Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

“Mi Kaneta Diyavulosi”

“Mi Kaneta Diyavulosi”

“Mi Kaneta Diyavulosi”

“Mi kaneta Diyavulosi, kutani u ta mi balekela.”—YAKOBO 4:7.

1. Ku nga vuriwa yini hi misava ya namuntlha, naswona ha yini vatotiwa ni vapfuneti va vona va fanele va tshama va pfule mahlo?

“XIKWEMBU se xi nyamalarile, kasi Diyavulosi wa ha sele.” Marito wolawo ya André Malraux wa Mufurwa, loyi a nga mutsari wa tibuku, ma nga tirha kahle emisaveni leyi hi hanyaka eka yona. Swilo leswi vanhu va swi endlaka swi tikomba swi fambisana ni marhengu ya Diyavulosi ematshan’weni ya ku fambisana ni ku rhandza ka Xikwembu. Sathana u humba vanhu mano hi “mintirho hinkwayo ya matimba hi mahlori ya mavunwa ni swihlamariso ni hi vuxisi hinkwabyo lebyi nga lulamangiki eka lava va lovaka.” (2 Vatesalonika 2:9, 10) Hambiswiritano, ‘emasikwini lawa yo hetelela,’ Sathana u hume tsima ro hlotana ni malandza lama tinyiketeleke eka Xikwembu, u lwa ni Vakreste lava totiweke, “lava hlayisaka swileriso swa Xikwembu naswona va nga ni ntirho wa ku nyikela vumbhoni mayelana na Yesu.” (2 Timotiya 3:1; Nhlavutelo 12:9, 17) Timbhoni leti, kun’we ni vapfuneti va tona lava nga ni ntshembo wa ku hanya emisaveni, va fanele va tshama va pfule mahlo.

2. Sathana u n’wi kanganyise njhani Evha, naswona i ku chava kwihi loku phofuriweke hi muapostola Pawulo?

2 Sathana i mathwarivona eku kanganyiseni. Hi ku tirhisa nyoka, u kanganyise Evha, a anakanya leswaku a nga kuma ntsako lowukulu hi ku tihanyela bya yena, a nga kongomisiwi hi Xikwembu. (Genesa 3:1-6) Endzhaku ka malembe ya kwalomu ka mune wa magidi, muapostola Pawulo u kombise ku vilela, a vula leswaku Vakreste lava totiweke va le Korinto va nga ha phasiwa hi mano ya Sathana. Pawulo u tsarile: “Ndza chava leswaku hi ndlela yo karhi, hilaha nyoka yi kanganyiseke Evha hakona hi vukanganyisi bya yona, mianakanyo ya n’wina yi nga onhiwa eka ku tshembeka ni ku tenga loku faneleke Kreste.” (2 Vakorinto 11:3) Sathana u kota ku tlanga hi mianakanyo ya vanhu. Leswi a koteke ku kanganyisa Evha, a nga swi kota ku endla ni leswaku Vakreste va endla xihoxo xo anakanya leswaku va nga kuma ntsako hi ku endla nchumu wo karhi lowu Yehovha ni N’wana wakwe va nga wu amukeliki.

3. Yehovha u hi endlele lunghiselelo rihi leswaku a hi sirhelela eka Diyavulosi?

3 Sathana a nga fanisiwa ni muphasi wa swinyenyana loyi a rhiyaka swirimbana leswaku a phasa swinyenyana leswi nga xalamukangiki. Leswaku hi papalata swirimbana swa Sathana, hi fanele hi ‘tshama endhawini ya le xihundleni ya La nge Henhla-henhla,’ ku nga ndhawu yo fanekisela ya xisirhelelo leyi Yehovha a yi lunghiseleleke lava va endlaka swilo hi ndlela leyi kombisaka leswaku va xixima vuhosi bya yena. (Pisalema 91:1-3) Hakunene ha wu lava nsirhelelo lowu Xikwembu xi hi nyikaka wona hi ku tirhisa Rito ra xona, moya wa xona ni nhlengeletano ya xona leswaku hi “kota ku yima [hi] tiyile, [hi] lwisana ni marhengu ya Diyavulosi.” (Vaefesa 6:11) Rito ra Xigriki leri vulaka “marhengu” nakambe ri nga vula “swiendlo swa vuxisi” kumbe “vukanganyisi.” Handle ko kanakana, Diyavulosi u tirhisa vukanganyisi byo hambana-hambana ni swiendlo swa vuxisi etsimeni ra yena ra ku phasa malandza ya Yehovha.

Swirimbana Leswi Sathana A Swi Rhiyeleke Vakreste Vo Sungula

4. Vakreste vo sungula a va hanya ehansi ka xiyimo xa muxaka muni?

4 Vakreste va lembe-xidzana ro sungula ni ra vumbirhi C.E. a va hanya enkarhini lowu Mfumo wa Rhoma a wu ri emaninginingini. Ku rhula loku a ku vonaka ku ri kona eMfun’weni lowu ku endle leswaku mabindzu ma nyuka. Sweswo swi endle leswaku vafumi va hanya emafurheni kutani va vona swi antswa leswaku va endlela vaaka-tiko swilo swo tala swo tihungasa ha swona leswaku va nga va xandzukeli. Hi minkarhi yin’wana masiku yo wisa a ma tele ku fana ni masiku yo tirha. Vafumi a va tirhisa mali ya tiko ku xavela vanhu swakudya ni ku va komba serekisi, leswaku vanhu va tshama va xurhile ni mianakanyo ya vona yi tshama yi khomekile.

5, 6. (a) Ha yini a swi nga fanelanga leswaku Vakreste va tata-tata mikondzo etindlwini ta mintlangu ya Varhoma? (b) Sathana u tirhise xirimbani xihi, naswona Vakreste a va ta xi papalata njhani?

5 Xana xiyimo lexi a xi ri ni khombo eka Vakreste vo sungula? Hi ku ya hi switsundzuxo leswi tsariweke hi vatsari vo sungula va le ndzhaku ka vaapostola, vo tanihi Tertullian, vuhungasi byo tala bya le nkarhini wolowo a byi ri ni swilo swo tala leswi nga vaka khombo eka vumoya ni mahanyelo ya Vakreste va ntiyiso. Hi xikombiso, minkhuvo yo tala ni mintlangu ya tiko a swi endleriwa ku xixima swikwembu swa vahedeni. (2 Vakorinto 6:14-18) Etindlwini ta mintlangu, mintlangu ya xintu yo tala a yi ri ya vudlakuta lebyi chavisaka kumbe yi tele madzolonga yo halata ngati. Hi ku famba ka nkarhi tiko ri sungule ku kolwa hi minkombiso leyi ya xintu, hiloko yi siviwa hi vuyimbeleri lebyi fambisanaka ni mincino leyi nyenyetsaka. Ebukwini yakwe leyi nge Daily Life in Ancient Rome, n’wamatimu Jérôme Carcopino u ri: “Eminkombisweni leyi, vatlangi va xisati a va pfumeleriwa ku hluvula va sala ntsena . . . Ngati a yi halatiwa hi xitalo. . . . [Mincino ya kona] yi nyanye ku biha hikwalaho ka leswi vanhu va ntsindza wa kona a va tikhome ku biha. A swi nga ha va tovi helo ku languta minkombiso yo tano hikuva ku dlayana ka vanhu endlwini ya mintlangu ana se a ku va siye va fe mapfalo hi ku helela.”—Matewu 5:27, 28.

6 Etindlwini ta mintlangu, valwi a va lwa va kala va dlayana, kumbe a va lwa ni swiharhi ku kondza va swi dlaya kumbe swona swi dlaya vona. Swigevenga leswi avanyisiweke a swi lahleriwa exikarhi ka swivandzana swo leva, naswona eku heteleleni ni Vakreste vo tala va endliwe sweswo. Ni le minkarhini yoleyo ya khale, rhengu ra Sathana a ku ri ku endla leswaku vanhu va tolovela vudlakuta ni madzolonga kukondza van’wana va ma rhandza, va nga ha ma nyenyi. Ndlela yo papalata xirimbani xexo a ku ri ku papalata ku ya etindlwini ta mintlangu.—1 Vakorinto 15:32, 33.

7, 8. (a) Ha yini a ku nga ri vutlhari leswaku Mukreste a ya emintlangwini ya tigolonyi ta nyimpi? (b) Sathana a nga va a byi tirhise njhani vuhlambelo bya Varhoma leswaku a phasa Vakreste?

7 Handle ko kanakana, mimphikizano ya tigolonyi ta nyimpi leyi a yi endleriwa etindlwini letikulu ta mintlangu a yi tsakisa, kambe a yi nga amukeleki eka Vakreste hileswi hakanyingi mintshungu a yi vanga madzolonga. Mutsari wa lembe-xidzana ra vunharhu u vike leswaku vahlaleri van’wana a va susana ntshiva hi xivona, naswona Carcopino u vula leswaku “vangoma va swilo swa le mpfhukeni ni tinghwavava a va ri ni ndhawu yo endla mabindzu ya vona” endlwini ya mintlangu. Swi le rivaleni leswaku Vakreste a va nga fanelanga va wu veka endlwini ya mphikizano wa tigolonyi ta nyimpi.—1 Vakorinto 6:9, 10.

8 Ku vuriwa yini hi tindhawu to hlamba eka tona, leti dumeke ta Varhoma? Entiyisweni, ku hlambela ku basa a swi nga hoxanga helo. Kambe vuhlambelo byo tala bya Varhoma a ku ri miako leyikulu leyi endzeni a yi ri ni makamara yo tithova miri, makamara ya mintlangu, makamara yo gembula eka wona ni tindhawu to dyela ni ku nwela eka tona. Hambileswi hi ku ya hi xiyimiso a ku ri ni nkarhi wa ku hlamba ka vavanuna ni wa ku hlamba ka vavasati, kambe a va nga siveriwi ku nghena swin’we va hlamba. Clement wa le Alexandria u tsale a ku: “Evuhlambelweni bya kona a ku nghena vavanuna ni vavasati va fika va hluvula va sala ntsena kutani va sungula ku endla swilo swa vudlakuta.” Xisweswo Sathana a nga va a swi kotile ku tirhisa muako wolowo wa tiko lowu nga enawini leswaku a phasa Vakreste. Vakreste lava tlhariheke a a va nga yi etindhawini to tano.

9. I swirimbana swihi leswi Vakreste vo sungula a va fanele va swi papalata?

9 Loko Mfumo wa Rhoma wa ha ri emaninginingini, vanhu a va rhandza ngopfu ku gembula hi nkarhi wa ku tirivatisa. Vakreste vo sungula a va ta papalata ku beja loku a ku endliwa emimphikizanweni ya tigolonyi ta nyimpi, hi ku fambela ekule ni ndhawu yoleyo. Nakambe a ku gemburiwa hi ndlela leyi nga riki enawini emakamareni yo rhurhela vaendzi ni laha ku nweriwaka kona byalwa. Vatlangi a va beja hi ku hlayela swiphambati kumbe marhambu lama fumbarheriweke hi loyi va tlangaka na yena. Ku gembula a ku engetela ntsako evuton’wini bya vanhu, hikuva a ku va nyika ntshembo wa ku kuma mali va nga yi dzukelanga nyuku. (Vaefesa 5:5) Ku tlula kwalaho, vanhu lava a va ta etindhawini to nwela eka tona hakanyingi a va ri tinghwavava, leswi a swi endla leswaku ku tshama ku ri ni khombo ra ku tikhoma hi ndlela yo biha. Sweswo hi swin’wana swa swirimbana leswi Sathana a a swi vekela Vakreste lava a va tshama emadorobeni ya Mfumo wa Rhoma. Xana swilo swi cincile namuntlha?

Swirimbana Swa Sathana Namuntlha

10. Xiyimo xa namuntlha xi fana njhani ni swiyimo leswi a swi ri kona eMfun’weni wa Rhoma?

10 Kahle-kahle marhengu ya Sathana a ma cincanga, ma ha fana ni ya khale. Muapostola Pawulo u nyike Vakreste lava tshamaka emutini wo homboloka wa Korinto xitsundzuxo xa matimba xa leswaku va nga “tlhariheriwi hi Sathana.” U te: “Ha ma tiva makungu [ya Sathana].” (2 Vakorinto 2:11) Ematikweni yo tala lama nyukaka, namuntlha xiyimo xi fana ni lexi a xi ri kona eMfun’weni wa Rhoma loko wa ha ri emaninginingini. Vanhu vo tala va ni nkarhi wo tala wa ku tirivatisa. Hambi swi ri swisiwana swi nyikiwa ntshembo lowukulu hi mibejo ya hulumendhe. Ku ni vuhungasi byo tala lebyi nga durhiki, lebyi vanhu va tshamaka va khomekile ha byona. Switediyamu swa mintlangu swi tshama swi gandlanile, vanhu va gembula, minkarhi yin’wana vahlaleri va vanga madzolonga kambe minkarhi yin’wanyana ma vangiwa hi vatlangi. Vanhu va tshama va ri karhi va yingisela vuyimbeleri bya manyala naswona tiyindlu ta mintlangu, tibayiskopo ni TV swi tele hi minkombiso leyi tsuvulaka misisi. Ematikweni man’wana, swi tolovelekile ku vona vavanuna ni vavasati va hlamba swin’we, kasi etimbuweni tin’wana ta lwandle va hlamba swin’we va hluvule hi ku helela. Ku fana ni le ka malembe-xidzana ya khale loko Vukreste bya ha ku sungula, Sathana u ringeta ku phasa malandza ya Xikwembu hi vuhungasi lebyi thyakeke.

11. I mintlhamu yihi leyi vaka kona loko munhu a navela ku wisa, a beriwa hi moya?

11 Emisaveni leyi nga ni swilo swo tala leswi tshikilelaka mianakanyo, mani na mani wa swi rhandza ku humula. Kambe, tanihi leswi vuhlambelo bya Varhoma a byi ri ni tindhawu leti nga vaka ni khombo eka Vakreste vo sungula, tindhawu tin’wana to wisela eka tona ti vonaka ti ri xirimbana lexi Sathana a xi tirhisaka ku wonga Vakreste va namuntlha leswaku va tikhoma hi ndlela yo biha kumbe va nwa ku tlurisa mpimo. Pawulo u tsalele Vakreste va le Korinto a ku: “Mi nga xisiwi. Vunakulobye byo biha byi onha mikhuva leyi pfunaka. Xalamukani mi va ni mianakanyo leyi hlutekeke hi ku landza ku lulama, naswona mi nga hanyi hi xidyoho, hikuva van’wana a va xi tivi Xikwembu.”—1 Vakorinto 15:33, 34.

12. Hi wahi marhengu man’wana lawa Sathana a ma tirhisaka ku phasa malandza ya Yehovha namuntlha?

12 Emhakeni ya Evha hi vone ndlela leyi Sathana a tirhiseke mano ha yona leswaku a onha mianakanyo yakwe. (2 Vakorinto 11:3) Namuntlha, wun’wana wa mintlhamu ya Diyavulosi i ku susumetela Vakreste ku anakanya leswaku loko vo tekelela tindlela ta misava, va ringeta ku kombisa leswaku Timbhoni ta Yehovha ta fana ni vanhu van’wana, va nga kota ku pfuna van’wana leswaku va amukela ntiyiso wa Vukreste. Minkarhi yin’wana va tlula mindzilikana, va nghena va twelela emisaveni, kutani misava yi namba yi famba na vona. (Hagayi 2:12-14) Rin’wana ra marhengu ya Sathana i ku hlohlotela Vakreste lava tinyiketeleke, lavatsongo ni lavakulu, leswaku va hanya vutomi bya mikoka mimbirhi kutani va ‘hlunamisa moya lowo kwetsima wa Xikwembu.’ (Vaefesa 4:30) Van’wana va phasiwe hi xirimbana lexi, hi ku tirhisa Internet hi ndlela yo biha.

13. Hi wihi ntlhamu wun’wana lowu tumbeleke lowu Diyavulosi a wu tirhisaka eka marhengu yakwe, naswona hi xihi xitsundzuxo lexi nga eka Swivuriso lexi faneleke emhakeni leyi?

13 Ntlhamu wun’wana wa Sathana i vungoma lebyi vonakaka byi nga ri na khombo. A nga kona Mukreste wa ntiyiso loyi a nga yaka hi vomu eka vukhongeri lebyi gandzelaka Sathana kumbe ku tirhisa vungoma. Kambe van’wana a va khathali ngopfu loko swi ta eka tifilimi, minongonoko ya TV, mintlangu ya tivhidiyo hambi ku ri tibuku ta vana ni ta mafenya leswi kombisaka madzolonga ni vungoma. Hi fanele ku fambela ekule ni nchumu wihi ni wihi lowu nga ni vuthala bya vungoma. Xivuriso xa vutlhari xi ri: “Mitwa ni swirimbana swi le ndleleni ya lowo homboloka; loyi a rindzaka moya-xiviri u va ekule ngopfu na swona.” (Swivuriso 22:5) Tanihi leswi Sathana a nga “xikwembu xa mafambiselo lawa ya swilo,” nchumu wihi ni wihi lowu tolovelekeke ngopfu, swi nga endleka wu fihle xin’wana xa swirimbana swakwe.—2 Vakorinto 4:4; 1 Yohane 2:15, 16.

Yesu U Kanete Diyavulosi

14. Yesu u wu bakanye njhani ndzingo wo sungula wa Diyavulosi?

14 Yesu u hi vekele xikombiso lexinene xa ku kaneta Diyavulosi ni ku endla leswaku a hi balekela. Yesu u ringiwe hi Sathana endzhaku ko khuvuriwa kutani a heta masiku ya 40 a nga dyanga nchumu. (Matewu 4:1-11) Ndzingo wo sungula a ku ri wa ndlala leyi Yesu a a ri na yona endzhaku ko titsona swakudya. Sathana u kombele Yesu leswaku a endla singita ro sungula leswaku a enerisa xilaveko xa yena xa nyama. Yesu u tshahe Deteronoma 8:3, kutani a ala ku tirhisa matimba yakwe hi ndlela yo biha, xisweswo a rhangisa swakudya swa moya ku ri ni ku rhangisa swakudya swa nyama.

15. (a) Xana Sathana u tirhise ku navela kwihi ka ntumbuluko leswaku a ringa Yesu? (b) Hi wihi ndzingo lowu Diyavulosi a wu tirhisaka ngopfu eka vanhu va Xikwembu namuntlha, kambe hi nga n’wi kaneta njhani?

15 Mhaka leyi xiyekaka malunghana ni ndzingo lowu hileswaku Diyavulosi a nga lavanga ku kucetela Yesu leswaku a endla xidyoho xa vuxaka bya rimbewu. Ndlala leyi a yi lava ku miyetiwa hi swakudya u yi vone yi ri nchumu lowukulu lowu nga kotaka ku hlula Yesu emhakeni leyi. I miringo yihi leyi Diyavulosi a yi tirhisaka ku phasa vanhu va Xikwembu namuntlha? Miringo ya kona yi tele naswona a yi fani, kambe u tirhisa ngopfu miringo leyi tumbeleke ya vuxaka bya rimbewu, a yenga vanhu va Yehovha leswaku va tlula milawu ya yena. Loko hi tekelela Yesu, hi nga kaneta Diyavulosi hi tlhela hi fularhela miringo. Tanihi leswi Yesu a bakanyeke miringo ya Sathana hi ku tsundzuka matsalwa lama faneleke, na hina loko hi ringiwa hi nga tsundzuka matsalwa yo tanihi Genesa 39:9 na 1 Vakorinto 6:18.

16. (a) Sathana u tirhise ndzingo wihi loko a ringa Yesu ra vumbirhi? (b) Sathana a nga ringeta ku hi susumetela leswaku hi ringa Yehovha hi tindlela tihi?

16 Endzhaku Diyavulosi u tlhontlhe Yesu hi ku n’wi byela leswaku a jitamela ehansi a suka erirhangwini ra tempele, xisweswo a ringa Xikwembu a vona loko xi ta n’wi sirhelela hi ku tirhisa tintsumi ta xona. Yesu u tshahe Deteronoma 6:16, a ala ku ringa Tata wakwe. Sathana a nge hi ringi hi ku hi byela leswaku hi jitamela ehansi hi suka erirhangwini ra tempele, kambe a nga hi susumetela ku ringa Yehovha. Xana hi ringeka ku vona leswaku hi nga swi tekelela njhani switayele swa misava eka maambalelo ni ku tilunghisa ka hina kambe hi papalata ku nyikiwa ndzayo? Xana ha ringeka emhakeni ya vuhungasi lebyi thyakeke? Loko swi ri tano hi nga va hi ringa Yehovha. Loko hi ri ni mboyamelo wo tano, Sathana a nge hi balekeli, kambe u ta tshama a ri karhi a hi landzelela, a ringeta ku hi yenga leswaku hi va etlhelweni ra yena.

17. (a) Diyavulosi u tirhise ndzingo wihi loko a ringa Yesu ra vunharhu? (b) Xana Yakobo 4:7 yi nga tirha njhani eka hina?

17 Loko Sathana a tshembise Yesu mimfumo hinkwayo ya misava loko o n’wi gandzela hi ndlela yo karhi, Yesu u tlhele a n’wi kaneta hi ku tshaha Tsalwa, a kombisa erivaleni leswaku yena u gandzela Tata wakwe ntsena. (Deteronoma 5:9; 6:13; 10:20) Sathana a nge hi tshembisi mimfumo ya misava, kambe u tshamela ku hi tisela ndzingo wa ku hlongorisa swilo leswi vonakaka, hambi ku ri ntshembo wa leswaku hi nga tikumela ximfun’wana xa hina. Xana hina hi angula hilaha Yesu a anguleke hakona, hi tinyiketela eka Yehovha ntsena? Loko swi ri tano, leswi endlekeke eka Yesu swi ta endleka ni le ka hina. Rungula ra Matewu ri ri: “Kutani Diyavulosi a n’wi siya.” (Matewu 4:11) Sathana u ta hi siya loko hi lwisana na yena hi ku tsundzuka misinya leyi faneleke ya milawu ya Bibele, ivi hi yi tirhisa. Mudyondzisiwa Yakobo u tsarile a ku: “Mi kaneta Diyavulosi, kutani u ta mi balekela.” (Yakobo 4:7) Mukreste un’wana u tsalele hofisi ya rhavi ra Timbhoni ta Yehovha ra le Furwa a ku: “Sathana u ni mano hakunene. Hambi ndzi lwa hi matimba, swa ndzi tikela ku lawula mintlhaveko ni ku navela ka mina. Hambiswiritano, hikwalaho ka vurhena, ku lehisa mbilu ni mpfuno wa Yehovha, ndzi kote ku tshama ndzi tshembekile ni ku namarhela ntiyiso.”

Ku Hloma Hi Helela eNyimpini Yo Lwa Na Diyavulosi

18. Hi wahi mahavelo ya moya lama hi pfunaka ku kaneta Diyavulosi?

18 Yehovha u hi nyike mahavelo hinkwawo ya moya leswaku hi kota ku ‘yima hi tiyile, hi lwisana ni marhengu ya Diyavulosi.’ (Vaefesa 6:11-18) Ku rhandza ka hina ntiyiso ku ta hi khama masenge kumbe ku endla leswaku hi lunghekela ntirho wa Vukreste. Ku tiyimisela ka hina ku namarhela misinya ya milawu ya Yehovha ya vululami ku ta fana ni xisirhelelo xa timbilu ta hina. Loko milenge ya hina yi veheriwe swihlomo swa mahungu lamanene, yi ta hi yisa entirhweni wo chumayela nkarhi na nkarhi, naswona swi ta hi tiyisa ni ku hi sirhelela hi tlhelo ra moya. Ripfumelo ra hina leri tiyeke ri ta fana ni xitlhangu lexikulu, lexi hi sirhelelaka eka ‘miseve leyi pfurhaka ya lowo homboloka,’ ku nga minhlaselo ni miringo yakwe leyi tumbeleke. Ntshembo wa hina lowu tiyeke wa leswaku switshembiso swa Yehovha swi ta hetiseka, wu ta fana ni xihuku lexi sirhelelaka miehleketo ya hina ni ku hi nyika ku rhula ka mianakanyo. (Vafilipiya 4:7) Loko hi va ni vutshila bya ku tirhisa Rito ra Xikwembu, sweswo swi ta fana ni banga leri hi nga ri tirhisaka ku pfuna vanhu leswaku va huma evuhlongeni bya moya bya Sathana. Nakambe hi nga ri tirhisa ku tisirhelela, hilaha Yesu a endleke hakona loko a ringiwa.

19. Handle ko “kaneta Diyavulosi,” i yini swin’wana leswi lavekaka?

19 Loko hi tshama hi ambale “mahavelo [lawa] hinkwawo lama humaka eka Xikwembu” naswona hi hambeta hi khongela, hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta hi sirhelela loko Sathana a hi hlasela. (Yohane 17:15; 1 Vakorinto 10:13) Kambe Yakobo u kombise leswaku ku “kaneta Diyavulosi” a swi enelanga. Xin’wana xa nkoka swinene lexi hi faneleke hi xi endla i ku ‘tiveka ehansi ka Xikwembu’ lexi hi khathalelaka. (Yakobo 4:7, 8) Leswaku sweswo hi nga swi endla njhani hi ta swi kambisisa eka xihloko lexi landzelaka.

A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini?

• Hi yihi mintlhamu ya Sathana leyi Vakreste vo sungula a va fanele va yi papalata?

• Hi yihi miringo leyi tumbeleke leyi Sathana a yi tirhisaka namuntlha leswaku a ringeta ku phasa malandza ya Yehovha?

• Yesu u yi bakanye njhani miringo ya Diyavulosi?

• Hi wahi mahavelo ya moya lama hi pfunaka ku kaneta Diyavulosi?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 8, 9]

Yesu u kanete Diyavulosi hi xivindzi

[Swifaniso leswi nga eka tluka 10]

Vakreste va lembe-xidzana ro sungula va fularhele vuhungasi bya tihanyi ni lebyi thyakeke

[Xihlovo Xa Kona]

The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck