Lavisisa Xikwembu Hi Mbilu Ni Mianakanyo Ya Wena

Vukreste bya ntiyiso byi khutaza ku tirhisa mbilu ni mianakanyo leswaku u ta va ni ripfumelo leri tsakisaka Xikwembu.

ENTIYISWENI, musunguri wa Vukreste, Yesu Kreste, u dyondzise leswaku hi fanele hi rhandza Xikwembu hi ‘mianakanyo ya hina hinkwayo,’ kumbe matimba yo anakanya, ku engetela eka ‘mbilu ya hina hinkwayo’ ni ‘moya-xiviri wa hina hinkwawo.’ (Matewu 22:37) Ina, vuswikoti bya hina byo anakanya byi fanele byi hetisisa xiphemu xa nkoka evugandzerini bya hina.

Loko a rhamba vayingiseri va yena leswaku va anakanyisisa hi dyondzo ya yena, hakanyingi Yesu a ku: “Xana mi swi vonisa ku yini?” (Matewu 17:25; 18:12; 21:28; 22:42) Hilaha ku fanaka, muapostola Petro u tsalele vapfumeri-kulobye ku endlela leswaku a ‘pfuxa matimba ya vona ya ku ehleketisisa.’ (2 Petro 3:1) Muapostola Pawulo, loyi a a ri murhumiwa wo sungula la famba-fambeke swinene, u khutaze Vakreste leswaku va tirhisa ‘matimba ya vona ya ku anakanya’ ni leswaku va “tiyiseka hi ku rhandza ka Xikwembu loku nga kunene ni loku amukelekaka ni loku hetisekeke.” (Varhoma 12:1, 2) Loko Vakreste va tikambisisa hi vukheta tidyondzo ta vona, hi kona va nga vaka ni ripfumelo leri tsakisaka Xikwembu naswona ri ta endla leswaku va langutana kahle ni miringo leyi vaka kona evuton’wini.—Vaheveru 11:1, 6. 

Leswaku va pfuna van’wana leswaku va va ni ripfumelo ro tano, vavuri va evhangeli vo sungula lava a va ri Vakreste a va “kanerisana na vona hi Matsalwa, [va] hlamusela ni ku kombisa hi tinhlamuselo” swilo leswi a swi dyondzisiwa. (Mintirho 17:1-3) Maendlelo yo tano lama twisisekaka ma endle leswaku lava timbilu to tshembeka va va ni ripfumelo ro tano. Hi xikombiso, vanhu vo tala va le mutini wa Makedoniya le Beriya “va amukele rito [ra Xikwembu] hi mapfundza lamakulu ya mianakanyo, va kambisisa Matsalwa hi vukheta siku ni siku ku vona loko swilo leswi [hlamuseriweke hi Pawulo ni vanghana va yena] swi  ri tano.” (Mintirho 17:11) Ku ni swilo swimbirhi leswi faneleke swi xiyiwa laha. Xo sungula, Vaberiya a va ri ni mapfundza ya ku yingisa Rito ra Xikwembu; xa vumbirhi loko va dyondzisiwile a va tlhela va kambisisa Matsalwa ku vona loko leswi va dyondzisiweke swona swi ri ntiyiso. Hi ku titsongahata, Luka, murhumiwa la nga Mukreste u bumabumele Vaberiya hikwalaho ka leswi, a va vula lava nga ni “mianakanyo yo hluteka.” Xana u kombisa mianakanyo yoleyo yo hluteka eka timhaka ta moya?

Mianakanyo Ni Mbilu Swa Tirhisana

Hilaha swi hlamuseriweke hakona eku sunguleni, vugandzeri bya ntiyiso byi katsa mianakanyo ni mbilu. (Marka 12:30) Anakanya hi xikombiso lexi tirhisiweke exihlokweni lexi hundzeke xa mupendi la hirhiweke la pendeke yindlu hi mivala leyi hoxeke. Loko a a lo yingiserisisa swileriso swa muthori wa yena, a a ta va a endle ntirho wa yena hi mbilu hinkwayo naswona a tiyiseka leswaku ntirho wa yena wu ta tsakeriwa hi n’wini wa yena. Swi tano ni hi vugandzeri bya hina.

Yesu u te: “Vagandzeri va ntiyiso va . . . ta gandzela Tatana hi moya ni ntiyiso.” (Yohane 4:23) Hikwalaho, muapostola Pawulo u tsarile: “Hi yona mhaka leyi hina . . . hi nga tshikangiki ku mi khongelela ni ku kombela leswaku mi tala vutivi lebyi kongomeke bya ku rhandza ka xona hi vutlhari hinkwabyo ni ku twisisa ka moya, leswaku mi famba hi mukhuva lowu fanelaka eka Yehovha leswaku mi n’wi tsakisa hi ku helela.” (Vakolosa 1:9, 10) ‘Vutivi byo tano leyi kongomeke’ byi endla leswaku vanhu va timbilu letinene va gandzela hi mbilu hinkwayo va ri karhi va tiyiseka swinene hikuva va ‘gandzela lexi va xi tivaka.’—Yohane 4:22.

Hikwalaho ka leswi, Timbhoni ta Yehovha a ti ti khuvuli tincece kumbe vanhu lava ha ku tsakelaka lava nga si ma dyondzaka hi vukheta Matsalwa. Yesu u lerise valandzeri va yena a ku: “Mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, . . . mi va dyondzisa ku hlayisa swilo hinkwaswo leswi ndzi mi leriseke swona.” (Matewu 28:19, 20) Swichudeni leswi tshembekaka swa Bibele swi endla xiboho lexi tiyeke emhakeni ya vugandzeri endzhaku ka loko swi kume vutivi lebyi kongomeke bya ku rhandza ka Xikwembu. Xana u tikarhatela ku kuma vutivi byo tano lebyi kongomeke?

Ku Twisisa Xikhongelo Xa Hosi

Leswaku hi vona ku hambana exikarhi ka ku va ni vutivi lebyi kongomeke bya Bibele ni ku tiva switsongo swa leswi yi swi vulaka, a hi kambisiseni leswi hi ntolovelo swi vuriwaka xikhongelo xa Tata wa Hina kumbe Xikhongelo xa Hosi, lexi tsariweke eka Matewu 6:9-13.

Nkarhi na nkarhi vanhu va timiliyoni va yimbelela xikhongelo xa Yesu xa xikombiso etikerekeni. Kambe i vangani lava dyondzisiweke leswi xi vulaka swona, ngopfu-ngopfu xiphemu xo sungula xa xikhongelo lexi, lexi vulavulaka hi vito ra Xikwembu ni Mfumo? Timhaka leti i ta nkoka swinene lerova Yesu u rhange hi tona exikhongelweni lexi.

Xi sungula hi marito lawa: “Tata wa hina la nge matilweni, vito ra wena a ri kwetsimisiwe.” Xiya leswaku Yesu u vule leswaku ku fanele ku khongeleriwa vito ra Xikwembu leswaku ri kwetsimisiwa. Eka vanhu vo tala mhaka yoleyo yi tlakusa swivutiso swimbirhi. Xo sungula xi ri vito ra Xikwembu i mani? Naswona xa vumbirhi xi ri, ha yini ri fanele ri kwetsimisiwa?

Nhlamulo ya xivutiso xo sungula yi nga kumeka etindhawini leti tlulaka 7 000 eBibeleni eka tindzimi ta yona to sungula. Yin’wana ya tona i Pisalema 83:18: “Leswaku vanhu va ta swi tiva leswaku wena loyi vito ra wena u nga Yehovha, wena u ri wexe u La nge Henhla-henhla emisaveni hinkwayo.” Eksoda 3:15 yi vula leswi landzelaka hi vito ra Xikwembu leri nge Yehovha: “Leri i vito ra mina ra hilaha ku nga riki na makumu, naswona lexi i xitsundzuxo xa mina ku suka eka xitukulwana xin’wana ku ya eka xitukulwana xin’wana.” * Kambe ha yini vito ra Xikwembu, leri nga rona nkoka wa vutengi ni wa vukwetsimi ri fanele ri kwetsimisiwa? Hikuva ri onhiwile ri tlhela ri soriwa ku sukela kona eku sunguleni ka matimu ya vanhu.

Xikwembu xi byele Adamu na Evha le Edeni  leswaku a va ta fa loko vo dya murhi lowu yirisiweke. (Genesa 2:17) Sathana u kanete Xikwembu hi vomu, a byela Evha a ku: “Entiyisweni mi nga ka mi nga fi.” Hikwalaho, Sathana u hehle Xikwembu hileswaku xa hemba. Kambe, a nga helelanga kwalaho. U tlhele a fumba vito ra Xikwembu hi xisandzu xin’wana a byela Evha leswaku Xikwembu a xi nga swi lavi leswaku a tiva swilo swin’wana swa nkoka. “Hikuva Xikwembu xi tiva leswaku siku mi nga ta dya eka wona [murhi wo tivisa leswinene ni leswo biha], mahlo ya n’wina ma ta pfuleka kutani mi ta fana ni Xikwembu, mi ta tiva leswinene ni leswo biha.” Xexo a xi ri xihehlo lexikulu hakunene!—Genesa 3:4, 5.

Loko Adamu na Evha va dya murhi lowu yirisiweke va kombise leswaku va yima na Sathana. Ku sukela kwalaho, vanhu vo tala va hlanganyerile eka xisandzu xexo xo sungula hi ku fularhela mimpimanyeto leyinene ya Xikwembu, hambi va swi tiva kumbe a va swi tivi. (1 Yohane 5:19) Vanhu va ha ya emahlweni va sandza Xikwembu hi ku xi vona nandzu hikwalaho ka ku xaniseka ka vona—hambileswi ku nga ha vaka ku vangiwa hi tindlela ta vona leto biha. Swivuriso 19:3 yi ri: “Munhu [u] lahla hi vuphukuphuku bya yena, kambe a lumbeta Hosi Xikwembu.” (Bibele Ya Mahungu Lamanene) Xana wa swi twisisa leswaku ha yini Yesu, loyi a a rhandza Tata wa yena hakunene, a khongelele leswaku vito ra Yena ri kwetsimisiwa?

“Mfumo Wa Wena A Wu Te”

Endzhaku ka ku khongelela leswaku vito ra Xikwembu ri kwetsimisiwa, Yesu u te: “Mfumo wa wena a wu te. Ku rhandza ka wena a ku endleke emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni.” (Matewu 6:10) Hi nga ha vutisa malunghana ni ndzimana yoleyo: ‘Mfumo wa Xikwembu i yini? Naswona ku ta ka wona ku fambisana njhani ni ku endliwa ka ku rhandza ka Xikwembu emisaveni?’

EBibeleni, rito leri nge “mfumo” kahle-kahle ri vula “ku fuma ka hosi.” Kutani, hilaha ku faneleke Mfumo wa Xikwembu i ku fuma, kumbe hulumendhe ya Xikwembu leyi nga ni hosi leyi xi nga ti hlawulela yona. Hosi leyi i Yesu Kreste la pfuxiweke—“Hosi ya tihosi ni Mufumi wa vafumi.” (Nhlavutelo 19:16; Daniyele 7:13, 14) Muprofeta Daniyele u tsarile malunghana ni Mfumo wa Mesiya wa Xikwembu lowu nga emavokweni ya Yesu Kreste: “Emasikwini ya tihosi teto [tihulumendhe ta vanhu leti fumaka sweswi] Xikwembu xa le tilweni xi ta veka mfumo lowu wu nga ta ka wu nga lovisiwi. Mfumo lowu wu nga ka wu nga hundziseriwi eka vanhu van’wana. Wu ta pfotlosa kutani wu herisa mimfumo leyi hinkwayo, kambe wona wu ta tshama hilaha ku nga riki na makumu,” hileswaku hilaha ku nga heriki.—Daniyele 2:44.

Ina, Mfumo wa Xikwembu wu ta lawula misava leyi hinkwayo, wu herisa vuhomboloki hinkwabyo kutani wu fuma “hilaha ku nga riki na makumu,” hileswaku hilaha ku nga heriki. Hi ndlela leyi, Mfumo wa Xikwembu i ndlela leyi Yehovha a nga ta kwetsimisa vito ra yena ha yona, a susa xisandzu xa mavunwa hinkwaxo xa Sathana ni vanhu va yena vo homboloka.—Ezekiyele 36:23.

Mfumo wa Xikwembu wu ni vanhu lava nga ta va ehansi ka wona, ku fana ni tihulumendhe tin’wana. I vamani vanhu va kona? Bibele ya hlamula: “Lavo rhula va ta dya ndzhaka ya misava, hakunene va ta kuma ntsako lowu heleleke eku rhuleni lokukulu.” (Pisalema 37:11) Hilaha ku fanaka, Yesu u te: “Va tsaka lava nga ni moya wo rhula, hikuva va ta dya ndzhaka ya misava.” Ina, vanhu lava va ni vutivi lebyi kongomeke bya Xikwembu, ku nga xilaveko xa ku kuma vutomi.—Matewu 5:5; Yohane 17:3.

Xana wa swi ehleketa misava leyi hinkwayo se yi tele hi vanhu vo rhula lava rhandzaka Xikwembu hakunene va tlhela va rhandzana? (1 Yohane 4:7, 8) Leswi hi leswi Yesu a swi khongeleleke loko a ku: “Mfumo wa wena a wu te. Ku rhandza ka wena a ku endleke emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni.” Xana wa swi twisisa leswaku ha yini Yesu a dyondzise valandzeri va yena ku khongela hi ndlela yoleyo? Xa nkoka swinene, xana wa yi vona ndlela leyi ku hetiseka ka xikhongelo xexo ku nga ha ku khumbaka ha yona?

Timiliyoni Sweswi Ti Kanerisana Hi Matsalwa

Yesu u vule ka ha ri emahlweni hi tsima ra misava hinkwayo ra dyondzo ya moya ya ku twarisa hi Mfumo wa Xikwembu lowu taka. U te: “Mahungu lamanene lawa ya mfumo ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi  va vumbhoni ematikweni hinkwawo; kutani hi kona makumu [ya misava kumbe mafambiselo ya sweswi] ma nga ta fika.”—Matewu 24:14.

Timbhoni ta Yehovha ta kwalomu ka tsevu wa timiliyoni ti byela vaakelani va tona mahungu lamanene emisaveni hinkwayo. Ta ku rhamba leswaku u ta dyondza leswi engetelekeke hi Xikwembu ni Mfumo wa xona hi ku “kambisisa Matsalwa hi vukheta,” u tirhisa matimba ya wena ya ku anakanya. Loko u endla tano swi ta tiyisa ripfumelo ra wena kutani swi ku endla u tsakisiwa hi ntshembo wa vutomi emisaveni leyi nga paradeyisi, leyi nga ta va yi “[tele] hi ku tiva Yehovha kukota mati lama funengetaka lwandle.”—Esaya 11:6-9.

[Nhlamuselo ya le hansi]

 [Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 8]

TEKELELA MUDYONDZISI LONKULU

Hakanyingi Yesu a a dyondzisa hi ku kandziyisa timhaka to karhi ta le Bibeleni. Hi xikombiso, endzhaku ka ku pfuxiwa ka yena u hlamusele vadyondzisiwa vambirhi lava a va pfilunganyekile hikwalaho ka rifu ra yena, xiavelo xa yena eka xikongomelo xa Xikwembu. Luka 24:27 yi ri: “Ku sukela eka Muxe ni Vaprofeta hinkwavo a va hlamusela swilo leswi khumbaka yena eMatsalweni hinkwawo.”

Xiya leswaku Yesu u hlawule mhaka yo karhi—“yena,” Mesiya—naswona loko a ri karhi a bula u tshahe “eMatsalweni hinkwawo.” Kahle-kahle, Yesu u tshahe tindzimana ta Bibele to hambana-hambana, a kombisa ku yelana ka tona, leswi endleke leswaku vadyondzisiwa va yena va wu twisisa kahle ntila wa ntiyiso wa moya. (2 Timotiya 1:13) Hikwalaho ka sweswo, a va voningeriwanga ntsena kambe va tlhele va khumbeka swinene. Mhaka ya kona yi ri: “Hiloko va byelana va ku: ‘Xana timbilu ta hina a ti nga pfurhi loko a ri karhi a vulavula na hina egondzweni, loko a hi pfulela Matsalwa hi ku helela?’”—Luka 24:32.

Timbhoni ta Yehovha ti tikarhatela ku tekelela maendlelo ya Yesu evutirhelini bya tona. Tibuku-nkulu leti ti ti tirhisaka ku dyondzisa vanhu i broxara leyi nge I Yini Leswi Xikwembu Xi Swi Languteleke Eka Hina? ni buku leyi nge Vutivi Lebyi Yisaka eVuton’wini Lebyi Nga Heriki. Tibuku leti ti vulavula hi timhaka to tsakisa ta le Bibeleni, to fana ni leti nge: “Xikwembu I Mani?,” “Ha Yini Xikwembu Xi Pfumelela Ku Xaniseka?,” “Xana U Nga Byi Kumisa Ku Yini Vukhongeri Bya Ntiyiso?,” “Lawa I Masiku Ya Makumu!” ni leyi nge “Ku Aka Ndyangu Lowu Xiximaka Xikwembu.” Dyondzo yin’wana ni yin’wana yi ni matsalwa yo hlayanyana.

Wa amukeleka ku tihlanganisa na Timbhoni ta Yehovha ta le ndhawini ya ka n’wina kumbe u tsalela eka adirese leyi nga eka tluka 2 ra magazini lowu leswaku u kuma dyondzo ya le kaya ya Bibele ya mahala ni timhaka tin’wana.

[Xifaniso]

Fikelela mbilu ya xichudeni xa wena hi ku kandziyisa timhaka to karhi ta le Bibeleni

[Swifaniso leswi nga eka tluka 7]

Xana wa xi twisisa xikhongelo xa Yesu xa xikombiso?

“Tata wa hina la nge matilweni, vito ra wena a ri kwetsimisiwe . . . ”

“Mfumo wa wena [Mesiya] a wu te . . . ”

“Ku rhandza ka wena a ku endleke emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni”