Misinya Ya Milawu Ya Xikwembu Yi Nga Ku Pfuna

HANDLE ko kanakana wa swi tiva leswaku swiharhi swi lawuriwa hi ntumbuluko. Michini yo tala yi endleriwe ku landzela swileriso swo karhi. Kambe vanhu entiyisweni va vumbiwe leswaku va kongomisiwa hi misinya ya milawu. U nga tiyiseka njhani hi sweswo? Phela, loko Yehovha, Musunguri wa misinya ya milawu hinkwayo leyinene a vumba munhu wo sungula, u te: “A hi endle munhu hi xifaniso xa hina, a fana na hina.” Muvumbi i munhu wa moya; a nga na miri wa nyama lowu fanaka ni wa hina, kutani hi endliwe hi “xifaniso” xa yena hileswi hi kotaka ku kombisa vumunhu bya yena, hi kombisa timfanelo ta yena to karhi letinene. Vanhu va ni vuswikoti byo kongomisa vutomi bya vona hi ku ya hi misinya ya milawu, hileswaku, hi ku ya hi leswi va pfumelaka leswaku i xiyimiso xa swiendlo leswinene. Yehovha u kongomise leswaku ku tsariwa yo tala ya misinya leyi ya milawu eRitweni ra yena.—Genesa 1:26; Yohane 4:24; 17:17.

Un’wana a nga ha ku: ‘Kambe Bibele yi ni misinya ya milawu yo tala swinene. A swi nge koteki  leswaku ndzi yi tiva hinkwayo.’ I ntiyiso. Kambe anakanya hi mhaka leyi: Hambileswi misinya ya milawu hinkwayo ya Xikwembu yi pfunaka, yin’wana i ya nkoka swinene ku tlula yin’wana. Sweswo u nga swi vona eka Matewu 22:37-39, laha Yesu a kombiseke leswaku swileriso ni misinya ya milawu yin’wana leyi fambisanaka na swona eka Nawu wa Muxe, i swa nkoka ku tlula swin’wana.

Hi yihi misinya ya milawu leyi nga ya nkoka swinene? Misinya ya milawu ya nkoka leyi nga eBibeleni hi leyi yi byi khumbaka hi ku kongoma vuxaka bya hina na Yehovha. Loko hi yingisa misinya leyi ya milawu, Muvumbi u ta va mulawuri lonkulu eka khomphasi ya mahanyelo ya hina. Ku engetela kwalaho, ku ni misinya ya milawu leyi khumbaka vuxaka bya hina ni vanhu van’wana. Loko hi yi tirhisa swi ta hi pfuna leswaku hi lwisana ni vutianakanyi, ku nga khathariseki leswaku byi ta hi xivumbeko xihi.

A hi sunguleni hi wun’wana wa mintiyiso ya nkoka swinene leyi nga eBibeleni. Hi wihi ntiyiso wa kona, naswona wu hi khumba njhani?

“La Nge Henhla-henhla eMisaveni Hinkwayo”

Matsalwa yo Kwetsima ma swi veka erivaleni leswaku Yehovha i Muvumbi wa hina Lonkulu, Xikwembu xa Matimba Hinkwawo. A nge ringanisiwi na munhu kumbe a siviwa hi un’wana. Lowu i ntiyiso lowukulu lowu tsariweke eBibeleni.—Genesa 17:1; Eklesiasta 12:1.

Un’wana wa vatsari va buku ya Tipisalema u vule leswi malunghana na Yehovha: “Wena u ri wexe u La nge Henhla-henhla emisaveni hinkwayo.” Hosi Davhida wa khale u te: “Mfumo i wa wena, Wena Yehovha, Wena la tlakukeke la nga murhangeri wa hinkwavo.” Na muprofeta Yeremiya la tivekaka swinene u susumeteleke ku tsala a ku: “Oho Yehovha, a nga kona nikatsongo la fanaka na wena. U nkulu, naswona vito ra wena ri ni matimba lamakulu.”—Pisalema 83:18; 1 Tikronika 29:11; Yeremiya 10:6.

Hi fanele hi yi tirhisa njhani mintiyiso leyi malunghana ni Xikwembu eka vutomi bya hina bya siku ni siku?

Swi le rivaleni leswaku i mani la faneleke a rhangisiwa evuton’wini bya hina—i Muvumbi wa hina tlhelo Munyiki wa Vutomi bya hina. Kutani, xana a swi nga ta fanela leswaku hi lwisana ni mboyamelo wihi na wihi wa ku kokela nyingiso eka hina—mboyamelo lowu nga vaka wukulu swinene eka van’wana ku tlula eka van’wanyana? Nsinya wa nawu wa vutlhari lowu nga hi kongomisaka i ku ‘endla swilo hinkwaswo leswaku hi vangamisa Xikwembu.’ (1 Vakorinto 10:31) Muprofeta Daniyele u veke xikombiso lexinene emhakeni leyi.

Rhekhodo ya matimu yi hi byela leswaku Hosi Nebukadnetsara wa le Babilona u tshame a pfilunganyiwa hi norho kutani a lava ku tiva nhlamuselo ya wona hi nkani. Loko lavan’wana va ha pfilunganyekile, Daniyele u byele hosi hi ku pakanisa leswi a yi lava ku swi tiva. Xana Daniyele u tidzunisile hi mhaka leyi? E-e, u dzunise “Xikwembu ematilweni lexi xi nga Muhlavuteri wa swihundla.” Daniyele u ye emahlweni a ku: “Xihundla lexi xi hlavuteriwe mina ku nga ri hikwalaho ka leswi ndzi nga ni vutlhari byo tlula bya van’wana lava hanyaka.” Daniyele a a ri munhu la hanyaka hi misinya ya milawu. A swi hlamarisi leswi ebukwini ya Daniyele a hlamuseriwaka kanharhu tanihi loyi a “navelekaka swinene” emahlweni ka Xikwembu.—Daniyele 2:28, 30; 9:23; 10:11, 19.

U ta vuyeriwa loko u tekelela Daniyele. Lexi nga ta ku pfuna leswaku u landzela xikombiso xa Daniyele i nsusumeto lowunene. I mani la faneleke a dzunisiwa hikwalaho ka leswi u swi endlaka? Ku nga khathariseki xiyimo xa wena, u nga swi  kota ku hanya hi ku pfumelelana ni nsinya lowu wa nawu wa nkoka swinene eBibeleni—Yehovha i Hosi Leyikulu. Loko u endla tano u ta va “la navelekaka swinene” ematihlweni ya yena.

Sweswi a hi kambisiseni misinya ya milawu yimbirhi ya xisekelo leyi nga hi kongomisaka eka vuxaka bya hina. Leswi moya wa vutianakanyi wu nga kona hinkwako-nkwako, mhaka leyi ya vuxaka bya vanhu i ntlhontlho lowukulu.

“Hi Mianakanyo Yo Titsongahata”

Lava va nga ni moya wa vutianakanyi a va enerisiwi hi nchumu. Vo tala va tshama va ri karhi va hlongorisa vutomi byo antswa, naswona va byi lava hi xihatla. Eka vona, ku titsongahata i xikombiso xa ku tsana. Va anakanya leswaku ku lehisa mbilu a hi swa vona. Xin’wana ni xin’wana xi lulamile eka vona, ntsena loko xi ta endla leswaku va kuma leswi va lavaka swona. Xana u anakanya leswaku swi kona swin’wana leswi wena u nga endlaka swona ematshan’weni yo tekelela moya wa vona wa vutianakanyi?

Masiku hinkwawo malandza ya Xikwembu ma hlangana ni vanhu lava nga ni moya wa vutianakanyi, kambe a ma fanelanga ma wu dzaha. Vakreste lava vupfeke va amukela nsinya wa nawu lowu nge “a nga amukeriwi loyi a tibumabumelaka, kambe ku amukeriwa munhu la bumabumeriwaka hi Yehovha.”—2 Vakorinto 10:18.

Ku tirhisa nsinya wa nawu lowu nga eka Vafilipiya 2:3, 4 swi nga ku pfuna. Ndzimana yoleyo yi ku khutaza ku “nga endli nchumu hi ku kanetana kumbe hi ku tikurisa, kambe hi mianakanyo yo titsongahata [u] teka van’wana va ri lava tlakukeke eka [wena].” Kutani a wu nge “veki tihlo etimhakeni ta [wena] ntsena, kambe ni le timhakeni ta van’wana.”

Un’wana loyi a a titsongahata  a ku ri Gidiyoni, muavanyisi wa Vaheveru va khale. A a nga tilaveli ku va murhangeri wa Israyele. Kambe loko a hlawuriwa leswaku a va murhangeri, Gidiyoni u vule leswaku yena a nga faneleki. U te: “Gidi ra mina i ritsongo swinene eka Manase, naswona mina ndzi ntsongo endlwini ya tatana.”—Vaavanyisi 6:12-16.

Ku tlula kwalaho, endzhaku ka loko Yehovha a endle leswaku Gidiyoni a hlula enyimpini, vavanuna va Efrayimi va sungule ku n’wi holovisa. Xana Gidiyoni u endle yini? Xana ku hlula ka yena ku endle leswaku a tivona a antswa ku tlula van’wana? Nikatsongo. U sivele khombo hi ku hlamula hi ndlela yo titsongahata. “Xana ndzi endle yini loko ndzi pimanisiwa na n’wina?” Gidiyoni a a titsongahata.—Vaavanyisi 8:1-3.

Hambiswiritano, swiendlakalo sweswo swa Gidiyoni swi endleke khale. Kambe i swa nkoka ku kambisisa mhaka yoleyo. U nga swi vona leswaku Gidiyoni a a ri ni langutelo leri hambanaka ni ra vo tala namuntlha, naswona u pfunekile hi ku va a hanye hi ku pfumelelana na rona.

Moya lowu tolovelekeke wa vutianakanyi wu nga endla leswaku hi tilanguta hi ndlela leyi nga fanelangiki. Misinya ya milawu ya Bibele yi lulamisa langutelo rero leri hoxeke, yi hi pfuna ku yi twisisa kahle ndlela leyi Muvumbi ni van’wana va hi tekaka ha yona.

Loko hi tirhisa misinya ya milawu ya Bibele, hi ta swi kota ku hlula moya wa vutianakanyi lowu tinyikeke matimba. A hi nge lawuriwi hi mintlhaveko kumbe vumunhu bya hina. Loko hi ya hi dyondza misinya ya milawu leyi lulameke, hi ta ya hi n’wi tiva ku antswa Musunguri wa yona. Ina, ku anakanyisisa hi misinya ya milawu ya Xikwembu loko hi hlaya Bibele i mhaka leyi faneleke.—Vona bokisi.

Yehovha u endle leswaku vanhu va tlula swiharhi, leswi hi ntolovelo swi tihanyelaka hi ntumbuluko. Ku hanya hi ku rhandza ka Xikwembu swi katsa ku tirhisa misinya ya milawu ya Xikwembu. Xisweswo hi ta kota ku endla leswaku khomphasi ya hina ya mahanyelo yi tirha kahle, yi kota ku hi kongomisa emafambiselweni lamantshwa ya Xikwembu. Bibele yi hi nyika xivangelo xa ku langutela mafambiselo lamantshwa lama nga ta va kona emisaveni hinkwayo ku nga ri khale, laha ‘ku nga ta va ni ku lulama.’—2 Petro 3:13.

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Misinya Ya Milawu Yin’wana Ya Bibele Leyi Pfunaka

Endyangwini:

“Un’wana ni un’wana a a hambete a lava leswaku ku pfuneka un’wana, hayi yena n’wini.”—1 Vakorinto 10:24.

“Rirhandzu . . . a ri lavi leswi vuyerisaka rona ntsena.”—1 Vakorinto 13:4, 5.

“Un’wana ni un’wana wa n’wina a a rhandze nsati wakwe hilaha a tirhandzaka hakona.”—Vaefesa 5:33.

“N’wina vavasati lava tekiweke, tivekeni ehansi ka vanuna va n’wina.”—Vakolosa 3:18.

“Yingisa tata wa wena la ku velekeke, naswona u nga n’wi languteli ehansi mana wa wena hileswi a kuleke.”—Swivuriso 23:22.

Exikolweni, entirhweni kumbe ebindzwini:

“Swikalo leswi kanganyisaka i nchumu lowu nyenyetsaka . . . Lowo homboloka u endla tihakelo ta vunwa.”—Swivuriso 11:1, 18.

“Muyivi a nga ha tlheli a yiva, kambe ematshan’weni ya sweswo a a tirhe hi matimba.”—Vaefesa 4:28.

“Loko munhu a nga lavi ku tirha, ni ku dya a nga tshuki a dya.”—2 Vatesalonika 3:10.

“Xin’wana ni xin’wana lexi mi xi endlaka, xi endleni hi moya-xiviri hinkwawo kukota loko mi xi endlela Yehovha.”—Vakolosa 3:23.

“Hi [navela] ku tikhoma hi ku tshembeka eka swilo hinkwaswo.”—Vaheveru 13:18.

Langutelo hi rifuwo:

“Loyi a hatliselaka ku kuma rifuwo a nge tshami a nga ri na nandzu.”—Swivuriso 28:20.

“La rhandzaka silivhere ntsena a nge enerisiwi hi silivhere.”—Eklesiasta 5:10.

Ku pima ntikelo wa munhu:

“Vanhu loko va lavisisa ku vangama ka vona, xana i ku vangama?”—Swivuriso 25:27.

“Onge u nga dzunisiwa hi mufambi, hayi hi nomu wa wena.”—Swivuriso 27:2.

“Ndzi byela un’wana ni un’wana kwalaho exikarhi ka n’wina leswaku a nga tiehleketeleli ku tlula mpimo lowu a faneleke ku tiehleketelela ha wona.”—Varhoma 12:3.

“Loko munhu a ehleketa leswaku yena i nchumu kasi a hi nchumu, u xisa mianakanyo yakwe.”—Vagalatiya 6:3.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Daniyele u yise ku dzuneka eka Xikwembu

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Ku hanyisana ni van’wana hi ku pfumelelana ni misinya ya milawu ya Xikwembu swi tisa vuxaka lebyinene ni ntsako

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 7]

U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./Robert Bridges