Hi Xihi Xisekelo Xa Leswi U Swi Pfumelaka?

Ku tshemba swi vula “ku amukela nchumu tanihi lowu nga ntiyiso, kumbe wa xiviri.” Vumbiwa bya Misava Hinkwayo bya Timfanelo ta Vanhu bya Nhlangano wa Matiko byi lwela “ntshunxeko wa mianakanyo, wa ripfalo ni wa vukhongeri” wa munhu un’wana ni un’wana. Mfanelo leyi yi katsa ntshunxeko “wo cinca vukhongeri bya yena kumbe leswi a swi pfumelaka,” loko a lava ku cinca.

KAMBE hikwalaho ka yini munhu a nga lava ku cinca vukhongeri bya yena kumbe vupfumeri? Mavulavulelo lama tolovelekeke hi lawa “ndzi ni vupfumeri bya mina naswona ndzi enerisekile hi byona.” Vo tala va vona onge hambi ku ri tidyondzo leti hoxeke a ti na khombo. Hi xikombiso, munhu la pfumelaka leswaku misava i xiphepherhele, a nga ka a nga tivavisi kumbe ku vavisa un’wana. Van’wana va ri: “Hi fanele hi pfumela leswaku a hi na mavonelo lama fanaka naswona a hi fanelanga hi kanetana ha swona.” Xana sweswo swi kombisa vutlhari nkarhi hinkwawo? Xana dokodela a nga pfumelelana ni mutirhi-kulobye la vonaka swi fanerile ku ya kambela vavabyi ekamareni ra xibedlhele kasi nkarhi wolowo u suka endhawini leyi ku tshamaka mintsumbu laha a a ri karhi a kambela mintsumbu ya vanhu?

Loko swi ta eka vukhongeri tidyondzo leti hoxeke ti onhile swinene ematin’wini. Ehleketa hi ku chava loku veke kona loko varhangeri va vukhongeri “va hlohlotele Vakreste lava sihalalaka ku sungula madzolonga ya tihanyi” hi nkarhi wa Tinyimpi ta Nkutsulo to Kwetsima ta Malembe ya le Xikarhi. Kumbe ehleketa hi “Mukreste” wa manguva lawa loyi a khomeke xibalesa enyimpini ya sweswinyana, loyi “ku fana ni masocha ya malembe ya le xikarhi lawa a ma nameke mavito ya vakwetsimi ematlharini ya wona ni swifaniso swa Wanhwana emakumu ka swibalesa swa vona.” Vayuda lava sihalalaka hinkwavo a va ehleketa leswaku a va endla leswinene. Kambe handle ko kanakana eka nyimpi leyi ni tinyimpi tin’wana ta vukhongeri ni minkwetlembetano ku na swin’wana leswi a swi nga fambi kahle nikatsongo.

Hikwalaho ka yini ku ri ni mpfilumpfilu ni hasahasa? Nhlamulo ya Bibele hi leswaku Sathana  Diyavulosi u “[xisa] misava hinkwayo leyi akiweke.” (Nhlavutelo 12:9; 2 Vakorinto 4:4; 11:3) Muapostola Pawulo u lemukisile leswaku vanhu vo tala va vukhongeri a va ta “herisiwa hi ndlela yo biha” hikuva a va ta xisiwa hi Sathana loyi a nga “ta endla mihlolo ni swihlamariso leswi kunguhateriweke ku xisa.” Pawulo u vule leswaku vanhu volavo va ta “pfala mianakanyo ya vona leswaku va nga vona rirhandzu ra ntiyiso leri a ri ta va ri va ponisile” naswona swi ta va ‘endla va pfumela leswi nga mavunwa.’ (2 Vatesalonika 2:9-12, The New Testament, hi William Barclay) Xana u nga swi papalatisa ku yini ku tikuma u pfumele mavunwa? Kahle-kahle, hikwalaho ka yini u ri ni ntshembo wo tano?

Xana Ndzi Kule Ndzi Swi Tshemba?

Swi nga ha endleka u kulele evukhongerini bya ndyangu wa ka n’wina. Sweswo ku nga va ku ri nchumu lowunene. Xikwembu xi lava leswaku vatswari va dyondzisa vana va vona. (Deteronoma 6:4-9; 11:18-21) Hi xikombiso, jaha Timotiya u vuyeriwe swinene hi ku yingisa mana wa yena ni kokwa wakwe wa xisati. (2 Timotiya 1:5; 3:14, 15) Matsalwa ma khutaza ku xixima vupfumeri bya vatswari. (Swivuriso 1:8; Vaefesa 6:1) Kambe xana Muvumbi a a kunguhate leswaku u tshemba swilo hi leswi vatswari va wena va swi tshembaka? Ku khomelela eka swilo leswi xitukulwana lexi hundzeke a xi swi tshemba swi tlhela swi swi endla, entiyisweni swi nga va ni khombo.—Pisalema 78:8; Amosi 2:4.

Wansati wa Musamariya loyi a hlanganeke na Yesu Kreste a kurisiwe hi ndlela ya vukhongeri bya Vasamariya. (Yohane 4:20) Yesu u xixime mfanelo ya yena yo hlawula lexi a a lava ku xi tshemba, kambe u tlhele a n’wi kombisa a ku: “Mi gandzela lexi mi nga xi tiviki.” Entiyisweni, tidyondzo ta yena to tala ta vukhongeri a ti hoxile kutani u n’wi byele leswaku a a ta fanela ku cinca vukhongeri bya yena loko a lava ku gandzela Xikwembu hi ndlela leyi amukelekaka—“hi moya ni ntiyiso.” Ematshan’weni yo khomelela evukhongerini lebyi handle ko kanakana a va byi rhandza, yena ni van’wana lava fanaka na yena hi ku famba ka nkarhi a va ta boheka ku “yingisa vupfumeri lebyi” byi paluxiweke eka vona hi Yesu Kreste.—Yohane 4:21-24, 39-41; Mintirho 6:7.

Xana U Lo Dyondzisiwa Leswaku U Swi Pfumela?

Vadyondzisi vo tala ni valawuri etindhawini laha ku dyondzeriwaka kona va faneriwa hi ku kombisiwa xichavo lexikulu. Kambe matimu ma tele hi swikombiso swa vadyondzisi lava tivekaka lava a va hoxile hi ku helela. Hi xikombiso, malunghana ni tibuku timbirhi leti vulavulaka hi sayense leti tsariweke hi mutivi wa filosofi wa Mugriki Aristotle, n’wamatimu Bertrand Russell u vule leswaku “a ku na xivulwa ni xin’we lexi nga pfumeriwaka hi sayense ya namuntlha.” Hambi ku ri valawuri va manguva lawa hi xitalo va fikelela makumu ya mhaka hi ndlela leyi hoxeke swinene. “Nchumu lowu tikaka ku tlula xihaha-mpfuka a wu kona,” a ku ri makumu lama fikeleriweke hi mutivi wa sayense wa le Britain, Nghanakana Kelvin hi 1895. Hikokwalaho, munhu la tlhariheke a ngo pfumelela xin’wana ni xin’wana leswaku i ntiyiso ntsena hi leswi mudyondzisi loyi a nga ni matimba yo vula sweswo.—Pisalema 146:3.

Vukheta lebyi fanaka bya laveka loko swi ta emhakeni ya dyondzo ya vukhongeri. Muapostola Pawulo a dyondzisiwe kahle hi vadyondzisi va yena va vukhongeri naswona a ‘hisekela mindhavuko ya vatata wa yena.’ Hambiswiritano, ku hisekela ka yena tidyondzo ta ndhavuko wa vakokwa wa yena entiyisweni swi n’wi vangele swiphiqo. Swi vangele leswaku a “xanisa vandlha ra Xikwembu ni ku ri hlakata.” (Vagalatiya 1:13, 14; Yohane 16:2, 3) Swo biha ngopfu, Pawulo u hambete a “raha tinsungunu,” nkarhi wo leha, a lwisana ni swilo leswi a swi ta n’wi endla leswaku a pfumela eka Yesu Kreste. A a swi lava leswaku Yesu a nghenelela hi byakwe leswaku a endla Pawulo a lulamisa leswi a swi tshembaka.—Mintirho 9:1-6; 26:14.

Xana U Kuceteriwa Hi Swihaxa-mahungu?

Swi nga ha endleka leswaku swihaxa-mahungu hi swona swi endleke leswaku u va ni ripfumelo ro tano. Vanhu vo tala va tsaka hikuva ku ni ntshunxeko wo vulavula eka swihaxa-mahungu, leswi endlaka va kuma rungula leri nga va pfunaka ngopfu. Hambiswiritano, ku ni mimoya ya matimba leyi nga lawulaka naswona hi xitalo yi lawula swihaxa-mahungu. Leswi swi vuriwaka hi xitalo i rungula leri tekelaka van’wana ehansi leri  hi mano ri nga khumbaka mianakanyo ya wena.

Ku tlula kwalaho, leswaku swi tsakisa kumbe swi koka vanhu vo tala, swihaxa-mahungu swi tala ku nyika vanhu swilo leswi endlaka munhu a rhandza ku twa swo tala ni leswi nga tolovelekangiki. Leswi a swi nga ta vuriwa kumbe ku tsariwa leswaku vanhu va swi hlaya malembe ma nga ri mangani lama hundzeke, namuntlha i swilo leswi tolovelekeke. Hakatsongo-tsongo, mimpimanyeto ya mahanyelo ya hlaseriwa ni ku herisiwa. Hakatsongo-tsongo maanakanyelo ya vanhu ya soholotiwa. Va sungula ku tshemba leswaku “leswinene swi bihile nileswaku leswo biha i swinene.”—Esaya 5:20; 1 Vakorinto 6:9, 10.

Ku Kuma Xisekelo Lexi Twalaka Xa Ripfumelo

Ku aka ehenhla ka tidyondzo ni tifilosofi ta vanhu, swi fana ni ku aka esaveni. (Matewu 7:26; 1 Vakorinto 1:19, 20) Kutani hi kwihi laha u nga sekelaka ripfumelo ra wena? Tanihi leswi Xikwembu xi ku nyikeke vutlhari bya xiyimo xa le henhla leswaku u kambisisa misava leyi ku rhendzeleke ni ku tlakusa swivutiso malunghana ni timhaka ta swa moya, xana a swi twali leswaku a xi ta endla swi koteka leswaku u kuma tinhlamulo leti kongomeke ta swivutiso swa wena? (1 Yohane 5:20) Ina, kunene xi swi endlile! Kambe u nga swi kumisa ku yini leswi nga ntiyiso, kumbe swa xiviri etimhakeni ta vugandzeri? A hi kali hi kanakana leswaku Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele ri hi nyika xisekelo xo endla leswi.—Yohane 17:17; 2 Timotiya 3:16, 17.

Un’wana u ta ku: “U lava ku vula yini, xana a hi vona lava nga ni Bibele lava pfuxeke madzolonga ni hasahasa etimhakeni ta misava?” I ntiyiso leswaku varhangeri va vukhongeri lava tivulaka lava landzelaka Bibele va sungule mavonelo yo tala lama pfilunganyaka ni lama lwisanaka. Ku vula ntiyiso hi leswaku a va kalanga va nga sekela ripfumelo ra vona eBibeleni. Muapostola Petro u va hlamusela tanihi “vaprofeta va mavunwa” ni “vadyondzisi va mavunwa” lava a va ta vumba “mimpambukwa leyi lovisaka.” Malunghana ni vuyelo bya mintirho ya vona Petro u ri, “ndlela ya ntiyiso yi ta vulavuriwa ku biha.” (2 Petro 2:1, 2) Hambiswiritano, Petro wa tsala, “hi ni rito ra vuprofeta leri tiyisekisiweke swinene; naswona mi endla kahle loko mi nyikela nyingiso eka rona ku fana ni le ka rivoni leri voningaka endhawini ya munyama.”—2 Petro 1:19; Pisalema 119:105.

Bibele yi hi khutaza ku kambisisa ripfumelo ra hina loko ri fambisana ni leswi yi swi dyondzisaka. (1 Yohane 4:1) Timiliyoni ta vahlayi va magazini lowu, ti nga va timbhoni ta leswaku ku hlaya magazini lowu swi endle leswaku ti va ni xikongomelo ni ku va ni matimba evuton’wini. Kutani fana ni vanhu va le Beriya lava a va hlutekile emianakanyweni. ‘Kambisisa Matsalwa siku ni siku hi vukheta’ emahlweni ko hlawula leswi u nga vekaka ripfumelo ra wena eka swona. (Mintirho 17:11) Timbhoni ta Yehovha ti nga swi tsakela ku ku pfuna u fikelela leswi. Ina, i xiboho xa wena xa leswaku u lava ku sekela ripfumelo ra wena eka yini. Hambiswiritano, i vutlhari ku tiyiseka leswaku ripfumelo ra wena a ri lawuriwi hi vutlhari ni ku navela ka vanhu, kambe hi Rito ra Xikwembu leri paluxiweke ra ntiyiso.—1 Vatesalonika 2:13; 5:21.

[Swifaniso eka tluka 6]

U nga sekela ripfumelo ra wena eBibeleni hi ku tiyiseka