Nawu Wa Nsuku—Dyondzo Ya Misava Hinkwayo

“Hikokwalaho, swilo hinkwaswo, leswi mi lavaka vanhu va swi endla eka n’wina, na n’wina mi fanele mi swi endla eka vona.”—Matewu 7:12.

MARITO wolawo ma vuriwe hi Yesu Kreste eDyondzweni yakwe leyi dumeke ya le Ntshaveni, kwalomu ka malembe ya magidi mambirhi lama hundzeke. Hi madzana ya malembe endzhaku ka marito wolawo, vanhu va vule swo tala hi nhlamuselo yoleyo yo olova, van’wana va swi tsala kunene. Hi xikombiso, nhlamuselo yoleyo yi bumabumeriwe tanihi “mhaka ya nkoka eMatsalweni,” “nkatsakanyo wa vutihlamuleri lebyi Mukreste a nga na byona eka muakelani wakwe,” ni “nawu lowukulu wa mahanyelo.” Nawu wolowo wu dume ngopfu lerova vo tala va wu vitana Nawu wa Nsuku.

Kambe Nawu wa Nsuku a wu tirhi eka Vukreste ntsena. Filosofi ya Vayuda, Mabudha ni Magriki yi hlamusele nawu lowu wa mahanyelo hi tindlela to hambana-hambana. Vanhu va le Vuxa Mpfungwe va ma tiva swinene marito ya Confucius, loyi a xiximiwaka le Vuxeni tanihi ntlharhi ni mudyondzisi lonkulu. Eka The Analects, ku nga buku ya vunharhu eka Four Books ya Confucius, marito lawa ma vekiwe hi tindlela tinharhu. Loko a hlamula swivutiso swa swichudeni swa yena, Confucius u vule kambirhi a ku: “Leswi u nga laviki leswaku van’wana va ku endla swona u nga swi endli ni le ka vona.” Hi nkarhi wun’wana, loko Zigong xichudeni xa yena a tibuma a ku, “Leswi ndzi nga laviki leswaku van’wana va swi endla eka mina na mina a ndzi lavi ku va endla swona,” mudyondzisi wa yena u n’wi hlamule hi ku kongoma a ku, “Ina, a wu si swi kota ku swi endla sweswo.”

Loko munhu a hlaya marito lawa a nga swi vona leswaku marito ya Confucius ma hambana ni leswi Yesu a swi vuleke endzhaku. Ku hambana ka kona hileswaku Nawu wa Nsuku lowu vuriweke hi Yesu wu lava leswaku munhu a endlela van’wana leswinene. A hi nge vanhu a va endla leswi Yesu a vuleke swona, va khathalela van’wana, va tlhela va va pfuna ku hanya hi nawu lowu siku ni siku. Xana u anakanya leswaku sweswo a swi ta endla misava ya namuntlha yi va ndhawu yo antswa? Sweswo swi le rivaleni.

Ku nga khathariseki leswaku nawu lowu wu vuriwa hi moya lowunene, wo biha kumbe hi ndlela yin’wana, lexi salaka hileswaku vanhu lava hanyeke eminkarhini ni le tindhawini to hambana naswona va ri ni mindhavuko yo hambana-hambana, va pfumele eka Nawu wa Nsuku. Leswi swi kombisa leswaku leswi swi vuriweke hi Yesu eDyondzweni ya le Ntshaveni i dyondzo ya misava hinkwayo leyi khumbaka vutomi bya vanhu hinkwavo.

Tivutise: ‘Xana ndzi nga swi tsakela leswaku  vanhu van’wana va ndzi komba xichavo, va ndzi khoma kahle naswona va tshembeka? Xana ndzi nga swi tsakela ku hanya emisaveni leyi nga riki na xihlawuhlawu, vugevenga ni nyimpi? Xana ndzi nga swi tsakela ku hanya endyangwini lowu un’wana ni un’wana a khathalaka hi mintlhaveko ni vuhlayiseki bya van’wana?’ Entiyisweni, i mani loyi a nga ta ka a nga swi tsakeli swilo swo tano? Mhaka leyi vavisaka hileswaku a hi vangani lava hanyaka eswiyin’weni swo tano. Eka vanhu vo tala sweswo ko va norho.

Ku Nyamisiwa Ka Nawu Wa Nsuku

Ematin’wini hinkwawo, vanhu va swi twile hi ku tshimbiteriwa, ku nga vuriwi nchumu hi timfanelo ta vona. Sweswo swi katsa ku xaviwa ka mahlonga eAfrika, ku dlayetela vanhu etikampeni ta Manazi, ku tirhisa vana hi nkani ya marahani ni ku yayarhela ntlawa wa vanhu vo karhi etindhawini hi ku hambana ka tona. Loko ho hlaya swiendlo sweswo swo chavisa hi xin’we-xin’we, ri nga kala ri xa ri tlhela ri pela.

Namuntlha misava ya hina leyi hluvukeke yi ni vutianakanyi. A hi vangani vanhu lava ehleketaka hi ku endlela van’wana leswinene loko va vona leswaku vona va ta sala va khome nyarhi hi timhondzo. (2 Timotiya 3:1-5) Ha yini vanhu vo tala swonghasi va ri ni vutianakanyi, va ri ni nsele ni ku nga khathali hi van’wana? Xana a hileswi va honisaka Nawu wa Nsuku lowu vona va wu tekaka wu nga pfuni nchumu emahanyelweni, hambileswi wa ha tiviwaka hinkwako-nkwako? Lexi vavisaka, sweswo swi tano ni le ka vo tala lava vulaka leswaku va pfumela eka Xikwembu. Naswona loko hi languta ndlela leyi swilo swi yimeke ha yona, vanhu va ha ta wu dzaha swinene moya wa vutianakanyi.

Kutani swivutiso swa nkoka leswi faneleke swi kambisisiwa hi leswi nge: Xana ku hanya hi Nawu wa Nsuku swi vula yini? Xana va kona lava ha hanyaka ha wona? Naswona, xana wu ta kala wu fika nkarhi wa leswaku vanhu hinkwavo va hanya hi ku pfumelelana ni Nawu wa Nsuku? Leswaku u kuma tinhlamulo leti tiyeke ta swivutiso leswi, hi kombela leswaku u hlaya xihloko lexi landzelaka.

[Xifaniso eka tluka 3]

Confucius ni van’wana va dyondzise swilo swo hambana hi Nawu wa Nsuku