Vanhu Lava Basisiwaka Leswaku Va Endla Mintirho Leyinene
Vanhu Lava Basisiwaka Leswaku Va Endla Mintirho Leyinene
“A hi tibasiseni eka swilo hinkwaswo leswi nyamisaka nyama ni moya, hi hetisekisa vukwetsimi hi ku chava Xikwembu.”—2 VAKORINTO 7:1.
1. Xana Yehovha u langutele yini eka lava n’wi gandzelaka?
“I MANI la nga tlhandlukelaka entshaveni ya Yehovha, i mani la nga yimaka endhawini yakwe yo kwetsima?” Hosi Davhida wa le Israyele wa khale u vutise xivutiso xexo lexi tlhontlhaka miehleketo malunghana ni vugandzeri lebyi amukelekaka eka Yehovha. Kutani u nyikele nhlamulo a ku: “I munhu un’wana ni un’wana la nga riki na nandzu emavokweni yakwe naswona a baseke embilwini, la nga rhwalangiki moya-xiviri wa Mina a wu yisa eka leswi nga pfuniki nchumu, hambi ku ri ku hlambanya hi vuxisi.” (Pisalema 24:3, 4) Leswaku munhu a amukeleka eka Yehovha, loyi a kwetsimaka swinene, u fanele a basa a tlhela a kwetsima. Emahlweninyana ka kwalaho, Yehovha u tsundzuxe vandlha ra Vaisrayele a ku: “Mi ta tihlawulekisa mi tikomba mi ri lava kwetsimaka, hikuva mina ndza kwetsima.”—Levhitika 11:44, 45; 19:2.
2. Pawulo na Yakobo va wu kombise njhani nkoka wa ku basa evugandzerini bya ntiyiso?
2 Endzhakunyana ka malembe-xidzana, muapostola Pawulo u tsalele Vakreste-kulobye emutini wa le Korinto lowu vanhu va kona a va nga ri na mahanyelo a ku: “Leswi hi nga ni switshembiso leswi, varhandziwa, a hi tibasiseni eka swilo hinkwaswo leswi nyamisaka nyama ni moya, hi hetisekisa vukwetsimi hi ku chava Xikwembu.” (2 Vakorinto 7:1) Leswi na swona swi kandziyisa yinhla ya leswaku loko munhu a ta va ni vuxaka ni Xikwembu a tlhela a kuma mikateko ya xona leyi xi yi tshembiseke, u fanele a basa a susa thyaka hinkwaro ra miri ni ra moya ni ku tshika vukanganyisi. Hilaha ku fanaka, loko a tsala malunghana ni vukhongeri lebyi amukelekaka eka Xikwembu, mudyondzisiwa Yakobo u te: “Muxaka wa vugandzeri lebyi baseke ni lebyi nga nyamangiki hi ku ya hi langutelo ra Xikwembu tlhelo Tata wa hina hi lowu: ku khathalela lava nga riki na vatswari ni tinoni enhlomulweni wa tona, ni ku va munhu a tihlayisa a nga ri na xivati xa misava.”—Yakobo 1:27.
3. Leswaku vugandzeri bya hina byi amukeleka eka Xikwembu, i yini leswi hi faneleke hi tikarhatela swona swinene?
3 Tanihi leswi ku basa, ku kwetsima ni ku pfumala xisandzu swi nga swa nkoka eka vugandzeri bya ntiyiso, un’wana ni un’wana loyi a navelaka ku amukeriwa hi Xikwembu u fanele a tikarhatela ku fikelela swilaveko leswi. Hambileswi namuntlha vanhu va nga ni minkongomiso ni mianakanyo leyi hambaneke swinene malunghana ni ku basa, hi fanele hi twisisa hi tlhela hi pfumelelana ni leswi Yehovha a swi langutaka swi basile naswona swi amukeleka. Hi fanele hi lavisisa leswi Xikwembu xi swi languteleke eka vagandzeri va xona loko swi ta emhakeni leyi, ni leswi xi swi endleke ku va pfuna leswaku va tshama va basile va tlhela va amukeleka eka xona minkarhi hinkwayo.—Pisalema 119:9; Daniyele 12:10.
Vana La Baseke Leswaku U Fanelekela Vugandzeri Bya Ntiyiso
4. Hlamusela leswi Bibele yi swi vulaka malunghana ni ku basa.
4 Eka vanhu vo tala, ku basa swi vula ku va u nga ri na thyaka naswona u nga ri na xisandzu. Hambiswiritano, eBibeleni, mhaka ya ku va la baseke yi hlamuseriwe hi marito yo hlayanyana ya Xiheveru ni ya Xigriki lama vulaka ku basa, ku nga ri hi tlhelo ra nyama ntsena kambe ngopfu-ngopfu ni hi tlhelo ra mahanyelo ni ra moya. Xisweswo, nsonga-vutivi wun’wana wa Bibele wu ri: “A hi minkarhi yo tala rito leri nge ‘ku basa’ ni leri nge ‘thyaka’ ma tirhiseriwaka eka timhaka ta nsivela-mavabyi, kambe ma tirhiseriwa etimhakeni ta vukhongeri. Hi ku ya hi nhlamuselo leyi ya nsinya wa nawu, ‘ku basa’ ku khumba mhaka yin’wana ni yin’wana evuton’wini.”
5. Xana Nawu wa Muxe wu yi hlamusele ku fikela kwihi mhaka ya ku basa evuton’wini bya Vaisrayele?
5 Kunene, Nawu wa Muxe a wu katsa milawu yin’wana leyi khumbaka timhaka hinkwato ta vutomi bya Vaisrayele, a yi swi veka erivaleni leswi ku basa a swi vula swona ni leswi a swi amukeleka ni leswi a swi nga amukeleki. Hi xikombiso, eka Levhitika tindzima 11 ku ya eka 15, hi kuma swiletelo leswi nga ni vuxokoxoko leswi fambisanaka ni ku basa ni ku nyama. Swifuwo swin’wana a a swi nyamile naswona Vaisrayele a va nga fanelanga va swi dya. Loko wansati a kuma n’wana sweswo a a swi n’wi nyamisa ku ringana nkarhi wo karhi. Mavabyi man’wana ya nhlonge, ngopfu-ngopfu nhlokonho ni ndzhundzhwana lowu humaka eka swirho swo veleka swa va xinuna ni va xisati na swona a a swi endla munhu a va la nyameke. Nawu wu tlhele wu kombisa leswi a swi fanele swi endliwa loko munhu a nyamile. Hi xikombiso eka Tinhlayo 5:2 hi hlaya leswi: “Lerisa vana va Israyele leswaku va n’wi humesela ehandle ka nxaxa munhu un’wana ni un’wana la vabyaka hi nhlokonho ni un’wana ni un’wana la nga ni ndzhundzhwana ni un’wana ni un’wana la nyameke hikwalaho ka moya-xiviri lowu feke.”
6. A xi ri xihi xikongomelo xa milawu ya ku basa?
6 Handle ko kanakana, milawu leyi, leyi humaka eka Yehovha i khale swinene yi vulavule hi ta vutshunguri ni ku tenga emirini, naswona vanhu a va vuyeriwa loko va yi landzela. Kambe, milawu leyi a yi nga vekeriwanga ntsena ku tirha tanihi nawu wa nsivela-mavabyi kumbe nkongomiso wa ta vutshunguri. A a yi ri xiphemu xa vugandzeri bya ntiyiso. Mhaka ya leswaku milawu leyi a yi khumba ndlela leyi vanhu a va hanya hi yona—ku nga ku dya, ku veleka, vukati ni swin’wana—a a yi kandziyisa yinhla ya leswaku Yehovha tanihi Xikwembu xa vona a a ri ni mfanelo yo va byela leswi faneleke ni leswi nga fanelangiki etimhakeni hinkwato ta vutomi bya vona, lebyi a va byi nyiketele eka Yehovha ntsena.—Deteronoma 7:6; Pisalema 135:4.
7. Loko tiko ra Israyele ri landzela Nawu, a ri ta kuma mikateko yihi?
7 Ntwanano wa Nawu a wu tlhela wu sirhelela Vaisrayele eka swiendlo leswi nyamisaka swa matiko lawa a va akelane na wona. Loko Vaisrayele va landzela Nawu hi ku tshembeka, ku katsa ni swilaveko hinkwaswo leswi nga ta va endla va tshama va basile emahlweni ka Yehovha, a va ta fanelekela ku tirhela Xikwembu xa vona ni ku katekisiwa hi xona. Emhakeni leyi Yehovha u byele tiko a ku: “Loko mo yingisa rito ra mina hilaha ku tiyeke, hakunene mi hlayisa ntwanano wa mina, kunene mi ta va ndzhaka ya mina yo hlawuleka exikarhi ka vanhu lavan’wana hinkwavo, hikuva misava hinkwayo i ya mina. N’wina mi ta va mfumo wa vaprista ni tiko ro kwetsima.”—Eksoda 19:5, 6; Deteronoma 26:19.
8. Ha yini namuntlha Vakreste va fanele va nyikela nyingiso eka leswi vuriweke eNawini malunghana ni ku basa?
8 Leswi Yehovha a hlamuseleke Nawu hi vuenti leswaku a dyondzisa Vaisrayele ndlela yo va lava baseke, va kwetsima naswona va amukeleka eka yena, xana namuntlha Vakreste a va fanelanga va tikambisisa ku vona leswaku swilaveko leswi va swi fikelela kahle? Hambileswi Vakreste va nga riki ehansi ka Nawu, va fanele va swi tiva leswaku swilo hinkwaswo leswi nga eNawini “i ndzhuti wa swilo leswi nga ta ta, kambe swa xiviri i Kreste,” hilaha Pawulo a hlamuseleke hakona. (Vakolosa 2:17; Vaheveru 10:1) Loko Yehovha Xikwembu, loyi a nge “a ndzi hundzukanga,” a a teka ku basa ni ku nga vi na xisandzu ku ri swilo swa nkoka evugandzerini bya ntiyiso enkarhini wolowo, na hina namuntlha hi fanele hi yi teka yi ri ya nkoka mhaka ya ku basa emirini, emahanyelweni ni le moyeni loko hi lava ku amukeriwa hi tlhela hi katekisiwa hi yena.—Malakiya 3:6; Varhoma 15:4; 1 Vakorinto 10:11, 31.
Loko Hi Basile Hi Tlhelo Ra Nyama Ha Bumabumeriwa
9, 10. (a) Ha yini ku basa emirini ku ri ka nkoka eka Mukreste? (b) Hi swihi leswi hakanyingi swi vuriwaka mayelana ni mintsombano ya Timbhoni ta Yehovha?
9 Xana ku basa emirini swa ha ri swa nkoka evugandzerini bya ntiyiso? Hambileswi ku basa emirini ntsena swi nga endliki munhu leswaku a va mugandzeri wa Xikwembu, hakunene swa fanela leswaku mugandzeri wa ntiyiso a basa emirini. Ngopfu-ngopfu namuntlha leswi vanhu vo tala va nga twananiki ni ku hlamba, ku hlantswa swiambalo swa vona kumbe ku basisa laha va tshamaka kona, lava va tirhandzaka hakanyingi va xiyiwa hi vaakelani va vona. Leswi swi nga tisa vuyelo lebyinene, hilaha Pawulo a byeleke Vakreste va le Korinto hakona a ku: “A hi nyiki xivangelo ni xin’we xa ku khunguvanyeka hi ndlela hambi yi ri yihi, leswaku vutirheli bya hina byi nga kumiwi byi ri ni xihoxo; kambe hi ndlela yin’wana ni yin’wana hi tibumabumela tanihi vatirheli va Xikwembu.”—2 Vakorinto 6:3, 4.
10 Nkarhi na nkarhi, Timbhoni ta Yehovha ti bumabumele hi vatirhela-mfumo hikwalaho ka ku basa ka tona, ku hleleka ka tona ni hikwalaho ka mahanyelo ya tona lama xiximekaka lama voniweke ngopfu-ngopfu emintsombanweni ya tona. Hi xikombiso, malunghana ni ntsombano lowu khomeriweke exifundzeni xa Savona, le Italiya, phepha-hungu ra La Stampa ri te: “Lexi munhu a vonaka xona ku sungula loko a ri karhi a nghena etindhawini ta ntsombano i ku basa ni ku hleleka ka vanhu lava va tirhisaka tindhawu leti.” Endzhaku ka ntsombano wa Timbhoni lowu a wu ri exitediyamu eSão Paulo, le Brazil, mulanguteri wa xitediyamu u byele mulawuri wa lava basisaka a ku: “Ku sukela sweswi hi lava leswaku xitediyamu xi basisiwa hi ndlela leyi Timbhoni ta Yehovha ti xi basiseke ha yona.” Mulanguteri un’wana wa xitediyamu xexo u te: “Loko Timbhoni ta Yehovha ti lava ku tirhisa xitediyamu, a hi lavi ku tiva to tala, ho lava ku tiva masiku ya kona ntsena.”
11, 12. (a) Hi wihi nsinya wa nawu wa Bibele lowu hi faneleke hi wu tsundzuka loko swi ta emhakeni ya ku basa ka munhu hi yexe? (b) Hi swihi swivutiso leswi nga vutisiwaka malunghana ni mahanyelo ya hina?
11 Loko ndhawu leyi hi gandzelaka eka yona yi basile yi tlhela yi hleleka, ku dzuneka ku ya eka Xikwembu lexi hi xi gandzelaka. Hakunene ku kombisa timfanelo leti evuton’wini bya hina i swa nkoka hi ndlela leyi fanaka. Hambiswiritano, loko hi ri emakaya hi nga ha anakanya leswaku hi ni mfanelo ya ku endla leswi hi swi rhandzaka. Naswona malunghana ni maambalelo ni ku tilunghisa, hakunene hi ni ntshunxeko wa ku hlawula leswi swi hi enerisaka ni leswi hi swi tsakelaka! Kambe, ntshunxeko lowu hinkwawo wu pimiwile hi ndlela yo karhi. Tsundzuka leswaku loko Pawulo a vulavula hi swakudya swo karhi leswi munhu a swi hlawulaka, u tsundzuxe Vakreste-kulobye a ku: “Tshamani mi ri karhi mi tivonela leswaku mfanelo leyi ya n’wina hi ndlela yo karhi a yi vi xikhunguvanyiso eka lava tsaneke.” Endzhaku ka sweswo u vule nsinya wa nawu wa nkoka a ku: “Swilo hinkwaswo swa pfumeleriwa; kambe a hi swilo hinkwaswo leswi pfunaka. Swilo hinkwaswo swa pfumeleriwa; kambe a hi swilo hinkwaswo leswi akaka.” (1 Vakorinto 8:9; 10:23) Ndzayo ya Pawulo malunghana ni ku basa yi tirha njhani eka hina?
12 Swi fanerile leswaku vanhu va langutela leswaku mutirheli wa Xikwembu a basa ni ku hleleka evuton’wini bya yena. Hikwalaho, hi fanele hi tiyiseka leswaku ndlela leyi yindlu ya hina yi langutekaka ha yona yi fambisana ni leswi hi tivitanaka vatirheli va Rito ra Xikwembu. Xana makaya ya hina ma va byela yini vanhu malunghana na hina ni leswi hi swi pfumelaka? Xana ma kombisa leswaku hi swi navela hi mbilu hinkwayo ku hanya emisaveni leyintshwa ya ku lulama leyi baseke ni leyi hlelekeke, leyi hi byelaka van’wana ha yona? (2 Petro 3:13) Hilaha ku fanaka, ndlela leyi hi langutekaka ha yona—loko hi tiwiserile kumbe loko hi ri evutirhelini—yi nga ha sasekisa rungula leri hi ri chumayelaka kumbe yi endla leswaku ri nyenyiwa. Hi xikombiso, xiya leswi vuriweke hi xiviko xa phepha-hungu ra le Mexico: “Entiyisweni, enhlengeletanweni ya Timbhoni ta Yehovha ku ni vana vo tala, naswona lexi tsakisaka i ndlela leyi va tsemetaka misisi ha yona, ku basa ka vona ni maambalelo ya vona lamanene.” Swa tsakisa hakunene ku va ni vantshwa vo tano exikarhi ka hina!
13. Hi nga endla yini leswaku hi tshama hi basile siku na siku naswona hi hlelekile?
13 Ina, a swi olovi leswaku ndlela leyi hina hi langutekaka ha yona, ni swilo swa hina, ni makaya ya hina swi tshama swi basile swi tlhela swi hleleka minkarhi hinkwayo. A ku kali ku laveka swilo swo durha, kambe ko laveka ntsena leswaku hi hlela swilo swa hina kahle naswona hi endla tano minkarhi hinkwayo. Hi fanele hi tinyika nkarhi wo hlamba, wo hlantswa swiambalo, wo basisa makaya ya hina, wo hlantswa movha ni swin’wana. Ku va hi khomekile hi nsimu, hi minhlangano ni dyondzo ya munhu hi yexe—swin’we ni ku khathalela mintirho yin’wana ya siku na siku—sweswo a swi vuli swona leswaku a ha ha fanelanga hi tshama hi basile hi tlhela hi amukeleka emahlweni ka Xikwembu ni le ka vanhu. Nsinya wa nawu lowu tolovelekeke lowu nge “xin’wana ni xin’wana xi ni nkarhi wa xona lowu vekiweke,” wa tirha ni le ka hina.—Eklesiasta 3:1.
Mbilu Leyi Pfumalaka Xisandzu
14. Ha yini ku nga vuriwaka leswaku ku basa emahanyelweni ni le moyeni i swa nkoka swinene ku tlula ku basa emirini?
14 Leswi swi nga swa nkoka ku basa emirini, i swa nkoka ngopfu leswaku hi tikarhatela ku basa emahanyelweni ni le moyeni. Hi ta tsundzuka leswaku Yehovha u ri fularherile tiko ra Israyele, ku nga ri hikwalaho ka ku thyaka emirini, kambe hikwalaho ka leswi a ri tikhome ku biha emahanyelweni ni le moyeni. Hi ku tirhisa muprofeta Esaya, Yehovha u va byele leswaku hikwalaho ka leswi va nga ‘tiko ra vudyoho, vanhu lava tikeriwaka hi xidyoho,’ magandzelo ya vona, ku tlangela ku thwasa ka n’weti ni savata, ina, hambi ku ri swikhongelo swa vona a swi hundzuke ndzhwalo eka yena. Xana a va fanele va endla yini leswaku va tlhela va rhandziwa hi Xikwembu? Yehovha u te: “Tihlantsweni; tibasiseni; susani vubihi bya swiendlo swa n’wina ematihlweni ya mina; tshikani ku endla leswo biha.”—Esaya 1:4, 11-16.
15, 16. Xana Yesu u vule leswaku i yini leswi nyamisaka munhu, naswona hi nga vuyeriwa njhani eka marito ya Yesu?
15 Leswaku hi wu twisisa swinene nkoka wa ku basa emahanyelweni ni le moyeni, xiya leswi Yesu a swi vuleke eka Vafarisi ni vatsari lava a va vula leswaku vadyondzisiwa va yena a va nga basanga hikuva va dye va nga hlambanga mavoko. Yesu u lulamise xihoxo xa vona a ku: “Leswi nyamisaka munhu a hi swona leswi nghenaka enon’wini wakwe; kambe munhu u nyamisiwa hi leswi humaka enon’wini wakwe.” Kutani Yesu u tlhele a ku: “Swilo leswi humaka enon’wini swi huma embilwini, kutani swilo sweswo hi swona leswi nyamisaka munhu. Hi xikombiso, embilwini ku huma ku anakanya ko homboloka, ku dlaya hi vomu, vuoswi, vumbhisa, vukhamba, vumbhoni bya mavunwa ni swisandzu. Leswi hi swona swilo leswi nyamisaka munhu; kambe ku dya swakudya hi mavoko lama nga hlambiwangiki a swi n’wi nyamisi munhu.”—Matewu 15:11, 18-20.
16 Hi nga dyondza yini emaritweni ya Yesu? Yesu a a kombisa leswaku swiendlo leswo homboloka, swa manyala ni leswi nga basangiki swi huma embilwini leyi fundzeke swilo swo tano. Hilaha mudyondzisiwa Yakobo a vuleke hakona, “un’wana ni un’wana u ringiwa hi ku kokiwa ni ku wongiwa hi ku navela ka yena n’wini.” (Yakobo 1:14, 15) Xisweswo, loko hi nga lavi ku endla swidyoho leswikulu leswi hlamuseriweke hi Yesu, hi fanele hi susa timbilu ta hina eka swilo swo tano. Sweswo swi vula leswaku hi fanele hi va ni vuxiyaxiya eka leswi hi swi hlayaka ni leswi hi swi hlalelaka ni leswi hi swi yingiselaka. Namuntlha vuhungasi ni swinavetisi swi tele hi swilo leswi kokaka vanhu lava voyameleke evudyohweni, lava rhandzaka ku tilawula. Hi fanele hi tiyimisela leswaku hi nga pfumeleli mianakanyo yihi na yihi yo tano leswaku yi mila etimbilwini ta hina. Mhaka-nkulu hi leswaku loko hi ta tsakisa Xikwembu hi tlhela hi amukeleka eka xona, hi fanele minkarhi hinkwayo hi tivonela leswaku hi hlayisa timbilu ta hina ti basile naswona ti nga ri na xisandzu.—Swivuriso 4:23.
Ku Basiseriwa Mintirho Leyinene
17. Ha yini Yehovha a basise vanhu va yena?
17 Hakunene hi mpfuno wa Yehovha hi nga va lava baseke emahlweni ka yena naswona hi ta kateka hi tlhela hi sirheleleka. (2 Vakorinto 6:14-18) Nakambe ha swi tiva leswaku Yehovha u basise vanhu va yena hikwalaho ka xikongomelo xo karhi. Pawulo u byele Tito leswaku Kreste Yesu u “[tinyiketele] hikwalaho ka hina leswaku a hi kutsula eka ku kala nawu kun’wana ni kun’wana ni ku tibasisela vanhu lava nga va yena, lava hisekelaka mintirho leyinene.” (Tito 2:14) Tanihi vanhu lava baseke hi fanele hi hisekela mintirho yihi?
18. Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi hisekela ku endla mintirho leyinene?
18 Xo sungula tlhelo xa nkoka ngopfu, hi fanele hi tikarhata swinene eku twariseni ka mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. (Matewu 24:14) Loko hi endla tano, hi tivisa vanhu hinkwako-nkwako hi ntshembo wa ku hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyi nga ta va yi nga ri na nthyakiso wihi na wihi. (2 Petro 3:13) Nakambe mintirho ya hina leyinene yi katsa ku kombisa mihandzu ya moya wa Xikwembu evuton’wini bya hina bya siku na siku, xisweswo hi dzunisa Tata wa hina wa le tilweni. (Vagalatiya 5:22, 23; 1 Petro 2:12) Hi nga rivali lava va nga riki entiyisweni lava nga ha vaka va hlasele hi makhombo ya ntumbuluko kumbe hi timhangu tin’wana. Hi fanele hi tsundzuka xitsundzuxo xa Pawulo lexi nge: “Kunene, loko ntsena hi ri ni nkarhi lowunene wa swona, a hi endleleni hinkwavo leswi nga swinene, kambe ngopfu-ngopfu lava nga swin’we na hina eripfumelweni.” (Vagalatiya 6:10) Sweswo hinkwaswo loko swi endliwa hi mbilu leyi baseke ni hi xikongomelo lexinene, swi xi tsakisa ngopfu Xikwembu.—1 Timotiya 1:5.
19. Hi yihi mikateko leyi hi nga ta yi kuma loko hi hambeta hi hlayisa milawu leyi tlakukeke mayelana ni ku basa—emirini, emahanyelweni ni le moyeni?
19 Tanihi malandza ya La nge Henhla-henhla, hi yingisa marito ya Pawulo lama nge: “Ndza mi kombela vamakwerhu, hi tintswalo ta Xikwembu leswaku mi nyikela mimiri ya n’wina yi va xitlhavelo lexi hanyaka, xo kwetsima ni lexi amukelekaka eka Xikwembu, ku nga ntirho wo kwetsima, hi matimba ya n’wina ya ku anakanya.” (Varhoma 12:1) Onge hi nga hambeta hi tlangela lunghelo ra ku basisiwa hi Yehovha ni ku endla leswi nga ematimbeni ya hina leswaku hi tshama hi basile emirini, emahanyelweni ni le moyeni. Sweswo swi ta endla leswaku hi tixixima ni ku eneriseka sweswi swi tlhela swi hi nyika ntshembo wa ku vona ku hundza ka “swilo swo sungula”—ku nga mafambiselo ya sweswi yo homboloka ma tlhela ma nyama—kutani Xikwembu xi “endla swilo hinkwaswo swi va leswintshwa.”—Nhlavutelo 21:4, 5.
Wa Tsundzuka Xana?
• Ha yini Vaisrayele va nyikiwe milawu yo tala malunghana ni ku basa?
• Ku basa emirini swi endla leswaku rungula leri hi ri chumayelaka ri tsakeriwa hi ndlela yihi?
• Ha yini ku basa emahanyelweni ni le moyeni swi ri swa nkoka swinene ku tlula ku basa emirini?
• Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi vanhu lava “hisekelaka mintirho leyinene”?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Swifaniso leswi nga eka tluka 21]
Loko hi basile emirini swi endla leswaku rungula leri hi ri chumayelaka ri tsakeriwa
[Xifaniso lexi nga eka tluka 22]
Yesu u tsundzuxe leswaku mianakanyo yo homboloka yi tswala swiendlo swo homboloka
[Swifaniso leswi nga eka tluka 23]
Tanihi vanhu lava baseke, Timbhoni ta Yehovha ti hisekela ku endla mintirho leyinene