Misinya Ya Milawu Leyi U Yi Hlawulaka

XANA u munhu la hanyaka hi misinya ya milawu? Kumbe, xana u anakanya leswaku ku hanya hi misinya ya milawu swi hundzeriwe hi nkarhi? Mhaka hileswaku, un’wana ni un’wana u kongomisiwa hi misinya ya milawu yo karhi leyi a anakanyaka leswaku i ya nkoka. Hi ku ya hi The New Shorter Oxford English Dictionary, nsinya wa nawu wu nga hlamuseriwa tanihi “xiyimiso xa munhu xa mahanyelo lamanene.” Misinya ya milawu yi khumba swiboho ni mahanyelo ya hina. Misinya ya milawu yi nga fanisiwa na khomphasi.

Hi xikombiso, Yesu u khutaze valandzeri vakwe leswaku va hlayisa Nawu wa Nsuku, lowu kumekaka eka Matewu 7:12: “Hikokwalaho, swilo hinkwaswo, leswi mi lavaka vanhu va swi endla eka n’wina, na n’wina mi fanele mi swi endla eka vona.” Valandzeri va Confucius a va hanya hi misinya ya milawu ya li na jen, leyi vulavulaka hi timfanelo to tanihi musa, ku titsongahata, xichavo ni ku tshembeka. Hambi ku ri vanhu lava nga riki va vukhongeri va ni vukongomisi byo karhi emahanyelweni ya vona.

Xana Hi Fanele Hi Hlawula Misinya Yihi Ya Milawu?

Hambiswiritano, hi fanele hi tsundzuka leswaku misinya ya milawu yi nga va leyinene kumbe leyo biha. Hi xikombiso, vanhu vo tala va susumetiwa hi nchumu lowu eka makume ya malembe lama hundzeke a wu vitaniwa vutianakanyi. Hambileswi vo tala va nga ha vaka va nga ri tivi rito leri kumbe va anakanya leswaku a ri tirhi eka vona, vutianakanyi i moya lowu vo tala va hundzukelaka eka wona, va fularhela mimpimanyeto leyi tlakukeke ya mahanyelo. Ku nga khathariseki leswaku byi hlamuseriwa hi ndlela yoleyo kumbe e-e, vutianakanyi i ku kombisiwa ka moya wa vutitivi, lowu hakanyingi wu fambisanaka ni ku hlongorisa swilo leswi vonakaka u nga ri na mhaka ni van’wana. Mukongomisi wa TV wa le Chayina u te: “Hi ni misinya ya milawu yimbirhi. Wo sungula i ku enerisa swilaveko swa vahlaleri. Wa vumbirhi i ku tikumela mali.”

Vutianakanyi byi nga fana ni maginete. Maginete yi khumba khomphasi hi ndlela yihi? Loko swilo leswi swimbirhi swi ri kusuhi na kusuhi, rimhondzo ra khomphasi ri komba tlhelo leri hoxeke. Hilaha ku fanaka, vutianakanyi byi nga kavanyeta khomphasi ya munhu ya mahanyelo kumbe xiyimiso xa vutomi lebyinene hi ku n’wi susumetela ku rhangisa leswi rhandziwaka hi yena.

Xana a wu swi tiva leswaku vutianakanyi a byi sungulanga namuntlha? Moya wa vutianakanyi wu sungule entangeni wa Edeni loko vatswari va hina vo sungula va tshika ku hanya hi mimpimanyeto leyinene leyi vekiweke hi Muvumbi wa hina. Sweswo swi onhe khomphasi ya vona ya mahanyelo. Leswi va nga vatukulu va Adamu na Evha, vanhu va karhatiwa hi moya lowu fanaka wa “vutianakanyi.”—Genesa 3:6-8, 12.

Ku hangalaka ka moya wolowo ku vonaka ngopfu enkarhini lowu, lowu vuprofeta bya Bibele byi wu vulaka ‘masiku yo hetelela,’ lama fambisanaka ni “minkarhi ya mangava leyi  swi nonon’hwaka ku langutana na yona.” Vanhu vo tala hi lava “tirhandzaka.” A swi hlamarisi leswi na hina hi tikumaka hi ri ni nsusumeto wa ku dzaha moya wolowo wa vutianakanyi.—2 Timotiya 3:1-5.

U nga va u pfumelelana ni muntshwa loyi a vuriwaka Olaf, loyi a tsaleleke rhavi ra Timbhoni ta Yehovha eYuropa a ku: “Swi tika ngopfu ku hanya hi ndlela leyi lulameke, ngopfu-ngopfu eka hina vantshwa. Mi nga tshiki ku hi tsundzuxa leswaku hi hambeta hi namarhela misinya ya milawu ya Bibele.”

Olaf u tiyisile. Misinya ya milawu ya Xikwembu yi nga hi pfuna hinkwerhu ka hina leswaku hi namarhela mimpimanyeto leyi tlakukeke ya mahanyelo. Nakambe yi nga hi pfuna ku lwisana ni moya wihi ni wihi wa vutianakanyi. Loko u rhandza ku tiva leswi engetelekeke malunghana ni ndlela leyi misinya ya milawu ya Bibele yi nga ku pfunaka ha yona hakunene, hi kombela leswaku u kambisisa xihloko lexi landzelaka.

[Swifaniso leswi nga eka tluka 4]

Namuntlha vanhu vo tala a va na mhaka ni swilaveko swa van’wana