha. Tlhelo rin’wana ra xikepe lexi, a ri vekeriwe vanhu va xinuna kasi lerin’wana, a ri vekeriwe vanhu va xisati ni vana. Loko ka ha sale siku leswaku hi fika eYokohama, hi hlangane ni xihuhuri lexikulu. Swi vonaka ku ri xona xi nga susa hunguva hikuva loko dyambu ri huma hi mundzuku xa kona, hi October 31, hi kote ku vona Ntshava ya Fuji ni ku saseka ka yona hinkwako. Koloko a ku ri ku amukeriwa hi mandla mambirhi exiavelweni xa hina lexintshwa!

Ku Tirha Ni Majapani

Loko hi tshinelela hlaluko, hi vone madzana ya vanhu lava nga ni misisi ya ntima. ‘Vona ntshungu lowu nga ni huwa!’ ku vule hina hi ku twa pongo ra vona. Un’wana ni un’wana a ambale tintanghu to endliwa hi pulanga leswi a swi ba pongo loko va famba ehenhla ka vuandlalo lebyi endliweke hi pulanga. Hi etlele vusiku byin’we eYokohama kutani hi pfuka hi khandziya xitimela hi ya ekaya ra hina ra varhumiwa le Kobe. Kwalaho, Don Haslett, loyi a hi ri entlaweni wun’we eGilead kambe se a a ri ni tin’hwetinyana a fikile eJapani, a a hirhe kaya ra varhumiwa. A ku ri yindlu ya swithezi swimbirhi, yo saseka, leyikulu, ya muxaka wa Xilungu—kambe a yi nga ri na nchumu endzeni!

Leswaku hi va ni nchumu wo etlela eka wona, hi tseme byanyi byo leha lebyi a byi ri kona ejaratini kutani hi byi andlala ehansi. Ku va loko hi sungule vutomi bya hina bya vurhumiwa, hi nga ri na nchumu handle ka leswi a hi swi tamele hi minkwama ya hina. Hi tikumele switofu leswitsongo swo tirhisa malahla, leswi vitaniwaka hibachi, leswaku hi ta kufumela ni ku sweka hi swona. Siku rin’wana ni vusiku, Lloyd u kume varhumiwa-kulorhi vambirhi, Percy na llma Iszlaub, va titivarile. U swi kotile ku va pfuna va sisimuka hi ku pfula mafasitere leswaku ku nghena moya wo tenga, wo titimela. Na mina ndzi tshame ndzi titivala ndzi ri karhi ndzi sweka exitofini xa malahla. Swilo swin’wana a swi hi tekelanga nkarhi wo leha ku swi tolovela!

Mhaka leyikulu a ku ri ku dyondza ririmi, kutani hi dyondze Xijapani tiawara ta 11 hi siku, ku ringana n’hweti. Endzhaku ka sweswo hi sungule ku ya ensin’wini hi ri ni swivulwa swi nga ri swingani leswi hi swi tsaleke ehansi. Hi siku leri ndzi sunguleke ha rona ku ya ensin’wini ndzi kume manana wo rhandzeka, Miyo Takagi, loyi a ndzi amukeleke hi malwandla. Loko ndzi endla maendzo yo vuyela, hi tilumalumile hi tirhisa swihlamusela-marito swa Xijapani leswi nga ni tinhlamuselo ta Xinghezi ku kondza hi va ni dyondzo leyinene ya Bibele. Hi 1999, loko hi ri eku nyiketeleni ka miako leyi ndlandlamuxiweke ya rhavi ra le Japani, ndzi vone  Miyo nakambe, swin’we ni varhandziwa van’wana vo hlaya, lava ndzi dyondzeke na vona. Se ku hundze malembe ya 50, kambe va ha ri vahuweleri va Mfumo lava hisekaka, va endla leswi nga ematimbeni ya vona leswaku va tirhela Yehovha.

Le Kobe hi April 1, 1950, a ku ri ni vanhu va kwalomu ka 180 lava veke kona eXitsundzuxweni xa rifu ra Kreste. Lexi hi hlamariseke, mixo lowu landzeleke ku te vanhu va 35 va ta hlanganyela na hina evutirhelini bya nsimu. Murhumiwa un’wana ni un’wana u teke vanhu vanharhu kumbe mune wa vona hi famba na vona ensin’wini. Vini va miti a va ndzi vulavurisanga—tanihi leswi a ndzi ri munhu wumbe la nga twiki nchumu—kambe a va vulavula ni Majapani lawa a ma ri kona eXitsundzuxweni, lawa a ya famba na mina. Va vulavule nkarhi wo leha, kambe eka mina a yo na yi xa. Ndza tsaka ku vula leswaku van’wana va vanhu lava a va ha ku tsakela va ye emahlweni va va ni vutivi naswona va ye emahlweni ni ntirho wo chumayela ku ta fikela namuntlha.

Malunghelo Ni Swiavelo Swo Tala

Hi ye emahlweni ni ntirho wa hina wa vurhumiwa le Kobe ku fikela hi 1952, loko hi averiwa ku ya eTokyo, laha Lloyd a nga fika a nyikiwa ntirho wo langutela hofisi ya rhavi. Hi ku famba ka nkarhi, xiavelo lexi xakwe xi n’wi endle a endzela tindhawu to tala eJapani ni le matikweni man’wana. Loko Nathan H. Knorr wo huma eyindlu-nkulu ya misava hinkwayo a endzele eTokyo nkarhi wun’wana, u vulavule na mina a ku: “Xana wa swi tiva leswaku nuna wa wena u ta ya kwihi loko a fambela marhavi enkarhini lowu taka? U ta ya eAustralia ni le New Zealand.” U engeterile a ku: “Na wena u nga famba loko u ta swi kota ku tihakelela.” A ndzi nga tikoti hi ku tsaka! Phela, se a ku hundze kaye wa malembe hi sukile ekaya.

Hiloko hi sungula ku tsalelana mapapila. Manana hi yena a nga ndzi pfuna a ndzi xavela thikithi. Mina na Lloyd a hi khomekile hi swiavelo swa hina, naswona a hi nga ri na yona mali yo endzela mindyangu ya ka hina. Kutani leyi a ku ri nhlamulo ya swikhongelo swa mina. Loko ku ri manana yena, a a nga tikoti hi ku tsaka loko a ndzi vona. U te, “Ndzi ta tlhela ndzi hlengeleta mali leswaku mi ta tlhela mi hi endzela endzhaku ka malembe manharhu.” Loko hi hambana timhaka a ti yimise xisweswo, kambe khombo ra kona, humba yi olele nkuma hi July la landzeleke. Ku ta va mhaka leyi tsakisaka ku tlhela hi vonana nakambe emisaveni leyintshwa!

Ku fikela hi lembe ra 1960, ntirho wa mina a wu ri wa vurhumiwa ntsena, hi loko ndzi kuma papila leri nge: “Ku sukela hi siku ro karhi u ta va u hlantshwa swiambalo swa ndyangu hinkwawo wa Bethele u tlhela u swi ayina.” Hi nkarhi wolowo ndyangu wa hina a wu ri ni vanhu va kwalomu ka khume-mbirhi, kutani a ndzi swi kota ku wu endla ntirho lowu swin’we ni ntirho wa mina wa vurhumiwa.

Hi 1962, yindlu leyi a hi tshama eka yona ya muxaka wa le Japani yi mbundzumuxiwile, kutani endhawini yoleyo ku akiwa Kaya ra Bethele lerintshwa ra tsevu wa swithezi, leri heleke hi lembe leri tlhandlameke. Ndzi averiwe ku pfuna vamakwerhu lavantshwa, lava ha ku fikaka eBethele leswaku va hlayisa makamara ya vona ma languteka, ma bisile. Hi ntolovelo majaha ya le Japani a ma nga dyondzisiwanga nchumu emakaya. Loko va ha ri emakaya a va khutaziwa ku hisekela dyondzo kutani vamana wa vona a va va endlela leswin’wana hinkwaswo. Kambe ku nga ri khale va swi vonile leswaku a ndzi nga ta va endlela xin’wana ni xin’wana ku fana ni vamana wa vona. Hi ku famba ka nkarhi, vo tala va vona va endle nhluvuko leswaku va ta kota ku amukela swiavelo leswintshwa, leswi engetelekeke enhlengeletanweni.

Hi siku rin’wana leri dyambu a ri hisa ni vusosa, xichudeni xin’wana xa Bibele xi endzele muako wa hina kutani xi ndzi vona ndzi ri eku chukucheni ka makamara yo hlambela eka wona. Hiloko xi ku, “Ndzi kombela u byela mininjere wa wena leswaku a ndzi  pfumelela ndzi kuma mutirhi a ta ku endlela ntirho lowu, ndzi ta n’wi hakela.” Hiloko ndzi xi hlamusela leswaku ndzi swi tlangela swinene ku vona leswaku xa ndzi anakanyela, kambe a ndzi tiyimiserile ku endla nchumu wihi na wihi lowu ndzi averiwaka ku wu endla enhlengeletanweni ya Yehovha.

Hi nkarhi wolowo, mina na Lloyd hi amukele xirhambo xo ya nghenela ntlawa wa vu-39 wa le Gilead! A ku ri lunghelo lerikulu swinene eka mina loko hi 1964, ndzi ri ni malembe ya 46, ndzi ya exikolweni nakambe! Khoso leyi ngopfu-ngopfu a yi endleriwe ku pfuna lava va nga etihofisini ta rhavi leswaku va langutela vutihlamuleri bya vona kahle. Endzhaku ka khoso leyi heteke tin’hweti ta khume, hi tlhele hi averiwa kona eJapani. Hi nkarhi wolowo, se a hi ri ni vahuweleri va Mfumo vo tlula 3 000 etikweni leri.

Nhlayo yi ye yi andza swinene lerova hi 1972 a ku ri ni Timbhoni to tlula 14 000, naswona ku akiwe hofisi ya rhavi leyintshwa ya swithezi swa ntlhanu le Numazu, edzongeni wa Tokyo. Loko hi ri emiakweni leyi, a hi yi vona kahle Ntshava ya Fuji ni ku saseka ka yona. Muchini lowukulu wo gandlisa se a wu kandziyisa timagazini to tlula miliyoni n’hweti na n’hweti hi Xijapani. Kambe se a hi ta cinca xiavelo ku nga ri khale.

Eku heleni ka 1974, Lloyd u kume papila ro huma eyindlu-nkulu ya Timbhoni ta Yehovha le Brooklyn leri n’wi rhambaka leswaku a ta tirha eka Huvo leyi Fumaka. Hiloko ndzi anakanya ndzi ku: ‘Hi loko se hi hambanile. Leswi Lloyd a nga ni ntshembo wa le tilweni kasi mina ndzi na wa laha misaveni, hi ku famba ka nkarhi a a hi ta boheka ku hambana. Kumbexana Lloyd u fanele a famba a ri swakwe a ya eBrooklyn.’ Kambe hi ku hatlisa ndzi ololoxe mianakanyo ya mina kutani ndzi famba na Lloyd hi March 1975 hi mbilu hinkwayo.

Mikateko Le Yindlu-nkulu

Hambiloko Lloyd a ri le Brooklyn, mbilu ya yena a yi ri ensin’wini ya le Japani, hikuva minkarhi hinkwayo a a vulavula hi mintokoto leyi hi veke na yona loko hi ri kwale. Kambe sweswi se a hi kume nkarhi wo pfuna van’wana. Eka malembe yakwe yo hetelela ya 24, Lloyd u tirhisiwe swinene ku endzela marhavi, leswi a swi katsa ku rhendzeleka ni misava hinkwayo. Ndzi fambe na yena minkarhi yo tala hi rhendzeleka ni misava.

Ku endzela vamakwerhu lava nga Vakreste ematikweni man’wana swi ndzi pfune ku vona swiyimo leswi vo tala va vona va hanyaka ni ku tirha ehansi ka swona. A ndzi nge xi rivali xikandza xa Entellia wa malembe ya khumbe hi vukhale, xinhwanyatana lexi ndzi nga hlangana na xona le n’walungwini wa Afrika. A xi ri rhandza vito ra Xikwembu naswona a xi himetela hi milenge nkarhi wo ringana awara ni hafu xi ya eminhlanganweni ya Vukreste, xi tlhela xi famba nkarhi lowu fanaka loko xi vuya. Hambileswi ndyangu wa ka vona a wu xi xanisa swinene, Entellia a a tinyiketerile eka Yehovha. Loko hi endzela vandlha ra ka vona, a ku ri ni rivoni rin’we ntsena leri a ri lengalenga ehenhla ka maphepha ya xivulavuri—hina lavan’wana a hi ri emunyameni wa ntima dzwii! Eka munyama lowu, a swi tsakisa ku twa ku yimbelela lokunene ka vamakwerhu va xinuna ni va xisati.

Nchumu wa nkoka evuton’wini bya hina wu humelele hi December 1998 loko mina na Lloyd hi ri exikarhi ka vapfhumba lava veke kona eka Mintsombano ya Muganga ya “Ku Hanya Hi Ndlela Ya Xikwembu” leyi khomeriweke le Cuba. Hi tsakisiwe swinene hi ku tlangela ni ntsako lowu vamakwerhu va wu kombiseke, hikwalaho ka ku endzeriwa hi van’wana vo huma eyindlu-nkulu eBrooklyn! Ndza tsaka loko ndzi tsundzuka varhandziwa lava ndzi va voneke lava va dzunisaka Yehovha hi ku hiseka.

Ndzi Titwa Ndzi Ntshunxekile Loko Ndzi Ri Ni Vanhu Va Xikwembu

Hambileswi ndzi velekeriweke eAustralia, ndzi swi kotile ku rhandza vanhu kwihi na kwihi laha ndzi rhumiweke kona hi nhlengeletano ya Yehovha. A swi ri tano le Japani, ni sweswi swi tano hambileswi se ndzi nga ni malembe yo tlula 25 ndzi ri eUnited States. Loko ndzi feriwa hi nuna wa mina, a ndzi anakanyanga hi ku tlhelela eAustralia, kambe ndzi anakanye ku tshama eBethele ya le Brooklyn, laha Yehovha a ndzi aveleke kona.

Sweswi ndzi le malembeni ya mina ya va-80. Niloko se ndzi hete malembe ya 61 ndzi ri entirhweni wa nkarhi hinkwawo, ndza ha tiyimiserile ku tirhela Yehovha kwihi na kwihi laha a vonaka leswaku ndzi nga tirha kona. U ndzi khathalerile hakunene. Ndza tlangela swinene leswi ndzi koteke ku heta malembe yo tlula 57 ndzi ri karhi ndzi hanya ni munghana la rhandzekaka loyi a rhandzaka Yehovha. Ndza tiyiseka leswaku Yehovha u ta ya emahlweni a hi katekisa naswona ndza swi tiva leswaku A nge wu rivali ntirho wa hina ni ndlela leyi hi rhandzeke vito rakwe ha yona.—Vaheveru 6:10.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso eka tluka 25]

Ndzi ri na manana hi 1956

Xifaniso eka tluka 26]

Ndzi ri na Lloyd ni ntlawa wa vahuweleri va le Japani eku sunguleni ka va-1950

[Swifaniso eka tluka 26]

Ndzi ri ni xichudeni xa mina xo sungula xa Bibele, eJapani, Miyo Takagi, eku sunguleni ka lembe ra 1950 na hi 1999

[Xifaniso eka tluka 28]

Ndzi ri na Lloyd entirhweni wa timagazini eJapani