Xana U Un’wana Wa Lava Rhandziwaka Hi Xikwembu?

“Loyi a nga ni swileriso swa mina a tlhela a swi hlayisa, hi yena loyi a ndzi rhandzaka. Hi ku fanana loyi a ndzi rhandzaka u ta rhandziwa hi Tatana.”—YOHANE 14:21.

1, 2. (a) Yehovha u ri kombise njhani rirhandzu ra yena eka vanhu? (b) Yesu u sungule yini hi vusiku bya Nisan 14, 33 C.E.?

YEHOVHA wa va rhandza vanhu. Entiyisweni, u va rhandza swinene lerova “[u kale a] nyikela hi N’wana wa [yena] la tswariweke a ri swakwe, leswaku un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka yena a nga lovisiwi kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 3:16) Tanihi leswi nkarhi wa ku tlangela Xitsundzuxo xa rifu ra Kreste wu tshinelaka, Vakreste va ntiyiso va fanele va swi xiya ku tlula rini na rini leswaku Yehovha u “hi rhandzile kutani [a] rhuma N’wana wa [yena] a va gandzelo ra ku vuyelelana ra swidyoho swa hina.”—1 Yohane 4:10.

² Hi vusiku bya Nisan 14, 33 C.E., Yesu ni vaapostola va yena va 12 va hlengeletanile ekamareni ra le henhla eYerusalema leswaku va tlangela Paseka, va tsundzuka ku kutsuriwa ka Vaisrayele le Egipta. (Matewu 26:17-20) Endzhaku ko tlangela nkhuvo lowu wa Vayuda, Yesu u hlongole Yudasi Iskariyota kutani a sungula xilalelo lexi a xi ta va Xitsundzuxo xa Vukreste xa rifu ra Kreste. * Yesu u hlanganyele ni vaapostola va 11 lava a va sele eka swakudya leswi swa ntwanano, a tirhisa xinkwa lexi nga riki na comela ni vhinyo yo tshwuka tanihi swifanekiselo swa miri wa yena wa nyama ni ngati ya yena. Vuxokoxoko bya ndlela leyi a yeke hi yona emahlweni byi hlamuseriwa eka Tievhangeli Tinharhu to Sungula leti tsariweke hi Matewu, Marka na Luka na hi muapostola Pawulo loyi a xi vitaneke “xilalelo xa Hosi.”—1 Vakorinto 11:20; Matewu 26:26-28; Marka 14:22-25; Luka 22:19, 20.

3. Rungula ra muapostola Yohane ra nkarhi wo hetelela wa Yesu loko a ri ni vadyondzisiwa va yena ekamareni ra le henhla ri hambana hi tindlela tihi ta nkoka ni laman’wana?

³ Lexi tsakisaka, muapostola Yohane a nga vulavuli hi ku fambisiwa ka xinkwa ni vhinyo, kumbexana hileswi hi nkarhi lowu a tsaleke Evhangeli ya yena ha wona (kwalomu ka 98 C.E.), Vakreste vo sungula se a va ri tolovele ngopfu endlelo leri. (1 Vakorinto 11:23-26) Hambiswiritano, i Yohane ntsena loyi a huhuteriweke leswaku a hi nyika rungula ra nkoka malunghana ni leswi Yesu a swi vuleke a tlhela a swi endla emahlweninyana ni le ndzhakunyana ka loko A simeke Xitsundzuxo xa rifu ra Yena. Vuxokoxoko lebyi, lebyi tsakisaka byi kumeka eka tindzima ta ntlhanu ta Evhangeli ya Yohane. Byi wu hlamusela kahle muxaka wa vanhu lava rhandziwaka hi Xikwembu. A hi kambisiseni Yohane tindzima 13 ku ya ka 17.

Dyondza Eka Rirhandzu Ra Yesu Leri Nga Xikombiso Lexinene

4. (a) Yohane u yi kandziyisa njhani nhloko-mhaka-nkulu ya ku hlangana ka Yesu ni vadyondzisiwa va yena loko a simeka Xitsundzuxo? (b) Hi xihi xivangelo xin’wana xa nkoka lexi endlaka leswaku Yehovha a rhandza Yesu?

⁴ Rirhandzu ku vulavuriwa hi rona ngopfu eka tindzima leti, leti nga ni xitsundzuxo xa Yesu loko a lela valandzeri va yena. Entiyisweni, swivumbeko swo hambana-hambana swa rito “rirhandzu” swi humelela minkarhi ya 31 kwalaho. Rirhandzu leri enteke ra Yesu eka Tata wa yena, Yehovha ni le ka vadyondzisiwa va yena ri vonaka swinene eka tindzima leti. Rirhandzu ra Yesu eka Yehovha ri nga voniwa eka rungula ra vutomi bya yena leri kumekaka eka Tievhangeli hinkwato, kambe i Yohane ntsena loyi a tsaleke leswaku Yesu u vule hi ku kongoma a ku: “Ndza n’wi rhandza Tatana.” (Yohane 14:31) Yesu u tlhele a vula leswaku Yehovha wa  n’wi rhandza a tlhela a hlamusela xivangelo xa kona. U te: “Tanihi leswi Tatana a ndzi rhandzeke nileswi ndzi mi rhandzeke, tshamani erirhandzwini ra mina. Loko mi hlayisa swileriso swa mina, mi ta tshama erirhandzwini ra mina, tanihi leswi ndzi hlayiseke swileriso swa Tatana ivi ndzi tshama erirhandzwini rakwe.” (Yohane 15:9, 10) Ina, Yehovha u rhandza N’wana wa yena hikwalaho ka ku yingisa ka yena loku hetisekeke. Yoleyo i dyondzo leyinene eka valandzeri hinkwavo va Yesu Kreste!

5. Yesu u ri kombise njhani rirhandzu ra yena eka vadyondzisiwa va yena?

⁵ Rirhandzu leri enteke ra Yesu eka valandzeri va yena ri kandziyisiwa eku sunguleni ka rungula ra Yohane ra ku hlangana ko hetelela ka Yesu ni vaapostola va yena. Yohane u te: “Kutani, hikuva a a swi tiva emahlweni ka nkhuvo wa paseka leswaku a wu fikile nkarhi wa yena wa leswaku a suka emisaveni leyi a ya eka Tatana, Yesu u va rhandzile vanhu vakwe lava a va ri emisaveni, u va rhandze ku fikela emakumu.” (Yohane 13:1) Hi madyambu wolawo lama nga rivalekiki, u va dyondzise dyondzo leyi nga rivalekiki ya ku tirhela van’wana hi rirhandzu. U va hlambise milenge. Lowu i nchumu lowu un’wana ni un’wana wa vona a a fanele a tiyimisela ku wu endlela Yesu ni vamakwavo, kambe a va swi endlanga. Yesu u wu endlile ntirho lowu wa le hansi kutani a byela vadyondzisiwa va yena a ku: “Loko mina, hambileswi ndzi nga Hosi ni Mudyondzisi, ndzi mi hlambise milenge, na n’wina mi fanele ku hlambisana milenge. Hikuva ndzi mi vekele ntila, leswaku, hilaha ndzi endleke hakona eka n’wina, na n’wina mi endla hakona.” (Yohane 13:14, 15) Vakreste va ntiyiso va fanele va tiyimisela naswona va swi tsakela ku tirhela vamakwavo.—Matewu 20:26, 27, nhlamuselo ya le hansi ya NW; Yohane 13:17.

Landzela Xileriso Lexintshwa

6, 7. (a) Yohane u hi nyika vuxokoxoko byihi bya nkoka malunghana ni ku simekiwa ka Xitsundzuxo? (b) Hi xihi xileriso lexintshwa lexi Yesu a xi nyikeke vadyondzisiwa va yena, naswona i yini lexi a xi ri xintshwa ha xona?

⁶ Rungula ra Yohane ra leswi humeleleke ekamareni ra le henhla hi vusiku bya Nisan 14 hi rona ntsena leri boxaka hi ku kongoma ku famba ka Yudasi Iskariyota. (Yohane 13:21-30) Ku kambisisa rungula ra Tievhangeli ku kombisa leswaku Yesu u simeke Xitsundzuxo xa rifu ra Yena endzhaku ka loko muxengi a fambile. Kutani u vulavule nkarhi wo leha ni vaapostola va yena lava tshembekaka, a va nyika xitsundzuxo ni swiletelo swo va lela. Loko hi ri karhi hi tilunghiselela ku ya eXitsundzuxweni, hi fanele hi swi tsakela swinene leswi Yesu a swi vuleke hi nkarhi wolowo, ngopfu-ngopfu hileswi hi swi lavaka hi mbilu hinkwayo ku va exikarhi ka lava va rhandziwaka hi Xikwembu.

⁷ Xiletelo xo sungula lexi Yesu a xi nyikeke vadyondzisiwa va yena endzhaku ko simeka Xitsundzuxo xa rifu ra yena a ku ri nchumu lowuntshwa. U te: “Ndzi mi nyika xileriso lexintshwa, leswaku mi rhandzana; tanihi leswi ndzi mi rhandzeke, rhandzanani na n’wina. Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.” (Yohane 13:34, 35) I yini lexi a xi ri xintshwa eka xileriso lexi? Endzhakunyana hi madyambu wolawo, Yesu u hlamusele mhaka leyi hi vuenti a ku: “Xileriso xa mina hi lexi, hileswaku mi rhandzana hilaha ndzi mi rhandzeke hakona. A nga kona la nga ni rirhandzu ro tlula leri, ra leswaku munhu a nyiketa moya-xiviri wakwe hikwalaho ka vanakulobye.” (Yohane 15:12, 13) Nawu wa Muxe wu lerise Vaisrayele leswaku va ‘rhandza vanhu-kulobye kukota loko va tirhandza.’ (Levhitika 19:18) Kambe xileriso xa Yesu a xi helelanga kwalaho. Vakreste a va fanele va rhandzana hilaha Kreste a va rhandzeke hakona, va tiyimisela ku nyikela vutomi bya vona hikwalaho ka vamakwavo.

8. (a) Rirhandzu ra ku tinyikela ri katsa yini? (b) Timbhoni ta Yehovha ti ri kombisa njhani rirhandzu ra ku tinyikela namuntlha?

⁸ Nkarhi wa Xitsundzuxo i nkarhi lowu faneleke wo tikambisisa, ha un’we-un’we kun’we ni vandlha hinkwaro, leswaku hi vona loko hi ri na wona hakunene mfungho lowu wu hi hlawulaka wa Vukreste bya ntiyiso—rirhandzu leri fanaka ni  ra Kreste. Rirhandzu ro tano ra ku tinyikela ri vula leswaku Mukreste a nga hoxa vutomi bya yena ekhombyeni ematshan’weni yo xenga vamakwavo, naswona van’wana va swi endlile sweswo. Kambe ngopfu-ngopfu ri katsa ku tiyimisela ku lahlekeriwa hi swilo swa hina leswaku hi ta pfuna vamakwerhu ni vanhu van’wana. Muapostola Pawulo a a ri xikombiso lexinene emhakeni leyi. (2 Vakorinto 12:15; Vafilipiya 2:17) Timbhoni ta Yehovha ta tiviwa emisaveni hinkwayo hikwalaho ka moya wa tona wa ku tinyikela, wa ku pfuna vamakwavo ni vaakelani va tona ni ku ya byela vanhu-kulobye ntiyiso wa Bibele. *—Vagalatiya 6:10.

Vuxaka Lebyi Faneleke Byi Tlangeriwa

9. Leswaku hi hlayisa vuxaka bya hina bya risima na Xikwembu ni N’wana wa xona, i yini lexi hi tsakelaka ku xi endla?

⁹ A ku na nchumu wa nkoka swinene eka hina ku tlula ku rhandziwa hi Yehovha ni N’wana wa yena, Kreste Yesu. Kambe, leswaku hi va ni rirhandzu rero hi tlhela hi ri twa hi fanele hi endla swo karhi. Eka vusiku byo hetelela loko a ri ni vadyondzisiwa va yena, Yesu u te: “Loyi a nga ni swileriso swa mina a tlhela a swi hlayisa, hi yena loyi a ndzi rhandzaka. Hi ku fanana loyi a ndzi rhandzaka u ta rhandziwa hi Tatana, naswona ndzi ta n’wi rhandza, ndzi tikombisa eka yena erivaleni.” (Yohane 14:21) Leswi hi tekaka vuxaka bya hina na Xikwembu ni N’wana wa xona byi ri bya nkoka, swileriso swa vona hi swi yingisa hi tsakile. Leswi swi katsa xileriso lexintshwa xa ku kombisa rirhandzu ra ku tinyikela swin’we ni xileriso lexi Kreste a xi vuleke endzhaku ka ku pfuxiwa kakwe xa ku “chumayela evanhwini ni ku nyikela vumbhoni bya rixaladza,” hi lwela ku ‘endla leswaku lava amukelaka mahungu lamanene va va vadyondzisiwa.’—Mintirho 10:42; Matewu 28:19, 20.

10. Hi byihi vuxaka bya risima lebyi kumiwaka hi vatotiwa ni “tinyimpfu tin’wana”?

¹⁰ Endzhakunyana hi vusiku byebyo, loko a hlamula xivutiso lexi a vutisiweke hi muapostola la tshembekaka la vuriwaka Yudasi (Tadiya), Yesu u te: “Loko munhu a ndzi rhandza u ta hlayisa rito ra mina, naswona Tatana u ta n’wi rhandza, kutani hi ta ta eka yena, hi tshama na yena.” (Yohane 14:22, 23) Ni loko va ha ri emisaveni, Vakreste lava totiweke, lava vitaniweke leswaku va ya fuma na Kreste etilweni, va ni vuxaka lebyikulu ngopfu na Yehovha ni N’wana wa yena. (Yohane 15:15; 16:27; 17:22; Vaheveru 3:1; 1 Yohane 3:2, 24) Kambe vanakulobye va vona lava nga “tinyimpfu tin’wana,” lava nga ni ntshembo wa ku hanya hi masiku emisaveni, na vona va ni vuxaka bya risima ni ‘murisi wa vona un’we,’ Yesu Kreste, swin’we ni Xikwembu xa vona, Yehovha, ntsendze loko va yingisa.—Yohane 10:16; Pisalema 15:1-5; 25:14.

‘A Mi Xiphemu Xa Misava’

11. I xitsundzuxo xihi lexi twalaka lexi Yesu a xi nyikeke vadyondzisiwa va yena?

¹¹ Loko a hlangane ro hetelela ni vadyondzisiwa va yena vo tshembeka a nga si dlayiwa, Yesu u nyikele xitsundzuxo lexi kongomeke: Loko munhu a rhandziwa hi Xikwembu, u ta vengiwa hi misava. U te: “Loko misava yi mi venga, ma swi tiva leswaku yi ndzi vengile yi nga si mi venga. Loko a mi ri xiphemu xa misava, misava a yi ta rhandza leswi nga swa yona. Kutani leswi mi nga riki xiphemu xa misava, kambe ndzi mi hlawuleke emisaveni, hikwalaho ka sweswo misava ya mi venga. Tsundzukani  rito leri ndzi mi byeleke rona, Hlonga a ri n’wi tluli n’wini wa rona hi vukulu. Loko va ndzi xanisile, na n’wina va ta mi xanisa; loko va ri hlayisile rito ra mina, ni ra n’wina va ta ri hlayisa.”—Yohane 15:18-20.

12. (a) Ha yini Yesu a tsundzuxe vadyondzisiwa va yena leswaku misava a yi ta va venga? (b) I yini lexi hinkwerhu hi faneleke hi anakanyisisa ha xona leswi Xitsundzuxo xi tshinelaka?

¹² Yesu u nyikele xitsundzuxo lexi leswaku vaapostola lava va 11 ni Vakreste hinkwavo va ntiyiso lava nga ta ta endzhaku ka vona va nga heli matimba kutani va tlhelela endzhaku hikwalaho ka ku vengiwa hi misava. U engeterile: “Ndzi mi byele swilo leswi leswaku mi nga khunguvanyeki. Vanhu va ta mi hlongola esinagogeni. Entiyisweni, nkarhi wa ta lowu un’wana ni un’wana loyi a mi dlayaka a nga ta anakanya leswaku u endlele Xikwembu ntirho wo kwetsima. Kambe va ta endla swilo leswi hikuva a va n’wi tivanga Tatana kumbe mina.” (Yohane 16:1-3) Xihlamusela-marito xin’wana xa Bibele xi hlamusela leswaku riendli leri hundzuluxeriweke ri va “khunguvanyeka” ri vula “ku endla munhu leswaku a nga ha tshembi munhu un’wana loyi a faneleke a n’wi tshemba a tlhela a n’wi yingisa, xisweswo a n’wi fularhela; ku wisa munhu.” Leswi nkarhi wa ku tlangela Xitsundzuxo wu tshinelaka, hinkwerhu hi fanele hi anakanyisisa hi vutomi bya vanhu lava tshembekaka, va le nkarhini lowu hundzeke ni va sweswi, kutani hi tekelela xikombiso xa vona xa ku tserhama loko hi ringiwa. U nga pfumeleli nkaneto kumbe nxaniso leswaku swi ku endla u fularhela Yehovha na Yesu, kambe tiyimisele ku va tshemba ni ku va yingisa.

13. I yini lexi Yesu a xi kombeleleke valandzeri va yena loko a khongela eka Tata wa yena?

¹³ Eka xikhongelo xa yena xo pfala loko a nga si suka ekamareni ra le henhla le Yerusalema, Yesu u byele Tata wa yena a ku: “Ndzi va nyike rito ra wena, kambe misava yi va vengile, hileswi va nga riki xiphemu xa misava, tanihi leswi na mina ndzi nga riki xiphemu xa misava. Ndza ku kombela leswaku u nga va susi emisaveni, kambe u va rindza hikwalaho ka lowo homboloka. Vona a hi xiphemu xa misava, tanihi leswi mina ndzi nga riki xiphemu xa misava.” (Yohane 17:14-16) Hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u tshama a va veke tihlo vanhu lava a va rhandzaka, leswaku a ta va tiyisa loko va tshama va tihambanise ni misava.—Esaya 40:29-31.

Tshama eRirhandzwini Ra Tatana Ni Le Rirhandzwini Ra N’wana

14, 15. (a) Yesu u tifanise na yini, ku hambana ni ‘murhi wihi wa vhinya leyi onhakeke’? (b) I vamani lava nga “marhavi” ya “murhi wa vhinya wa ntiyiso”?

¹⁴ Loko a bula hi vuenti ni vadyondzisiwa va yena lava tshembekaka hi vusiku bya Nisan 14, Yesu u tifanise ni “murhi wa vhinya wa ntiyiso,” a tihambanisa ni ‘murhi wa vhinya leyi onhakeke’ ya Vaisrayele lava nga tshembekiki. U te: “Mina ndzi murhi wa vhinya wa ntiyiso, naswona Tatana i murimi.” (Yohane 15:1) Eka malembe-xidzana ya le mahlweninyana, muprofeta Yeremiya u tsale marito lawa ya Yehovha lawa a ma kongomisiwe eka vanhu va yena lava xandzukeke: “Ndzi ku byale u fana ni murhi wa vhinya lowu hlawulekeke . . . Kutani u hundzukise ku yini eka mina u va swihluke leswi kuleke swa murhi wumbe wa vhinya?” (Yeremiya 2:21) Na muprofeta Hosiya u tsarile: “Israyele i murhi wa vhinya lowu kuleke. U tshamela ku humesa mihandzu yakwe. . . . Mbilu ya vona yi ni vukanganyisi.”—Hosiya 10:1, 2.

 ¹⁵ Ematshan’weni yo humesa mihandzu ya vugandzeri bya ntiyiso, tiko ra Israyele ri gwinehile kutani ri tivekela mihandzu ya rona. Loko ka ha sele masiku manharhu leswaku a hlangana ni vadyondzisiwa va yena lava tshembekaka, Yesu u byele varhangeri lava nga ni vukanganyisi va Vayuda a ku: “Hi yona mhaka leyi ndzi nge eka n’wina, Mfumo wa Xikwembu wu ta tekiwa eka n’wina wu nyikiwa tiko leri humesaka mihandzu ya wona.” (Matewu 21:43) Tiko rolero lerintshwa i “Israyele wa Xikwembu,” la vumbiwaka hi Vakreste lava totiweke lava 144 000 lava fanisiwaka ni “marhavi” ya “murhi wa vhinya wa ntiyiso,” Kreste Yesu.—Vagalatiya 6:16; Yohane 15:5; Nhlavutelo 14:1, 3.

16. Yesu u khutaze vaapostola lava tshembekaka va 11 leswaku va endla yini, naswona ku nga vuriwa yini hi masalela lama tshembekaka ya le nkarhini lowu wa makumu?

¹⁶ Yesu u byele vaapostola va 11 lava a va ri na yena ekamareni rolero ra le henhla a ku: “Rhavi rin’wana ni rin’wana leri nga eka mina leri nga tswaliki mihandzu wa ri susa, naswona rin’wana ni rin’wana leri tswalaka mihandzu wa ri basisa, leswaku ri tswala mihandzu leyi engetelekeke. Tshamani mi ri ni vun’we na mina, na mina ndzi ri ni vun’we na n’wina. Tanihi leswi rhavi ri nga ta ka ri nga swi koti ku tswala mihandzu hi roxe handle ka loko ri tshama emurhini wa vhinya, na n’wina hi ndlela leyi fanaka a mi nge yi tswali, handle ka loko mi tshama mi ri ni vun’we na mina.” (Yohane 15:2, 4) Matimu ya manguva lawa ya vanhu va Yehovha ma kombisa leswaku masalela lama tshembekaka ya Vakreste lava totiweke ma ni vun’we ni Nhloko ya wona, Kreste Yesu. (Vaefesa 5:23) Va pfumela ku basisiwa ni ku tsemetiwa. (Malakiya 3:2, 3) Ku sukela hi 1919, va humese mihandzu yo tala ya Mfumo, vo sungula ku ri Vakreste van’wana lava totiweke naswona ku sukela hi 1935 ku landzele vanakulobye va vona ku nga “ntshungu lowukulu” lowu tshamaka wu ri eku andzeni.—Nhlavutelo 7:9; Esaya 60:4, 8-11.

17, 18. (a) I marito wahi ya Yesu lama pfunaka vatotiwa ni tinyimpfu tin’wana leswaku va tshama va rhandziwa hi Yehovha? (b) Ku ya eXitsundzuxweni swi ta hi pfuna hi ndlela yihi?

¹⁷ Marito man’wana ya Yesu lama tirhaka eka Vakreste hinkwavo lava totiweke ni le ka vanakulobye va vona hi lawa: “Tatana u vangamisiwa hi sweswo, leswi mi hambetaka mi tswala mihandzu yo tala ni ku tikombisa mi ri vadyondzisiwa va mina. Tanihi leswi Tatana a ndzi rhandzeke nileswi ndzi mi rhandzeke, tshamani erirhandzwini ra mina. Loko mi hlayisa swileriso swa mina, mi ta tshama erirhandzwini ra mina, tanihi leswi ndzi hlayiseke swileriso swa Tatana ivi ndzi tshama erirhandzwini rakwe.”—Yohane 15:8-10.

¹⁸ Hinkwerhu ha swi lava ku tshama hi rhandziwa hi Xikwembu, kutani leswi swi hi susumetela ku va Vakreste lava vekaka mihandzu. Leswi hi swi endla hi ku tirhisa nkarhi wun’wana ni wun’wana lowu hi wu kumaka wo chumayela ‘mahungu lamanene ya mfumo.’ (Matewu 24:14) Hi tlhela hi endla leswi nga ematimbeni ya hina leswaku hi veka “mihandzu ya moya” evuton’wini bya hina. (Vagalatiya 5:22, 23) Ku va kona eXitsundzuxweni xa rifu ra Kreste swi ta hi tiyisa eka ku tiyimisela ka hina ku endla leswi, hikuva hi ta tsundzuxiwa hi rirhandzu lerikulu leri Xikwembu na Kreste va hi rhandzaka ha rona.—2 Vakorinto 5:14, 15.

19. Hi wihi mpfuno wun’wana lowu ku nga ta buriwa hi wona exihlokweni lexi landzelaka?

¹⁹ Endzhaku ko sungula Xitsundzuxo, Yesu u tshembise leswaku Tata wa yena u ta rhumela valandzeri va yena lava tshembekaka “mupfuni, la nga moya lowo kwetsima.” (Yohane 14:26) Leswaku moya lowo kwetsima wu va pfuna njhani vatotiwa ni tinyimpfu tin’wana leswaku va tshama va ri karhi va rhandziwa hi Yehovha swi ta hlamuseriwa exihlokweni lexi landzelaka.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Swivutiso Swa Mpfuxeto

• I dyondzo yihi leyi tirhaka yo endlela van’wana ntirho wa rirhandzu leyi Yesu a yi dyondziseke vadyondzisiwa va yena?

• Nkarhi wa Xitsundzuxo i nkarhi lowu faneleke wa ku tikambisisa eka yini?

• Ha yini hi nga fanelanga hi khunguvanyisiwa hi xitsundzuxo xa Yesu malunghana ni ku vengiwa ni ku xanisiwa hi misava?

• I mani “murhi wa vhinya wa ntiyiso”? I vamani lava nga “marhavi,” naswona i yini leswi languteriweke eka vona?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Yesu u nyike vaapostola va yena dyondzo leyi nga rivalekiki yo endlela van’wana ntirho wa rirhandzu

[Swifaniso leswi nga eka tluka 16]

Vadyondzisiwa va Kreste va yingisa xileriso xa yena xo kombisa rirhandzu ra ku tinyikela