Xana wa Swi Kota Ku Lehisa Mbilu Hakunene?

XANA u tshame u nyangatsiwa hi mahanyelo ya van’wana lama nga riki manene? Xana u teka goza hi xihatla loko mikhuva leyo biha yi tinyika matimba eka vanghana va wena lavakulu?

Minkarhi yin’wana swa laveka ku teka goza leri tiyeke hi xihatla, leswaku ku siveriwa ku hangalaka ka xidyoho lexikulu. Hi xikombiso, loko xidyoho lexi endliweke hi vomu xi xungeta ku thyakisa Vaisrayele hi lembe-xidzana ra vu-15 B.C.E., ntukulu wa Aroni, Finiyasi u teke goza ra matimba leswaku a susa vubihi. Yehovha Xikwembu u swi amukerile leswi a swi endleke, u te: “Finiyasi . . . u tlherise vukarhi bya mina ehenhla ka vana va Israyele hi ku ka a nga pfumeli leswaku va phikizana na mina.”—Tinhlayo 25:1-11.

Finiyasi u teke goza leri faneleke leswaku a herisa ku hangalasiwa ka thyaka. Kambe ku vuriwa yini hi loko wo na swi pfuketana u hlundzukela vanhu hi leswi va nga hetisekangiki? Loko ho tsutsumela ku teka goza kambe ku ri hava xivangelo, a hi nge fani ni musirheleri wa leswo lulama kambe hi ta va vanhu lava nga tsakeriki ndlela leyi van’wana va endlaka swilo ha yona—vanhu lava nga amukeliki ku nga hetiseki ka van’wana. Xana i yini lexi nga hi pfunaka ku papalata ntlhamu lowu?

‘Yehovha U Mi Tsetselela Swihoxo Swa N’wina Hinkwaswo’

Yehovha i ‘Xikwembu xa rilaveta (lexi hisekaka); Xikwembu lexi nga pfumeleliki madzolonga.’ (Eksoda 20:5, nhlamuselo ya le hansi ya NW) Tanihi Muvumbi, u ni mfanelo yo lava ku tinyiketela loku hlawulekeke. (Nhlavutelo 4:11) Hambiswiritano, Yehovha wa ku tiyiselela ku nga hetiseki ka vanhu. Hikwalaho mupisalema Davhida u yimbelerile malunghana na yena a ku: “Yehovha u ni tintswalo ni nsovo, u hlwela ku hlundzuka naswona u ni musa wa rirhandzu wo tala. A nge tshameli ku kuma xihoxo nkarhi hinkwawo . . . A nga hi khomanga hi ku ya hi swidyoho swa hina; naswona a nga hi tiselanga leswi swi hi faneleke hi ku ya hi swihoxo swa hina.” Ina, loko hi hundzuka, Xikwembu xi ‘hi rivalela swidyoho swa hina hinkwaswo.’—Pisalema 103:3, 8-10.

Leswi a xi tivaka xiyimo xa vanhu xa vudyoho, Yehovha a nga “tshameli ku xopaxopa swihoxo” swa vadyohi lava hundzukaka. (Pisalema 51:5; Varhoma 5:12) Entiyisweni i xikongomelo xa yena ku herisa xidyoho ni ku nga hetiseki. Ematshan’weni yo hi tisela “leswi hi faneleke,” Xikwembu hi musa xi rivalela nkarhi wo leha lowu sekeriweke egandzelweni ra nkutsulo ra Yesu Kreste, kukondza xi herisa xidyoho ni ku nga hetiseki. A nga kona loyi a ta kumeka a ri la fanelekelaka ku pona loko hi avanyisiwa loko Yehovha a nga hi kombisi tintswalo loko swi fanela. (Pisalema 130:3) Mayana ndlela leyi hi tsakaka ha yona leswi Tata wa hina wa le tilweni, loyi a faneriwaka hi ku tinyiketela loku hlawulekeke, a ri Xikwembu xa tintswalo!

Ku Ringanisela Ka Laveka

Tanihi leswi Hosi Leyi Lawulaka ya vuako hinkwabyo yi anakanyelaka vanhu lava nga hetisekangiki, xana a hi fanelanga hi endla leswi fanaka? Ku lehisa mbilu ku hlamuseriwa tanihi “mboyamelo wo lehisa mbilu eka mavonelo ya van’wana kumbe swiendlo swa van’wana.” Xana hi na wona mboyamelo wo tano—mboyamelo wo lehisela vanhu mbilu ni ku tiyisela loko van’wana va vula kumbe ku endla swilo leswi nga bihangiki ngopfu, kambe swi nga ri swinene ku swi vula kumbe ku swi endla?

Ina, hi fanele hi papalata ku anakanyela hi ndlela leyi hundzeletiweke. Hi xikombiso, swilo swi onhaka ngopfu loko varhangeri va vukhongeri va va lehisela mbilu vafundhisi lava khomaka vanhu hi tihanyi, va pfinya swifanyatana  ni swinhwanyetana hi ku phindha-phindha. Muviki un’wana wa mahungu le Ireland u te: “Hi ku teka leswi humeleleke vana ku ri nchumu wa xiwelo, varhangeri va kereke va rhurhisele mufundhisi la dyoheke [endhawini yin’wana].”

Xana ku rhurhisa munhu wo tano, i xikombiso lexinene xo anakanyela? Nikatsongo! A hi nge huvo ya vutshunguri yi pfumelela dokodela la endlaka vuhandzuri loyi a nga ni vusopfa leswaku a ya emahlweni a endla vuhandzuri, yi n’wi rhendzelekisa ni swibedlhele hambi leswi a dlayaka kumbe ku vavisa vavabyi va yena. Ku tirhisana ka vativi va swa vutshunguri loku hoxeke ku nga endla leswaku ku “pfumeleriwa” swilo swo tano. Kambe ku vuriwa yini hi vanhu lava vutomi bya vona byi lahlekeke kumbe byi khumbekeke swinene hikwalaho ka vusopfa kumbe hikwalaho ka vukhamba?

Nakambe swi ni khombo loko u nga anakanyeli ngopfu. Loko Yesu a ri laha misaveni, Vayuda van’wana lava a va tiveka tanihi Vayuda lava Sihalalaka, va tirhise xikombiso xa Finiyasi leswaku va tisirhelela eka swiendlo swa vona. Xiendlo xin’wana lexi hundzeletiweke xa Vayuda van’wana lava Sihalalaka a “ku ri ku timanyukuta emintshungwini hi minkarhi ya minkhuvo eYerusalema ni le ka swiendlakalo swo fana ni swoleswo kutani va tlhava valala va vona hi savula va nga va voni.”

Tanihi Vakreste, hi nga ka hi nga endli hilaha Vayuda lava Sihalalaka va endleke hakona, hi hlasela vanhu lava nga hi tsakisiki. Kambe xana ku tiomisa tinhloko hi ndlela yo karhi, ku nga hi susumetela leswaku hi tindlela to karhi hi hlasela lava hi nga va tsakeriki—kumbexana hi ku vulavula hi tihanyi ha vona? Loko hakunene hi lehisa mbilu, a hi nge ri tirhisi ririmi to tano ro tlhava.

Vafarisi va lembe-xidzana ro sungula a ku ri van’wana va ntlawa lowu a wu ome tinhloko. A va tshamela ku sola vanhu naswona va endla onge a va swi tivi leswaku munhu a nga hetisekanga. Vafarisi va manyunyu a va tekela vanhu ehansi, va va vitana “vanhu lava rhukaniweke.” (Yohane 7:49) A swi fanerile loko Yesu a sola vavanuna volavo lava tiendlaka vakwetsimi a ku: “Khombo eka n’wina, vatsari ni Vafarisi, vakanganyisi, hikuva mi nyikela vukhume bya musuzwane ni bya aneta ni bya kumini, kambe mi honise timhaka ta ntikelo lowukulu ta Nawu, ku nga vululami, tintswalo ni vutshembeki. A swi boha ku endla swilo leswi, kambe ku nga ri ku honisa leswin’wana.”—Matewu 23:23.

Loko Yesu a vula marito lawa a nga swi tekeli ehansi ku hlayisa Nawu wa Muxe. Kahle-kahle a a kombisa leswaku timhaka ta “ntikelo” kumbe ta nkoka ta Nawu, a ku ri ku wu tirhisa hi ku ringanisela ni hi tintswalo. Mayana ndlela leyi Yesu ni vadyondzisiwa va yena a va hambane ha yona ni Vafarisi ni Vayuda lava Sihalalaka lava tiomisaka tinhloko!

Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste, a va lavi no twa hi vubihi. Ku nga ri khale, ‘ndzihiselo wu ta tiseriwa lava va nga xi tiviki Xikwembu ni lava va nga ma yingisiki mahungu lamanene.’ (2 Vatesalonika 1:6-10) Hambiswiritano, eka ku hisekela ka yena vululami, Yesu a nga rivali ku kombisa ku lehisa mbilu ka Tata wakwe wa le tilweni, tintswalo ni ku kombisa rirhandzu eka hinkwavo lava lavaka ku endla leswinene. (Esaya 42:1-3; Matewu 11:28-30; 12:18-21) Mayana xikombiso lexinene lexi Yesu a hi siyeleke xona!

Lehiselanani Mbilu

Hambiloko hi hisekela ku endla leswinene, a hi tirhiseni ndzayo ya muapostola Pawulo: “Hambetani mi lehiselana mbilu ni ku rivalelana hi ku ntshunxeka loko un’wana a ri ni xivangelo xa ku vilerisiwa hi un’wanyana. Tanihi leswi Yehovha a mi rivaleleke hi ku ntshunxeka, na n’wina endlani sweswo.” (Vakolosa 3:13; Matewu 6:14, 15) Ku tiyisela swi lava ku lehiselana mbilu eka swihoxo leswi hi nga na swona eka misava leyi yo homboloka. Hi fanele ku ringanisela eka leswi hi swi langutelaka eka van’wana.—Vafilipiya 4:5.

Ku tiyisela a swi vuli ku pfumelela swilo swo biha kumbe ku tipfala mahlo hambiloko swilo swi hoxile. Ndlela leyi mupfumeri-kulorhi a ehleketaka kumbe ku tikhoma ha yona swi nga ha endleka yi nga pfumelelani ni mimpimanyeto ya Yehovha. Hambiloko ku hambuka loku a ku endleke ku nga ha vaka ku nga ri kukulu lerova a nga fularheriwa hi Xikwembu, ku nga ha va xikombiso xa leswaku u fanele a endla mindzulamiso  yo karhi. (Genesa 4:6, 7) Swi kombisa rirhandzu loko lava va nga ni timfanelo ta moya va ringeta hi moya wo rhula ku ololoxa lava endlaka swihoxo! (Vagalatiya 6:1) Hambiswiritano, leswaku a hlula eka matshalatshala lawa, swa fanela leswaku a swi endla hi ku twisisa ku ri ni ku swi endla hi moya wo xopaxopa.

“Hi Moya Wo Rhula Ni Xichavo Lexi Enteke”

Xana ku vuriwa hi yini hi ku lehisa mbilu eka vanhu lava malangutelo ya vona ya vukhongeri ma hambanaka ni ya hina? “Dyondzo Ya Ntolovelo” leyi namekiweke eka Swikolo Swa Tiko hinkwaswo, leyi humesiweke eIreland hi 1831, yi ri: “Yesu Kreste a nga sindzisanga vanhu kumbe ku tirhisa madzolonga leswaku vanhu va amukela vukhongeri bya yena. . . . Ku holovela ni ku rhukana vaakelani va hina, a hi yona ndlela yo va tiyisekisa leswaku hi le ndleleni leyinene kasi vona va le ka leyi hoxeke. Sweswo swi nga ha va endla va anakanya leswaku a hi na moya wa Vukreste.”

Yesu u dyondzise a tlhela a hanya hi ndlela leyi kokeleke vanhu eRitweni ra Xikwembu, kutani na hina hi fanele ku endla tano. (Marka 6:34; Luka 4:22, 32; 1 Petro 2:21) Leswi a ri munhu wo hetiseka naswona a twisisa hi ndlela yo hlawuleka leyi a nyikiweke yona hi Xikwembu, a a swi kota ku tiva timbilu ta vanhu. Hikwalaho, loko swi fanerile, Yesu a swi kota ku va sola swinene valala va Yehovha. (Matewu 23:13-33) A a nga ringeti ku anakanyela loko a endla leswi.

Ku hambana na Yesu, a hi swi koti ku tiva timbilu ta vanhu. Hambiswiritano, hi fanele ku landzela ndzayo ya muapostola Petro leyi nge: “Kwetsimisani Kreste tanihi Hosi etimbilwini ta n’wina, nkarhi hinkwawo mi lunghekela ku tihlamulela emahlweni ka mani na mani la lavaka ku tiva hi ta ntshembo lowu mi nga na wona, kambe mi swi endla hi moya wo rhula ni xichavo lexi enteke.” (1 Petro 3:15) Tanihi malandza ya Yehovha, hi fanele ku yimelela leswi hi swi pfumelaka hikuva swi sekeriwe hilaha ku tiyeke eRitweni ra Xikwembu. Kambe hi fanele ku swi endla hi ndlela leyi kombisaka xichavo eka van’wana swin’we ni le ka leswi va swi pfumelaka hi mbilu hinkwayo. Pawulo u tsarile: “Marito ya n’wina a ma ve ni nsovo nkarhi hinkwawo, ma lungiwe hi munyu, leswaku mi tiva ndlela leyi mi faneleke ku hlamula un’wana ni un’wana ha yona.”—Vakolosa 4:6.

Eka Dyondzo ya yena leyi dumeke ya le Ntshaveni, Yesu u te: “Swilo hinkwaswo, leswi mi lavaka vanhu va swi endla eka n’wina, na n’wina mi fanele mi swi endla eka vona.” (Matewu 7:12) Kutani, a hi lehiselaneni mbilu naswona hi kombisa xichavo eka lava hi va chumayelaka mahungu lamanene. Loko hi ringanisela ku hisekela ka hina vululami hi ku tiyisela loku sekeriweke eBibeleni, hi ta tsakisa Yehovha naswona hi ta tiyisela hakunene.

[Xifaniso eka tluka 23]

Papalata langutelo ra ku nga anakanyeli ra Vafarisi

[Xifaniso eka tluka 23]

Yesu u kombise moya wa Tata wakwe wa ku lehisa mbilu. Xana wena wa lehisa mbilu?