“Nyikela Nyingiso Lowukulu Ku Tlula Lowu Tolovelekeke”
“Nyikela Nyingiso Lowukulu Ku Tlula Lowu Tolovelekeke”
“Swi fane[rile] leswaku hi nyikela nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke eka swilo leswi hi swi tweke, leswaku hi nga tshuki hi khukhuleka.”—VAHEVERU 2:1.
1. Kombisa ndlela leyi ku kavanyeteka ku nga vangaka khombo ha yona.
MAKHOMBO ya mimovha ma koxa vutomi bya vanhu va kwalomu ka 37 000 lembe ni lembe eUnited States ntsena. Vativi va ta makhombo va vula leswaku mafu lawa ma nga papalatiwa loko vachayeri vo nyikela nyingiso swinene epatwini. Vachayeri van’wana va kavanyetiwa hi mimfungho yo karhi ni swinavetisi kumbe hi tiselfoni. Kasi van’wana va kavanyetiwa hi leswi swi vuriwaka ku andlala tafula emovheni—ku nga ku dya munhu a ri karhi a chayela. Eka swiyimo leswi hinkwaswo, ku kavanyeteka ku nga vanga khombo.
2, 3. Hi xihi xitsundzuxo lexi Pawulo a xi nyikeke Vakreste va Vaheveru, naswona hikwalaho ka yini a xi fanerile?
2 Eka malembe ya kwalomu ka 2 000 lama hundzeke, ku nga si va ni mimovha, muapostola Pawulo u vulavule hi xikavanyeti xin’wana lexi xi vangeleke Vakreste van’wana va Vaheveru khombo. Pawulo u kandziyisa mhaka ya leswaku Yesu Kreste la pfuxiweke u nyikiwe xikhundlha lexi tlakukeke ku tlula tintsumi, hikuva u tshame evokweni ra xinene ra Xikwembu. Kutani muapostola u engeterile a ku: “Hi yona mhaka leyi swi faneleke leswaku hi nyikela nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke eka swilo leswi hi swi tweke, leswaku hi nga tshuki hi khukhuleka.”—Vaheveru 2:1.
3 Hikwalaho ka yini Vakreste va Vaheveru a va fanele va “nyikela nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke eka swilo leswi [va] swi tweke” malunghana na Yesu? Phela se a ku hundze malembe ya 30 Yesu a sukile emisaveni. Leswi N’wini wa vona a a nga ha ri kona, Vakreste van’wana va Vaheveru a va sungula ku tshika vukhongeri bya ntiyiso. A va kokiwa hi Xiyuda, ku nga vugandzeri lebyi khale a va ri eka byona.
A Va Fanele Va Nyikela Nyingiso Swinene
4. I yini lexi nga ha vaka xi endle leswaku Vakreste va Vaheveru va navela ku tlhelela eka Xiyuda?
4 I yini lexi a xi ta endla leswaku Mukreste a navela ku tlhelela eka Xiyuda? Ndlela leyi a ku gandzeriwa ha yona ehansi ka Nawu a yi katsa swilo leswi voniwaka, swa xiviri. Vanhu a va swi kota ku vona muprista ni ku twa nun’hwelo wa magandzelo lama hisiwaka. Kambe, Vukreste a byi hambanile swinene. Vakreste a va ri ni Muprista Lonkulu, ku nga Yesu Kreste, kambe se a ku hundze makume manharhu ya malembe va nga si n’wi vona. (Vaheveru 4:14) A va ri ni tempele, kambe ndhawu ya yona yo kwetsima a yi ri etilweni. (Vaheveru 9:24) Ku hambana ni ku yimba ehansi ka Nawu, ku yimba ka Vakreste a ku ri “ka le mbilwini hi tlhelo ra moya.” (Varhoma 2:29) Hikwalaho, eka Vakreste lava va Vaheveru, swi nga ha endleka leswaku Vukreste se a byi sungula ku vevuka.
5. Xana Pawulo u swi kombise njhani leswaku ndlela ya ku gandzela leyi simekiweke hi Yesu a yi tlakukile ku tlula leyi ya le hansi ka Nawu?
5 Vakreste va Vaheveru a va fanele va xiya nchumu wun’wana wa nkoka malunghana ni ndlela ya ku gandzela leyi simekiweke hi Kreste. A yi sekeriwe swinene eripfumelweni ku nga ri eka nchumu lowu voniwaka hi mahlo, kambe a yi tlakukile swinene ku tlula Nawu lowu nyikiweke muprofeta Muxe. Pawulo u tsarile a ku: “Loko ngati ya timbuti ni ya tinkunzi ni nkuma wa thokazi leswi xuviweke eka lava nyamisiweke swi kwetsimisa lerova va basa enyameni, ku vuriwa yini hi ngati ya Kreste, loyi hi moya lowu nga heriki a tinyikeleke a nga ri na xisolo eka Xikwembu, a basisa mapfalo ya hina emintirhweni leyi feke leswaku hi ta endlela Xikwembu lexi hanyaka ntirho wo kwetsima?” (Vaheveru 9:13, 14) Ina, ndzivalelo lowu kumiwaka hi ku kombisa ripfumelo eka gandzelo ra nkutsulo ra Yesu Kreste wu wu tlula ekule swinene lowu a wu kumiwa hi ku endla magandzelo hi ku landza Nawu.—Vaheveru 7:26-28.
6, 7. (a) Hi xihi xiyimo lexi a xi endla swi va swa xihatla leswaku Vakreste va Vaheveru va “nyikela nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke eka swilo leswi [va] swi tweke”? (b) Loko Pawulo a tsalela Vaheveru papila leri, xana muti wa Yerusalema a wu saleriwe hi nkarhi wo tanihi kwihi? (Vona nhlamuselo ya le hansi.)
6 A ku ri ni xivangelo xin’wana lexi a xi endla swi fanela leswaku Vakreste va Vaheveru va nyikela nyingiso swinene eka swilo leswi va swi tweke malunghana na Yesu. U vule ka ha ri emahlweni leswaku muti wa Yerusalema wu ta lovisiwa. Yesu u te: “U ta fikeriwa hi masiku lawa valala va wena va nga ta aka rihlampfu ra timhandzi to tontswa ri ku rhendzela naswona va ta ku rhendzela, va ku kayakayisa hi tlhelo rin’wana ni rin’wana, kutani va ta ku tlatlalata ehansi swin’we ni vana va wena lava u nga na vona, naswona a va nge siyi ribye ehenhla ka ribye rin’wana eka wena, hikuva a wu wu tivanga nkarhi wa ku kamberiwa ka wena.”—Luka 19:43, 44.
7 Xana leswi a swi ta endleka rini? Yesu a nga ri boxanga siku kumbe nkarhi wa kona. Kambe u nyikele nkongomiso lowu: “Loko mi vona Yerusalema wu rhendzeriwa hi mavuthu lama goveke, swi tiveni leswaku ku lovisiwa ka wona ku tshinele. Kutani lava nga eYudiya a va balekele etintshaveni, lava nga exikarhi ka wona a va suke, lava nga etindhawini ta le handle va nga tshuki va nghena emutini.” (Luka 21:20, 21) Eka malembe ya 30 lama landzeleke ku sukela loko Yesu a vule marito lawa, Vakreste van’wana va le Yerusalema va sungule ku debyisa mavoko ni ku kavanyetiwa hi swilo swin’wana. A va fana ni muchayeri la susaka mahlo yakwe egondzweni leri a fambaka eka rona, a languta swilo swin’wana. Loko va nga yi cinci mianakanyo ya vona, a va ta weriwa hi khombo hakunene. Hambi a va swi vonisa xisweswo kumbe a va nga swi voni tano, kambe ku lovisiwa ka Yerusalema a ku ri ekusuhi swinene! * Swi nga ha endleka leswaku xitsundzuxo xa Pawulo xi va xalamukisile Vakreste va le Yerusalema, lava a va khomiwe hi vurhongo bya moya.
Ku “Nyikela Nyingiso Lowukulu Ku Tlula Lowu Tolovelekeke” Namuntlha
8. Ha yini hi fanele hi “nyikela nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke” eka tidyondzo ta Rito ra Xikwembu?
8 Ku fana ni Vakreste va lembe-xidzana ro sungula, hi fanele hi “nyikela nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke” eka tidyondzo ta Rito ra Xikwembu. Hikwalaho ka yini? Hikuva na hina hi langutane ni ndzoviso, ku nga ri ku lovisiwa ka tiko rin’we kambe ku lovisiwa ka mafambiselo hinkwawo ya swilo. (Nhlavutelo 11:18; 16:14, 16) Ina, a hi ri tivi siku kumbe nkarhi lowu Yehovha a nga ta ri teka ha wona goza leri. (Matewu 24:36) Hambiswiritano, ha ku vona ku hetiseka ka vuprofeta bya Bibele lebyi kombisaka kahle leswaku hi hanya “emasikwini yo hetelela.” (2 Timotiya 3:1-5) Hikwalaho, hi fanele hi tivonela leswaku ku nga vi ni nchumu lowu wu hi kavanyetaka. Hi fanele hi nyikela nyingiso eRitweni ra Xikwembu hi tlhela hi tshama hi xalamukile. Loko ho endla leswi hi ta swi kota ku “balekela swilo leswi hinkwaswo leswi nga ta humelela.”—Luka 21:36.
9, 10. (a) Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha wu nyikela nyingiso eka swilo swa moya? (b) Xana rito ra Xikwembu i ‘rivoni emilengeni ya hina’ ni ‘ku vonakala endleleni ya hina’ hi ndlela yihi?
9 Eminkarhini leyi leyi xiyekaka, hi nga swi kombisa njhani leswaku ha wu “nyikela nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke” eka swilo swa moya? Ndlela yin’wana i ku va kona minkarhi hinkwayo eminhlanganweni, etinhlengeletanweni ni le mintsombanweni ya Vukreste. Hi fanele hi hisekela ku hlaya Bibele leswaku hi ta va ekusuhi ni Mutsari wa yona, Yehovha. (Yakobo 4:8) Loko hi nghenisa vutivi bya Yehovha hi dyondzo ya munhu hi xiyexe ni ku va kona eminhlanganweni, hi ta fana ni mupisalema loko a byele Xikwembu a ku: “Rito ra wena i rivoni enengeni wa mina, ni ku vonakala endleleni ya mina.”—Pisalema 119:105.
10 Bibele yi va ‘ku vonakala endleleni ya hina’ loko yi hi byela hi swikongomelo swa Xikwembu swa nkarhi lowu taka. Yi tlhela yi va ‘rivoni emilengeni ya hina.’ Hi marito man’wana, yi nga hi byela leswi hi nga swi endlaka loko timhaka ti hi yimele hi nhloko. Hi yona mhaka leyi swi nga swa nkoka leswaku hi “nyikela nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke” loko hi hlengeletana hi ta dyondzisiwa swin’we ni vapfumeri-kulorhi ni loko hi tihlayela Rito ra Xikwembu hi hexe. Rungula leri hi ri nghenisaka ri ta hi pfuna leswaku hi endla swiboho swa vutlhari ni leswi vuyerisaka, leswi nga ta tsakisa Yehovha ni ku tsakisa mbilu yakwe. (Swivuriso 27:11; Esaya 48:17) Xana hi nga endla yini leswaku hi yingiserisisa swinene eminhlanganweni niloko hi endla dyondzo ya hina vini, leswaku hi ta vuyeriwa swinene eka swakudya swa moya leswi Xikwembu xi hi nyikaka swona?
Ku Antswisa Ndlela Leyi Hi Yingisaka Ha Yona Loko Hi Ri eMinhlanganweni
11. Ha yini minkarhi yin’wana swi tika ku nyikela nyingiso eminhlanganweni ya Vukreste?
11 Minkarhi yin’wana swa tika ku nyikela nyingiso eminhlanganweni ya Vukreste. Mianakanyo yi kavanyeteka hi ku olova, yi nga ha kavanyetiwa hi ku rila ka n’wana kumbe hi munhu la nghenaka a lava-lava ndhawu yo tshama. Hi nga ha va hi karhele, endzhaku ko tirha siku hinkwaro. Swi nga ha endlaka leswaku ni loyi a nyikelaka nkulumo a nga xalamukanga, naswona hi nga ha tikuma se hi khome leti ni letiya—kumbe hi tikuma se hi jovota! Leswi rungula leri nyikeriwaka ri nga ra nkoka swinene, hi fanele hi antswisa ndlela leyi hi yingisaka ha yona loko hi ri eminhlanganweni ya vandlha. Kambe hi nga swi endla njhani leswi?
12. I yini lexi nga endlaka swi hi olovela ku nyikela nyingiso eminhlanganweni?
12 Hi ntolovelo, swa olova ku nyikela nyingiso eminhlanganweni loko hi lunghiselerile. Kutani ke, ha yini u nga tinyiki nkarhi wo anakanyisisa hi rungula leri ku nga ta buriwa ha rona? Hi nga ha tirhisa timinete ti nga ri tingani ntsena hi siku leswaku hi hlaya ni ku anakanyisisa hi tindzimana ta ku hlaya ka Bibele ka vhiki rero. Loko ho hlela kahle, hi nga kuma ni karhi wa ku lunghiselela Dyondzo ya Buku ya Vandlha ni Dyondzo ya Xihondzo xo Rindza. Ku nga khathariseki leswaku hi landzelela xiyimiso xihi, ntiyiso i wun’we: Ku lunghiselela ku ta hi pfuna leswaku hi nyikela nyingiso eka rungula leri ku buriwaka ha rona eminhlanganweni ya vandlha.
13. I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi nyikela nyingiso eka leswi ku buriwaka ha swona eminhlanganweni?
13 Ku tlhandlekela emhakeni yo lunghiselela kahle, van’wana va kuma leswaku va yingisa kahle eminhlanganweni loko va tshamele emahlweni eHolweni ya Mfumo. Ku languta xivulavuri, ku hlaya Bibele loko ku hlayiwa tsalwa ni ku tsala tinhla, i tindlela tin’wana to sivela mianakanyo ya hina leswaku yi nga tsendzeleki. Kambe, ku lunghiselela mbilu ya wena i swa nkoka swinene ku tlula vuswikoti byihi ni byihi byo nyikela nyingiso. Hi fanele hi swi twisisa leswaku ha yini hi hlengeletana swin’we. Xikongomelo-nkulu xa ku hlengeletana ni vapfumeri-kulorhi i ku ta gandzela Yehovha. (Pisalema 26:12; Luka 2:36, 37) Minhlangano i ndlela ya nkoka leyi hi wundliwaka ha yona hi tlhelo ra moya. (Matewu 24:45-47) Ku engetela kwalaho, yi hi nyika nkarhi wo “khutazana erirhandzwini ni le mintirhweni leyinene.”—Vaheveru 10:24, 25.
14. I yini lexi hakunene xi endlaka minhlangano yi va leyi dyondzisaka?
14 Van’wana va nga pima ntikelo wa minhlangano hi ku ya hi vuswikoti bya lava nyikelaka tinkulumo. Loko swivulavuri swi ri ni vuswikoti, va nga ha vula leswaku nhlangano a wu ri wunene. Kambe loko vuswikoti byo dyondzisa byi kayivela, hi nga ha teka minhlangano yi nga ri yinene. I ntiyiso leswaku lava va nyikelaka tinkulumo, va fanele va antswisa vuswikoti bya vona byo dyondzisa naswona va lwela ku fikelela timbilu ta vayingiseri. (1 Timotiya 4:16) Kambe, hina vayingiseri, a hi fanelanga hi xopaxopa ngopfu. Hambiloko swi ri swa nkoka leswaku munhu la nyikelaka nkulumo a va ni vuswikoti byo dyondzisa, sweswo a hi swona ntsena swi endlaka leswaku minhlangano yi dyondzisa. Xana a hi ntiyiso leswaku mhaka-nkulu i ndlela leyi hi yingisisaka ha yona ku nga ri ndlela leyi xivulavuri xi yi nyikelaka ha yona nkulumo ya xona? Loko hi va kona eminhlanganweni kutani hi nyikela nyingiso eka leswi vuriwaka, hi va hi gandzela Xikwembu hi ku pfumelelana ni ku rhandza ka xona. Leswi hi swona swi endlaka nhlangano wu dyondzisa. Loko hi tiyimiserile ku nghenisa vutivi bya Xikwembu, hi ta vuyeriwa eminhlanganweni ku nga khathariseki leswaku vuswikoti bya xivulavuri byi fika kwihi. (Swivuriso 2:1-5) Hikwalaho, a hi tiyimiseleni ku “nyikela nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke” eminhlanganweni ya hina.
Vuyeriwa Swinene Eka Dyondzo Ya Wena N’wini
15. Xana ku hlaya ni ku anakanyisisa swi nga hi pfuna njhani?
15 Ha vuyeriwa swinene loko hi “nyikela nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke” loko hi dyondza hi ri hexe ni loko hi anakanyisisa. Loko hi hlaya hi tlhela hi anakanyisisa hi leswi hi swi hlayeke eBibeleni ni le tibukwini ta Vukreste, hi ta va hi endla leswaku ntiyiso wa Rito ra Xikwembu wu dzika etimbilwini ta hina. Leswi swi ta yi lawula swinene ndlela leyi hi anakanyaka ha yona ni ndlela leyi hi endlaka swilo ha yona. Ina, swi ta hi endla leswaku hi tsakela ku endla ku rhandza ka Yehovha. (Pisalema 1:2; 40:8) Hikwalaho, hi fanele hi antswisa ndlela leyi hi nyikelaka nyingiso ha yona leswaku hi ta vuyeriwa loko hi hlaya. Swa olova ku kavanyeteka! Swilo switsongo leswi kavanyetaka—swo fana ni riqingho kumbe pongo ro karhi, swi nga hi kavanyeta. Kumbe hi nga ha va hi nga swi koti ku nyikela nyingiso nkarhi wo leha. Hi nga ha tshama ehansi, hi tiyimisele ku dya swakudya swa moya, kambe makhati ma nga ri mangani hi nga ha kuma mianakanyo ya hina se yi khome timhaka tin’wana. Hi nga endla yini leswaku hi kota ku “nyikela nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke” loko hi endla dyondzo ya hina vini ya Rito ra Xikwembu?
16. (a) Hikwalaho ka yini swi ri swa nkoka leswaku hi tivekela nkarhi wo va ni dyondzo ya hina vini? (b) Hi xihi xiyimiso xa wena xo hlaya Rito ra Xikwembu?
16 Swa pfuna ku endla xiyimiso ni ku endla swiyimo swi fanelekela ku dyondza. Vunyingi bya hina, a hi na wona nkarhi wa hina vini. Hi nga ha vona onge swiendlakalo swa siku ni siku swi hi ba swi hi yisa hala ni hala ku fana ni xirhabyana lexi khukhuriwaka hi nambu lowu khulukaka hi ku hatlisa. Ina, hi fanele hi lwisana ni nambu lowu wo fanekisela, hi tinyika minkarhi yo dyondza hi hexe. Hi nga rindzeli leswaku nkarhi wa ku dyondza wu to tiendlekela. Ematshan’weni ya sweswo, hi fanele hi swi yimela hi milenge, hi tinyika nkarhi wo hlaya. (Vaefesa 5:15, 16) Van’wana va tinyika nkarhi nimixo loko ka ha lo tititi! Van’wana va kuma leswaku nkarhi wa madyambu hi wona wu antswaka. Yinhla hi leswaku a hi fanelanga hi honisa mhaka ya nkoka ku nga ku nghenisa vutivi lebyi kongomeke hi Xikwembu ni N’wana wa xona. (Yohane 17:3) Kutani ke, a hi tiendleleni xiyimiso xa dyondzo ya hina vini hi tlhela hi xi landzelela.
17. Ku anakanyisisa i yini, naswona ku nga hi pfuna njhani?
17 Ku anakanyisisa—ku nga ku ehleketisisa hi leswi hi swi kumeke loko hi hlaya—i nchumu wa nkoka swinene. Ku hi pfuna leswaku hi teka mianakanyo ya Xikwembu leyi tsariweke ehansi kutani hi yi nghenisa etimbilwini ta hina. Ku anakanyisisa ku hi pfuna leswaku hi kuma ndlela yo tirhisa ndzayo ya Bibele leswaku hi ta va “vaendli va rito, [hi] nga vi vatwi ntsena.” (Yakobo 1:22-25) Ku tlula kwalaho, ku anakanyisisa ku hi pfuna leswaku hi tshinela swinene eka Yehovha, hikuva ku hi endla leswaku hi ehleketisisa hi timfanelo takwe ni ndlela leyi ti hlamuseriwaka ha yona eka rungula leri hi ri hlayaka.
18. I yini lexi lavekaka leswaku hi kota ku anakanyisisa kahle?
18 Leswaku hi vuyeriwa swinene loko hi hlaya ni loko hi anakanyisisa, hi fanele hi va ekule ni swilo leswi nga kavanyetaka mianakanyo ya hina. Leswaku hi kota ku nghenisa rungula lerintshwa loko hi anakanyisisa, hi fanele hi tshika ku anakanya hi mivilelo ya siku ni siku. Ku anakanyisisa ku lava nkarhi naswona ku lava munhu a va yexe, kambe swa phyuphyisa swinene ku dya swakudya swa moya ni mati ya ntiyiso lawa ma kumekaka eRitweni ra Xikwembu!
19. (a) Malunghana ni dyondzo ya munhu hi yexe, i yini lexi pfuneke van’wana leswaku va lehisa nkarhi wa vona wo nyikela nyingiso? (b) Hi fanele hi ku languta njhani ku hlaya, naswona hi byihi vuyelo lebyi hi nga byi kumaka hi ku endla ntirho lowu wa nkoka?
19 Ku vuriwa yini loko hi nga swi koti ku nyikela nyingiso nkarhi wo leha naswona mianakanyo ya hina yi sungula ku tsendzeleka hi nga si hlaya swi nyawula? Van’wana va kume leswaku va swi kota ku engetela nkarhi wo nyikela nyingiso loko va hlaya, hi ku sungula hi ku hlaya nkarhi wo koma kutani va ya va engetela nkarhi hakatsongo-tsongo. Hi fanele hi lwela ku hlaya khwatsi, ematshan’weni yo hundzisa mahlo kunene. Hi fanele hi tikarhatela ku rhandza mhaka leyi hi yi hlayaka. Hi nga ha endla ni ndzavisiso hi tirhisa rungula ro tala leri lunghiseleriweke hi ntlawa wa hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha. Swa vuyerisa swinene ku lavisisa “swilo leswi enteke swa Xikwembu.” (1 Vakorinto 2:10) Ku endla leswi swi kurisa ndlela leyi hi xi tivaka ha yona Xikwembu ni ku hi pfuna leswaku hi letela matimba ya hina ya ku twisisa. (Vaheveru 5:14) Loko hi ri swichudeni leswi hisekaka swa Rito ra Xikwembu, hi ta “faneleka kahle ku [ri] dyondzisa van’wana.”—2 Timotiya 2:2.
20. Hi nga byi hlakulela njhani vuxaka lebyikulu na Yehovha Xikwembu ni ku tlhela hi byi hlayisa?
20 Ku va kona eminhlanganweni ya Vukreste ni ku va ni dyondzo ya hina vini swi nga hi pfuna swinene leswaku hi va ni vuxaka lebyikulu na Yehovha ni ku tlhela hi byi hlayisa. Handle ko kanakana, leswi a swi ri tano eka mupisalema loyi a vulavuleke ni Xikwembu a ku: “Ndzi wu rhandza swinene nawu wa wena! Ndzi anakanya ha wona siku hinkwaro.” (Pisalema 119:97) Kutani ke, a hi endleni leswi nga ematimbeni ya hina leswaku hi va kona eminhlanganweni, etinhlengeletanweni ni le mintsombanweni. Naswona a hi tinyikeni nkarhi wa dyondzo ya Bibele ni wa ku anakanyisisa. Hi ta kuma hakelo leyikulu loko ho nyikela “nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke” eka Rito ra Xikwembu.
[Nhlamuselo ya le hansi]
^ par. 7 Swi nga ha endleka leswaku papila leri yaka eka Vaheveru ri tsariwe hi 61 C.E. Loko swi ri tano, a ku sele malembe ya ntlhanu leswaku muti wa Yerusalema wu rhendzeriwa hi mavuthu ya Cestius Gallus. Hi ku hatlisa mavuthu wolawo ma tlhentlhile, kutani swi endla leswaku Vakreste lava xalamukeke va baleka. Endzhaku ka malembe ya mune, muti wu lovisiwile hi mavuthu ya Rhoma lama rhangeriweke hi Ndhuna Titus.
Wa Tsundzuka Xana?
• Hikwalaho ka yini Vakreste van’wana va Vaheveru a va tshika vukhongeri bya ntiyiso?
• I yini lexi hi nga xi endlaka leswaku hi nyikela nyingiso swinene eminhlanganweni ya Vukreste?
• I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi vuyeriwa eka dyondzo ya hina ya Bibele ni loko hi anakanyisisa?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso lexi nga eka tluka 11]
Vakreste va Vaheveru a va fanele va xalamukela ku lovisiwa ka Yerusalema loku a ku ri ekusuhi
[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]
Vatswari va nga pfuna vana va vona leswaku va vuyeriwa eminhlanganweni ya Vukreste