Mi Nga Tshiki Ku Endla Leswi Nga Swinene
Mi Nga Tshiki Ku Endla Leswi Nga Swinene
“Hi nga tshiki ku endla leswi nga swinene, hikuva hi nguva leyi faneleke hi ta tshovela loko hi nga karhali.”—VAGALATIYA 6:9.
1, 2. (a) Ha yini hi fanele hi tiyisela leswaku hi kota ku tirhela Xikwembu? (b) Abrahama u ku kombise njhani ku tiyisela, naswona i yini lexi n’wi pfuneke ku endla tano?
LESWI hi nga Timbhoni ta Yehovha, hi tsakela ku endla ku rhandza ka Xikwembu. Hi tlhela hi phyuphyisiwa hi ku byarha “joko” ra ku va vadyondzisiwa. (Matewu 11:29) Nilokoswiritano, a swi olovi minkarhi hinkwayo ku tirhela Yehovha na Kreste. Muapostola Pawulo u veke mhaka leyi erivaleni loko a khutaza Vakreste-kulobye, a ku: “Ku laveka leswaku mi tiyisela, leswaku, loko mi endle ku rhandza ka Xikwembu, mi ta amukela ku hetiseka ka xitshembiso.” (Vaheveru 10:36) Ku laveka ku tiyisela hikuva ku tirhela Xikwembu ku nga va ntlhontlho.
2 Entiyisweni vutomi bya Abrahama i vumbhoni bya mhaka yoleyo. Hakanyingi u langutane ni minhlawulo yo nonon’hwa ni swiyimo leswi tshikilelaka. Ku lerisiwa ka yena leswaku a sukela vutomi lebyinene le Ura a ko va masungulo ntsena. Hi ku hatlisa u langutane ni ndlala, a vengiwa hi vaakelani va yena, ku sele katsongo a lahlekeriwe hi nsati, u vengiwe hi maxaka ya yena man’wana a tlhela a langutana ni tihanyi ta nyimpi. Miringo leyikulu a ya ha ta. Kambe Abrahama a nga tshikanga ku endla leswi nga swinene. Leswi swa hlamarisa loko u xiya leswaku a a nga ri na Rito ra Xikwembu leri heleleke, ku fana na hina namuntlha. Nilokoswiritano, a swi kanakanisi leswaku a a byi tiva vuprofeta byo sungula, laha Xikwembu xi nga te: “Ndzi ta veka vulala exikarhi ka wena ni wansati ni le xikarhi ka mbewu ya wena ni mbewu ya yena.” (Genesa 3:15) Leswi Mbewu a yi ta huma eka yena Abrahama, a a ta va nala wa Sathana. A swi kanakanisi leswaku leswi Abrahama a twisiseke mhaka leyi swi n’wi pfunile leswaku a tiyisela miringo ya yena a tsakile.
3. (a) Ha yini vanhu va Yehovha namuntlha va fanele va tiyimisela ku xanisiwa? (b) Vagalatiya 6:9 yi hi nyika xikhutazo xihi?
3 Ni namuntlha vanhu va Yehovha va fanele va tiyimisela ku xanisiwa. (1 Petro 1:6, 7) Phela, Nhlavutelo 12:17 ya hi tsundzuxa leswaku Sathana u “lwa nyimpi” ni masalela lama totiweke. Hikwalaho ka vuxaka bya tona lebyikulu ni vatotiwa, “tinyimpfu tin’wana” na tona ta hlaseriwa hi Sathana la kariheke. (Yohane 10:16) Handle ka nkaneto lowu Vakreste va nga ha langutanaka na wona evutirhelini bya le rivaleni, va nga ha langutana ni mintshikilelo leyi ringaka evuton’wini bya vona. Pawulo wa hi khongotela: “Hi nga tshiki ku endla leswi nga swinene, hikuva hi nguva leyi faneleke hi ta tshovela loko hi nga karhali.” (Vagalatiya 6:9) Ina, hambileswi Sathana a tiyimiseleke ku herisa ripfumelo ra hina, hi fanele hi lwisana na yena, hi yima hi tiyile eripfumelweni. (1 Petro 5:8, 9) Hi nga vuyeriwa hi yini loko hi hambeta hi tshembeka? Yakobo 1:2, 3 yi ri: “Swi tekeni hinkwaswo swi ri ntsako, vamakwerhu, loko mi langutana ni miringo yo hambana-hambana, hilaha mi tivaka hakona leswaku mfanelo leyi yi ringiweke ya ripfumelo ra n’wina yi vanga ku tiyisela.”
Nhlaselo Lowu Kongomeke
4. Sathana u tirhise minhlaselo leyi kongomeke a ringeta ku herisa vutshembeki bya vanhu va Xikwembu hi tindlela tihi?
4 Entiyisweni, vutomi bya Abrahama byi kombisa “miringo yo hambana-hambana” leyi Mukreste a nga ha langutanaka na yona namuntlha. Hi xikombiso, a a fanele a langutana ni nhlaselo wa vahlaseri va le Xinara. (Genesa 14:11-16) A swi hlamarisi, leswi Sathana a hambetaka a tirhisa minhlaselo leyi kongomeke hi ku tirhisa nxaniso. Ku sukela loko ku hele Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, tihulumendhe ta matiko yo tala ti yirise ntirho wo dyondzisa wa Vukreste wa Timbhoni ta Yehovha. Buku Ya Lembe Ya Timbhoni Ta Yehovha Ya 2001 yi vika hi tihanyi ta valala leti Vakreste va le Angola va bohekeke ku ti tiyiselela. Hi ku titshega hi Yehovha, vamakwerhu va le matikweni wolawo hi ku tshembeka va arile ku tshika! A va vanga ni madzolonga kumbe va xandzuka, kambe hi vutlhari va ye emahlweni ni ntirho wo chumayela.—Matewu 24:14.
5. Vantshwa lava nga Vakreste va nga xanisiwa exikolweni hi ndlela yihi?
5 Hambiswiritano, ku xanisiwa a ku katsi madzolonga. Eku heteleleni Abrahama u katekisiwe hi majaha mambirhi—Iximayele na Isaka. Genesa 21:8-12 yi hi byela leswaku siku rin’wana Iximayele a a ri karhi “a vungunya” Isaka. Eka papila ra yena leri yaka eka Vagalatiya, Pawulo u kombisa leswaku leswi a ku ngo va vuhlangi ntsena, hikuva u hlamusela Iximayele tanihi loyi a xanisaka Isaka! (Vagalatiya 4:29) Ku hlekuriwa hi vadyondzi-kuloni swin’we ni ku rhukaniwa hi vakaneti ku nga ha vuriwa nxaniso. Muntshwa la nga Mukreste la vuriwaka Ryan u tsundzuka ndlela leyi a xanisiweke ha yona hi vadyondzi-kulobye: “Ku famba hi bazi timinete ta 15 hi ya ni ku vuya exikolweni a swi fana ni tiawara eka mina hikwalaho ka leswi a ndzi rhukaniwa. A va ndzi hisa hi swinsimbana swo patsa maphepha leswi a va swi hisa hi nchumu wo lumeka fole.” Ha yini a a xanisiwa hi ndlela leyi? “Ku leteriwa ka mina hi ndlela ya le tilweni ku endle leswaku ndzi nga fani ni vantshwa lavan’wana va le xikolweni.” Nilokoswiritano, hikwalaho ka nseketelo wa vatswari, Ryan u swi kotile ku tiyisela hi ku tshembeka. Vantshwa, xana ku hlekuriwa hi tintangha ta n’wina ku mi heta matimba? Mi nga heli mbilu! Loko mi tiyisela hi ku tshembeka, mi ta vona ku hetiseka ka marito ya Yesu: “Ma tsaka n’wina loko vanhu va mi rhukana ni ku mi xanisa ni ku mi hembela hi swilo hinkwaswo swo homboloka hikwalaho ka mina.”—Matewu 5:11.
Mivilelo Ya Siku Ni Siku
6. Hi swihi swilo leswi nga kavanyetaka vuxaka exikarhi ka Vakreste namuntlha?
6 Miringo yo tala leyi hi langutanaka na yona namuntlha yi katsa mivilelo ya siku ni siku. Abrahama u boheke ku tiyisela timholovo leti a ti ri kona exikarhi ka varisi va mintlhambi ya yena ni ya Lota, n’wana wa makwavo. (Genesa 13:5-7) Hilaha ku fanaka namuntlha, ku hambana ka vumunhu ni vukwele swi nga onha vuxaka swi tlhela swi xungeta ku rhula ka vandlha. “Laha ku nga ni mavondzo ni ku kanetana, hi laha ku nga ni mpfilumpfilu ni swilo hinkwaswo swo biha.” (Yakobo 3:16) I swa nkoka swinene leswaku hi nga lan’wi kambe hi rhangisa ku rhula eka ku tikukumuxa, hilaha Abrahama a endleke hakona, kutani hi lava ku tsakisa van’wana!—1 Vakorinto 13:5; Yakobo 3:17.
7. (a) Munhu u fanele a endla yini loko a vavisiwe hi Mukreste-kulobye? (b) Abrahama u veke xikombiso xihi lexinene eku hlayiseni ka vuxaka lebyinene ni van’wana?
7 Ku va lava rhuleke ku nga ha va ntlhontlho loko hi vona onge hi khomiwe hi ndlela yo biha hi mupfumeri-kulorhi. Swivuriso 12:18 yi ri: “U kona la vulavulaka handle ko anakanya ku fana ni ku tlhava ka banga.” Marito lama vuriwaka handle ko anakanya, hambiloko ma nga vuriwi hi xikongomelo xo biha, ma nga hi vavisa swinene. Hi twa ku vava ngopfu loko hi vona onge un’wana u hi onhe vito kumbe ku hi dya swirhendze. (Pisalema 6:6, 7) Kambe Mukreste a a nge pfumeleli ku vava koloko ku n’wi lan’wisa! Loko u ri exiyin’weni xo tano, teka goza ro lulamisa timhaka hi ku vulavula hi ndlela ya tintswalo ni loyi a ku dyoheleke. (Matewu 5:23, 24; Vaefesa 4:26) Tiyimisele ku rivalela munhu yoloye. (Vakolosa 3:13) Loko hi nga vi na xikhomela, hi endla leswaku swi koteka leswaku mintlhaveko ya hina ni vuxaka bya hina ni vamakwerhu swi tshama swi ri swinene. Abrahama a nga vanga na xikhomela eka Lota. Phela, Abrahama u tsutsumele ku ya kutsula Lota ni ndyangu wa yena!—Genesa 14:12-16.
Miringo Leyi Hi Tivangelaka Yona
8. (a) Vakreste va nga ‘titlhava njhani hinkwako-nkwako hi switlhavi swo tala’? (b) Ha yini Abrahama a swi kotile ku va ni langutelo leri ringaniseriweke ra swilo leswi vonakaka?
8 Phela, miringo yin’wana ho tivangela. Hi xikombiso, Yesu u lerise valandzeri va yena a ku: “Tshikani ku tihlayisela xuma emisaveni, laha nsumba ni nkurhe swi dyaka kona, ni laha makhamba ma tshovaka kona ma yiva.” (Matewu 6:19) Kambe, vamakwerhu van’wana “va titlhave hinkwako-nkwako hi switlhavi swo tala” hi ku rhangisa swilo leswi vonakaka eka timhaka ta Mfumo. (1 Timotiya 6:9, 10) Abrahama a a tiyimisele ku siya swilo leswi vonakaka leswaku a tsakisa Xikwembu. “Hi ripfumelo u luvele etikweni ra xitshembiso onge u le tikweni rimbe, a tshama emintsongeni a ri na Isaka na Yakobe, vadyandzhaka na yena va xitshembiso xexo. Hikuva a a rindzele muti lowu nga ni masungulo lama tiyeke, muti lowu muaki ni muendli wa wona ku nga Xikwembu.” (Vaheveru 11:9, 10) Ku va ni ripfumelo ka Abrahama eka “muti” lowu taka, kumbe hulumendhe ya Xikwembu, ku n’wi pfune leswaku a nga titshegi hi rifuwo. Xana hi ta va hi nga endli hi vutlhari loko hi endla leswi fanaka?
9, 10. (a) Ku navela ku va ni ndhuma ku nga vanga ndzingo hi ndlela yihi? (b) Makwerhu wo karhi namuntlha a nga tikhoma tanihi “lontsongo” hi ndlela yihi?
9 Xiya mhaka yin’wana. Bibele yi nyikela nkongomiso lowu wa nkoka: “Loko munhu a ehleketa leswaku yena i nchumu kasi a hi nchumu, u xisa mianakanyo yakwe.” (Vagalatiya 6:3) Ku tlula kwalaho, hi khutaziwa leswaku hi nga “endli nchumu hi ku kanetana kumbe hi ku tikurisa, kambe hi mianakanyo yo titsongahata.” (Vafilipiya 2:3) Van’wana va tivangela miringo hi ku tsandzeka ku tirhisa ndzayo leyi. Hi ku susumetiwa hi ku navela ku va ni ndhuma ematshan’weni ya ku navela ku endla “ntirho lowunene,” va hela matimba va tlhela va nga eneriseki loko va nga kumi malunghelo evandlheni.—1 Timotiya 3:1.
10 Abrahama u veke xikombiso lexinene hi ‘ku nga tiehleketeleli ku tlula mpimo lowu a faneleke a tiehleketelela ha wona.’ (Varhoma 12:3) Loko a hlangana na Melkisedeke, Abrahama a nga titekanga onge ku tsakeriwa ka yena hi Xikwembu a ku n’wi endla la tlakukeke. Ku ri na sweswo, u xiye xiyimo lexi tlakukeke xa Melkisedeke tanihi muprista hi ku n’wi hakela swa vukhume. (Vaheveru 7:4-7) Vakreste namuntlha na vona va fanele va swi navela ku tikhoma tanihi ‘lavatsongo’ naswona va nga lavi ku voniwa. (Luka 9:48) Loko lava va rhangelaka evandlheni va tikomba va ku tsona malunghelo yo karhi, tikambele hi ku tshembeka u vona leswaku u nga byi antswisa njhani vumunhu bya wena kumbe ndlela leyi u endlaka swilo ha yona. Ematshan’weni yo hlundzuka hikwalaho ka malunghelo yo karhi lawa u nga riki na wona, ri tirhise hilaha ku teleke lunghelo leri u nga na rona—lunghelo ra ku pfuna van’wana leswaku va tiva Yehovha. Ina, “titsongahateni ehansi ka voko ra matimba ra Xikwembu, leswaku xi ta mi tlakusa hi nkarhi lowu faneleke.”—1 Petro 5:6.
Ku Pfumela Eka Swilo Leswi Nga Vonakiki
11, 12. (a) I yini lexi nga ha vaka xi vangele van’wana evandlheni leswaku va nga ha hiseki? (b) Xana Abrahama u xi veke njhani xikombiso lexinene hi ku hanya hi ndlela leyi kombisaka leswaku wa swi kholwa switshembiso swa Xikwembu?
11 Ndzingo wun’wana ku nga ha va makumu ya mafambiselo lawa yo biha ya swilo lama vonakaka ma hlwela. Hi ku ya hi 2 Petro 3:12, Vakreste va fanele va “rindzela ni ku hamba [va] tsundzuka vukona bya siku ra Yehovha.” Hambiswiritano, vo tala va rindze “siku” leri hi malembe yo tala, van’wana va hete makume ya malembe. Hikwalaho, van’wana va nga ha hela matimba ivi va nga ha hiseki.
12 Nakambe, xiya xikombiso xa Abrahama. A a hanya hi ndlela leyi kombisaka leswaku wa swi kholwa switshembiso swa Xikwembu, hambileswi a swi nga ta hetiseka hinkwaswo enkarhini wa yena. I ntiyiso, u hanye nkarhi wo leha lerova u vone n’wana wa yena Isaka a kula. Kambe a ka ha ta hela malembe-xidzana yo tala vatukulu va Abrahama va nga si fanisiwa ni “tinyeleti ta matilo” kumbe “swiribyana swa sava leri nga eribuweni ra lwandle.” (Genesa 22:17) Hambiswiritano, Abrahama a nga hlundzukanga kumbe ku hela matimba. Hikwalaho, muapostola Pawulo u vule leswi landzelaka malunghana na Abrahama ni vakokwana-xinguwe van’wana: “Hinkwavo lava va fele eripfumelweni, hambileswi va nga ku kumangiki ku hetiseka ka switshembiso, kambe va swi vone swi ri ekule swinene hiloko va swi amukela kutani va vula erivaleni leswaku a va ri vafambi ni vatshami va nkarhinyana etikweni.”—Vaheveru 11:13.
13. (a) Vakreste namuntlha va fana njhani ni “vatshami va nkarhinyana”? (b) Ha yini Yehovha a ta herisa mafambiselo lawa ya swilo?
13 Loko Abrahama a hanye hi ku pfumelelana ni switshembiso leswi ku hetiseka ka swona a ka ha ri “ekule swinene,” ku vuriwa yini hi hina namuntlha, lava swilo leswi swi nga ta hetiseka swi nga kwala nyongeni! Ku fana na Abrahama, hi fanele hi titeka tanihi “vatshami va nkarhinyana” emafambiselweni ya Sathana, hi nga pfumeli ku hanya vutomi bya vutianakanyi. Ina, a hi ta navela leswaku “makumu ya swilo hinkwaswo” ma nga vi ekusuhi kambe ma fika hi ku hatlisa. (1 Petro 4:7) Kumbexana hi ni swiphiqo leswikulu swa rihanyo. Kumbe hi ni swiphiqo leswikulu swa timali. Kambe, hi fanele hi tsundzuka leswaku Yehovha a nga tisi makumu leswaku a hi kutsula eka swiyimo leswi khomisaka gome ntsena, kambe leswaku a kwetsimisa vito ra yena. (Ezekiyele 36:23; Matewu 6:9, 10) Makumu a ma nge fiki hi nkarhi lowu nga ta vuyerisa hina, kambe hi nkarhi lowu nga ta fanela swikongomelo swa Yehovha swinene.
14. Ku lehisa mbilu ka Xikwembu ku va vuyerisa njhani Vakreste namuntlha?
14 Nakambe, tsundzuka leswaku “Yehovha a nga nonoki malunghana ni xitshembiso xa yena, hilaha vanhu van’wana va ehleketaka hakona leswaku i ku nonoka, kambe u mi lehisela mbilu hikuva a nga naveli leswaku ku lova ni un’we kambe u navela leswaku hinkwenu mi hundzuka.” (2 Petro 3:9) Xiya, Xikwembu xi “mi lehisela mbilu”—n’wina swirho swa vandlha ra Vukreste. Entiyisweni, van’wana va hina va lava nkarhi lowu engetelekeke wo endla mindzulamiso leswaku ‘emakumu a ta hi kuma hi ri lava pfumalaka xivati, lava nga solekiki ni lava nga ni ku rhula.’ (2 Petro 3:14) Kutani, xana a hi fanelanga hi tlangela leswi Xikwembu xi lehiseke mbilu hi ndlela yoleyo?
Ku Kuma Ntsako Ku Nga Khathariseki Swihinga
15. Yesu u swi kotise ku yini ku hlayisa ntsako wa yena ni loko a langutane ni miringo, naswona ku n’wi tekelela ku va vuyerisa njhani Vakreste namuntlha?
15 Vutomi bya Abrahama byi va dyondzisa swo tala Vakreste namuntlha. A nga kombisanga ripfumelo ntsena kambe u kombise ni ku lehisa mbilu, vuxiya-xiya, xivindzi ni rirhandzu leri nga riki na vutianakanyi. U rhangise vugandzeri bya Yehovha evuton’wini bya yena. Kambe, swi fanele swi tsundzukiwa leswaku xikombiso lexikulu lexi hi faneleke hi xi tekelela xi vekiwe hi Yesu Kreste. Na yena u langutane ni miringo yo tala, kambe eka yona hinkwayo a a tshama a tsakile. Ha yini? Hikuva a a dzikise mianakanyo ya yena eka ntshembo lowu taka. (Vaheveru 12:2, 3) Hikwalaho, Pawulo u khongerile: “Onge Xikwembu lexi nyikaka ku tiyisela ni nchavelelo xi nga mi pfumelela ku va ni langutelo ra mianakanyo leri fanaka ni leri Kreste Yesu a a ri na rona, exikarhi ka n’wina.” (Varhoma 15:5) Loko hi ri ni langutelo lerinene ra mianakanyo, hi nga kuma ntsako ku nga khathariseki swihinga leswi Sathana a nga hi tiselaka swona.
16. Hi nga endla yini loko swiphiqo swa hina swi tikomba swi tika ngopfu?
16 Loko swiphiqo swi tikomba swi tika, titsundzuxe leswaku tanihi leswi Yehovha a a rhandzeke Abrahama, na wena wa ku rhandza. U lava leswaku u humelela. (Vafilipiya 1:6) Tshemba Yehovha hi ku helela, u tiyiseka leswaku a ‘nge ku tshiki u ringiwa hi ndlela leyi tlulaka leswi u nga swi tiyiselaka, kambe loko u ringiwa u ta ku nyika ndlela yo huma, leswaku u kota ku swi tiyisela.’ (1 Vakorinto 10:13) Titolovete ku hlaya Rito ra Xikwembu siku ni siku. (Pisalema 1:2) Phikelela exikhongelweni, u kombela Yehovha leswaku a ku pfuna leswaku u tiyisela. (Vafilipiya 4:6) U ta va ‘nyika moya lowo kwetsima lava va wu kombelaka eka yena.’ (Luka 11:13) Tirhisa malunghiselelo lawa Yehovha a ma endleke, yo tanihi tibuku leti sekeriweke eBibeleni, leswaku a ku tiyisa hi tlhelo ra moya. Nakambe, lava nseketelo wa vamakwerhu. (1 Petro 2:17) Vana kona eminhlanganweni ya Vukreste hi ku tshembeka, hikuva eka yona u ta kuma xikhutazo lexi u xi lavaka leswaku u tiyisela. (Vaheveru 10:24, 25) Tsaka hi ntshembo wa leswaku ku tiyisela ka wena ku ta endla u amukeleka ematihlweni ya Xikwembu ni leswaku ku tshembeka ka wena ku endla mbilu ya xona yi tsaka!—Swivuriso 27:11; Varhoma 5:3-5.
17. Ha yini Vakreste va nga pfumeli ku hluriwa hi gome?
17 Abrahama a a rhandziwa hi Xikwembu tanihi “nakulobye” wa xona. (Yakobo 2:23) Hambiswiritano, vutomi bya Abrahama a byi taleriwe hi miringo ni minxaniso leyi tshikilelaka. Hikwalaho Vakreste va fanele va tiyimisela ku langutana ni leswi fanaka ‘emasikwini lawa yo biha yo hetelela.’ Entiyisweni, Bibele ya hi tsundzuxa leswaku “vanhu vo homboloka ni vaxisi va ta ya emahlweni va nyanya evubihini bya vona.” (2 Timotiya 3:1, 13) Ematshan’weni yo pfumela ku hluriwa hi gome, swi xiye leswaku mintshikilelo leyi hi langutanaka na yona yi nyikela vumbhoni bya leswaku makumu ya mafambiselo lawa yo biha ya Sathana ma tshinele. Kambe Yesu wa hi tsundzuxa leswaku “loyi a tiyiseleke ku fika emakumu hi yena la nga ta ponisiwa.” (Matewu 24:13) Hikwalaho, ‘u nga tshiki ku endla leswi nga swinene!’ Tekelela Abrahama, u va un’wana wa lava “dyaka ndzhaka ya switshembiso hikwalaho ka ripfumelo ni ku lehisa mbilu.”—Vaheveru 6:12.
Xana U Swi Xiyile?
• Ha yini namuntlha vanhu va Yehovha va fanele va tiyimisela ku ringiwa ni ku xanisiwa?
• Sathana a nga ha tirhisa minhlaselo leyi kongomeke hi tindlela tihi?
• Ti nga tlhantlhiwa njhani timholovo exikarhi ka Vakreste?
• Ku tikukumuxa ni ku tikurisa ku nga vanga miringo hi ndlela yihi?
• Abrahama u xi veke hi ndlela yihi xikombiso lexinene xo rindza ku hetiseka ka switshembiso swa Xikwembu?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso eka tluka 26]
Vantshwa vo tala lava nga Vakreste va xanisiwa hi ku hlekuriwa hi tintangha ta vona
[Xifaniso eka tluka 29]
Ku hetiseka ka switshembiso swa Xikwembu a ku ri “ekule swinene” esikwini ra Abrahama, kambe u hanye hi ndlela leyi kombisaka leswaku wa swi kholwa