Xana Vakwetsimi Va Xiviri Va Nga Ku Pfuna Njhani?

HI KU ya hi Matsalwa, rito ra Xigriki leri hundzuluxeriwaka va ku “mukwetsimi” eka vuhundzuluxeri byin’wana, ri nga ha hundzuluxeriwa va ku “la kwetsimaka.” Xana rito leri a ri tirhisiwa eka vamani? An Expository Dictionary of New Testament Words yi ri: “Loko ri ri evunyingini, hi laha ri tirhisiwaka ha kona eka vapfumeri, ri vula vapfumeri hinkwavo naswona a ri kombeteli eka vanhu vo karhi lava kwetsimaka swinene kumbe lava feke va endle mintirho yo karhi yo hlawuleka leyi va endlaka va faneriwa hi ku kwetsima.”

Xisweswo, muapostola Pawulo u vule leswaku Vakreste hinkwavo va le nkarhini wa yena a va ri vakwetsimi va xiviri. Hi xikombiso, eka xiloso xa papila leri a ri tsaleke hi lembe-xidzana ro sungula C.E. u tsale a ku, “eka vandlha ra Xikwembu leri nga eKorinto, swin’we ni vakwetsimi hinkwavo lava nga hinkwako eAkaya [xifundzha xa tiko ra Rhoma].” (2 Vakorinto 1:1) Endzhakunyana, Pawulo u tsale papila ri ya “eka hinkwavo lava va nga eRhoma lava nga varhandziwa va Xikwembu, lava vitaniweke leswaku va va vakwetsimi.” (Varhoma 1:7) Vakwetsimi lava swi le rivaleni leswaku a va nga si fa, naswona a va nga ri na mintirho yo karhi leyi va endlaka va hlawuleka ku tlula vapfumeri lavan’wana. Xana i yini lexi a xi va endla va va vakwetsimi?

Ku Kwetsimisiwa Hi Xikwembu

Rito ra Xikwembu ri kombisa leswaku munhu a nga vekiwi hi vanhu kumbe hi nhlengeletano yo karhi leswaku a va mukwetsimi. Matsalwa ma ri: “[Xikwembu] xi hi ponisile ni ku hi vitana hi ku vitana ko kwetsima, ku nga ri hikwalaho ka mintirho ya hina, kambe hikwalaho ka xikongomelo xa xona ni musa lowu nga faneriwiki.” (2 Timotiya 1:9) Mukwetsimi u kwetsimisiwa hi ku vitaniwa hi Yehovha, hi ku ya hi musa wa Xikwembu lowu nga faneriwiki, ni hi ku pfumelelana ni xikongomelo xa xona.

Vakwetsimi va vandlha ra Vukreste i swirho swa “ntwanano lowuntshwa.” Ngati ya Yesu Kreste leyi halatiweke hi yona yi tiyisekisaka ntwanano lowu naswona yi kwetsimisa swirho swa ntwanano lowu. (Vaheveru 9:15; 10:29; 13:20, 24) Leswi va baseke ematihlweni ya Xikwembu, i ‘vaprista vo kwetsima, naswona va nyikela switlhavelo swa moya leswi amukelekaka eka Xikwembu ha Yesu Kreste.’—1 Petro 2:5, 9.

Ku Kombela Ku Pfuniwa Ni Ku Yimeriwa Hi Vakwetsimi

Leswi vanhu va timiliyoni va anakanyaka leswaku “vakwetsimi” va nga nyika vapfumeri matimba yo karhi yo hlawuleka, va va gandzela hi ku tirhisa swilo leswi a swi ri swa vona kumbe va va kombela leswaku va va yimela eka Xikwembu. Xana leyi i dyondzo ya Bibele? EDyondzweni ya le Ntshaveni, Yesu u dyondzise valandzeri  vakwe ndlela yo vulavula ni Xikwembu, a ku: “Kutani mi fanele mi khongela hi ndlela leyi: ‘Tata wa hina la nge matilweni, vito ra wena a ri kwetsimisiwe.’” (Matewu 6:9) Swikhongelo swi fanele swi kongomisiwa eka Yehovha Xikwembu ntsena.

Leswaku va seketela mhaka ya ku tirhisa “vakwetsimi,” vafundhisi van’wana va boxa Varhoma 15:30, leyi nge: “Kutani ndza mi khongotela vamakwerhu, hi Hosi ya hina Yesu Kreste ni hi rirhandzu ra moya, leswaku mi tikarhata swin’we na mina eku ndzi khongeleleni eka Xikwembu.” Xana Pawulo a a khutaza vapfumeri lava leswaku va khongela eka yena kumbe va tirhisa vito ra yena loko va khongela eka Xikwembu? Doo! Hambileswi Bibele yi swi khutazaka ku khongelela vakwetsimi va xiviri, a ku kona laha Xikwembu xi hi lerisaka kona leswaku hi khongela vakwetsimi kumbe leswaku hi tirhisa vona loko hi khongela.—Vafilipiya 1:1, 3, 4.

Kambe, Xikwembu xi n’wi vekile Muyimeri wa swikhongelo swa hina. Yesu Kreste u te: “Hi mina ndlela ni ntiyiso ni vutomi. A nga kona loyi a taka eka Tatana handle ko ta ha mina.” Yesu u tlhele a ku: “Naswona, xin’wana ni xin’wana lexi mi xi kombelaka hi vito ra mina, ndzi ta xi endla, leswaku Tatana a vangamisiwa mayelana ni N’wana. Loko mi kombela xin’wana ni xin’wana hi vito ra mina, ndzi ta xi endla.” (Yohane 14:6, 13, 14) Hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u tiyimiserile ku twa swikhongelo leswi hi swi yisaka eka yena hi vito ra Yesu. Loko yi vulavula ha Yesu, Bibele yi ri: “Nakambe wa swi kota ku va ponisa hi ku helela lava tshinelelaka Xikwembu ha yena, hikuva nkarhi hinkwawo wa hanya leswaku a va kombelela.”—Vaheveru 7:25.

Loko Yesu a tiyimiserile ku hi yimela, ha yini vagandzeri va tikereke ta Vujagana va tirhisa “vakwetsimi” loko va khongela? Eka buku ya yena leyi nge The Age of Faith, n’wamatimu Will Durant u landzelela vuthala bya laha mukhuva lowu wu sunguleke kona. Hambileswi a vulaka leswaku Xikwembu xa Matimba Hinkwawo xa chaviwa ni leswaku Yesu hi yena swi vonakaka a tshineleleka, Durant u ri: “Vanhu va chava ku vulavula na [Yesu] hi ku kongoma hikwalaho ka leswi va honiseke Dyondzo Yakwe ya le Ntshaveni hi ku helela. Eka vona swa antswa ku khongela mukwetsimi loyi a vekiweke ximfumo, loyi va tiyisekaka leswaku u kona etilweni, kutani va kombela yena leswaku a va vulavulela na Kreste.” Xana xivangelo xa vona xa ku tsandzeka ku khongela Xikwembu hi ku kongoma xa twala?

 Bibele yi hi dyondzisa leswaku hi nga va ni “ntshunxeko wo vulavula ni ku kota ku tshinela hi ku tiyiseka” eka Xikwembu hi xikhongelo, hikwalaho ka Yesu. (Vaefesa 3:11, 12) Xikwembu xa Matimba Hinkwawo a xi le kule ni vanhu lerova xi nga tsandzeka ku twa swikhongelo swa hina. Mupisalema Davhida u khongerile hi ku tiyiseka a ku: “Oho Mutwi wa xikhongelo, vanhu hinkwavo va ta ta eka wena.” (Pisalema 65:2) Ematshan’weni yo tisa matimba ya yena hi ku tirhisa swilo swa “vakwetsimi” lava feke, Yehovha u chulula moya wakwe wo kwetsima eka lava va wu kombelaka hi ripfumelo. Yesu u te: “Hikokwalaho, loko n’wina, hambiloko mi hombolokile mi tiva ndlela ya ku nyika vana va n’wina tinyiko letinene, Tatana la nge tilweni u ta nyika moya lowo kwetsima hilaha ku tlurisaka swinene eka lava n’wi kombelaka!”—Luka 11:13.

Ntirho Wa Vakwetsimi

Vakwetsimi lava papila ra Pawulo a ri kongomisiwe eka vona, va fe khale swinene naswona hi ku famba ka nkarhi a va ta nyikiwa “harhi ya vutomi,” ku nga ku pfuxeriwa ematilweni. (Nhlavutelo 2:10) Vagandzeri va Yehovha Xikwembu va swi xiya leswaku ku gandzela vakwetsimi lava va ntiyiso a swi pfumelelani ni Matsalwa, naswona a swi nge endli leswaku hi sirheleleka eka mavabyi, makhombo ya ntumbuluko, ku pfumaleka ka timali, ku dyuhala kumbe rifu. Hikwalaho, u nga ha vutisa, ‘Xana vakwetsimi va Xikwembu va hi rhandza hakunene? Xana hi nga langutela leswaku va hi endlela swo karhi?’

Ku vulavuriwa swinene hi vakwetsimi eka vuprofeta lebyi tsariweke hi Daniyele. Eka lembe-xidzana ra vutsevu B.C.E. u vone xivono lexi nyanyulaka, lexi xa ha hetisekaka ni le sikwini ra hina. Elwandle ku hume swivandzana swa mune leswi chavisaka, leswi yimelaka tihulumendhe ta vanhu, leti ti tsandzekaka ku enerisa swilaveko swa vanhu. Hiloko Daniyele a profeta a ku: “Kambe vakwetsimi va Loyi a Tlakukeke va ta amukela mfumo, va ta teka mfumo hilaha ku nga riki na makumu, ni hilaha ku nga riki na makumu eminkarhini leyi nga riki na makumu.”—Daniyele 7:17, 18.

Pawulo u vulavule ha yona “ndzhaka [leyi] ya vakwetsimi,” ku nga ndzhaka ya ku va vafumi-kulobye na Kreste ematilweni. (Vaefesa 1:18-21) Ngati ya Yesu yi pfule ndlela ya leswaku vakwetsimi va 144 000 va pfuxeriwa eku kwetsimeni ka le tilweni. Muapostola Yohane u te: “Va tsaka naswona va kwetsima hinkwavo lava nga ni xiphemu eku pfukeni ko sungula ka vafi; rifu ra vumbirhi a ri na matimba eka vona, kambe va ta va vaprista va Xikwembu ni va Kreste, naswona va ta va tihosi swin’we na yena ku ringana malembe wolawo ya 1000.” (Nhlavutelo 20:4, 6; 14:1, 3) Exivonweni lexi, Yohane u twe ntshungu wa swivumbiwa swa le tilweni wu ri karhi wu yimbelela emahlweni ka Yesu la kwetsimisiweke wu ku: “Hi ngati ya wena u xavele Xikwembu vanhu lava humaka eka tinyimba hinkwato ni tindzimi hinkwato ni vanhu hinkwavo ni matiko hinkwawo, naswona u va endle va va mfumo ni vaprista eka Xikwembu xa hina, va ta va tihosi emisaveni.” (Nhlavutelo 5:9, 10) Vona ndlela leyi swi tiyisaka nhlana ha yona! Yehovha Xikwembu hi yexe u hlawule vavanuna ni vavasati lava hi vukheta. Ku tlula kwalaho, va tirhe hi ku tshembeka laha misaveni, va langutana ni swiphiqo hinkwaswo leswi vanhu va langutanaka na swona. (1 Vakorinto 10:13) Hikwalaho, hi nga tiyiseka leswaku vakwetsimi lava lava pfuxiweke eku feni, va ta va tihosi leti nga ni musa ni ntwela-vusiwana, leti tivaka ku tsana ka hina.

Mikateko Ya Mfumo Wa Xikwembu

Hulumendhe ya Xikwembu yi ta susa vubihi ni ku xaniseka hinkwako ku nga ri khale. Loko nkarhi wolowo se wu fikile, vanhu va ta tshinela ekusuhi ni Xikwembu ku tlula rini na rini. Yohane u tsarile: “Kutani ndzi twa rito lerikulu ri huma exiluvelweni ri ku: ‘Waswivo! Ntsonga wa Xikwembu wu le vanhwini, xi ta tshama na vona, naswona vona va ta va vanhu va xona. Xikwembu hi xiviri xi ta va na vona.’” Mfumo lowu wu ta tisela vanhu mikateko yo tala, hikuva loko vuprofeta byi ya emahlweni byi ri: “Xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona,  hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona. Swilo swo sungula swi hundzile.”—Nhlavutelo 21:3, 4.

Lowu ku ta va nkarhi lowu tsakisaka hakunene! Mintirho yin’wana leyi nga ta endliwa hi mfumo lowu hetisekeke wa Kreste Yesu ni vakwetsimi va 144 000, wa hlamuseriwa eka Mikiya 4:3, 4: “[Yehovha] u ta avanyisa exikarhi ka vanhu vo tala, a lulamisa timhaka ta matiko yo tala ya le kule swinene. Kutani va ta fula mabanga ya vona ma va swikomu ni mafumu ya vona ma va swikhutulo. A va nge ri tlakusi banga, tiko rin’wana ku lwa ni tiko rin’wana, naswona a va nge he dyondzi nyimpi. Entiyisweni va ta tshama, un’wana ni un’wana ehansi ka murhi wakwe wa vhinya ni le hansi ka nkuwa wakwe, a ku nge vi na munhu loyi a va chavisaka; hikuva nomu wa Yehovha wa mavuthu wu swi vurile.”

Xirhambo xa ku kuma mikateko yoleyo xi huweleriwa hi vakwetsimi. Tanihi leswi va fanekiseriwaka hi mutekiwa, vakwetsimi lava va ntiyiso va hambeta va huwelela va ku: “Tana!” Ndzimana yoleyo yi ya emahlweni yi ku: “Naswona mani na mani la swi twaka a a vule a ku: ‘Tana!’ Mani na mani la khomiweke hi torha a a te; mani na mani la swi navelaka a a nwe mati ya vutomi mahala.” (Nhlavutelo 22:17) Xana “mati ya vutomi” ma katsa yini? Ma katsa vutivi lebyi kongomeke bya swikongomelo swa Xikwembu. Loko Yesu a khongela eka Xikwembu u te: “Leswi swi vula vutomi lebyi nga heriki, ku nghenisa ka vona vutivi ha wena, Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso, ni loyi u n’wi rhumeke, Yesu Kreste.” (Yohane 17:3) Vutivi lebyi byi kumeka hi ku hambeta u va ni dyondzo ya Bibele. Ha tsaka swinene leswi Rito ra Xikwembu ri hi pfunaka leswaku hi tiva vakwetsimi va xiviri ni ku tiva ndlela leyi xi nga ta va tirhisa ha yona ku pfuna vanhu hi laha ku nga heriki!

[Xifaniso lexi nga eka tluka 4]

Pawulo u tsalele vakwetsimi va xiviri mapapila lama huhuteriweke

[Xifaniso lexi nga eka tluka 4, 5]

Vaapostola va Yesu lava tshembekeke va ve vakwetsimi va xiviri

[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Hi nga khongela eka Xikwembu hi ku tiyiseka ha Yesu Kreste

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Vakwetsimi lava pfuxiweke eku feni va ta va vafumi lava nga ni ntwela-vusiwana ehenhla ka misava