Xana Dyondzo Ya Wena Ya Pfuna?

VATSWARI, vakulu, vahuweleri va mahungu lamanene—hinkwavo va fanele va va vadyondzisi. Vatswari va dyondzisa vana va vona, vakulu va dyondzisa swirho swa vandlha ra Vukreste, naswona vahuweleri va mahungu lamanene va dyondzisa vanhu lava ha ku tsakelaka. (Deteronoma 6:6, 7; Matewu 28:19, 20; 1 Timotiya 4:13, 16) Xana u nga endla yini leswaku dyondzo ya wena yi pfuna swinene? Ndlela yin’wana, i ku tekelela xikombiso ni maendlelo ya vadyondzisi lava nga ni vuswikoti lava hlamuseriweke eRitweni ra Xikwembu. Ezra a a ri mudyondzisi wo tano.

Ku Dyondza Eka Xikombiso Xa Ezra

Ezra a a ri muprista wa ndyangu wa Aroni loyi a hanyeke emalembeni ya 2 500 lama hundzeke eBabilona. Hi lembe ra 468 B.C.E., u ye eYerusalema a ya pfuxeta vugandzeri lebyi tengeke exikarhi ka Vayuda lava tshamaka kwalaho. (Ezra 7:1, 6, 12, 13) Ntirho lowu a wu lava leswaku a dyondzisa vanhu Nawu wa Xikwembu. Xana Ezra u endle yini ku tiyisekisa leswaku dyondzo ya yena ya pfuna? U teke magoza yo hlayanyana lama faneleke. Xiya magoza wolawo lama tsariweke eka Ezra 7:10:

“Ezra a a [1] lunghiselele mbilu yakwe [2] leswaku yi kambisisa nawu wa Yehovha ni [3] ku wu endla ni [4] ku dyondzisa xileriso ni vululami eIsrayele.” A hi kambisiseni magoza lawa ha rin’we-rin’we hi vona leswi hi nga swi dyondzaka eka wona.

“Ezra A A Lunghiselele Mbilu Yakwe”

Leswi murimi a rhangaka a rima misava loko a nga si byala mbewu, Ezra u khongele swinene leswaku mbilu ya yena yi lunghekela ku amukela rito ra Xikwembu. (Ezra 10:1) Hi marito man’wana, u ‘voyamisele mbilu yakwe’ edyondzweni ya Yehovha.—Swivuriso 2:2.

Hilaha ku fanaka, Bibele yi vula leswaku Hosi Yoxafati u “lunghiselele mbilu [yakwe] leswaku yi lavisisa Xikwembu xa ntiyiso.” (2 Tikronika 19:3) Ku hambana ni sweswo, xitukulwana xa Israyele “lexi nga yi lunghiselelangiki mbilu ya xona” xi hlamuseriwa tanihi lexi ‘sihalalaka ni ku xandzuka.’ (Pisalema 78:8) Yehovha u vona “munhu la nge xihundleni wa mbilu.” (1 Petro 3:4) Ina, “lavo rhula u ta va dyondzisa ndlela yakwe.” (Pisalema 25:9) Vona ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona leswaku vadyondzisi namuntlha va landzela xikombiso xa Ezra, hi ku rhanga va anakanyisisa hi vuenti va tlhela va veka timbilu ta vona exiyin’weni lexinene!

 Ku “Kambisisa Nawu Wa Yehovha”

Leswaku Ezra a va mudyondzisi la nga ni vuswikoti, u kambisise Rito ra Xikwembu. Loko a wu fanele u ya eka dokodela leswaku u ya kumisisa ta vuvabyi bya wena, xana a wu nga ta rhiya ndleve u tiyiseka leswaku u swi twisisa hinkwaswo leswi a swi vulaka? A swi kanakanisi leswaku u ta endla tano hikuva rihanyo ra wena ri le khombyeni. Hikwalaho, i swa nkoka swinene leswaku hi nyikela nyingiso lowukulu eka swilo leswi Yehovha a hi byelaka swona, hi ku tirhisa Rito ra yena ku nga Bibele ni hi ku tirhisa “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” Hi fanele hi nyikela nyingiso wo tano, hikuva ndzayo ya yena yi khumba vutomi bya hina! (Matewu 4:4; 24:45-47) Ina, dokodela a nga ha hoxisa, kambe “nawu wa Yehovha wu hetisekile.” (Pisalema 19:7) A hi nge boheki ku tlhela hi byeriwa hi un’wana.

Buku ya Bibele ya Tikronika (leyi eku sunguleni Ezra a yi tsaleke yi ri vholumo yin’we) yi kombisa leswaku Ezra a a hlayisisa. Loko a tsala tibuku teto, u tshahe etibukwini tin’wana to tala. * Vayuda lava a va ha ku vuya hi le Babilona, a va lava nkatsakanyo wa matimu ya tiko ra vona. A va nga ri na vutivi lebyi eneleke bya swiendlakalo swa vukhongeri bya vona, ntirho wa le tempeleni, ni mintirho ya Valevhi. Matimu ya rixaka ra vona a ya ri ya nkoka eka vona. Ezra u nyikele nyingiso wo hlawuleka etimhakeni teto. Vayuda a va fanele va va rixaka leri nga ni tiko ra rona n’wini, tempele, vaprista ni mufumi kukondza ku ta Mesiya. Rungula leri hlengeletiweke hi Ezra, a ri ta endla leswaku vun’we ni vugandzeri bya ntiyiso swi tshama swi ri kona.

Xana ndlela leyi u dyondzaka ha yona ya fana ni ya Ezra? Ku dyondza Bibele hi ku hiseka swi ta ku pfuna leswaku u yi dyondzisa van’wana hilaha ku humelelaka.

‘Kambisisani Nawu Wa Yehovha’ Tanihi Ndyangu

Nawu wa Yehovha a wu kambisisiwi ntsena hi dyondzo ya munhu hi yexe. Dyondzo ya ndyangu na yona i ndlela leyinene ngopfu yo wu kambisisa.

Jan na Julia, mpatswa wa le Netherlands, va sungule ku hlayela swifanyetana swa vona swimbirhi ku sukela siku leri swi tswariweke ha rona. Namuntlha Ivo u na malembe ya 15 kasi Edo u na malembe ya 14. Va ha yi khoma dyondzo ya ndyangu kan’we hi vhiki. Jan wa hlamusela: “Xikongomelo xa hina a hi ku dyondza rungula ro tala hi nkarhi wa dyondzo, kambe hi leswaku swifanyetana swi twisisa leswi hi swi dyondzaka.” U tlhela a ku: “Vana lava va endla ndzavisiso wo tala. Va kambisisa marito lama nga tolovelekangiki ni vanhu lava ku vulavuriwaka hi vona eBibeleni—leswaku va hanye rini, a ku ri vamani, a va tirha yini ni swin’wana. Ku sukela loko va dyondze ku hlaya, va kambisise tibuku to tanihi Insight on the Scriptures, swihlamusela-marito ni nsonga-vutivi. Leswi swi endla dyondzo ya ndyangu yi tsakisa swinene. Minkarhi hinkwayo vana va tshama va yi rindzele hi mahlo-ngati.” Xin’wana lexi va pfunekaka ha xona hi leswaku vafana lava havambirhi va dyondza ku tlula vana lavan’wana exikolweni.

John na Tini, ku nga mpatswa wun’wana wa le Netherlands, va dyondze na Esli ku nga mufana wa vona (loyi sweswi a nga ni malembe ya 24 hi vukhale naswona i phayona eka vandlha rin’wana) na Linda ku nga ntombhi ya vona (leyi sweswi yi nga ni malembe ya 20 hi vukhale naswona u tekiwe hi makwerhu wa kahle). Hambiswiritano, ematshan’weni yo dyondza buku yo karhi hi ku hlaya swivutiso ni tinhlamulo, va endla dyondzo ya ndyangu yi pfumelelana ni swilaveko swa vana va vona ni hi ku ya hi malembe ya vona. Va tirhise endlelo rihi?

John u vula leswaku vana va vona a va hlawula mhaka leyi tsakisaka eka “Swivutiso Swa Vahlayi” (eka Xihondzo xo Rindza) ni “Langutelo Ra Bibele” (eka Xalamuka!). Endzhaku ka sweswo, a va hlamusela leswi va swi lunghiseleleke, kutani sweswo a swi endla leswaku mabulo ya ndyangu ma tsakisa minkarhi hinkwayo. Hi ndlela leyi vana va ve ni ntokoto wo endla ndzavisiso ni ku hlamusela leswi va swi kumeke. Xana wa wu “kambisisa nawu wa Yehovha” ni vana va wena? Leswi swi ta antswisa vuswikoti bya wena byo dyondzisa swi tlhela swi pfuna vana va wena leswaku va va vadyondzisi lavanene.

 “Ku Wu Endla”

Ezra u tirhise leswi a swi dyondzeke. Hi xikombiso, loko a ha ri eBabilona, swi nga ha endleka swilo a swi n’wi fambela kahle. Nilokoswiritano, loko a swi xiyile leswaku a nga pfuna vanhu va ka vona lava a va ri ka rikwavo, u tshike vulovolovo bya le Babilona a ya emutini lowu nga le kule wa Yerusalema, lowu a wu ri ni swiphiqo ni makhombo. Swi le rivaleni leswaku Ezra u hlengelete rungula ra le Bibeleni a tlhela a lunghekela ku endla leswi a swi dyondzeke.—1 Timotiya 3:13.

Endzhakunyana, loko se a ri eYerusalema Ezra u tlhele a kombisa leswaku u swi tirhisile leswi a swi dyondzeke ni leswi a a swi dyondzisa. Leswi swi tikombe loko a twa hi ta Vaisrayele lava a va teke vavasati va vahedeni. Bibele yi hi byela leswaku u ‘handzule nguvu ya yena hi le xikarhi ni nguvu ya yena yo pfumala mavoko, kutani a tsuvula misisi yin’wana ya nhloko ya yena ni malepfu ya yena, a tshama a ri ni gome ku fikela nimadyambu.’ U tlhele a ‘khomiwa hi tingana naswona a nyuma ku tlakusela xikandza xa yena’ eka Yehovha.—Ezra 9:1-6.

Vona ndlela leyi ku dyondza Nawu wa Xikwembu swi n’wi khumbeke ha yona! Ezra a a byi tiva kahle vuyelo byo biha lebyi nga ta humelela vanhu lava nga yingisiki. A yi ri yitsongo nhlayo ya Vayuda lava tlheleleke etikweni ra rikwavo. Loko va tekana ni vamatiko a va ta hetelela va hlangana ni matiko ya vahedeni lama va rhendzeleke naswona vugandzeri lebyi tengeke a byi ta nyamalala hi ku olova emisaveni!

Lexi tsakisaka, xikombiso xa Ezra xa ku chava ni ku hiseka xi susumetele Vaisrayele ku lulamisa tindlela ta vona. Va hlongole vasati va vona va matiko mambe. Hinkwaswo swi lulamisiwe ku nga si hela tin’hweti tinharhu. Ku tshembeka ka Ezra eka Nawu wa Xikwembu ku pfune leswaku leswi a swi dyondzisaka swi humelela.

Swi tano ni namuntlha. Tatana un’wana la nga Mukreste u te: “Vana a va endli leswi u swi vulaka; va endla leswi u swi endlaka!” Nsinya wolowo wa nawu wa tirha evandlheni ra Vukreste. Vakulu lava vekaka xikombiso lexinene va nga ha langutela leswaku vandlha ri yingisa leswi va swi dyondzisaka.

“Ku Dyondzisa Xileriso Ni Vululami eIsrayele”

Ku ni xivangelo xin’wana lexi endlaka leswaku dyondzo ya Ezra yi pfuna. A a nga dyondzisi mavonelo ya yena kambe a a dyondzisa “xileriso ni vululami.” A ku ri swileriso kumbe milawu ya Yehovha. Sweswo a ku ri vutihlamuleri bya yena tanihi muprista. (Malakiya 2:7) U tlhele a dyondzisa hi vululami naswona u veke xikombiso xa leswi a swi dyondziseke hi ku namarhela leswi nga swinene hi ndlela leyi amukelekaka. Loko lava nga ni vulawuri va kombisa vunene, ku ta va ni nsirhelelo ku tlhela ku va ni vuyelo lebyi nga heriki. (Swivuriso 29:4) Hilaha ku fanaka, vakulu lava nga Vakreste, vatswari ni vahuweleri va Mfumo lava tolovelaneke na Rito ra Xikwembu va ta tiya hi tlhelo moya loko va dyondzisa swileriso ni vululami bya Yehovha evandlheni, emindyangwini ya vona ni le ka lava va tsakelaka.

Xana a hi ntiyiso leswaku dyondzo ya wena yi nga pfuna swinene loko u xi tekelela hi ku hetiseka xikombiso xa Ezra wo tshembeka? Hikokwalaho ‘lunghisela mbilu ya wena, kambisisa nawu wa Yehovha, wu endle kutani u dyondzisa xileriso ni vululami bya Yehovha.’—Ezra 7:10.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 22]

I YINI LESWI ENDLEKE DYONDZO YA EZRA YI PFUNA?

1. U endle mbilu yakwe yi va exiyin’weni lexinene

2. U kambisise Nawu wa Yehovha

3. U veke xikombiso lexinene hi ku tirhisa leswi a swi dyondzeke

4. U dyondzise leswi humaka eMatsalweni